నాడీ వ్యవస్థ: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
చి యంత్రము కలుపుతున్నది: bn:স্নায়ুতন্ত্র |
చి యంత్రము కలుపుతున్నది: ug:نېرۋا سىستىمېسى; cosmetic changes |
||
పంక్తి 1:
{{విస్తరణ}}
[[
'''నాడీ వ్యవస్థ''' (Nervous system) నిర్మాణాత్మకంగాను క్రియాత్మకంగాను క్లిష్టమైనది. ఇది [[జంతువు]]లలో మాత్రమే కనిపిస్తుంది. సకసేరుకాలలో ఇది మూడు ముఖ్యమైన విధులను నిర్వర్తిస్తుంది.
1. [[ప్రేరణ]]కు [[ప్రతిచర్య]], 2. సమన్వయం మరియు 3. అభ్యాసన.
పంక్తి 7:
సౌలభ్యంకోసం నాడీవ్యవస్థను మూడు భాగాలుగా విభజించడం జరిగింది.
* 1. [[కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థ]] (Central nervous system:CNS) - [[మెదడు]] మరియు [[వెన్నుపాము]].
* 2. [[పరిధీయ నాడీ వ్యవస్థ]] (Peripheral nervous system:PNS) - [[కపాల నాడులు]] మరియు [[కశేరు నాడులు]].
* 3. [[స్వయంచోదిత నాడీ వ్యవస్థ]] (Autonomous nervous system:ANS).
గ్రాహకాల నుండి కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థకు కలిపే నాడులను [[జ్ఞాన నాడులు]] లేదా అభివాహి నాడులనీ (Sensory or afferent nerves), కేంద్ర నాడీ వ్యవస్థ నుండి కండరాలు వంటి అపసారి భాగాలకు కలిపే నాడులను [[చాలక నాడులు]] లేదా అపసారి నాడులనీ ( Motor or efferent nerves), చాలక మరియు జ్ఞాన నాడీ పోగులను కలిగిన వాటిని మిశ్రమ నాడులనీ అంటారు.
== సూక్ష్మ నిర్మాణం ==
[[
నాడీ వ్యవస్థ ప్రధానంగా రెండు రకాల కణాలతో నిర్మితమై ఉంటుంది.
* '''నాడీ కణాలు''' (Neurons) : నాడీ కణంలో మూడు భాగాలుంటాయి. నాడీ కణదేహం, డెండ్రైట్లు మరియు ఏక్సాన్.
** '''నాడీ కణదేహం''' (Cell body) లో పెద్ద కేంద్రకం ఉంటుంది. దీని జీవపదార్ధంలో ఆర్.ఎన్.ఎ., ప్రోటీన్లతో ఏర్పడిన నిస్సల్ కణికలు (Nissle substance) ఉంటాయి.
** '''డెండ్రైట్లు''' (Dendrites) చెట్లలో కొమ్మల వలె నాడీ కణదేహం నుండి ఏర్పడిన నిర్మాణాలు. ఇవి ఇతర నాడీకణాల నుంచి సమాచారాన్ని గ్రహించి కణదేహానికి అందిస్తాయి.
** '''ఏక్సాన్''' (Axon) ప్రతి కణదేహం నుండి బయలుదేరే ఒక పొడవైన అక్షీయ తంతువు. దీనిని ఆవరించి పలుచని ప్లాస్మాత్వచం మయెలిన్ తొడుగు (Myelin sheath) ఉంటుంది. ఈ ఏక్సాన్ చివరిభాగం నాడీ అంత్యంతో అంతమవుతుంది. నాడీఅంత్యం మరో నాడీకణ డెండ్రైట్ లేదా ఏక్సాన్ లేదా నిర్వాహక అంగాలైన కండరాలు, గ్రంథులతో సంబంధం కలిగివుంటుంది. నాడీకణ ఏక్సాన్లు నిర్వాహక అంగాలతో సంబంధం కలిగి ఉండే ప్రదేశాన్ని సైనాప్స్ (Synapse) అంటారు. మయెలిన్ తొడుగులో అక్కడక్కడ కనిపించే ఖాళీ ప్రదేశాలను రాన్వియర్ కణుపులు (Nodes of Ranvier) అంటారు. మయెలిన్ తొడుగున్న ఏక్సాన్లు వార్తలను వేగంగా తీసుకొని వెళతాయి.
* '''గ్లియల్ కణాలు''' (Glial cells) : ఇవి నాడీ కణాలకు పోషక పదార్ధాలను అందజేయడంలో, వాటి చర్యలను విస్తరించడంలో సహాయపడతాయి.
{{మానవశరీరభాగాలు}}
పంక్తి 90:
[[tl:Sistemang nerbiyos]]
[[tr:Sinir sistemi]]
[[ug:نېرۋا سىستىمېسى]]
[[uk:Нервова система]]
[[ur:عصبی نظام]]
| |||