|
|footnotes =
}}
'''తాంతియా తోపే,''' (16 ఫిబ్రవరి 1814-18 ఏప్రిల్ 1859) అసలు పేరు రామచంద్ర పాండురంగపాండిరంగ తోపే. అతను స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు.ఇతనురామచంద్ర 1814పాండిరంగ లోయావల్కర్‌గా మహారాష్ట్రలోని[[మరాఠీ నాసిక్‌లోభాష|మరాఠీ]] [[దేశస్థ జన్మించారుబ్రాహ్మణులు|దేశస్థ బ్రాహ్మణ]] కుటుంబంలో నాసిక్ సమీపంలోని [[యెయోలా]] పట్టణంలో జన్మించాడు.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w8XPyBqxwX8C&q=deshastha+peshwa&pg=PP13|title=Pillars of modern India, 1757-1947|last=Mahmud|first=Syed Jafar|date=1994|publisher=Ashish Pub. House|isbn=9788170245865|location=New Delhi|pages=14–15}}</ref> అతను పాండురంగరావు తోపే, రుఖ్మాబాయి దంపతులకు ఏకైక కుమారుడు.అతను తన మారుపేరు తాత్యా తోపే ద్వారా బాగా ప్రసిద్ది చెందాడు. దీనిని తాంత్య తోపే లేదా తాంతియా టోపి అని కూడా లిప్యంతరీకరించబడింది.<ref>{{Cite web|url=https://zeenews.india.com/india/tatya-tope-the-force-behind-1857-rebellion-was-hanged-on-april-18-1859-here-are-some-interesting-facts-about-the-patriot-1997127.html|title=Tatya Tope, the force behind 1857 rebellion, was hanged on April 18, 1859: Here are some interesting facts about the patriot|date=2017-04-18|website=Zee News|language=en|access-date=2021-09-16}}</ref> మరాఠా సమాఖ్య మాజీ పేష్వా (పాలకుడు) బాజీ రావు, అతని దత్తపుత్రుడు నానా సాహిబ్ తిరుగుబాటులో కీలక పాత్ర పోషించారు.తాంతియా తోపే కాన్పూర్లోని బ్రిటిష్ కాలనీలో నానా సాహిబ్ ఊచకోతకు హాజరయ్యాడు. అతను 1857 నవంబరు ప్రారంభంలో గ్వాలియర్ రాష్ట్ర తిరుగుబాటు దళాలకు నాయకత్వం వహించాడు.<ref>{{Cite web|url=https://www.vedantu.com/biography/tantia-tope-biography,%20https://www.vedantu.com/biography/tantia-tope-biography,%20https://www.vedantu.com/biography/tantia-tope-biography,%20https://www.vedantu.com/biography/tantia-tope-biography|title=Tantia Tope Biography|website=VEDANTU|access-date=2021-09-16}}</ref>
తాంతియా తోపే [[మొదటి భారత స్వాతంత్ర్య యుద్ధం|మొదటి భారత స్వాతంత్ర్య యుద్దం]] 1857 భారత తిరుగుబాటులో ఇతను ప్రముఖ పాత్ర వహించాడు.ఇతను అందులో ఒక జనరల్, దాని ప్రముఖ నాయకులలో ఒకరు. అధికారిక సైనిక శిక్షణ లేనప్పటికీ, తాంతియా టోప్ అత్యుత్తమ, అత్యంత ప్రతిభావవంతమైన తిరుగుబాటుతో జనరల్‌గా వ్యవహరించాడు .తాంతియా కమాండింగ్ అధికారి అర్థం.అతనిపేరులో ''తోపేగా'' సంతరించుకుంది.అతని మొదటి పేరు తాంతియా అంటే జనరల్ అని అర్థం. ▼తాంతియా తోపే మరాఠా బ్రాహ్మణుడు. మరాఠా సమాఖ్య మాజీ పేష్వా (పాలకుడు) బాజీ రావు, అతని దత్తపుత్రుడు నానా సాహిబ్ తిరుగుబాటులో కీలక పాత్ర పోషించారు. అతను కాన్పూర్లోని బ్రిటిష్ కాలనీలో నానా సాహిబ్ ఊచకోతకు హాజరయ్యాడు. అతను 1857 నవంబరు ప్రారంభంలో గ్వాలియర్ రాష్ట్ర తిరుగుబాటు దళాలకు నాయకత్వం వహించాడు.