కోమగట మారు సంఘటన: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

కెనడియన్ ప్రభుత్వం బ్రిటిష్ ఇండియా నుండి వలసలను పరిమితం చేసే మొదటి ప్రయత్నం 1908 జనవరి 8 న ఆమోదించబడిన ఒక ఆర్డర్ ఇన్ కౌన్సిల్కౌన్సిల్‌ను ఆమోదించింది. ఇది,బ్రిటిష్ "అంతర్గతభారతదేశం మంత్రినుండి అభిప్రాయంకెనడాకు ప్రకారం"వలసలను నిరోధించేందుకు కెనడా ప్రభుత్వం చేసిన మొదటి ప్రయత్నం అది. "నేరుగా తాము పుట్టిన దేశం నుండి లేదాగాని, పౌరసత్వమున్న దేశం నుండి గానీ ఎక్కడా ఆగకుండా రాని లేదారానివారు, తాము పుట్టిన లేదా జాతీయత పొందిన దేశం నుండి బయలుదేరే ముందుముందే కొనుగోలు చేసిన టిక్కెట్ల ద్వారా రాని రానివారూ వ్యక్తులనుకెనడా లోకి రానీయకుండా ఈ చట్టం నిషేధించింది". ఆచరణలోనిజానికి ఈబయలుదేరిన నిరంతరదగ్గర ప్రయాణనుండి నియంత్రణకెనడా భారతదేశంలోవరకూ తమఎక్కడా ప్రయాణాన్నిఆగకుండా ప్రారంభించినప్రయాణం చెయ్యాలనే నిబంధన భారతదేశం నుండి నౌకలకువచ్చేవారిని మాత్రమే వర్తిస్తుందిఅడ్డుకుంటుంది. ఎందుకంటే ప్రయాణంఆ ప్రయాణ దూరం చాలా ఎక్కువ కాబట్టి ఓడలు సాధారణంగా జపాన్ లోనో, హవాయి లోనో ఆగడం అవసరంతప్పనిసరి. కెనడాకెనడాకు భారీ సంఖ్యలో వలసదారులనువలసలు అంగీకరిస్తున్నవస్తున్న సమయంలో - ఈ వలసలు దాదాపు అందరూఅన్నీ యూరప్ నుండి వస్తున్న సమయంలోవస్తున్నవే - ఈ నిబంధనలు వచ్చాయి, 1913 లో 4,00,000 కంటే ఎక్కువ మంది వలస వచ్చారు. అంత మంది ఆ తరువాత ఏ సంవత్సరంలోనూ అంత మంది రాలేదు. ''వాంకోవర్‌లో జాతివివిధ జాతుల మధ్య సంబంధాలు ''కోమగట మారు సంఘటన'' రాకకుజరగటానికి ముందు సంవత్సరాలలో దెబ్బతిన్నాయి. చివరికి ఇవి 1907 నాటి ప్రాచ్య వ్యతిరేక అల్లర్లతో పరాకాష్ఠకు చేరాయి.

గుర్దిత్ సింగ్ సంధు సింగపూర్ వ్యాపారవేత్త. భారతదేసంభారతదేశం లోని సర్హాలీకి చెందిన వాడు. పంజాబీలు కెనడా వలస వెళ్ళకుండా అక్కడి చట్టాలు అడ్డుకుంటున్నాయని అతనికి తెలుసు. [[కోల్‌కాతా|కలకత్తా]] నుండి వాంకోవర్‌కు ప్రయాణించడానికి ఓడను అద్దెకు తిసుకునితీసుకుని అతను ఈ చట్టాలను అధిగమించాలనుకున్నాడు. గతంలో కెనడాకు వెళ్లకుండా నిరోధించబడిన తన స్వదేశీయులకు సహాయం చేయడమే అతని లక్ష్యం.

గుర్దిత్ సింగ్ 1914 జనవరిలో ''కొమగట మారు'' అనే ఓడను అద్దెలుఅద్దెకు తీసుకున్నప్పుడు నిబంధనల గురించి అతనికి స్పష్టంగా తెలిసినప్పటికీ <ref>Johnston, H., op. cit., p. 26.</ref> భారతదేశం నుండి కెనడాకు వలసలకు తలుపులు తెరిచేతెరవాలనే ఆశతోఆశయంతో, నిరంతర ప్రయాణ నియంత్రణనునిబంధనను సవాలు చేయడానికి అతను తన కృషిని కొనసాగించాడు.

