వికీపీడియా

లిచ్ఛవి (వంశం): కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
చి Reo kwon, పేజీ లిచ్చావి (వంశం) ను లిచ్ఛవి (వంశం) కు తరలించారు: ఈ పదానికి యిదే సరియైన ఉచ్చారణ.
చి టైపోలను సరిచేశాను
పంక్తి 1:
{{Use dmy dates|date=December 2015}}
{{Use Indian English|date=December 2015}}
[[File:Buddha's ashes Stupa, Vaishali, Bihar.jpg|right|thumb|250px|లిచ్చావీలులిచ్ఛవీలు బుద్ధుడి బూడిదతో నిర్మించిన బౌద్ధ స్థూపం (వైశాలి)]]
పురాతన భారతదేశంలోని వాజ్జీ మహాజనపదంలో లిచ్చావిలిచ్ఛవి ఒక వంశం. లిచ్చవి రాజధాని మాతృభూమి అయిన వైశాలి కూడా వాజ్జీ మహాజనపద రాజధాని. తరువాత దీనిని అజతాశత్రు ఆక్రమించాడు. ఆయన వాజ్జీ భూభాగాన్ని తన రాజ్యంలో చేర్చుకున్నాడు.<ref>Raychaudhuri, Hemchandra (1972), ''Political History of Ancient India'', University of Calcutta, Calcutta, pp. 106–113, 186–90</ref><ref>{{cite web | url=https://books.google.co.uk/books?id=kmwwAQAAIAAJ&q=licchavi+homeland&dq=licchavi+homeland&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwj82Z6q3_fSAhXFL8AKHVQBChQQ6AEIHTAB | title=An introduction to Nepal | accessdate=27 March 2017 | pages=41}}</ref>{{sfn|Upinder Singh|2016|p=271}}
 
కౌటిల్య తన అర్థశాస్త్రంలో (11 వ అధ్యాయం), లిచ్చావీలను రిపబ్లికు (గన సంఘ) గా వర్ణించాడు. దీని నాయకుడు రాజా (రాజాశబ్డోపజీవినా) బిరుదును ఉపయోగిస్తాడు. బౌద్ధ గ్రంథం మహాపరినిబ్బన సుత్తంత వారిని క్షత్రియులుగా, శాక్యముని బుద్ధుని అవశేషాల హక్కుదారులలో ఒకరని సూచిస్తుంది. వారు వారికి వారుగా క్షత్రియహోదాను స్వయంగా పేర్కొన్నారు.<ref>''Buddhism, Diplomacy, and Trade: The Realignment of Sino-Indian Relations, 600-1400'' by Tansen Sen (2003), p. 58.</ref> దఘా నికాయ అభిప్రాయం ఆధారంగా లిచ్చావీలు " వాసిహా " గోత్రానికి చెందినవారు.<ref>Thapar, Romila (1984) ''From Lineage to State'', Oxford University Press, Bombay, p. 85</ref> మనుస్మృతి (X.22) లో, లిచ్చావీలను వ్రత్య క్షత్రియుల వర్గంలో ఉంచారని బుహ్లెరు ఊహిస్తాడు.<ref name="buhler">{{cite book|last=Buhler|first=G.|title=The Laws of Manu|year=2004|publisher=Cosmo Publications|location=Delhi|isbn=81-7755-876-5|page=279|url=https://books.google.com/books?id=BcBWxNsK2UoC&pg=PA279&dq=Buhler+laws+of+Manu+Vratya+Vaisya&hl=en&ei=4FntTLeWK4j-vQOfy8TwAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&sqi=2&ved=0CC0Q6AEwAA#v=onepage&q&f=false}}</ref><ref name="ganganatha">{{cite book|last=Jha|first=Ganganatha|title=Manusmriti with the ‘Manubhāṣya’ of Medhātithi, Verse 10.22-23 [Explanatory notes]|year=1920|isbn=81-208-1155-0|url=https://www.wisdomlib.org/hinduism/book/manusmriti-with-the-commentary-of-medhatithi/d/doc201752.html|access-date=2019-11-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20171025131836/https://www.wisdomlib.org/hinduism/book/manusmriti-with-the-commentary-of-medhatithi/d/doc201752.html|archive-date=2017-10-25|url-status=dead}}</ref>
 