<ref>{{Cite web|url=https://www.vedantu.com/biography/tantia-tope-biography,%20https://www.vedantu.com/biography/tantia-tope-biography,%20https://www.vedantu.com/biography/tantia-tope-biography,%20https://www.vedantu.com/biography/tantia-tope-biography|title=Tantia Tope Biography|website=VEDANTU|access-date=2021-09-16}}</ref>
బిత్తూరుకు చెందిన నానా సాహెబ్ వ్యక్తిగత అనుచరుడు, బ్రిటిష్ వారు కాన్పూర్ (ఆ తర్వాత కాన్‌పోర్ అని పిలవబడేది) తిరిగి ఆక్రమించిన తర్వాత గ్వాలియర్ బృందంతో పురోగతి సాధించాడు. జనరల్ విండ్‌హామ్‌ని నగరం నుండి వెనక్కి రమ్మని ఒత్తిడి చేశారు.తరువాత, తాంతియా తోపే రాక జాన్సీ[[ఝాన్సీ లక్ష్మీబాయి|ఝాన్సీ రాణి లక్ష్మీబాయికి ]] ఉపశమనం కలిగించింది. ఆమెతో గ్వాలియర్ నగరాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు. ఏదేమైనా, అతను రానోడ్‌లో జనరల్ నేపియర్ బ్రిటిష్ ఇండియన్ సైనికులచే ఓడించబడ్డాడు. సికార్‌లో మరింత ఓటమి తరువాత, అతను ప్రచారాన్ని విడిచిపెట్టాడు. <ref>Edwardes, Michael (1975) ''Red Year''. London: Sphere Books; pp. 132-34</ref> [3]అధికారిక ప్రకటన ప్రకారం, తాంతియా తోపే తండ్రి పాండిరంగా, ప్రస్తుత మహారాష్ట్రలోని పటోడా జిల్లా నగర్‌లోని జోలా పరగన్నా నివాసి. [4]తోప్ పుట్టుకతో ఒక మరాఠా వశిష్ట బ్రాహ్మణుడు. [4] {{sfn|Paul|2011|p=53}}ప్రభుత్వ లేఖలో, అతను బరోడా మంత్రి అని చెప్పబడింది .మరొక సంభాషణలో అతను నానా సాహెబ్‌తో సమానంగా ఉన్నాడు. అతని విచారణలో ఒక సాక్షి తాంతియా టోప్‌ను "మధ్యస్థంగా ఉండే వ్యక్తి, గోధుమ రంగుతో, ఎల్లప్పుడూ తెల్లని చుకీధార్, తలపాగా ధరించే వ్యక్తి" అని వర్ణించాడు.తాంతియా తోపేను 1859 ఏప్రిల్ 18న శివపురిలో బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం ఉరితీసింది.<ref>{{Cite web|url=https://www.indiatoday.in/education-today/gk-current-affairs/story/tantia-tope-facts-318528-2016-04-18|title=Remembering Tantia Tope: The guerilla hero of 1857 who terrified the British|last=DelhiApril 18|first=India Today Web Desk New|last2=April 18|first2=2016UPDATED:|website=India Today|language=en|access-date=2021-09-16|last3=Ist|first3=2017 12:07}}</ref>▼▲తాంతియా తోపే [[మొదటి భారత స్వాతంత్ర్య యుద్ధం|మొదటి భారత స్వాతంత్ర్య యుద్దం]] 1857 భారత తిరుగుబాటులో ఇతను ప్రముఖ పాత్ర వహించాడు.ఇతను అందులో ఒక జనరల్, దాని ప్రముఖ నాయకులలో ఒకరు. అధికారిక సైనిక శిక్షణ లేనప్పటికీ, తాంతియా టోప్ అత్యుత్తమ, అత్యంత ప్రతిభావవంతమైన తిరుగుబాటుతో జనరల్‌గా వ్యవహరించాడు.
