మయన్మార్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

క్రీ.పూ 2వ శతాబ్ధంలో మొదటగా గుర్తింపబడిన నగరాలు బర్మా సేశపు మద్యభాగంలోమధ్యభాగంలో మొలకెత్తినట్లు భావిస్తున్నారు. టిబెట్టన్ - బర్మా మాట్లాడే ప్యూ నాగరిక సమూహాలు దక్షిణదిశగా వలస వచ్చిన కారణంగా నగరాలు రూపుదిద్దుకున్నాయని తెలిపే అధారాలు యున్ననన్‌లో ఉన్నాయి. ప్యూ సంస్కృతిక ప్రజలు భారతదేశంతో అధికంగా వ్యాపార సంబంధాలతో ప్రభావితులైయారు. అలాగే బౌద్ధమతాన్ని దిగుమతి చేసుకోవడమే కాక సాంస్కృతిక, వాస్తురూప, రాజకీయ వ్యూహాలతో వారిని ప్రభావితులని చేసాయి. ఆది తరువాత బర్మీయుల సంస్కృతి మరియు రాజకీయ సంస్థల మీద కూడా శాశ్వతమైన ప్రభావం చూపింది. క్రీ. శ 9వ శతాబ్ధానికి పలు నగరాలు ఈ ప్రాంతమంతా మొలకెత్తాయి. మెట్టప్రాంతాలైన బర్మా మద్యమధ్య ప్రదేశంలో ప్యూ జాతీయుల నగరాలు సముద్రతీర ప్రాంతంలో మాన్ జాతీయులు మరియు పడమటి తీరప్రాంతాలలో '''ఆర్కనాస్''' జాతీయుల నగరాలు వెలిసాయి. ప్యూ సంప్రదాయ ప్రజలు క్రీ.శ 750-830 నిరంతర నంజయో రాజ్యం నుండి ఎదురైన పలు దండయాత్రల కారణంగా నగరాల విస్తరణ దెబ్బతిన్నది. 9వ శతాబ్ధపు మద్యమధ్య నుండి చినరి వరకు నంజయో కి చెందిన '''మార్మా'''(బర్మా/బామర్)వారు పాగన్(బెగాన్) వద్ద ఒక ఒప్పందానికి వచ్చారు.

రెండవ ప్రపంచయుద్ధానంతరం ఔంగ్ సాన్ మధ్యవర్తిత్వంతో సంప్రదాయ సమూహాల నాయకులతో ఒప్పందం కుదిరిన తరువాత బర్మా స్వాతంత్రం నిర్ధారించబడి బడి సంయుక్త బర్మా అవతరించింది. 1947లో ఔంగ్ సాన్ బర్మకు దేఫ్యూటీ చైర్మన్‌గాఛైర్మన్‌గా నియమించబడ్డాడు. అయినా 1947లో రాజకీయ ప్రతిపక్షాలు ఔంగ్ సన్‌ను పలువురి కాబినెట్ సభ్యులతో సహా హత్యకు గురి చేసారు.

బర్మా చైనా సరిహద్దులలో ఉత్తరంలో హెంగ్‌ద్యుయాన్ షాన్ పర్వతాలు ఉన్నాయి. బర్మాదేశపు అత్యధిక ఎత్తైన ప్రదేశంగా భావించబడుతున్న హకకబొ రాజి కచిన్ రాష్ట్రంలో ఉంది. ఇది సముద్రమట్టానికి 5,881 మీటర్లు (19,295 అడుగులు) ఎత్తు ఉంది. రాకైన్ యోమా, బగో యోమా మరియు షాన్ పీఠభూమి అనే పేర్లు కలిగిన మూడు పర్వతశ్రేణులు బర్మాలో ఉన్నాయి. ఇవి హిమాలయాలకు ఉత్తరం నుండి దక్షిణం వరకు వ్యాపించి ఉన్నాయి. ఈ పర్వతశ్రేణులను మూడు నదులు విభజిస్తున్నాయి. అవి ఇర్రవాడి నది, సల్వీన్ (థన్ల్విన్)మరియు సిటౌంగ్ అన్న పేరు కలిగినవి. ఇర్రవాడి నది బర్మాలో అతి పొడవైనది. ఈ నది పొడవు 2,170 కిలోమీటర్లు (1,348 మైళ్ళు). ఈ నది మర్టబన్ వరకు ఉన్న భూములను సారవంతం చేస్తూ పంటలు పండిస్తూ ప్రవహిస్తుంటుంది. రాకైన్ యోమా మరియు షాన్ పీఠభూమి మద్యమధ్య ప్రవహించే ఇర్రవాడి నదీ తీరంలోనే అత్యధిక బర్మీయులు నివసిస్తుంటారు.

భవననిర్మాణం వంటి రంగాలలో వాణిజ్య సంబంధాలను అబివృద్ధిఅభివృద్ధి చేయాలని యోచిస్తుంది. 2008లో బర్మాలో చోటుచేసుకున్న మానవహక్కుల ఉల్లంఘన కారణంగా భారతదేశం కొంతకాలం సైనిక సాయం నిలుపుదల చేసినా వాణిజ్య సంబంధాల మాత్రం కొనసాగించింది.

ఆగ్నేయాసియా బ్రిటిష్ పాలనలో బర్మా సంపన్న దేసాలలో ఒకటిగా ఉందేది. ఇది బియ్యం సరపరాలో ప్రపంచంలో ప్రధమ స్థానంలో ఉండేది. బర్మా సహజ వనరులకు మరియు మానవ వనరుల సంపన్నత కలిగి ఉంది. 75% ప్రపంచ టేకు అవసరాలకు సరిపడే టేకు బర్మాలో తయారు చేయబడేది. అలాగే అధికంగా విద్యావంతులు ఉండేవారు. దేశం శీఘ్రగతిలోఅబివృద్ధిశీఘ్రగతిలోఅభివృద్ధి సాధించగలదని ఒకప్పుడు విశ్వసించే వారు.