వికీపీడియా

లాలా లజపతిరాయ్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
ట్యాగులు: చరవాణి సవరింపు చరవాణి ద్వారా వెబ్ సవరింపు
చిదిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
పంక్తి 1:
{{Infobox revolution biography
|name=సింగ్ సాహేబ్
|name=sing saheb
|lived= [[జనవరి 28]], [[1865]] - [[నవంబరు 17]], [[1928]]
|placeofbirth=[[:en:Ferozpur|ఫిరోజ్‌పూర్.]], [[పంజాబ్]], [[భారతదేశం]]
|placeofdeath=
|image=[[ఫైలుFile:Lala lajpat Rai.jpg]]
|caption=పంజాబ్ కేసరి
|movement=[[భారత స్వతంత్ర సంగ్రామంస్వాతంత్ర్యోద్యమం]]
|organizations=[[భారత జాతీయ కాంగ్రెస్]], [[ఆర్య సమాజ్]]
}}
 
'''లాలా లజపత్ రాయ్''' ([[1865]] [[జనవరి 28]], -[[18651928]] - [[నవంబరు 17]], [[1928]]) ([[ఆంగ్లం]] : '''Lala Lajpat Rai''') - ([[పంజాబీ భాష]] : ਲਾਲਾ ਲਜਪਤ ਰਾਯ, لالا لجپت راے; [[హిందీ భాష]] : लाला लाजपत राय) భారత్ కు చెందిన [[రచయిత]], [[రాజకీయనాయకుడు]]. పంజాబ్ రాష్ట్రం మోఘా జిల్లా ధుడీకే గ్రామంలో [[జనవరి 28]], [[1865]] న జన్మించాడు. భారత స్వతంత్ర సంగ్రామంలో [[భారతదేశంలో బ్రిటిషు పాలన|బ్రిటిష్ రాజ్యాంపాలనకు]] కు వ్యతిరేకంగా పోరాడిన ధీరులలో ఒకడుగా చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయి, [[నవంబరు 17]], [[1928]] న.తుది శ్వాస విడిచాడు. ఇతడికి భారతీయులు ''[[పంజాబ్]] కేసరి'' అనే బిరుదును ఇచ్చారు. ఇతను [[పంజాబ్ నేషనల్ బ్యాంకు]], లక్ష్మి ఇన్సూరెన్స్ కంపెనీల స్థాపకుడు.<ref>{{cite book |last1=Ashalatha |first1=A. |first2=Pradeep |last2=Koropath |first3=Saritha |last3=Nambarathil | title = Social Science: Standard VIII Part 1 | chapter = Chapter 6 – Indian National Movement | work = Government of Kerala • Department of Education | publisher = State Council of Educational Research and Training (SCERT) | year = 2009 | pages = 7| chapter-url = https://www.itschool.gov.in/pdf/Std_VIII/Social%20Science/SS_VIII_Engpart1.pdf | access-date = 13 October 2011}}</ref>
 
లాల్ (లాలా లజపత్ రాయ్), బాల్ ([[బాలగంగాధర తిలక్]]), పాల్ ([[బిపిన్ చంద్రపాల్]]) త్రయం, కాలంలో లాల్-బాల్-పాల్ లో ఒకడుగా ప్రసిద్ధి చెందాడు.
1928 లో భారతదేశ పర్యటనకు వచ్చిన [[సైమన్ కమిషన్|సైమన్]] విచారణ సంగముసంఘం ([[సైమన్ కమిషన్]] ) ను వ్యతిరేకిస్తూ లాలా లజపతిరాయి చేసిన ఆందోళన [[బ్రిటిష్]] ఇండియా చరిత్రలో చాల ప్రముఖమైనదిప్రముఖమైంది. 1920-30 దశాబ్దములో జాతీయకాంగ్రెస్సు వారి మెత్తదనపు మితవాద సిద్దాంతమును విడనాడిన తీవ్రజాతీయవాదు లలో లాలా లజపతిరాయ్ ప్రముఖుడు. 1924 ట్రిబ్యూన్ పత్రికలో అనేక వ్యాసాలు ప్రచురించాడు తద్వారా కాంగ్రెస్సు వారు తమ తరఫున [[హిందు మహాసభ]]కు ప్రతినిధిగా నియమించాలని ప్రతిపాదించాడు.
 
==ప్రారంభ జీవితం==
పంక్తి 19:
 
==విద్య==
[[File:Lala Lajpat Rai photo in Young India.jpg|thumb|left|''[[యంగ్ ఇండియా]]'' ఫిబ్రవరి 1920 సంచికలో ముద్రించబడిన రాయ్ చిత్రం.]]▼
1870ల చివరలో, అతని తండ్రి రేవారీకి బదిలీ చేయబడ్డాడు, అక్కడ అతను పంజాబ్ ప్రావిన్స్‌లోని రేవారిలోని ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాలలో తన ప్రాథమిక విద్యను అభ్యసించాడు, అక్కడ అతని తండ్రి ఉర్దూ ఉపాధ్యాయునిగా నియమించబడ్డాడు. 1880లో, లాజ్‌పత్ రాయ్ న్యాయ విద్య చదవడానికి లాహోర్‌లోని ప్రభుత్వ కళాశాలలో చేరాడు, అక్కడ అతను లాలా హన్స్ రాజ్, పండిట్ గురుదత్ వంటి దేశభక్తులు, ఇతర స్వాతంత్ర్య సమరయోధులతో పరిచయం పెంచుకున్నాడు. లాహోర్‌లో చదువుతున్నప్పుడు అతను స్వామి దయానంద్ సరస్వతి హిందూ సంస్కరణవాద ఉద్యమం ద్వారా ప్రభావితమయ్యాడు, ప్రస్తుతం ఉన్న ఆర్య సమాజ్ లాహోర్ (స్థాపన 1877) సభ్యుడు, లాహోర్ ఆధారిత ఆర్య గెజెట్ వ్యవస్థాపకుడు-సంపాదకుడు.<ref name="arya1">{{cite web | url = http://www.aryasamaj.com/enews/2010/feb/5.htm |author=Ahluwalia, Kewal | title = Lala Lajpat Rai | publisher=aryasamaj.com|date = February 2010}}</ref>
 
