భారతదేశపు పట్టణ పరిపాలన: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

Added {{copy edit}} tag to article (TW)
చి అవసరం కాని చోట్ల మరియు తొలగింపు (పాక్షికం)
పంక్తి 13:
 
# చట్టబద్ధమైన పట్టణాలు: మున్సిపల్ కార్పొరేషన్, మునిసిపాలిటీ, కంటోన్మెంట్ బోర్డ్, నోటిఫైడ్ టౌన్ ఏరియా కమిటీ, టౌన్ పంచాయతీ, నగర్ పాలికా వంటి శాసనం ద్వారా పట్టణంగా నిర్వచించబడిన అన్ని పరిపాలనా విభాగాలను చట్టబద్ధమైన పట్టణాలుగా పిలుస్తారు. 2011 [[భారత జనాభా లెక్కలు|జనాభా]] లెక్కల ప్రకారం,4041 చట్టబద్ధమైన పట్టణ స్థానిక సంస్థలు (యుఎల్‌బి) వున్నాయి. ఇవి 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 3799.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://mohua.gov.in/pdf/5c80e2225a124Handbook%20of%20Urban%20Statistics%202019.pdf|title=Handbook of Urban Statistics, India|website=MoHUA|access-date=8 October 2020}}</ref>
# [[జనగణన పట్టణం|సెన్సస్ పట్టణాలు]] : ఈ క్రింది మూడు ప్రమాణాలను ఒకేసారి సంతృప్తిపరిచే అన్ని పరిపాలనా విభాగాలు: i) కనీసం 5,000 మంది జనాభా ; ii) వ్యవసాయేతర పనులలో నిమగ్నమై ఉన్న పురుషుల ప్రధాన శ్రామిక జనాభాలో 75 శాతం మరియు అంతకంటే ఎక్కువ; మరియు iii) చ కిమీ కి కనీసం 400 మంది జనాభా సాంద్రత. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 3,784 సెన్సస్ పట్టణాలు వుండగా, వాటి సంఖ్య 2001 లో 1,362 గా వుంది.
 
చట్టబద్ధమైన పట్టణాలు వివిధ రకాలుగా వుంటాయి.
పంక్తి 22:
# నోటిఫైడ్ ఏరియా కమిటీ
 
మునిసిపల్ కార్పొరేషన్లు మరియు, మునిసిపాలిటీలు పూర్తిగా ప్రతినిధుల సంస్థలు. నోటిఫైడ్ ఏరియా కమిటీలు మరియు, టౌన్ ఏరియా కమిటీలు పూర్తిగా లేదా పాక్షికంగా నామినేట్ చేయబడిన సంస్థలు.
 
[[భారత రాజ్యాంగం|భారత రాజ్యాంగం]], 1992 - 74 వ సవరణ చట్టం ప్రకారం<ref>{{Cite web|url=http://indiacode.nic.in/coiweb/amend/amend74.htm|title=74th Amendment Act of 1992|access-date=18 January 2009}}</ref> పట్టణ స్థానిక సంస్థలను మూడు వర్గాలకు తగ్గించారు.
పంక్తి 30:
* [[నగర పంచాయితీ|నగర్ పంచాయతీ]] (నోటిఫైడ్ ఏరియా కౌన్సిల్ లేదా సిటీ కౌన్సిల్)
 
అన్ని పట్టణ స్థానిక ప్రభుత్వాలలో, మునిసిపల్ కార్పొరేషన్లు ఎక్కువ ఆర్థిక స్వయంప్రతిపత్తి, విధులను కలిగివుంటాయి. వీటిలో రాష్ట్రాల పరంగా కొంత తేడా వుంటుంది. ఇవి రాష్ట్ర ప్రభుత్వంతో నేరుగా సంబంధం కలిగివుంటాయి. మరోవైపు, మునిసిపాలిటీలు లేదా నగర్ పంచాయతీలకు తక్కువ స్వయంప్రతిపత్తి, చిన్న అధికార పరిధి ఉంది. ఇవి మునిసిపాలిటీల డైరెక్టరేట్ ద్వారా లేదా ఒక జిల్లా కలెక్టర్ ద్వారా రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలతో వ్యవహరించాలి.  ఈ స్థానిక సంస్థలు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల వివరణాత్మక పర్యవేక్షణ నియంత్రణ మరియు, మార్గదర్శకత్వానికి లోబడి పనిచేస్తాయి.
 
== రాష్ట్ర మునిసిపల్ చట్టాలు ==
పంక్తి 40:
రాజ్యాంగ పన్నెండవ షెడ్యూల్ (ఆర్టికల్ 243 w) లో ''పద్దెనిమిది విధులున్నాయి.'' <ref name="ICA">{{Cite web|url=http://www.commonlii.org/in/legis/const/2004/39.html|title=74th Amendment Act of 1992|access-date=18 January 2009}}</ref>
 
ప్రజారోగ్యం( నీటి సరఫరా, మురుగునీటి పారుదల మరియు పారిశుధ్యం,, సంక్రమణ వ్యాధుల నిర్మూలన); సంక్షేమం ([[విద్య]], వినోదం మొదలైనవి); నియంత్రణ విధులు (భవన నిబంధనలను సూచించడం మరియు, అమలు చేయడం, ప్రభుత్వ భూమిపై ఆక్రమణలు, [[జనన ధృవీకరణ పత్రం|జనన నమోదు]] మరియు, మరణ ధృవీకరణ పత్రం మొదలైనవి); ప్రజా భద్రతలో [[అగ్ని రక్షణ|అగ్ని మాపకం]], వీధి దీపాలు);ప్రజా పనులు( నగర లోపలి రహదారుల నిర్మాణం మరియు నిర్వహణ) ; అభివృద్ధి విధులు ([[పట్టణ ప్రణాళిక]],వాణిజ్య మార్కెట్ల అభివృద్ధి)
 
చట్టబద్ధంగా కేటాయించిన విధులతో పాటు, రాష్ట్ర ప్రభుత్వ రంగ విభాగాలు తరచుగా ఏకపక్షంగా, మరియు ఏజెన్సీ ప్రాతిపదికన, [[కుటుంబ నియంత్రణ]], పోషణ మరియు, మురికివాడల అభివృద్ధి, వ్యాధి మరియు అంటువ్యాధి నియంత్రణ మొదలైన వివిధ విధులను కేటాయిస్తాయి.
 