అదే సమయంలో, 1914 జనవరిలో, అతను హాంకాంగ్‌లో ఉన్న కాలంలో [[గదర్ పార్టీ]] ఆలోచనలను అతడు బహిరంగంగా సమర్ధించాడు. <ref>Johnston, H., op. cit., pp. 24 and 25.</ref> గద్దర్గదర్ ఉద్యమం అనేది బ్రిటిష్ పాలన నుండి భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం పొందాలనే లక్ష్యంతో 1913 జూన్ లో అమెరికా, కెనడా ల్లోని పంజాబీలు స్థాపించిన సంస్థ. దీనిని ఖాల్సాపసిఫిక్ తీర ఖల్సా సంఘం (ఖల్సా అసోసియేషన్ ఆఫ్ ది పసిఫిక్ కోస్ట్) అని కూడా అంటారు.

భారతదేశంలో బ్రిటిష్ పాలనను పడగొట్టే ప్రయత్నాలకు మద్దతుగా గొడవలు సృష్టించాలనే ఆలోచనలున్న అనేక మంది భారతీయ జాతీయవాదులు ఆ ప్రయాణికులలో ఉన్నారని కెనడియన్ ప్రభుత్వానికి తెలుసు. <ref>{{Cite web|url=http://www.britishnewspaperarchive.co.uk/viewer/bl/0000272/19140721/056/0004;|title=Register – British Newspaper Archive|last=Archive|first=The British Newspaper|website=www.britishnewspaperarchive.co.uk|access-date=June 18, 2018}}</ref> భద్రతా కారణాలతో పాటు, భారతీయులను కెనడాకు వలస రాకుండా నిరోధించాలనే కోరికలక్ష్యం కూడా వారికి ఉంది. <ref>Johnston, Hugh J. M. The Voyage of the Komagata Maru: the Sikh Challenge to Canada's Colour Bar. Delhi: [[Oxford University Press]]. 1979.</ref> 

హాంకాంగ్ఓడ, ప్రయాణం మొదలయ్యే చోటు.చోటైన ఓడహాంకాంగ్‌లో మార్చిలో బయలుదేరాల్సి ఉంది. కానీ ఈ, అక్రమ ప్రయాణం కోసం టిక్కెట్లను విక్రయించాడనే ఆరోపణతో సింగ్‌ను అరెస్టు చేశారు. చాలా నెలల తర్వాత అతను బెయిల్‌పై విడుదలయ్యాడు. సముద్రయానం చేయడానికి హాంకాంగ్ గవర్నర్ ఫ్రాన్సిస్ హెన్రీ మే అనుమతి ఇచ్చాడు. దాంతో ఈ నౌక ఏప్రిల్ 4 న 165 మంది ప్రయాణికులతో బయలుదేరింది. ఏప్రిల్ 8 న షాంఘైలో మరింత మంది ప్రయాణికులు ఎక్కారు. ఏప్రిల్ 14 న ఓడ జపాను లోని యోకోహామాకు చేరుకుంది. మే 3 న 376 మంది ప్రయాణికులతో యోకోహామా నుండి బయలుదేరి, మే 23 న వాంకోవర్ సమీపంలోని బురార్డ్ ఇన్లెట్‌లోకి ప్రయాణించింది. భారతీయ జాతీయవాద విప్లవకారులు బర్కతుల్లా, భగవాన్ సింగ్ జియానిలు మార్గమధ్యంలో ఓడ ఎక్కారు. భగవాన్ సింగ్ జియాని వాంకోవర్‌లోని గురుద్వారాగురుద్వారాలో ప్రధాన పూజారి. కెనడాలోని భారతీయుల కేసును వాదించడానికి లండన్‌కు, భారతదేశానికీ పంపిన ముగ్గురు ప్రతినిధులలో అతను ఒకడు. వాళ్ళు గదర్ పార్టీ సాహిత్యాన్ని ఓడలో పంచిపెట్టారు. రాజకీయ సమావేశాలు జరిపారు. ఒక ప్రయాణికుడుప్రయాణీకుడు ఒకఓ బ్రిటిష్బ్రిటిషు అధికారికి ఇలా చెప్పాడు: "ఈ నౌక మొత్తం భారతదేశానికి చెందినది, ఇది భారతదేశ గౌరవానికి చిహ్నం. దీనిని నిర్బంధించినట్లయితే, సైన్యంలో తిరుగుబాటు చెలరేగుతుంది". 

