ఉరుము నృత్యము: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

==ఉరుము నృత్యం==

[[అనంతపురం జిల్లా]]కే ప్రత్యేకమైన జానపద కళారూపం [[ఉరుము నృత్యం]]. అనంతపురం జిల్లాలో దాదాపుగా రెండు వందల కుటుంబాలు ఈ వృత్తితో జీవనం సాగిస్తున్నారు. బృంద నృత్యానికి చెందిన ఈ కళారూపం కులపరమైనది కూడా. [[మాల]] తెగకు చెందిన వారి జీవన వృత్తి ఉరుము నృత్యం. జానపద కళారూపాలలో చాలా కళలు దైవారాధనలో భాగంగా వృత్తివిద్యలయ్యాయి. ఉరుము నృత్యం కూడా దైవారాధనలో వృత్తి విద్యగా మారిందే. మాల తెగలో ఉరుము వాయించే వీళ్ళను ఉరుములోళ్ళు అంటారు. ఉరుములోళ్ళు చెన్నకేశవుని వారసులమని మాచెర్ల గోత్రీకులమని చెప్పుకుంటారు.

 

ప్రకృతితో జానపదుడికి ప్రత్యక్ష సంభంధం ఉంది అనడానికి, జానపదుడు ప్రకృతిని దగ్గరనుండి పరీక్షించాడనడానికి ఉరుము వాద్య నిర్మాణమే నిదర్శనం. మేఘ గర్జన ఉరుము నిర్మాణానికి దారితీసింది. మేఘ గర్జనను [[ఉరుము]] అంటారు. ఈ ఉరుము శబ్దం భయంకరంగా ఉంటుంది. జానపదుడు కూడా ఉరుము శబ్దాన్ని సృష్టించడానికి ఒక వాద్యాన్ని తయారుచేసుకున్నాడు. అదే ఉరుము వాద్యం. ఈ వాద్యాన్ని వాయించేటప్పుడు వచ్చే శబ్ధం భయంకరంగా ఉంటుంది. ఉరుము వాద్యాన్ని వాయిస్తున్నపుడు ఒళ్ళు గగురుపొడుస్తుంది. మేఘ గర్జన ఎంత భయం కలిగిస్తుందో ఉరుము వాద్యాన్ని వాయిస్తున్నపుడు పుట్టే శబ్ధం అంతే భయాన్ని కలిగిస్తుంది. మేఘ గర్జననే ఉరుము అంటారు. ఉరుము వచ్చినపుడు జనపదులు భయపడిపోతారు. ఆ సమయంలో ప్రతి జానపదుని నోటా..

 

 

ఉరుముల వారిని అక్కమ్మ దేవతల ప్రతిరూపంగా భావిస్తారు. దైవ సమానంగా భావించి ఆ దేవతలను పూజించే సమయంలో వారి కాళ్ళు కడిగి పాదాభివందనం చేస్తారు. నిండు కుండలోని అన్నం ఇంటి ముందుకొచ్చిన ఉరుములోల్లకు భోజనం పెడ్తారు. ఉరుములోల్లు బీజాక్షరాలతో వారిని దీవించడం కనిపిస్తుంది. ఈ బీజాక్షరాల వాక్కులు మూడు. 1. [[అమృత వాక్కు]] 2. [[విషవాక్కు]] 3. [[వేదవాక్కు]].

 

==ఉరుము వాద్య నిర్మాణం==

 

[[శివుడు]] తన తలలోని నాలుగు [[జడపాయ]]లను నాలుగు లోకాలకు విస్తరిస్తాడు. నాగలోకంలోని అక్కమ్మ శివుని జడను చూసి ఈ జడయే ఇంత సుందరంగా ఉంటే కైలాస సౌందర్యం ఎలా ఉంటుందోనని ఆ జడ ద్వారా కైలాసం చేరుకుంటుంది. పార్వతి పరమేశ్వరులు అక్కమ్మను భూలోకం ఏలుకోవడానికి అనుమతి ఇస్తారు. అక్కమ్మ పంచాంగం అడగడానికి పాల కొండమల దగ్గర ఉన్న బ్రహ్మ ముని దగ్గరకు పోతుంది. బ్రహ్మ ముని భయపడి గుహలో దాక్కుంటాడు. అక్కమ్మ పిలిచినా బ్రంహముని పలకడు. అక్కమ్మ మట్టి తో రెండు బొమ్మలను చేసి వాటికి ప్రాణం పోసి సింగరయ్య, సోమన్న అని పేర్లు పెట్టి వేపమాను తొలిపించి మేకచర్మంతో రెండువైపుల మూయించి కుదురుపుల్లలతో వాద్యాన్ని వాయించమని పురమాయించిందని, ఆ వాద్యాల ద్వనులు ఓంకారంలా ద్వనించి ఉరుములా వినిపిస్తే బ్రహ్మ ముని బయటకు వచ్చాడని సింగరయ్య, సోమన్నలకు అక్కమ్మ బీజాక్షరాలను ప్రసాదించిందని కధ.