== 1857 భారత తిరుగుబాటు యుద్దం ==
రామచంద్ర పాండురంగ యావల్కర్‌గా [[మరాఠీ ప్రజలు|మరాఠీ]] [[దేశస్థ బ్రాహ్మణులు|దేశస్థ బ్రాహ్మణ]] <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w8XPyBqxwX8C&q=deshastha+peshwa&pg=PP13|title=Pillars of modern India, 1757-1947|last=Mahmud|first=Syed Jafar|date=1994|publisher=Ashish Pub. House|isbn=9788170245865|location=New Delhi|pages=14–15}}</ref> కుటుంబంలో నాసిక్ సమీపంలోని[[ఎయోల|యోలాలో]] జన్మించాడు. తాంతియా కమాండింగ్ అధికారి అర్థం, అతనిపేరులో ''తోపేగా'' సంతరించుకుంది.అతని మొదటి పేరు తాంతియా అంటే జనరల్ అని అర్థం.
1857 జూన్ 5 న కాన్పూర్ (కాన్పూర్) లో తిరుగుబాటు జరిగిన తరువాత, నానా సాహెబ్ తిరుగుబాటుదారుల నాయకుడయ్యాడు. కాన్పూర్లోని బ్రిటిష్ దళాలు 25 జూన్ 1857 న లొంగిపోయినప్పుడు, జూన్ చివరిలో నానా పేష్వాగా ప్రకటించబడింది. <ref [5]name=":0">{{Cite book|url=https://books.google.co.in/books?id=65vrBAAAQBAJ&redir_esc=y|title=The Greased Cartridge: The Heroes and Villains of 1857-58|last=Paul|first=E. Jaiwant|date=2011-08-01|publisher=Roli Books Private Limited|isbn=978-93-5194-010-4|language=en}}</ref> జనరల్ హావ్లాక్ రెండుసార్లు నానా దళాలను ఎదుర్కొన్నాడు, చివరకు వారి మూడవ ఎన్‌కౌంటర్‌లో ఓడిపోయాడు.ఓటమి తరువాత, నానా దళాలు బిథుర్‌కు ఉపసంహరించుకోవలసి వచ్చింది, ఆ తర్వాత హావ్లాక్ గంగానదిని దాటి అవధ్‌కి వెనక్కి తగ్గాడు. <ref name=":0" /> [5]తాంతియా తోపే బితుర్ నుండి నానా సాహెబ్ పేరు మీద నటించడం ప్రారంభించాడు.1857 జూన్ 27 న జరిగిన కాన్‌పోర్ ఊచకోత నాయకులలో ఒకరు తాంతియా తోపే.తరువాత, 161857 జూలైజులై 185716న న సర్ హెన్రీ హేవ్‌లాక్ నేతృత్వంలోని బ్రిటిష్ సైన్యం ద్వారా తరిమికొట్టబడే వరకు టోప్ మంచి రక్షణాత్మక స్థానాన్ని కలిగి ఉన్నాడు.తరువాత, అతను 19 నవంబర్ 1857 ననవంబరు 19న ప్రారంభమైన, పదిహేడు రోజుల పాటు కొనసాగిన రెండవ కాన్‌పోర్ యుద్ధంలో జనరల్ విండ్‌హామ్‌ను ఓడించాడు.సర్ కాలిన్ కాంప్‌బెల్ ఆధ్వర్యంలో బ్రిటీష్ ఎదురుదాడి చేసినప్పుడు టోప్, అతని సైన్యం ఓడిపోయారు. [6]<ref>https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Tantia_Topi</ref>టోప్, ఇతర తిరుగుబాటుదారులు అక్కడి నుండి పారిపోయారు. జాన్సీ రాణిని ఆశ్రయించాల్సి వచ్చింది, అదే సమయంలో ఆమె కూడా సహాయం అందించింది. <ref>{{Cite [7]web|url=http://galeapps.galegroup.com/apps/auth?userGroupName=tel_a_vanderbilt&origURL=http%3A%2F%2Fgo.galegroup.com%2Fps%2Fi.do%3Fid%3DGALE%257CA16844629%26v%3D2.1%26u%3Dtel_a_vanderbilt%26it%3Dr%26p%3DITOF%26sw%3Dw&prodId=ITOF|title=Gale - Product Login|website=galeapps.galegroup.com|access-date=2019-02-13}}</ref>▼