''కోమగట మారు'', మొదట బురార్డ్ ఇన్లెట్‌లోని కోల్ హార్బర్ వద్ద CPR పైర్ A కి 200 మీటర్లు (200 గజాలు) దూరంలో కెనడియన్ జలాల్లోకి వచ్చినప్పుడు, వాంకోవర్‌లో ఇమ్మిగ్రేషన్ అధికారి ఫ్రెడ్ "సైక్లోన్" టేలర్ లంగరు వేయడానికి దాన్ని అనుమతించలేదు. <ref>Whitehead, E., ''Cyclone Taylor: A Hockey Legend'', p. 159</ref> కెనడా ప్రధాన మంత్రి రాబర్ట్ బోర్డెన్ ఓడను ఏమి చేయాలోచేయాలనేది నిర్ణయించుకోగానిర్ణయించగా, ప్రయాణీకులను దిగడానికి అనుమతించమని బ్రిటిష్ కొలంబియా రాష్ట్ర కన్జర్వేటివ్ ప్రీమియర్ రిచర్డ్ మెక్‌బ్రైడ్ స్పష్టమైన ప్రకటన ఇచ్చాడు. కన్జర్వేటివ్ MP HH స్టీవెన్స్ ఓడ ప్రయాణీకులను దిగడానికి అనుమతించడాన్ని వ్యతిరేకిస్తూ బహిరంగ సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేసాడు. ఓడను అక్కడ ఉండడానికి అనుమతించకుండా తిరస్కరించాలనిఅనుమతించకూడదని అతడు ప్రభుత్వాన్ని కోరాడు. ప్రయాణీకులను ఒడ్డు నుండి దూరంగా ఉంచడానికి స్టీవెన్స్అతడు ఇమ్మిగ్రేషన్ అధికారి మాల్కం RJ రీడ్‌తో కలిసి పనిచేశారుపనిచేశాడు. రీడ్ మొండితనం, స్టీవెన్స్ మద్దతుతో కలిసి, ఓడలోని ప్రయాణీకుల పట్ల అనుచిత ప్రవర్తనకు దారితీసింది. దానిఅది నిష్క్రమణరేవును వదలి వెనక్కి వెళ్ళాసిన తేదీ ముందుకు పొడిగించబడింది. దేశ వ్యవసాయ మంత్రి, మార్టిన్ బురెల్ జోక్యం చేసుకునే వరకు అది కొనసాగింది.

ఇదిలా ఉండగా, హుస్సేన్ రహీమ్, సోహన్ లాల్ పాఠక్ లతో "తీర కమిటీ" ఏర్పాటు చేసారు. కెనడా, అమెరికాల్లో నిరసన సమావేశాలు జరిగాయి. వాంకోవర్‌లోని డొమినియన్ హాల్‌లో జరిగిన ఒక సమావేశంలో, ప్రయాణీకులను అనుమతించకపోతే, వాఇతోవారితో పాటు ఇండో-కెనడియన్లు కూడా తిరిగి భారతదేశానికి వెళ్ళి, అక్కడ తిరుగుబాటు లేవదీయాలని తీర్మానించారు. సమావేశంలోసమావేశం లోకి చాటుగా చొరబడిన ఒక బ్రిటిష్బ్రిటిషు ప్రభుత్వ ఏజెంటు, ఓడలో గదర్ పార్టీ మద్దతుదారులు నౌకలోమద్దతుదారు ఉన్నారనిలున్నారని లండన్, ఒట్టావాలోని ప్రభుత్వ అధికారులకు తంతి సందేశం పంపాడు.

