భారతదేశపు పట్టణ పరిపాలన: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చి వికీ శైలి ప్రకారం సవరణలు
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
పంక్తి 1:
{{copy edit|for=వికీపీడియా శైలికి విరుద్ధమైన మరియులతో నిండివుంది.|date=ఫిబ్రవరి 2021}}
భారతభారతదేశ పరిపాలనపరిపాలనలో లో నగర పాలకనగరపాలక సంస్థలు ( పట్టణ స్థానిక సంస్థలలోస్థానికసంస్థలలో పెద్దది), మూడవ స్థాయిలో (కేంద్ర, రాష్ట్ర స్థాయి తర్వాత) వుంది. <ref>{{Cite web|url=http://www.nagrika.org/nagrikalarticles/74amendment|title=Nagrika - The Constitution and the 74th Constitutional Amendment Act|website=Nagrika|language=en-US}}</ref>
 
== చరిత్ర ==
పంక్తి 13:
 
# చట్టబద్ధమైన పట్టణాలు: మున్సిపల్ కార్పొరేషన్, మునిసిపాలిటీ, కంటోన్మెంట్ బోర్డ్, నోటిఫైడ్ టౌన్ ఏరియా కమిటీ, టౌన్ పంచాయతీ, నగర్ పాలికా వంటి శాసనం ద్వారా పట్టణంగా నిర్వచించబడిన అన్ని పరిపాలనా విభాగాలను చట్టబద్ధమైన పట్టణాలుగా పిలుస్తారు. 2011 [[భారత జనాభా లెక్కలు|జనాభా]] లెక్కల ప్రకారం,4041 చట్టబద్ధమైన పట్టణ స్థానిక సంస్థలు (యుఎల్‌బి) వున్నాయి. ఇవి 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 3799 ఉన్నాయి.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://mohua.gov.in/pdf/5c80e2225a124Handbook%20of%20Urban%20Statistics%202019.pdf|title=Handbook of Urban Statistics, India|website=MoHUA|access-date=8 October 2020}}</ref>
# [[జనగణన పట్టణం|సెన్సస్ పట్టణాలు]] : ఈ క్రింది మూడు ప్రమాణాలను ఒకేసారి సంతృప్తిపరిచే అన్ని పరిపాలనా విభాగాలు: i) కనీసం 5,000 మంది జనాభా ; ii) వ్యవసాయేతర పనులలో నిమగ్నమై ఉన్న పురుషుల ప్రధాన శ్రామిక జనాభాలో 75 శాతం, అంతకంటే ఎక్కువ; iii) చ. కి. కిమీమీ. కి కనీసం 400 మంది జనాభా సాంద్రత. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 3,784 సెన్సస్ పట్టణాలు వుండగా, వాటి సంఖ్య 2001 లో 1,362 గా వుంది.
 
చట్టబద్ధమైన పట్టణాలు వివిధ రకాలుగా వుంటాయి.
 
# [[భారతదేశపు నగరపాలక సంస్థ|మునిసిపల్ కార్పొరేషన్ (నగర్ నిగం)]]
# [[పురపాలక సంఘం|మున్సిపాలిటీ]] ([[పురపాలక సంఘం]] మునిసిపల్ కౌన్సిల్, మునిసిపల్ బోర్డు, మునిసిపల్ కమిటీ, నగర్ పరిషత్)
# టౌన్ ఏరియా కమిటీ
# నోటిఫైడ్ ఏరియా కమిటీ
 
మునిసిపల్ కార్పొరేషన్లు, మునిసిపాలిటీలు, నగరపంచాయితీలు పూర్తిగా ప్రతినిధుల సంస్థలు. నోటిఫైడ్ ఏరియా కమిటీలు, టౌన్ ఏరియా కమిటీలు పూర్తిగా లేదా పాక్షికంగా నామినేట్ చేయబడిన సంస్థలు.[[భారత రాజ్యాంగం]], 1992 - 74 వ సవరణ చట్టం ప్రకారం<ref>{{Cite web|url=http://indiacode.nic.in/coiweb/amend/amend74.htm|title=74th Amendment Act of 1992|access-date=18 January 2009}}</ref> పట్టణ స్థానిక సంస్థలను మూడు వర్గాలకు తగ్గించారు.
 
[[భారత రాజ్యాంగం|భారత రాజ్యాంగం]], 1992 - 74 వ సవరణ చట్టం ప్రకారం<ref>{{Cite web|url=http://indiacode.nic.in/coiweb/amend/amend74.htm|title=74th Amendment Act of 1992|access-date=18 January 2009}}</ref> పట్టణ స్థానిక సంస్థలను మూడు వర్గాలకు తగ్గించారు.
 