మునిసిపాలిటీల సాంప్రదాయిక ప్రధాన విధులతో పాటు, ఆర్థికాభివృద్ధి మరియు [[సామాజిక న్యాయం]] కోసం ప్రణాళికలు, పట్టణ పేదరిక నిర్మూలన కార్యక్రమాలు, సాంస్కృతిక, విద్యా, ఆహ్లాదకర అంశాలను ప్రోత్సహించడం వంటి అభివృద్ధి విధులు కూడా ఇందులో ఉన్నాయి. ఏదేమైనా, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు రూపొందించిన అనుగుణ్యత చట్టం ఈ విషయంలో విస్తృత వైవిధ్యాలను సూచిస్తుంది. [[బీహార్]], [[గుజరాత్]], [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]], [[హర్యానా]], [[మణిపూర్]], [[పంజాబ్]] , [[రాజస్థాన్]] పన్నెండవ షెడ్యూల్‌లో తమ సవరించిన రాష్ట్ర మునిసిపల్ చట్టాలలో అన్ని విధులను చేర్చగా, [[ఆంధ్రప్రదేశ్]] మునిసిపల్ విధుల జాబితాలో ఎటువంటి మార్పులు చేయలేదు. [[కర్ణాటక]], [[కేరళ]], [[మధ్య ప్రదేశ్|మధ్యప్రదేశ్]], [[మహారాష్ట్ర]], [[ఒడిషా|ఒడిశా]], [[తమిళనాడు]], [[ఉత్తరప్రదేశ్]], [[పశ్చిమ బెంగాల్]] రాష్ట్రాలు పన్నెండవ షెడ్యూల్‌లో సూచించిన విధంగా మునిసిపల్ ఫంక్షన్ల జాబితాలో అదనపు విధులను చేర్చడానికి తమ మునిసిపల్ చట్టాలను సవరించాయి.
 
రాష్ట్రాలలో మునిసిపల్ సంస్థలకు విధిగా మరియు విచక్షణతో కూడిన విధులను కేటాయించడంలో చాలా తేడా ఉంది. సామాజిక మరియు ఆర్ధిక అభివృద్ధికి ప్రణాళిక, [[పట్టణ అడవులు]] , పర్యావరణ పరిరక్షణ మరియు పర్యావరణ అంశాలను ప్రోత్సహించడం వంటి పనులు [[మహారాష్ట్ర]] మునిసిపాలిటీలకు విధిగా ఉన్నాయి, [[కర్ణాటక|కర్ణాటకలో]] ఇవి విచక్షణా విధులు.
 
అనేక రాష్ట్రాల్లో నీటి సరఫరా, మురుగునీటిని రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు స్వాధీనం చేసుకున్నాయి లేదా రాష్ట్ర సంస్థలకు బదిలీ చేయబడ్డాయి. ఉదాహరణకు, [[తమిళనాడు]], మధ్యప్రదేశ్ మరియు [[గుజరాత్|గుజరాత్లలోగుజరాత్{{ZWNJ}}లలో]], నీటి సరఫరా, మురుగునీటి పనులను రాష్ట్ర స్థాయి ప్రజారోగ్య ఇంజనీరింగ్ విభాగం లేదా నీటి సరఫరా, మురుగునీటి బోర్డులు నిర్వహిస్తుండగా, రుణాలు తిరిగి చెల్లించడం, నిర్వహణ బాధ్యత మునిసిపాలిటీల వద్ద ఉంది. ఈ రాష్ట్ర స్థాయి ఏజెన్సీలతో పాటు, ఢిల్లీ డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ (డిడిఎ) వంటి నగర అభివృద్ధి ట్రస్టులు మరియు పట్టణాభివృద్ధి సంస్థలు అనేక నగరాల్లో స్థాపించారు. ఈ ఏజెన్సీలు సాధారణంగా భూసేకరణ మరియు అభివృద్ధి పనులను చేపట్టాయి. ఆదాయం పొందగలిగే మార్కెట్లు మరియు, వాణిజ్య సముదాయాలు మొదలైన ప్రాజెక్టులను కూడా చేస్తాయి.
 
=== సూచించబడిన మున్సిపల్ విధులు ===
మునిసిపల్ కార్పొరేషన్లు, మునిసిపాలిటీలు మరియు, నగర్ పంచాయతీలకు సూచించిన విధులు క్రింది పట్టికలో ఇవ్వబడ్డాయి. <ref>Reforming Municipal Finances: Some suggestions in the context of India’s Decentralization Initiative, by Mohanty P.K., Urban India, January–June 1995.</ref>
{| style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" width="80%" cellspacing="0" cellpadding="6" border="2"
!'''ముఖ్యమైన మునిసిపల్ విధులు'''
పంక్తి 63:
| అవును
|-
| భూ వినియోగం మరియు, భవనాల నిర్మాణ నియంత్రణ
| అవును
| అవును
పంక్తి 78:
| అవును
|-
| నీటి సరఫరా (నివాస, పారిశ్రామిక మరియు, వాణిజ్య ప్రయోజనాలుఅవసరాల కొరకు)
| అవును
| అవును