నేపాలీ భాష: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

అచ్చుతప్పుల సవరణ
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
పంక్తి 1:
{{విస్తరణ}}
 
'''నేపాలీ''' ఇండో-ఆర్యన్ భాషా కుటుంబానికి చెందిన భాష. నేపాలీ భాషను [[నేపాల్]], [[ఇండియా]], [[భూటాన్]] మరియు కొంత భాగము [[బర్మా]] దేశాలలో మట్లాడతారు. ఇది నేపాల్ మరియు భారత దేశములలోదేశాలలో అధికార భాష. నేపాల్ లోనేపాల్లో దాదాపు అర్ధసగ భాగము ప్రజలు నేపాలీని మాతృభాషగా మాట్లాడతారు. ఇంకా చాలా మంది నేపాలీలు ద్వితీయ భాషగా మట్లాడతారు.
 
నేపాలీ తమ భాషను ''ఖస్కూరా'' అని పిలుచుకుంటారు. ఇదేకాక అనేక పేర్లతో చలామణి అవుతుంది. ఆంగ్లములో సాధారణముగా నేపాల్ కు చెందిన భాష కాబట్టి నేపాలీ లేదా నేపాలీస్ అని అంటారు. ఖస్కూరాను గోర్ఖాలీ లేదా గుర్ఖాలీ (గూర్ఖాల భాష) మరియు పర్బతీయ (పర్వత ప్రాంతాల భాష) అని కూడా అంటారు.
 
హిమాలయ పర్వత సానువులలో తుర్పుతూర్పు నేపాల్ నుండి భారత రాష్ట్రాలైన [[ఉత్తరాంచల్]] మరియు [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]] వరకు మాట్లాడే పహారీ భాషలలో నేపాలీ అన్నిటికంటే ప్రాచ్యమైనది. నేపాలీ అనేక టిబెటో-బర్మన్ భాషలకు, ప్రత్యేకముగా నేవారీ భాష కుభాషకు సన్నిహితముగా అభివృద్ధి చెందినది. అందువలన నేపాలీపై టిబెటో-బర్మన్ ప్రభావాలు కనిపిస్తాయి.
నేపాలీ భాషా హిందీకి చాల దగ్గరి బంధువు. అయితే నేపాలీ హిందీ కంటే కొంచెము సాంప్రదాయబద్ధమైంది. పర్షియన్ మరియు ఆంగ్ల పదాలు అరువుతెచ్చుకోకుండా సంస్కృతము నుండి అభివృద్ధి చెందిన పదాలు ఎక్కువగా ఉపయోగించబడినవి. ప్రస్తుతము,ప్రస్తుతం నేపాలీ, దేవనాగరి లిపిలో రాయబడుతున్నది. నేపాల్లోనే అభివృద్ధి చెందిన భుజిమోల్ అనే పాతలిపి కూడా ఉన్నది.
 
19వ శతాబ్దము రెండవ అర్ధభాగము నేపాలీ కొంత సాహిత్యము సంతరించుకొన్నది. అందులో చెప్పుకోదగినవి 1833లో సుందరానంద బారా రచించిన ఆధ్యాత్మ రామాయణ, ఒక అజ్ఞాత జానపదా కథల సంపుటి అయిన బీర్‌సిక్కా మరియు భానుభక్త రచించిన రామాయణ. ఇవే కాక అనేక సంసృత గ్రంధాలు, ఒక బైబిల్ సంపుటి నేపాలీలోకి అనువదించబడినవి.
 
19వ శతాబ్దము రెండవ అర్ధభాగముఅర్ధభాగములో నేపాలీ కొంత సాహిత్యము సంతరించుకొన్నది. అందులో చెప్పుకోదగినవి 1833లో సుందరానంద బారా రచించిన ''ఆధ్యాత్మ రామాయణ'', ఒక అజ్ఞాత జానపదా కథల సంపుటి అయిన ''బీర్‌సిక్కా'' మరియు భానుభక్త రచించిన ''రామాయణ''. ఇవే కాక అనేక సంసృతసంస్కృత గ్రంధాలు, ఒక బైబిల్ సంపుటి నేపాలీలోకి అనువదించబడినవి.
 
కొన్ని నేపాలీ వాక్యాల ఉదాహరణలు:
"https://te.wikipedia.org/wiki/నేపాలీ_భాష" నుండి వెలికితీశారు