వికీపీడియా

మధ్య ఆసియా: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
పంక్తి 96:
== Culture ==
 
=== Artsకళలు ===
[[File:Petropavl mosque.jpg|thumb|Mosqueపెట్రొపావ్ inఒ.వి.ఎస్.కె. [[Petropavl]]ovsk,లోని Kazakhstanమసీదు; కజకస్తాన్]]
At the crossroads of Asia, [[Shamanism|shamanistic]] practices live alongside [[Buddhism]]. Thus, [[Yama (East Asia)|Yama]], Lord of Death, was revered in Tibet as a spiritual guardian and judge. [[Buddhism in Mongolia|Mongolian Buddhism]], in particular, was influenced by [[Tibetan Buddhism]]. The [[Qianlong Emperor]] of Qing China in the 18th century was Tibetan Buddhist and would sometimes travel from [[Beijing]] to other cities for personal religious worship.
[[File:Sadi and the youth of kashgar Bukhara 1547.JPG|thumb|left|Saadi Shirazi is welcomed by a youth from [[Kashgar]] during a forum in [[Bukhara]].]]
Central Asia also has an indigenous form of improvisational [[oral poetry]] that is over 1000 years old. It is principally practiced in [[Kyrgyzstan]] and [[Kazakhstan]] by ''akyns'', lyrical improvisationalists. They engage in [[Freestyle battle|lyrical battles]], the ''[[aitysh]]'' or the ''[[alym sabak]]''. The tradition arose out of early bardic [[Oral history|oral historians]]. They are usually accompanied by a [[String instrument|stringed instrument]]—in Kyrgyzstan, a three-stringed [[komuz]], and in Kazakhstan, a similar two-stringed instrument, the [[dombra]].
 
ఆసియా కూడలిలో బౌద్ధమతంతో షమానిస్టిక్ విధానాలను అనుసరించే ప్రజలు నివసించేవారు. ఆ విధానంలో టిబెటులో యమలోకాధిపతిన ఆధ్యాత్మిక సంరక్షకుడిగా, న్యాయమూర్తిగా గౌరవించబడ్డాడు. టిబెటన్ బౌద్ధమతం మంగోలియన్ బౌద్ధమతాన్ని ప్రభావితం చేసాయి. 18 వ శతాబ్దంలో చైనా చక్రవర్తి క్వింగ్ కియాన్లాంగ్ టిబెటన్ బౌద్ధమతాన్ని ఆచరించాడు. కొన్నిసార్లు తనస్వంత మతపరమైన ఆరాధన చేయడానికి బీజింగ్ నుండి ఇతర నగరాలకు వెళ్లేవాడు.
Photography in Central Asia began to develop after 1882, when a [[Russian Mennonite]] photographer named Wilhelm Penner moved to the [[Khanate of Khiva]] during the Mennonite migration to Central Asia led by [[Claas Epp, Jr.]] Upon his arrival to [[Khanate of Khiva]], Penner shared his photography skills with a local student Khudaybergen Divanov, who later became the founder of [[Uzbek photography]].<ref>Walter Ratliff, "Pilgrims on the Silk Road: A Muslim-Christian Encounter in Khiva", Wipf and Stock Publishers, 2010</ref>
 
[[File:Sadi and the youth of kashgar Bukhara 1547.JPG|thumb|left|బుఖారాలో జరిగిన ఫోరంలో సాది షిరాజీని స్వాగతిస్తున్న కష్గార్‌కు చెందిన యువకుడు]]
మధ్య ఆసియాలో స్వదేశీ రూపంలో అభివృద్ధిచేయబడిన మౌఖిక కవిత్వం 1000 సంవత్సరాలకు పైగా ఉనికిలో ఉంది. ఇది ప్రధానంగా కిర్గిస్తాన్, కజఖస్తాన్ అకిన్స్, లిరికల్ ఆధ్వర్యంలో అభివృద్ధిచేయబడిన మౌఖిక కవిత్వం అభ్యసిస్తున్నారు. వారు లిరికల్ పోటీలు, ఐతిష్ (అలిం సబాక్) లలో పాల్గొంటారు. ప్రారంభ బార్డిక్ మౌఖిక చరిత్రకారుల నుండి ఈ సంప్రదాయం ఉద్భవించింది. కిర్గిస్తాన్ మూడు-తీగల కొముజ్ వాడుకలో ఉండగా, కజాఖస్తానులో రెండు-తీగల వాయిద్యం, డోంబ్రా వంటి సంగీతవాయిద్యాలు వాడుకలో ఉన్నాయి.
 
1882లో మధ్య ఆసియాలో మెన్నోనైట్ వలసల సమయంలో రష్యన్ మెన్నోనైట్ ఫోటోగ్రాఫర్ విల్హెల్మ్ పెన్నెర్ ఖినా ఖినాటేకు మారిన తరువాత మధ్య ఆసియాలో ఫోటోగ్రఫీ అభివృద్ధి అయింది. విల్హెల్మ్ పెన్నెర్ సాంకేతిక నైపుణ్యాలను స్థానిక విద్యార్థి ఖుడేబెర్గెన్ దివనోవ్‌తో పంచుకున్నాడు. తరువాత ఆయన ఉజ్బెక్ ఫోటోగ్రఫీ స్థాపకుడు అయ్యాడు.<ref>Walter Ratliff, "Pilgrims on the Silk Road: A Muslim-Christian Encounter in Khiva", Wipf and Stock Publishers, 2010</ref>
[[File:Mausoleum of Khoja Ahmed Yasawi in Hazrat-e Turkestan, Kazakhstan.jpg|thumb|[[Mausoleum of Khoja Ahmed Yasawi]] in Hazrat-e Turkestan, [[Kazakhstan]]. Timurid architecture consisted of [[Persian art]].]]
 
Some also learn to sing the ''[[Manas (epic)|Manas]]'', Kyrgyzstan's epic poem (those who learn the ''Manas'' exclusively but do not improvise are called ''manaschis''). During Soviet rule, ''akyn'' performance was co-opted by the authorities and subsequently declined in popularity. With the fall of the [[Soviet Union]], it has enjoyed a resurgence, although ''akyns'' still do use their art to campaign for political candidates. A 2005 ''[[The Washington Post]]'' article proposed a similarity between the improvisational art of ''akyns'' and modern [[freestyle rap]] performed in the West.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A10646-2005Mar5.html|title="In Central Asia, a Revival of an Ancient Form of Rap – Art of Ad-Libbing Oral History Draws New Devotees in Post-Communist Era" by Peter Finn, Washington Post Foreign Service, Sunday, March 6, 2005, p. A20.|access-date=14 November 2014|work=The Washington Post|date=6 March 2005}}</ref>
 
"https://te.wikipedia.org/wiki/మధ్య_ఆసియా" నుండి వెలికితీశారు