సుమతీ శతకము: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
Rajasekhar1961 (చర్చ | రచనలు) దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
చి యంత్రము కలుపుతున్నది: en:Sumathi Satakam; cosmetic changes |
||
పంక్తి 1:
[[
సుమతీ శతకం పూర్తి పాఠం వికీసోర్స్లో రెండు భాగాలుగా ఉన్నది. చూడగలరు
[[:s:సుమతీ శతకము - మొదటిభాగం]]
[[:s:సుమతీ శతకము - రెండవభాగం]]
[[తెలుగు సాహిత్యం]]లో [[శతక సాహిత్యం|శతకాలకు]] ఒక ప్రత్యేక స్థానము ఉన్నది. బహుజన ప్రియమైన శతాకాలలో '''సుమతీ శతకం''' (sumathi Satakam) ఒకటి. ఇది [[బద్దెన]] అనే కవి రచించాడని అంటారు. సరళమైన చిన్న పద్యాలలో చెప్పబడిన నీతులు తెలుగు జీవితంలోనూ, భాషలోనూ భాగాలైపోయాయి. "అప్పిచ్చువాడు వైద్యుడు", "తన కోపమె తన శత్రువు" వంటి పదాలు తెలియని తెలుగువారు అరుదు. ఈ శతకంలోని ఎన్నో పద్యభాగాలను
'''శతకము''' (Satakamu)
== రచయిత ==
సుమతీ శతకం వ్రాసినదెవరో ఖచ్చితమైన సమాచారం లభించడంలేదు. పలు రచనల్లో "సుమతీ శతక కర్త" అని ఈ రచయితను ప్రస్తావించడం జరుగుతుంది. క్రీ.శ. 1220-1280 మధ్య కాలంలో [[బద్దెన]] లేదా [[భద్ర భూపాలుడు]] అనే కవి సుమతీ శతకం రచించాడని సాహితీ చరిత్రకారుల అభిప్రాయం. ఇతడు [[కాకతీయులు|కాకతీయ]] రాణి [[రుద్రమదేవి]] (1262-1296) రాజ్యంలో ఒక చోళ సామంత రాజు. ఈ రచయితే [[రాజనీతి]]కి సంబంధించిన సూక్తులతో [[నీతిశాస్త్ర ముక్తావళి]] అనే గ్రంధాన్ని వ్రాశాడు. ఇతడు మహాకవి [[తిక్కన]]కు శిష్యుడు.
సుమతీ శతకాన్ని బద్దెనయే
1840లో [[సి.పి.బ్రౌన్]] సుమతీ శతకాన్ని [[ఆంగ్లం]]లోకి అనువదించాడు.
== సుమతీ శతకం విశిష్టత ==
శతాబ్దాలుగా సుమతీ శతకం పద్యాలు పండితుల, పామరుల నోళ్ళలో నానుతున్నాయి.
సుమతీ శతకంలోని పద్యాలు [[కందం]] [[ఛందస్సు]]లో, "సుమతీ" అనే మకుటంతో ఉన్నాయి. చిన్న పద్యాలు గనుక గుర్తుంచుకోవడం చాలా సులభం. సుమతీ శతకంలో వాడిన భాష ఎంతో సరళమైనది. విన సొంపైనది. పెద్ద పెద్ద [[సమాసాలు]] గానీ, సంస్కృత పదాలు గానీ ఉండవు. కానీ పద్యాలు రాగ యుక్తంగా, జల జల పారే ఏటి వరవడిని కలిగి ఉంటాయి. షుమారు ఏడు వందల ఏళ్ళ క్రితం వ్రాయబడినా దాదాపు అన్ని పదాలూ ఇప్పటి భాషలోనూ వాడుకలో ఉన్నాయి. ఇది పాతకాలం కవిత్వమని అసలు అనిపించదు. పండితులకు మాత్రమయ్యే పరిమితమైన భాష కాదు. పెద్దగా కష్ట పడకుండానే గుర్తు పెట్టుకొనే శక్తి ఈ పద్యాలలోని పదాలలోనూ, వాటిని కూర్చిన శైలిలోనూ అంతర్లీనమై ఉంది.
పంక్తి 34:
* ఎప్పుడు సంపదలు గలిగిన నప్పుడు బంధువులు వత్తురు
తరతరాలుగా తల్లిదండ్రులు తమ పిల్లలకూ, పంతుళ్ళు తమ శిష్యులకూ సుమతీ శతకంలోని నీతులను ఉపదేశిస్తున్నారు. 700 సంవత్సరాల తరువాత కూడా ఇందులోని సూక్తులు నిత్య జీవనానికి
== అప్పటి జీవనశైలికి దర్పణం ==
ఇందులో పద్యాలు అందరి నోటా నానడం వలన ఈ శతకం వ్రాతపతులు పరిరక్షింపబడలేదు. కనుక మధ్యమధ్యలో ఇతరులు జొప్పించిన పద్యాలు, పదాలు కలిసిపోయాయి. ("చీటికి ప్రాణము వ్రాలు" అనేది "కుంఫిణీ యుగం" కాలంలో పుట్టిన పద్యం / పదం కావచ్చును. "వైదీకి", "రొక్కము" అనే పదాలు అంత ప్రాతకాలం వాడుకలు కాకపోవచ్చును). అయినా ఎక్కువ పద్యాలకు పెద్దగా పాఠాంతరాలు లేవు. కనుక పద్యాలను స్థూలంగా పరిశీలిస్తే ఆనాటి జీవన గతి, సమాజ స్థితి మనకు గోచరిస్తుంది.