షిప్ ఛార్టర్ కోసం తీర కమిటీ మొదటి విడతగా $ 22,000 సేకరించింది. వారు ప్రయాణీకులలో ఒకరైన మున్షీ సింగ్ తరపున జె. ఎడ్వర్డ్ బర్డ్ అనే న్యాయవాదితో ఒక వ్యాజ్యాన్ని కూడా ప్రారంభించారు. జూలై 6 న, బ్రిటిష్ కొలంబియా కోర్ట్ ఆఫ్ అప్పీల్ యొక్క పూర్తి బెంచ్ - కొత్త ఆదేశాల ప్రకారం వలస, కాలనీకరణ శాఖ నిర్ణయాలలో జోక్యం చేసుకునే అధికారం కోర్టుకు లేదు అని ఏకగ్రీవ తీర్పు ఇచ్చింది. <ref>Re Munshi Singh (1914), 20 B.C.R. 243 (B.C.C.A.)</ref> కోపగించిన ప్రయాణీకులు ఓడను నియంత్రిస్తున్న జపనీస్ కెప్టెన్‌ను ఓడనుండి పంపించేసారు. కానీ కెనడియన్ ప్రభుత్వం ఓడను ''సముద్రంలోకి నెట్టమని హార్బర్ టగ్ సీ లయన్‌ను ఆదేశించింది.'' కోపంగా ఉన్న ప్రయాణీకులు జూలై 19 న, కోపంగా ఉన్న ప్రయాణీకులు దాడికి దిగారు. మరుసటి రోజు వాంకోవర్ వార్తాపత్రిక ''ది సన్'' ఇలా నివేదించింది: "హిందువులు పెద్ద సంఖ్యలో పోలీసులపై బొగ్గు, ఇటుకలూ విసిరారు. ... అదివాళ్ళు బొగ్గు చూట్ కింద నిలబడినట్లు ఉంది ". 

ప్రభుత్వం HMCS రెయిన్‌బో అనే నావికా దళ నౌకను కూడా మోహరించింది. చివరికి, కేవలం ఇరవై మంది ప్రయాణీకులను మాత్రమే కెనడాలోకి రానిచ్చారు. ఓడ మినహాయింపు చట్టాలను ఉల్లంఘించినందున, ప్రయాణీకుల వద్ద అవసరమైన నిధులు లేనందున, వారు భారతదేశం నుండి నేరుగా ప్రయాణించనందున, ఓడను వెనక్కితిప్పి జూలై 23 న ఆసియాకు బయలుదేరదీసారు.

కెనడియన్ ఇమ్మిగ్రేషన్ చట్టాలలో వ్యత్యాసాలను హైలైట్ చేయడానికి ''కోమగట మారు'' సంఘటనను ఆ సమయంలో భారతీయ సమూహాలు విస్తృతంగా ఉదహరించాయి. భారత విప్లవ సంస్థ, గద్దర్గదర్ పార్టీ, దాని లక్ష్యాల కోసం మద్దతు కూడగట్టడానికి ఈ సంఘటనను విస్తృతంగా వాడుకుంది. 1914 లో కాలిఫోర్నియా నుండి భారతీయ ప్రవాసుల వరకు జరిగిన అనేక సమావేశాలలో, బర్కతుల్లా, [[తారక్ నాథ్ దాస్]], [[సోహన్ సింగ్ భక్నా|సోహన్ సింగ్‌తో]] సహా ప్రముఖ నాయకులు ఈ సంఘటనను గద్దర్గదర్ ఉద్యమానికి సభ్యులను నియమించడానికి ఒక ర్యాలీ పాయింట్‌గా ఉపయోగించుకున్నారు. ముఖ్యంగా భారతదేశంలో భారీ తిరుగుబాటు లేవదీసే ప్రణాళికలను సమన్వయం చేసేందుకు మద్దతు కోసం ఈ సంఘటన వారికి పనికొచ్చింది. అయితే సాధారణ ప్రజల నుండి మద్దతు లేకపోవడం వల్ల వారి ప్రయత్నాలు విఫలమయ్యాయి.