* [[భారతదేశపు నగరపాలక సంస్థ|మహానగర్ నిగం]] (మునిసిపల్ కార్పొరేషన్)
Line 33 ⟶ 31:
 
== రాష్ట్ర మునిసిపల్ చట్టాలు ==
రాష్ట్ర మునిసిపల్ చట్టాలు మునిసిపల్ ప్రభుత్వాలను స్థాపించడానికి, వాటిని నిర్వహించడానికి, రాష్ట్రంలోని నగరాలకు పరిపాలన చట్రాన్ని అందించడానికి రూపొందించినవి. <ref>{{Cite web|url=http://www.nagrika.org/nagrikalarticles/municipalacts|title=Nagrika - What is a Municipal Act?|website=Nagrika|language=en-US|access-date=2020-10-08}}</ref> ఎన్నికలకు నియమాలు, సిబ్బంది నియామకం, పట్టణ ప్రాంతాల సరిహద్దుతో సహా వివిధ ప్రక్రియలు రాష్ట్ర మునిసిపల్ చట్టాల నుండి తీసుకోబడ్డాయి. [[కంటోన్మెంట్ బోర్డు|కంటోన్మెంట్]] ప్రాంతాలు మినహా ఆయా రాష్ట్రాల్లోని అన్ని చట్టబద్ధమైన పట్టణ ప్రాంతాలలో చాలా మునిసిపల్ చట్టాలు అమలు చేయబడతాయి. భారత ప్రభుత్వం 2003 లో ఒక మాదిరి మునిసిపల్ చట్టాన్ని జారీ చేసింది, ఇది వివిధ రాష్ట్రాల్లోని మునిసిపల్ ప్రభుత్వాలకు సంబంధించిన చట్టాలను ఏకీకృతం చేయడం, సవరించడం, వాటిని 74 వ రాజ్యాంగ సవరణ నిబంధనలకు అనుగుణంగా చేయటానికి ఉద్దేశించింది. <ref>{{Cite web|url=http://www.ielrc.org/content/e0331.pdf|title=Model Municipal Law, 2003|website=International Environmental Law Research Center}}</ref>
 
== పట్టణ స్థానిక సంస్థల బాధ్యతలు ==
Line 53 ⟶ 51:
మునిసిపల్ కార్పొరేషన్లు, మునిసిపాలిటీలు, నగర్ పంచాయతీలకు సూచించిన విధులు క్రింది పట్టికలో ఇవ్వబడ్డాయి. <ref>Reforming Municipal Finances: Some suggestions in the context of India’s Decentralization Initiative, by Mohanty P.K., Urban India, January–June 1995.</ref>
{| style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" width="80%" cellspacing="0" cellpadding="6" border="2"
!'''కొన్ని ముఖ్యమైన కొన్ని మునిసిపల్ విధులు'''
! [[భారతదేశపు నగరపాలక సంస్థ|మున్సిపల్ కార్పొరేషన్]]
! [[పురపాలక సంఘం|మున్సిపల్ కౌన్సిల్]]
Line 83 ⟶ 81:
| అవును
|-
| ప్రజారోగ్యం, పారిశుధ్యం, సంరక్షణ (Conservancy), ఘన వ్యర్థ పదార్థాల నిర్వహణ
| అవును
| అవును
Line 108 ⟶ 106:
| అవును
|-
| ఖననం,ఖనన శ్మశానవాటికలు, దహన సంస్కారాలు, దహన, ఘాట్లువిద్యుత్ స్మశానవాటికలు / మైదానాలు , విద్యుత్ శ్మశానవాటిక
| అవును
| అవును
Line 150 ⟶ 148:
| అవును
|-
| వికలాంగులు, మానసిక వికలాంగులతో సహా సమాజంలోని బలహీన వర్గాల ప్రయోజనాలను పరిరక్షించడం
| అవును
| అవును
Line 195 ⟶ 193:
== ఇవి కూడ చూడు ==
* [[విజయవాడ నగరపాలక సంస్థ]]
* [[హైదరాబాదు మహానగరపాలక సంస్థ]]
 
== మూలాలు ==
Line 203 ⟶ 201:
 
* [http://trichycorporation.gov.in/ తిరుచిరాపల్లి (త్రిచి) మునిసిపల్ కార్పొరేషన్ ]
* [http://panchayat.gov.in/ పంచాయతీ రాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ, భారత ప్రభుత్వం ]
* [http://bbmp.gov.in/ బ్రహత్ బెంగళూరు మహానగర పాలిక]
{{స్థానిక స్వపరిపాలన}}