|
=== మతం ===
మధ్య ఆసియా రిపబ్లిక్కులు ఆఫ్ఘనిస్తాన్, జిన్జియాంగ్, బాష్కోర్టోస్తాన్ వంటి పరాధీయ పశ్చిమ ప్రాంతాలలో ఇస్లాం మతం సర్వసాధారణం. ఆఫ్ఘనిస్తాన్, తజికిస్తాన్లలో గణనీయమైన షియా మైనారిటీలు ఉన్నప్పటికీ చాలా మంది మధ్య ఆసియా ముస్లింలు సున్నీ
[[Islam in Central Asia|Islam]] is the religion most common in the Central Asian Republics, [[Afghanistan]], Xinjiang and the peripheral western regions, such as [[Bashkortostan]]. Most Central Asian Muslims are [[Sunni]], although there are sizable [[Shia Islam|Shia]] minorities in [[Afghanistan]] and [[Tajikistan]].
[[Buddhism]]ఇస్లాం andరాకకు [[Zoroastrianism]]ముందు wereమధ్య theఆసియాలో majorబౌద్ధమతం, faithsజొరాస్ట్రియనిజం inమతాలు Centralప్రధానమతాలుగా Asia prior to the arrival of Islamఉన్నాయి. Zoroastrianమధ్య influenceఆసియాలోని isఐదు stillరాష్ట్రాల్లో feltజరిగే todayనౌరూజ్ inవంటి such celebrations as [[Nowruz]], held in all five ofవేడుకలలో theఇప్పటికీ Centralజొరాస్ట్రియన్ Asianప్రభావం statesఉంది.<ref>Christoph Marcinkowski, ''Shi'ite Identities: Community and Culture in Changing Social Contexts'' (Münster: LIT, 2010), 244. {{ISBN|9783643800497}}</ref> Theసిల్క్ [[Silkరోడ్ Roadప్రాంతాలలో transmissionఅభివృద్ధి ofచెందిన Buddhism|transmissionబౌద్ధమతప్రచారం ofచివరికి Buddhismచైనాలో alongభౌద్ధమతం theఆధిఖ్యత Silkకలిగి Road]]ఉండడానికి eventually brought the religion to Chinaదారితీసింది.<ref>{{Cite book|title=The Buddhist Conquest of China: The Spread and Adaptation of Buddhism in Early Medieval China|last=Zürcher|first=Erik|publisher=BRILL|year=2007|isbn=9789004156043|pages=23}}</ref> Amongstటర్కీ theప్రజలలో [[Turkic peoples]], [[Tengrism]] was theఇస్లాంకు leadingముందు religionటెన్గ్రిజం beforeప్రధానమతంగా Islamఉంది.<ref>Megan Rancier, ''Turkic Soundscapes: From Shamanic Voices to Hip-Hop'' (London: Taylor & Francis, 2018), 258. {{ISBN|9781351665957}}</ref> [[Tibetan Buddhism]] is most common in Tibetటిబెట్, Mongoliaమంగోలియా, [[Ladakh]]లడఖ్, andసైబీరియాలోని theదక్షిణ southernరష్యన్ Russianప్రాంతాలలో regionsటిబెటన్ ofబౌద్ధమతం ప్రధానమతంగా Siberiaఉంది.
మునుపటి శతాబ్దాలలో ఈ ప్రాంతంలో అధికంగా క్రైస్తవ మతం నెస్టోరియనిజం ఆచరించబడ్డాయి. అయినప్పటికీ ప్రస్తుతం కజకిస్తాన్‌లో రష్యన్ ఆర్థోడాక్స్ చర్చికి సభ్యులు అత్యధికసంఖ్యలో ఉన్నారు. ఇక్కడ నివసిస్తున్న 19 మిలియన్ల జనాభాలో 25% ప్రజలు క్రైస్తవమతాన్ని ఆచరిస్తున్నట్లుగా గుర్తించారు. ఉజ్బెకిస్తాన్‌లో 17%, కిర్గిజ్స్తాన్లో 5% ప్రజలు క్రైస్తవమతాన్ని ఆచరిస్తున్నారు.
The form of [[Christianity]] most practiced in the region in previous centuries was [[Nestorianism]], but now the largest denomination is the [[Russian Orthodox Church]], with many members in Kazakhstan, where about 25% of the population of 19 million identify as Christian, 17% in Uzbekistan and 5% in Kyrgyzstan.
ఉజ్బెకిస్తాన్, తజికిస్తాన్లలో ఒకప్పుడు బుఖారన్ యూదులు గణనీయమైన సంఖ్యలో ఉన్నారు. అయినప్పటికీ సోవియట్ యూనియన్ రద్దు అయినప్పటి నుండి దాదాపు అందరూ ఈ ప్రాంతం నుండి వలస వెళ్ళారు.
The [[Bukharan Jews]] were once a sizable community in Uzbekistan and Tajikistan, but nearly all have emigrated since the [[dissolution of the Soviet Union]].
సైబీరియాలో కుమలక్ వంటి రూపాలతో సహా షామినిస్టిక్ మతాచారాలు ఆచరించబడుతుంటాయి.
In Siberia, [[Shamanism|shaministic]] practices persist, including forms of [[divination]] such as [[Kumalak]].
చైనా నుండి కొనసాగిన వలసలు, అలాగే ప్రజలకు హాన్ ప్రజలతో పరిచయం అభివృద్ధి చెందిన కారణంగా చైనా ప్రాంతంలోకి కన్ఫ్యూషియనిజం, దావోయిజం, మహాయాన బౌద్ధమతం, ఇతర చైనీస్ జానపద మతవిశ్వాసాలు స్థిరపడ్డాయి.
Contact and migration with [[Han Chinese|Han people]] from China has brought [[Confucianism]], [[Daoism]], [[Mahayana Buddhism]], and other [[Chinese Folk Religion|Chinese folk beliefs]] into the region.
{| class="wikitable sortable"
|-
! rowspan="2" | Country
! rowspan="2" data-sort-type="number"| Populationజనసంఖ్య
! colspan="2" data-sort-type="number"| Christianక్రైస్తవం
! colspan="2" data-sort-type="number"| Muslimముస్లిం
! colspan="2" data-sort-type="number"| Irreligionనాస్థికం
! colspan="2" data-sort-type="number"| Hinduహిందూయిజం
! colspan="2" data-sort-type="number"| Buddhistబుద్ధిజం
! colspan="2" data-sort-type="number"| Folk religionజానపదమతాలు
! colspan="2" data-sort-type="number"| Otherఇతర religionమతాలు
! colspan="2" data-sort-type="number"| Jewishయూదులు
|-
! Pop.
| 