లాటిన్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
Prasharma681 (చర్చ | రచనలు) దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు ట్యాగులు: మానవిక తిరగవేత విజువల్ ఎడిటర్ ద్వారా సవరణ |
Prasharma681 (చర్చ | రచనలు) మొలక వ్యాసం విస్తరించడం |
||
పంక్తి 13:
'''[[లాటిన్]]''' ఈ భాషను ప్రాచీన [[ఇటలీ]] సామ్రాజ్యంలో మాట్లాడేవారు. ఆధునిక [[యూరోపు]] లోని చాలా దేశాలలో మాట్లాడే భాషలు ఈ భాష నుండే పుట్టాయని భాషా [[శాస్త్రవేత్తలు]] నిరూపించారు. [[ఇంగ్లీష్]], [[రోమన్]] వంటి భాషలు ఈ [[భాష]] నుండే పుట్టాయి. [[వాటికన్ నగరం]]లో అధికారిక భాష కూడాను.
== చరిత్ర ==
లాటిన్ (లింగువా లాటినా) ఇండో-యూరోపియన్ భాషా కుటుంబానికి చెందిన ఇటాలిక్ శాఖ. ఇటాలిక్ మాట్లాడేవారు ఇటలీకి చెందినవారు కాదు. వీరు క్రీ.పూ 2వ సహస్రాబ్దిలో ఇటాలియన్ ద్వీపకల్పానికి వలస వెళ్ళారు. వారు రాకకు ము౦దు ఇటలీలో ఉత్తరాన ఇండో-యూరోపియన్ మాట్లాడే ప్రజలు కాని ఎట్రూస్కాన్లు, దక్షిణాన గ్రీకులు నివసి౦చారు. లాటిన్ పశ్చిమ-మధ్య ఇటలీలో లాటియం అని పిలువబడే టిబర్ నది వెంబడి ఒక ప్రాంతంలో అభివృద్ధి చెందింది, ఇది రోమన్ నాగరికతకు జన్మస్థలంగా మారింది. రోమ్ ఇటాలియన్ ద్వీపకల్పంపై తన రాజకీయ అధికారాన్ని విస్తరించడంతో, లాటిన్ క్రీ.శ. 1వ శతాబ్దంలో కొంతకాలం మాట్లాడటం ఆగిపోయిన ఓస్కాన్, ఉంబ్రియన్ వంటి ఇతర ఇటాలిక్ భాషలపై ఆధిపత్యం చెలాయించింది.
రోమన్ సామ్రాజ్యం విస్తరణ లో రోమన్ పౌరులు మాట్లాడే భాష వ్యావహారిక రకమైన వల్గర్ లాటిన్ మాట్లాడే రోమన్లు ఆక్రమించిన భూభాగాల అంతటా లాటిన్ భాష విస్తరించింది. అసభ్యకరమైన లాటిన్ విస్తృత మాట్లాడే (కమ్యూనికేషన్) భాష కానీ, ఇది క్లాసికల్ లాటిన్ వంటి ప్రామాణిక లిఖిత భాష కాదు, అన్ని లిఖిత పూర్వం కోసం ఉపయోగించే భాష ప్రామాణిక రూపం. స్థానిక భాషల ప్రభావంతో సహా వివిధ కారకాలను బట్టి రోమన్లు ఆక్రమించిన భూభాగాల్లో అసభ్యకరమైన లాటిన్ భాషా వైవిధ్యం చూపింది. రోమన్ సామ్రాజ్య౦ విచ్ఛిన్నమై, రోమ్ తో స౦భాషణ తగ్గిపోయి, వల్గర్ లాటిన్ ప్రాంతీయ రూపాలు నిర్మాణ౦, పదజాల౦, ఉచ్ఛారణలోని సాంప్రదాయిక నియమాల ను౦డి మరి౦త ఎక్కువగా భిన్న౦గా ఉన్నాయి. అవి పరస్పర౦ అర్థ౦ చేసుకోలేనివిగా మారాయి, 9వ శతాబ్ద౦ నాటికి అవి నేడు మనకు తెలిసినట్లుగా వేర్వేరు శృంగార భాషలుగా అభివృద్ధి చె౦దాయి <ref>{{Cite web|url=https://www.mustgo.com/worldlanguages/latin/|title=Latin|website=https://www.mustgo.com/|url-status=live|archive-url=https://www.mustgo.com/worldlanguages/latin/|archive-date=20 May 2021|access-date=20 May 2021}}</ref> .
== ప్రభావం ==
వల్గర్ లాటిన్ పరిణామం చెందడం కొనసాగుతుండగా, క్లాసికల్ లాటిన్ ఎక్కువగా మతం, పాండిత్యం లో లిఖిత భాషగా మధ్య యుగాల అంతటా కొంత వరకు ప్రామాణిక రూపంలో మారకుండా కొనసాగింది. ఆ విధంగా, ఇది అన్ని పాశ్చాత్య యూరోపియన్ భాషలపై తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపింది . లాటిన్ భాష నేడు మాట్లాడబడనప్పటికీ, లాటిన్ అనేక సజీవ భాషలపై ప్రధాన ప్రభావాన్ని చూపింది, వెయ్యి సంవత్సరాలకు పైగా పాశ్చాత్య ప్రపంచంలోని భాషా ఫ్రాంకాగా పనిచేసింది. చాలా ఆధునిక పాశ్చాత్య ఇండో-యూరోపియన్ భాషలు లాటిన్ నుండి ప్రత్యక్షంగా లేదా పరోక్షంగా పదాలను అరువు తెచ్చుకున్నాయి, ఇది ఇప్పటికీ విద్యా, వైద్యం, సైన్స్, చట్టంలో పరిమిత ఉపయోగాన్ని కలిగి ఉంది. క్లాసికల్ లాటిన్ భాష, సాహిత్యం అధ్యయనం అనేక దేశాలలోని పాఠశాలలు, విశ్వవిద్యాలయాలలో పాఠ్యప్రణాళికలో భాగంగా ఉంది. ఓవిడ్, వర్జిల్ వంటి రోమన్ రచయితలు , కవుల రచనలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా విస్తృతంగా అధ్యయనం చేయబడ్డాయి.
కాథలిక్ చర్చి లాటిన్ ను రెండవ వాటికన్ కౌన్సిల్ (1962-1965) వరకు దాని ప్రాథమిక ప్రార్థనా భాషగా ఉపయోగించింది, తరువాత ఇది ఎక్కువగా చర్చిసభ్యుల స్థానిక మాట్లాడే భాషలచే భర్తీ చేయబడింది. అయితే, చర్చి లాటిన్ అని కూడా పిలువబడే ఎక్లెస్సియాస్టికల్ లాటిన్ ను రోమన్ కాథలిక్ చర్చి యొక్క పత్రాలలో, దాని లాటిన్ ప్రార్థనలలో ఉపయోగిస్తారు. ఎక్లెసియాస్టికల్ లాటిన్ క్లాసికల్ లాటిన్ కంటే చాలా భిన్నంగా లేదు .
[[వర్గం:ప్రపంచ భాషలు]]
| |||