==సైమన్ కమిషన్ తిరస్కరణ==
1928లో, యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ భారతదేశంలోని రాజకీయ పరిస్థితులను నివేదించడానికి సర్ జాన్ సైమన్ నేతృత్వంలో సైమన్ కమిషన్‌ను ఏర్పాటు చేసింది. కమిషన్‌ను భారతీయ రాజకీయ పార్టీలు బహిష్కరించాయి, ఎందుకంటే ఇందులో భారతీయ సభ్యులు ఎవరూ లేరని, దేశ వ్యాప్తంగా నిరసనలు వెల్లువెత్తాయి. కమిషన్ 30 అక్టోబర్ 1928న లాహోర్‌ను సందర్శించినప్పుడు, దానికి నిరసనగా లజపత్ రాయ్ ఒక మార్చ్‌కు నాయకత్వం వహించి "సైమన్ గో బ్యాక్" అనే నినాదాన్ని ఇచ్చాడు. నిరసనకారులు నల్లజెండాలు చేతబూని నినాదాలు చేశారు.<ref>https://www.india.com/news/india/lala-lajpat-rai-birth-anniversary-all-you-need-to-know-about-the-man-from-punjab-who-gave-simon-go-back-slogan-1790189/</ref> లాహోర్ లోని పోలీసు సూపరింటెండెంట్, జేమ్స్ A. స్కాట్, నిరసనకారులపై లాఠీఛార్జ్ చేయమని పోలీసులను ఆదేశించాడు, రాయ్‌పై వ్యక్తిగతంగా దాడి చేశాడు. తీవ్రంగా గాయపడినప్పటికీ, రాయ్ తదనంతరం ప్రజలను ఉద్దేశించి "ఈరోజు నాపై పడిన దెబ్బలు భారతదేశంలోని బ్రిటీష్ పాలన శవపేటికకు చివరి మేకులు అవుతాయని నేను ప్రకటిస్తున్నాను" అని చెప్పాడు.<ref>{{cite journal |title=Yashpal: Fighter for Freedom – Writer for Justice |first=Corinne |last=Friend |journal=Journal of South Asian Literature |volume=13 |issue=1 |date=Fall 1977 |pages=65–90 |jstor=40873491}} {{subscription required}}</ref>▼
▲[[File:Lala Lajpat Rai photo in Young India.jpg|thumb|left|''[[యంగ్ ఇండియా]]'' ఫిబ్రవరి 1920 సంచికలో ముద్రించబడిన రాయ్ చిత్రం.]]
▲1928లో, యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ భారతదేశంలోని రాజకీయ పరిస్థితులను నివేదించడానికి సర్ జాన్ సైమన్ నేతృత్వంలో సైమన్ కమిషన్‌ను ఏర్పాటు చేసింది. కమిషన్‌ను భారతీయ రాజకీయ పార్టీలు బహిష్కరించాయి, ఎందుకంటే ఇందులో భారతీయ సభ్యులు ఎవరూ లేరని, దేశ వ్యాప్తంగా నిరసనలు వెల్లువెత్తాయి. కమిషన్ 30 అక్టోబర్ 1928న లాహోర్‌ను సందర్శించినప్పుడు, దానికి నిరసనగా లజపత్ రాయ్ ఒక మార్చ్‌కు నాయకత్వం వహించి "సైమన్ గో బ్యాక్" అనే నినాదాన్ని ఇచ్చాడు. నిరసనకారులు నల్లజెండాలు చేతబూని నినాదాలు చేశారు.<ref>https://www.india.com/news/india/lala-lajpat-rai-birth-anniversary-all-you-need-to-know-about-the-man-from-punjab-who-gave-simon-go-back-slogan-1790189/</ref>
 
లాహోర్‌లోని పోలీసు సూపరింటెండెంట్, జేమ్స్ A. స్కాట్, నిరసనకారులపై లాఠీఛార్జ్ చేయమని పోలీసులను ఆదేశించాడు, రాయ్‌పై వ్యక్తిగతంగా దాడి చేశాడు. తీవ్రంగా గాయపడినప్పటికీ, రాయ్ తదనంతరం ప్రజలను ఉద్దేశించి "ఈరోజు నాపై పడిన దెబ్బలు భారతదేశంలోని బ్రిటీష్ పాలన శవపేటికకు చివరి మేకులు అవుతాయని నేను ప్రకటిస్తున్నాను" అని చెప్పాడు.<ref>{{cite journal |title=Yashpal: Fighter for Freedom – Writer for Justice |first=Corinne |last=Friend |journal=Journal of South Asian Literature |volume=13 |issue=1 |date=Fall 1977 |pages=65–90 |jstor=40873491}} {{subscription required}}</ref>
 
==మరణం==
"https://te.wikipedia.org/wiki/లాలా_లజపతిరాయ్" నుండి వెలికితీశారు