బుద్ధఘోసా తన పరమత్తజోతికాలో, లిచావీల మూలాన్ని బెనారసుగా గుర్తించారు. నేటి ఉత్తర బీహారు, నేపాలు లోని టెరాయి ప్రాంతాలతో కూడిన ప్రాంతం మీద లిచ్చావిలిచ్ఛవి ఆధిపత్యాన్ని స్థాపించిన తేదీ తెలియదు. [[మహావీరుడు]], గౌతమ బుద్ధుని సమయానికి ఈ వంశం అప్పటికే వైశాలీని రాజధానిగా చేసుకుని చుట్టుపక్కల ప్రాంతంలో బాగా స్థిరపడింది. బౌద్ధ సంప్రదాయం అనేకమంది ప్రముఖ లిచ్చావీల పేర్లను సంరక్షించింది. వీరిలో యువరాజు అభ్యాస, ఓహద్ద (మహాలి), సైనికాధికారులు, సాహా, అజిత, దుమ్ముఖా, సునక్కాటా ఉన్నారు. భద్రావహు కల్పసూత్ర తొమ్మిది మంది లిచావి గజరాజాలను (అధిపతులు) సూచిస్తుంది. వీరు తొమ్మిది మల్లా గజరాజాలు, 18 కాశీ-కోసాలా గనరాజాలతో కలిసి మగధకు వ్యతిరేకంగా సమాఖ్యను ఏర్పాటు చేశారు. ఈ కూటమికి నాయకుడు చేతకా, ఆయన సోదరి త్రిషాల (మహావీర తల్లి).<ref>Raychaudhuri, Hemchandra (1972), ''Political History of Ancient India'', University of Calcutta, Calcutta, pp.106-113</ref>
 
==లిచ్చావిలిచ్ఛవి ప్రభుత్వనిర్వహణ ==
[[File:Anandastupa.jpg|right|thumb|250px|Ananda Stupa, with an [[Asokan pillar]], at [[Vaishali (ancient city)|Vaishali]], the capital city.]]
లిచ్చావిలిచ్ఛవి ప్రభుత్వ వ్యవస్థ చెల్లాచెదురైన నివేదికలు మాత్రమే మిగిలి ఉన్నాయి. " కుల్లకలింగ జాతక , ఎకపనా జాతక " పరిచయ భాగాలు లిచ్చావిలిచ్ఛవి 7,707 రాజాలను కలిగి ఉన్నాయని పేర్కొన్నాయి. ఈ సంఖ్య సమావేశాలలో ఒకటి, ఖచ్చితంగా ఉండే అవకాశం లేదు. లిచ్చావిలిచ్ఛవి, దాని పొరుగువారిలా కాకుండా, సంపూర్ణ రాచరికం కాదని ఇది చూపిస్తుంది. ప్రతి సంవత్సరం కలుసుకున్న 7,707 రాజాతో అల్టిమేటు అధికారం విశ్రాంతి తీసుకుంది. వారి సభ్యులలో ఒకరిని పాలకుడిగా, ఆయనకి సహాయపడటానికి 9 మంది మండలిని ఎన్నుకున్నారు.<ref>Jagdish P. Sharma, ''Republics in ancient India, c. 1500 B.C.– 500 B.C.'', Brill Publishers, 1968, p. 103: "the Licchavis had a council of 9 though the membership of their Assembly numbered 7,707. ... [The Assembly] normally met once a year for important and grave public business."</ref>
ఇది ఆధునిక ప్రజాస్వామ్యానికి దూరంగా ఉంది. ఎందుకంటే లిచ్చావిలిచ్ఛవి జనాభాలో కొద్ది భాగం మాత్రమే ఓటు వేయడానికి అర్హత సాధించారు. రాజా హోదా ఉన్నవారు క్షత్రియ వర్ణానికి చెందిన గృహస్థుల పెద్దలు (పురుషులు) మాత్రమే ఓటు వేయడానికి అర్హత కలిగి ఉన్నారు.
 