 

==[[మేలుకొలుపు పాట]]==

*[[ఉరుము నృత్యం]] [[మేలుకొలుపు పాట]]తో మొదలవుతుంది. మేలుకొలుపు పాటలొ ఎడంచేతి పుల్లతో రాపాడించడం ఉండదు. కేవలం కుడిచేతి పుల్లతో కొట్టడం మాత్రమే ఉంటుంది.

మేలూకొనవే వో మేలూకొనవే

అమ్మ నీవు పుట్టకముందే నాడూ

ఇగమూ లేదు జగమూ లేదు మేలూకొనవే

అమ్మ మచ్చుల మాయల వో గంగి నీవు

పీనిగీలు తినేవు పిశాచివో మేలూకొనవే

సామి గంగ లేని వో తానమే లేదు

గంగ లేని వో జలకమ్మే లేదు మేలూకొనవే

సామీ నీవు పుట్టకముందేనాడూ

నరుడూ లేడూ వో నారాయణుడూ లేడూ మేలూకొనవే

ఇష్ణు లేడు వో యీసరుడు లేడూ

ముప్పది కోత ల వో మునులే లేరూ మేలూకొనవే

 

ఈ గేయంలోని వో అనే పదం ఒక గతిలో రాగాలాపన చేస్తారు. గుక్క తిరిగే వరకు రాగాలాపన చేయ్యడం ఇందులోని ప్రత్యేకత.

==మంగళం పాట==

ప్రదర్శన చివరలో [[మంగళం పాట]] పాడతారు. మంగళం పాటతోనే నృత్యం ఆగిపోతుంది.

 

జయ జయ మంగలం నిత్య శివ మంగళం

బోలు బోలు మట్టెలు బోలు బోలు మట్టేలు

బొమ్మంచు సీరలు బొగ్గు వరమగర నీకారతి జయ జయ మంగలం

తనుకు తనుకున మెరిసేటి తనుకు పాపిటి బొట్టు

తగునమ్మ సుబ్బరావుపేట గంగమ్మకూ జయ జయ మంగలం

ఆరుగురు రాజులు ఆరుగురు రాణులు

ఆకసిన్న రాములమ్మ నీకారతీ జయ జయ మంగలం

తనుకు తనుకున మెరిసేటి తనుకు పాపిటి బొట్టూ

తగునమ్మ పెదకోట్ల చౌడమ్మకూ జయ జయ మంగలం

వక్కొక్క జల్లోన వజ్రకాంతి లింగాలు

వక్కొక్క జల్లోన బద్రకాంతి లింగాలు

వక్కొక్క జల్లోన సూర్యకాంతి లింగాలు

జడజడా సూస్తేను నవకోటి లింగాలు

తగునమ్మ ముస్టురి నలకాటిమయ్యకు జయ జయ మంగలం

 

ఉరుము వాద్యం అనంతపురం జిల్లాలో మాత్రమే కనిపిస్తుంది. [[ధర్మవరం]], [[కళ్యాణదుర్గం, కుందుర్పి, రొద్దం, గూగూడు, [[ముదిగుబ్బ]], కమ్మవారిపల్లె, [[గుంజేపల్లె]] వంటి ప్రాంతాల్లో [[ఉరుములోల్లు]]న్నారు. ఉరుము నృత్యాన్ని గురించి పరిశోధన చేసిన వారిలో [[డా. ఛిగిచెర్ల కృష్ణారెడ్డి]] ప్రముఖులు. వీరు హైదరాబదు లోని [[పొట్టి శ్రీరాములు తెలుగు విశ్వవిద్యాలయంలో]] రీడర్ గా పనిచేస్తున్నారు.

 

==బయటి లింకులు==

*[http://www.maganti.org/kalalu]