అధో జిహ్వ నాడి: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
Prasharma681 (చర్చ | రచనలు) వ్యాసములో అంశం వ్రాయడం మూలం జతచేయడం |
Prasharma681 (చర్చ | రచనలు) వ్యాసము లో అంశములు వ్రాయడం మూలము జతచేయడం |
||
పంక్తి 2:
[[Image:Brain human normal inferior view with labels en.svg|thumb|right|మెదడు క్రింది భావము]]
'''అధో జిహ్వ నాడి''' (Hypoglossal nerve) 12 జతల [[కపాల నాడులు|కపాల నాడులలో]] చివరిది. ఇవి [[నాలుక]] కండరాల చలనాన్ని నియంత్రిస్తాయి. ఈ పేరు ప్రాచీన గ్రీకు నుండి వచ్చింది, ‘హైపో’ అంటే కింద, ‘గ్లోసల్’ అంటే నాలుక. ఇది నాలుక యొక్క అన్ని బాహ్య , అంతర్గత కండరాలను కనిపెడుతుంది. మెదడు వ్యవస్థ యొక్క మెడుల్లా ఆబ్లోంగటాలోని హైపోగ్లోసల్ న్యూక్లియస్ నుండి అధో జిహ్వ నాడి పుడుతుంది. ఇది తరువాత సబ్‌రాచ్నోయిడ్ ప్రదేశంలో పృష్ఠ కపాలపు ఫోసా మీదుగా వెళుతుంది. అధో జిహ్వ నది ద్వారా నాడి కపాలం నుండి బయటకు వస్తుంది. ఎక్స్‌ట్రాక్రానియల్, సి 1 / సి 2 వెన్నెముక నరాల మూలాల నుండి ఫైబర్‌లను నిర్వహించే గర్భాశయ ప్లెక్సస్ యొక్క ఒక శాఖను నాడి పొందుతుంది. ఈ అధో జిహ్వ నాడితో కలిసిపోవు, అవి కేవలం దాని కోశం లోపల ప్రయాణిస్తాయి.ఇది తరువాత మాండబుల్ యొక్క కోణానికి హీనంగా వెళుతుంది, అంతర్గత, బాహ్య కరోటిడ్ ధమనులను దాటుతుంది,నాలుకలోకి ప్రవేశించడానికి పూర్వ దిశలో కదులుతుంది. నాలుక యొక్క కండరాలలో ఎక్కువ భాగం (పాలటోగ్లోసస్ మినహా) మోటారు ఆవిష్కరణకు అధో జిహ్వ నాడి కారణం. ఈ కండరాలను రెండు వర్గాలుగా విభజించవచ్చు, అవి i) బాహ్య కండరాలు జెనియోగ్లోసస్ (నాలుకలో ఎక్కువ భాగం ఉంటుంది).హ్యోగ్లోసస్,స్టైలోగ్లోసస్,పాలటోగ్లోసస్ (వాగస్ నరాలచే ఆవిష్కరించబడింది)ii) అంతర్గత కండరాలు విలోమ, నిలువుగా కలిసి , ఈ కండరాలు నాలుక యొక్క అన్ని కదలికలకు కారణమవుతాయి. సి 1 / సి 2 నరాలు అధో జిహ్వ నాడి నాడితో ప్రయాణించే సి 1 / సి 2 మూలాలు కూడా మోటారు పనితీరును కలిగి ఉంటాయి. జెనియోహాయిడ్ (హైయోడ్ ఎముకను పెంచుతుంది) , థైరోహాయిడ్ (హైయోడ్ ఎముకను రాకుండ ) కండరాలను కనిపెట్టడానికి అవి విడిపోతాయి. ఈ నరాలలో ఫైబర్స్ కలిగిన మరొక శాఖ అన్సా గర్భాశయాన్ని సరఫరా చేస్తుంది .గర్భాశయ ప్లెక్సస్‌లో భాగమైన నరాల లూప్. అన్సా గర్భాశయ నుండి, ఓమోహాయిడ్, స్టెర్నోహాయిడ్, స్టెర్నోథైరాయిడ్ కండరాలను కనిపెట్టడానికి నరాలు తలెత్తుతాయి. ఈ కండరాలు అన్నీ హాయిడ్ ఎముకను నిరుత్సాహపరిచేందుకు పనిచేస్తాయి <ref>{{Cite web|url=https://teachmeanatomy.info/head/cranial-nerves/hypoglossal/|title=The Hypoglossal Nerve (CN XII) - Course - Motor - TeachMeAnatomy|access-date=2020-11-24}}</ref>
అధో జిహ్వా నాడి అన్ని నాలుక కదలికలను నియంత్రిస్తుంది. అణు లేదా ఇన్ఫ్రాన్యూక్లియర్ గాయాలు పక్షవాతం, క్షీణత , నాలుక యొక్క మోహాన్ని కలిగి ఉంటాయి. సుప్రాన్యూక్లియర్ గాయాలు తేలికపాటి నుండి మితమైన పరస్పర బలహీనతను ఉత్పత్తి చేస్తాయి, అవి అస్థిరంగా ఉండవచ్చు. సూడోబుల్‌బార్ పక్షవాతం లో కనిపించే ద్వైపాక్షిక సుప్రాన్యూక్లియర్ గాయాలు, నాలుక పనిచేయడానికి మితమైన, తీవ్రమైన అసమర్థతను ఉత్పత్తి చేస్తాయి, రోగి నోటిలో నాలుకను పరిశీలించడం ద్వారా నాలుక వంకరగా ఉంటే ఏకపక్ష బలహీనత లేదా పక్షవాతం అని అనుమానించవచ్చు. నాలుక యొక్క సగం భాగంలో అప్రకటిత సాధారణ స్వరం కారణంగా నాలుక యొక్క కొన సాధారణ వైపుకు సూచిస్తుంది. నాలుకను పొడుచుకు రావాలని రోగిని కోరడం ద్వారా జెనియోగ్లోసస్‌ను పరీక్షించ వలెను ,క్ష బలహీనత లేదా పక్షవాతం తో, సాధారణ కండరాల యొక్క అప్రజాస్వామిక చర్య కారణంగా నాలుక ప్రభావిత వైపుకు చూపుతుంది <ref>{{Cite web|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK388/|title=Cranial Nerve XII: The Hypoglossal Nerve|last=|first=|date=24-11-2020|website=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=24-11-2020}}</ref>
== మూలాలు ==
| |||