జార్ఖండ్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

2000 నవంబరు 15న [[బీహార్]] రాష్ట్రంనుండి దక్షిణ ప్రాంతాన్ని వేరుచేసి జార్ఖండ్ఝార్ఖండ్ ప్రత్యేకరాష్ట్రం ఏర్పాటు చేశారు<ref name="జార్ఖండ్ సమాచారం">{{cite news|last1=నమస్తే తెలంగాణ|first1=నిపుణ - విద్యా సమాచారం|title=జార్ఖండ్ సమాచారం|url=https://www.ntnews.com/Nipuna-Education/జార్ఖండ్-సమాచారం-15-2-480011.aspx|accessdate=29 June 2018|date=27 January 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180629111023/https://www.ntnews.com/Nipuna-Education/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%96%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D-%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82-15-2-480011.aspx|archivedate=29 జూన్ 2018|work=|url-status=live}}</ref>. చిరకాలం శాంతియుతంగా, ప్రజాస్వామికంగా జరిగిన పోరాటానికి ఫలితంగా రాష్ట్రం ఏర్పడింది.

ఎంతోకాలం నుండి చాలామంది ఆదివాసులకు జార్ఖండ్ఝార్ఖండ్ ఆవాసంగా ఉంటూ వచ్చింది. కొన్ని జిల్లాలలో ఆదివాసుల జనాభా మెజారిటీగా ఉంది. మొత్తం ఝార్ఖండ్‌లో 32 ప్రధాన ఆదివాసి తెగలున్నాయి. అవి

పేద ప్రజలున్న ధనికరాష్ట్రమని జార్ఖండ్‌నుఝార్ఖండ్‌ను వర్ణింపవచ్చును. ఎన్నో భారీ పరిశ్రమలు ఇక్కడి జంషెడ్‌పూర్, ధన్‌బాద్, బొకారోలలో ఉన్నాయి.

జార్ఖండ్ఝార్ఖండ్ రాష్ట్రం ఖనిజసంపదకు పెట్టింది పేరు.

జార్ఖండ్‌లోఝార్ఖండ్‌లో అక్షరాస్యత 54.13% (2001) . ఆడువారిలో అయితే 39.38% మాత్రమే. విద్యా సదుపాయాలు ఒకోచోట బాగాను, చాలాచోట్ల అధమంగానూ ఉన్నాయి. కొన్ని క్రైస్తవ సంస్థలు మారుమూల ప్రాంతాలలో విద్యా సంస్థలను నిర్వహిస్తున్నాయి.

జార్ఖండ్‌లోఝార్ఖండ్‌లో 5 విశ్వ విద్యాలయాలున్నాయి

రాష్ట్ర రాజధాని రాంచీ నుండి వెలువడే హిందీ పత్రికలు ''రాంచీ ఎక్స్‌ప్రెస్''[http://www.ranchiexpress.com/], ''ప్రభాత్ ఖబర్''[http://www.prabhatkhabar.com/] ముఖ్యమైన వార్తా పత్రికలు. పెద్ద నగరాలలో దేశంనలుమూలలనుండిదేశ నలుమూలలనుండి ప్రధానమైన పత్రికలు - ముఖ్యంగా హిందీ, ఇంగ్లీషుఆంగ్లం, బెంగాలీ భాషలవి- లభిస్తాయి. దేశంలో అన్ని ప్రాంతాలవలెనే రేడియో, టెలివిజన్, టెలిఫోన్ సౌకర్యాలున్నాయి.

జార్ఖండ్ఝార్ఖండ్ రాష్ట్రములో హాకీ, క్రికెట్, ఫుట్‌బాల్ క్రీడలకు ఆదరణ ఉంది. భారత హాకీ జట్టుకు నాయకత్వం వహించిన ప్రముఖ హాకీ క్రీడాకారుడు జైపాల్ సింగ్, ప్రస్తుతం హాకీ జట్టు సభ్యుడు విమల్ లక్రా, ప్రముఖ క్రికెట్ క్రీడాకారుడు [[మహేంద్రసింగ్ ధోని]] ఈ రాష్ట్రం వారే.