దేశం (తెలుగునాడు) చిన్న చిన్న రాజ్యాలుగా విడిపోయి ఉంది. రాజ్యాల మధ్య యుద్ధాలు జరుగుతూ ఉండేవి. సమాజంలోని ఇబ్బందులనూ, పేదరికాన్నీ ఆసరాగా చూచుకొని కొందరు మిగిలినవారిని పీడించేవారు. సామాన్య స్త్రీలలో విద్య అతి స్వల్పం. పడుపు వృత్తి విస్తృతంగా ఉంది. సానివారి వెంటబడి తమ సంసారాలను గుల్ల చేసుకొనేవారు పుష్కలంగా ఉన్నారు. వివాహేతర సంబంధాలు, వివాహానికి ముందు సంబంధాలు ఉండకపోలేదు. రాజుగారి బంటులు, కరణాలు దండిగా అధికారాన్ని చలాయించేవారు.
కాని ఎక్కువ మంది సామాన్య జనులు సత్ప్రవర్తనకు, సత్యానికి, ధర్మానికి విలువనిచ్చేవారు. ఇల్లాలిని సంతోషింప జేయడం గృహస్తుని కర్తవ్యం. మాట, మర్యాద నిత్య వ్యవహారంలో చాలా ముఖ్యం. బాల్య వివాహాలు అప్పటికి లేనట్లనిపిస్తాయి (ఇది తరువాత ప్రబలిన దురాచారం కావచ్చును). రాజులు, మంత్రులు, గ్రామాధికారులు న్యాయానికి, చట్టానికి బాగా ప్రాముఖ్యతనిచ్చారు. కనుక సమాజం అల్లకల్లోలంగా లేదు. అంత పేదరికం ఉన్నట్లనిపించదు. సంపన్నుల ప్రస్తావన తరచు వస్తుంది.
జనంలో 'రసికత'కు మంచి ప్రాముఖ్యత ఉంది. బహువిధాలైన శృంగారాల ప్రస్తావన ఉంది. (అన్నీ పిల్లలకు సంబంధించిన నీతులు కాదు. "పెద్దలకు మాత్రమే" అనదగిన పద్యాలు చాలా ఉన్నాయి)
== కొన్ని అధిక్షేపింపదగిన విషయాలు ==
ఇప్పటి "సామాజి సృహ" పరంగా ఉన్న అవగాహనతో చూస్తే కొన్ని పద్యాలలో కనిపించే ఆనాటి దృష్టి అసంబద్ధంగా కనిపిస్తుంది. "నమ్మకుమీ వామ హస్తుని"). ముఖ్యంగా స్త్రీల పట్ల, కొన్ని కులాల పట్ల వ్యక్తమైన అభిప్రాయాలు దురాచారాలుగా అనిపిస్తాయి. ("కోమలి నిజము, గొల్లని సాహిత్య విద్య" ఉండవని కవి వ్రాశాడు). ఎవరైనా తమ కాలానికి సంబంధించిన అభిప్రాయాలకు బందీలే అని మనం గ్రహించాలి.
[[
== కొన్ని పద్యాలు, వ్యాఖ్యలు ==
సుమతీ శతకం పద్యాలకు భావాలు, వ్యాఖ్యలు వ్రాయడం సాహసమే అవుతుంది. ఎందుకంటే ఇవి చాలా తేలిక పదాలతో వ్రాయబడి, అందరికీ తెలిసిన పద్యాలు. అయినా ఈ నాటికీ ఈ పద్యాలలోని నీతి ఎలా వర్తింస్తుందో ఇక్కడ క్లుప్తంగా సూచించడమైంది.
పంక్తి 89:
చొప్పడకున్నట్టి యూరు చొరకుము సుమతీ [7]
</pre>
ఎలాంటి వూళ్ళో ఉండాలి? అక్కడ అవసరానికి అప్పు పుట్టాలి. రోగమొస్తే మందివ్వడానికి వైద్యుడుండాలి.
<pre>
పంక్తి 125:
</pre>
అవతలివాడు సుఖంగా ఉన్నా, కష్టాలలో ఉన్నా మనకు అంతగా అంటదు. మన కలిమి లేములూ, కష్ట సుఖాలూ మాత్రమే మనకు పూర్తి లోకం. తన ప్రియురాలు తనకు అఖిలలోక సుందరిగా కనిపిస్తుంది. "తా వలచినది రంభ" అన్న మాట తరచు జాతీయంగా వాడుతుంటారు.
<pre>
పంక్తి 150:
ముడువకుమీ పరధనముల,
నుడువకుమీ యొరుల మనసు నొవ్వగ సుమతీ [62]
దారిలో
శత్రువు ఇంత మర్యాద పూర్వకంగా
పరుల ధనాన్ని
ఇతరుల మనసు బాధ పడేవిధంగా
పంక్తి 201:
సంపద మనకు చేరే తీరు కొబ్బరికాయలోనికి నీరు చేరిన విధంగాను, పోవటం ఏనుగు మ్రింగిన వెలగపండు తీరుగాను ఉంటుంది.
== వనరులు ==
* [http://www.engr.mun.ca/~adluri/telugu/classical/satakams/rit/sumatee_satakam.html అడ్లూరి శేషు మాధవరావు వ్యాసం]
== బయటి లింకులు ==
* [http://www.archive.org/details/Sumati_SatakamTel-Wisdom_Poetry Open Source Audio by Dr. Goli Anjaneyulu.]
* [http://www.gutenberg-e.org/kam01/adyar_sumati.html Sumati Satakam Versions: Adyar Library]
* [http://www.gutenberg-e.org/kam01/brown_sumati.html Sumati Satakam Versions: Charles Philip Brown]
* [http://www.gutenberg-e.org/kam01/3404_sumati.html Sumati Satakam Transcription, Andhra Pradesh Sate Oriental Manscript Library and Research Institute ]
{{శతకములు}}
[[en:Sumathi Satakam]]
|