భారత ప్రణాళికా సంఘం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
మొలక మూస మార్పు ట్యాగు: 2017 source edit |
యర్రా రామారావు (చర్చ | రచనలు) చి మొలక వ్యాసం విస్తరణ |
||
పంక్తి 22:
}}
'''భారత ప్రణాళికా సంఘం''' కేంద్ర మంత్రిమండలి తీర్మానం ద్వారా మార్చి 15 1950 న ఏర్పడిన కేంద్ర ప్రభుత్వ సలహా సంస్థ. ఇది రాజ్యాంగేతర, శాసనేతర సంస్థ. దీనికి ఛైర్మన్ గా [[ప్రధాన మంత్రి]], క్రియాశీలకంగా పనిచేసే వాస్తవ కార్యనిర్వాహకుడిగా ఉపాధ్యక్షుడు వ్యవహరిస్తారు.
'''ప్రణాళికా సంఘం''' ( [[హిందీ]] : योजना योजना, ''యోజన అయోగ్'' [[భారత ప్రభుత్వం|) భారత ప్రభుత్వంలోని]] ఒక సంస్థ.ఇది [[పంచవర్ష ప్రణాళికలు|భారతదేశ పంచవర్ష ప్రణాళికలను]] ఇతర విధులతో రూపొందించింది.
2014 లో ప్రధానమంత్రి [[నరేంద్ర మోదీ|నరేంద్ర మోడీ]] తన మొదటి [[భారత స్వాతంత్ర్య దినోత్సవం|స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ]] ప్రసంగంలో, ప్రణాళికా సంఘాన్ని రద్దు చేయాలనే ఉద్దేశ్యాన్ని ప్రకటించారు.[[నీతి ఆయోగ్|అప్పటి నుండి దీనిని ఎన్‌ఐటిఐ ఆయోగ్]] అనే కొత్త సంస్థ భర్తీ చేసింది.
చరిత్ర
[[సార్వభౌమత్వాన్ని|రాష్ట్ర సార్వభౌమ అధికారం]] నుండి ఉద్భవించిన మూలాధార ఆర్థిక ప్రణాళిక 1938 లో కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడు, [[భారత జాతీయ సైన్యం]] సుప్రీం నాయకుడు [[సుభాష్ చంద్రబోస్|నేతాజీ సుభాష్ చంద్రబోస్]] చేత ప్రారంభించబడింది. అతను జాతీయ ప్రణాళిక కమిటీని ఏర్పాటు చేయడానికి [[మేఘనాధ్ సాహా|మేఘనాడ్ సాహా చేత ఒప్పించబడ్డాడు.]] <ref name="Saha">{{Cite web|url=http://www.vigyanprasar.gov.in/scientists/saha/sahanew.htm|title=Meghnad Saha: A Pioneer in Astrophysics|website=Vigyan Prasar Science Portal|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150223073932/http://www.vigyanprasar.gov.in/scientists/saha/sahanew.htm|archive-date=23 February 2015|access-date=27 December 2014}}</ref> ప్రణాళికా కమిటీ అధిపతిగా [[మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య|ఎం.విశ్వేశ్వరయ్య ఎన్నికయ్యాడు.]] [[మేఘనాధ్ సాహా|మేఘ్నాడ్ సాహా]] అతనిని సంప్రదించి, పదవి నుంచి వైదొలగాలని అభ్యర్థించారు.ప్రణాళికకు విజ్ఞాన శాస్త్రం, రాజకీయాల మధ్య పరస్పర అవసరముందని వాదించాడు. [[మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య|ఎం. విశ్వేశ్వరయ్య]] ఉదారంగా అంగీకరింంచారు.[[జవాహర్ లాల్ నెహ్రూ|జవహర్‌లాల్ నెహ్రూను]] జాతీయ ప్రణాళిక కమిటీకి అధిపతిగా చేశారు.1944 నుండి 1946 వరకు [[భారతదేశంలో బ్రిటిషు పాలన|"బ్రిటిష్ రాజ్]] " అని పిలవబడే హోదాలో పనిచేసిన [[కెసి నియోగి]] ఆధ్వర్యంలో ప్రణాళిక సలహాబోర్డును అధికారికంగా స్థాపించబడ్డది.
పారిశ్రామికవేత్తలు, ఆర్థికవేత్తలు స్వతంత్రంగా కనీసం మూడు అభివృద్ధి ప్రణాళికలను రూపొందించారు.కొంతమంది పండితులు [[మహాత్మా గాంధీ]], [[జవాహర్ లాల్ నెహ్రూ|నెహ్రూ]] మధ్య సైద్ధాంతిక విభజనలను అధిగమించడానికి ప్రణాళికను ఒక సాధనంగా ప్రవేశపెట్టడం ఉద్దేశించిందని వాదించారు. <ref>Partha Chatterjee, 2001 "Development planning and the Indian state" in State and Politics in India (ed. Partha Chatterjee) New Delhi: Oxford University Press</ref> [[భారతదేశపు రాజకీయాలు|భారతదేశంలో]] బహువచన ప్రజాస్వామ్యం నేపథ్యంలో కేంద్ర ఏజెన్సీగా ప్రణాళికా సంఘం మూలాధార ఆర్థిక ప్రణాళిక కంటే ఎక్కువ విధులు కేేేేటాయింపుల అవసరం ఉందని ఇతర పండితులు వాదించారు. <ref>Sony Pellissery, 2010 Central agency in plural democracy. The India Economy Review, 7 (3), 12–16</ref>
భారతదేశం [[భారత విభజన|స్వాతంత్ర్యం పొందిన]] తరువాత, ఒక అధికారిక ప్రణాళికను అవలంబించారు.1950 మార్చి 15 న అప్ప అనుగుణంగా ప్రణాళికా సంఘం నేరుగా [[భారతదేశ ప్రధానమంత్రి|భారత ప్రధానమంత్రికి]] నివేదించడం, 1950 మార్చి 15 న స్థాపించబడింది, ప్రధాన మంత్రి [[జవాహర్ లాల్ నెహ్రూ|జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] చైర్మన్‌గా ఉన్నారు. ప్రణాళికా సంఘం ఏర్పాటుకు అధికారం [[భారత రాజ్యాంగం]] లేదా శాసనం నుండి తీసుకోబడలేదు; ఇది [[భారత ప్రభుత్వం|భారత ప్రభుత్వ]] కేంద్రం.
==ఇవీ చూడండి==
*[[పంచవర్ష ప్రణాళికలు]]
| |||