▲బిత్తూరుకు చెందిన నానా సాహెబ్ వ్యక్తిగత అనుచరుడు, బ్రిటిష్ వారు కాన్పూర్ (ఆ తర్వాత కాన్‌పోర్ అని పిలవబడేది) తిరిగి ఆక్రమించిన తర్వాత గ్వాలియర్ బృందంతో పురోగతి సాధించాడు. జనరల్ విండ్‌హామ్‌ని నగరం నుండి వెనక్కి రమ్మని ఒత్తిడి చేశారు.తరువాత, తాంతియా తోపే రాక జాన్సీ రాణి లక్ష్మీబాయికి ఉపశమనం కలిగించింది. ఆమెతో గ్వాలియర్ నగరాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు.ఏదేమైనా, అతను రానోడ్‌లో జనరల్ నేపియర్ బ్రిటిష్ ఇండియన్ సైనికులచే ఓడించబడ్డాడు. సికార్‌లో మరింత ఓటమి తరువాత, అతను ప్రచారాన్ని విడిచిపెట్టాడు. [3]అధికారిక ప్రకటన ప్రకారం, తాంతియా తోపే తండ్రి పాండిరంగా, ప్రస్తుత మహారాష్ట్రలోని పటోడా జిల్లా నగర్‌లోని జోలా పరగన్నా నివాసి. [4]తోప్ పుట్టుకతో ఒక మరాఠా వశిష్ట బ్రాహ్మణుడు. [4] ప్రభుత్వ లేఖలో, అతను బరోడా మంత్రి అని చెప్పబడింది,
మరొక సంభాషణలో అతను నానా సాహెబ్‌తో సమానంగా ఉన్నాడు. [4]అతని విచారణలో ఒక సాక్షి తాంతియా టోప్‌ను "మధ్యస్థంగా ఉండే వ్యక్తి, గోధుమ రంగుతో, ఎల్లప్పుడూ తెల్లని చుకీధార్, తలపాగా ధరించే వ్యక్తి" అని వర్ణించాడు.తాంతియా తోపేను 18 ఏప్రిల్ 1859 న శివపురిలో బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం ఉరితీసింది.
▲1857 జూన్ 5 న కాన్పూర్ (కాన్పూర్) లో తిరుగుబాటు జరిగిన తరువాత, నానా సాహెబ్ తిరుగుబాటుదారుల నాయకుడయ్యాడు. కాన్పూర్లోని బ్రిటిష్ దళాలు 25 జూన్ 1857 న లొంగిపోయినప్పుడు, జూన్ చివరిలో నానా పేష్వాగా ప్రకటించబడింది. [5] జనరల్ హావ్లాక్ రెండుసార్లు నానా దళాలను ఎదుర్కొన్నాడు, చివరకు వారి మూడవ ఎన్‌కౌంటర్‌లో ఓడిపోయాడు.ఓటమి తరువాత, నానా దళాలు బిథుర్‌కు ఉపసంహరించుకోవలసి వచ్చింది, ఆ తర్వాత హావ్లాక్ గంగానదిని దాటి అవధ్‌కి వెనక్కి తగ్గాడు. [5]తాంతియా తోపే బితుర్ నుండి నానా సాహెబ్ పేరు మీద నటించడం ప్రారంభించాడు.1857 జూన్ 27 న జరిగిన కాన్‌పోర్ ఊచకోత నాయకులలో ఒకరు తాంతియా తోపే.తరువాత, 16 జూలై 1857 న సర్ హెన్రీ హేవ్‌లాక్ నేతృత్వంలోని బ్రిటిష్ సైన్యం ద్వారా తరిమికొట్టబడే వరకు టోప్ మంచి రక్షణాత్మక స్థానాన్ని కలిగి ఉన్నాడు.తరువాత, అతను 19 నవంబర్ 1857 న ప్రారంభమైన, పదిహేడు రోజుల పాటు కొనసాగిన రెండవ కాన్‌పోర్ యుద్ధంలో జనరల్ విండ్‌హామ్‌ను ఓడించాడు.సర్ కాలిన్ కాంప్‌బెల్ ఆధ్వర్యంలో బ్రిటీష్ ఎదురుదాడి చేసినప్పుడు టోప్, అతని సైన్యం ఓడిపోయారు. [6]టోప్, ఇతర తిరుగుబాటుదారులు అక్కడి నుండి పారిపోయారు. జాన్సీ రాణిని ఆశ్రయించాల్సి వచ్చింది, అదే సమయంలో ఆమె కూడా సహాయం అందించింది. [7]
| 