లిచ్చావిలిచ్ఛవి రాజధాని వైశాలిలో పరిపాలన స్థానం వాజ్జియను సమాఖ్య ఉంది. రీజో అత్యున్నత కార్యనిర్వాహక, న్యాయ అధికారం.<ref name="mahajan">Mahajan V.D. (1960, reprint 2007). ''Ancient India'', S.Chand & Company, New Delhi, {{ISBN|81-219-0887-6}}, p.227-8</ref>
భద్దసాల జాతక పరిచయ భాగం ఒక సరోవరం గురించి ప్రస్తావించింది. వీటిలో నీరు వైశాలి గనరాజాల అభిషేకం (పట్టాభిషేకం) కోసం ఉపయోగించబడింది. ఈ గజరాజాలు చర్చ కోసం కలిసిన అసెంబ్లీ హాలును సంతగారా అని పిలుస్తారు.<ref name="law">Law, B.C. (2005). ''Kshatriya Clans in Buddhist India'', Ajay Book Service, New Delhi, {{ISBN|81-87077-55-7}}, pp.107–23</ref>
 
పంక్తి 27:
 
==లిచ్చావీయులు, గుప్తచక్రవర్తులు ==
[[File:Queen Kumaradevi and King Chandragupta I on a coin.jpg|right|thumb|250px|క్రీ.శ 350 - క్రీ.శ 380 మధ్యకాలంలో ముద్రించిన బంగారు నాణ్యంలో మొదటి చంద్రగుప్తుడు, లిచ్చావిలిచ్ఛవి రాణి కుమారదేవి]]
గుప్తచక్రవర్తి మొదటి చంద్రగుప్తుడు లిచ్చావిలిచ్ఛవి యువరాణి కుమారదేవిని వివాహం చేసుకున్నాడు. సముద్రగుప్తుడు ముద్రించిన బంగారు నాణ్యాలలో ఒకవైపు మొదటి చంద్రగుప్తుడు కుమారదేవి మరొక వైపు లక్ష్మి దేవతతో కనుగొనబడింది.<ref>Raychaudhuri Hemchandra (1972), ''Political History of Ancient India'', University of Calcutta, Calcutta, pp.468-9</ref> సముద్రగుప్తుడి అలహాబాదు స్థంభం శాసనంలో ఆయనను లిచ్చావిదాహిత్రలిచ్ఛవిదాహిత్ర (అతని తల్లి వైపు నుండి లిచ్చావీల మనవడు) గా అభివర్ణించారు. సామ్రాజ్య గుప్తుల ఎదుగుదలకు ముందే మగధ లిచ్చావిలిచ్ఛవి ఆక్రమణను ఇవి సూచిస్తున్నాయి. అయినప్పటికీ దానిని నిరూపించడానికి ప్రత్యక్ష ఆధారాలు లేవు.<ref>Lahiri, Bela (1974) ''Indigenous States of Northern India (circa 200 BC - 320 AD)'', University of Calcutta, Calcutta, p.71,71n</ref>
 
==పతనం==
లిచ్చావిలిచ్ఛవి అజాతుశతృవుతో శతృత్వం (క్రీ.పూ 484- క్రీ.పూ 468) వహించింది. ఇది చివరికి విజయం సాధించడంతో ముగింపుకు వచ్చింది.{{sfn|Upinder Singh|2016|p=272}}
 
==ఇవి కూడా చూడండి==
[[:en:Licchavi (kingdom)|లిచ్చావిలిచ్ఛవి రాజ్యం]]
 
==మూలాలు==
"https://te.wikipedia.org/wiki/లిచ్ఛవి_(వంశం)" నుండి వెలికితీశారు