ఎడ్మండ్ హేలీ: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

ఎడ్మండ్‌ హేలీ

 

 

ఇంగ్లాండులోని హాంగర్‌స్టన్‌లో 1656 నవంబరు 8న ఓ సంపన్న కుటుంబంలో పుట్టిన హేలీ ప్రాథమిక విద్యను ఇంటి వద్దనే అభ్యసించాడు. స్కూల్లో చేరేప్పటికే తండ్రి కొనిచ్చిన పరికరాల సాయంతో అంతరిక్ష పరిశీలన చేశాడు. పదిహేడేళ్ల వయసులో ఆక్స్‌ఫర్డ్‌ యూనివర్సిటీలోని క్వీన్స్‌ కాలేజీలో చేరేటప్పటికే సౌరకుటుంబం గురించి పరిశోధన పత్రాలు వెలువరించగలిగాడు. ఖగోళ పరిశీలనపై ఆసక్తితో సొంతంగా 24 అడుగుల పొడవుండే టెలిస్కోపును రూపొందించుకుని, దక్షిణ అట్లాంటిక్‌లోని సెయింట్‌ హెలీనా దీవికి వెళ్లి 341 నక్షత్రాలపై అధ్యయనం చేశాడు. ఫలితంగా ఆక్స్‌ఫర్డ్‌ నుంచి ఎమ్మే డిగ్రీ పొంది ఫెలో ఆఫ్‌ రాయల్‌ సొసైటీగా కూడా ఎంపికయ్యాడు. భూ అయస్కాంతత్వంలోని మార్పులు, వాయువులు, సముద్రంలోని ఆటుపోట్లను వివరించే మ్యాపులను హేలీ తయారు చేశారు. ఎత్తును బట్టి పీడనం ఎలా మారుతుందో చెప్పే నియమాన్ని ప్రతిపాదించారు. భూమి వయసు కనుగొనడం, ఇంద్రధనుసులోని వర్ణకాంతుల విశ్లేషణ, పరమాణువు పరిమాణం గురించిన ఎన్నో పరిశోధనలు చేశారు. సముద్రపు లోతుల్లోకి వెళ్లేవారి కోసం డైవింగ్‌బెల్‌, హెల్మెట్‌లాంటి పరికరాలు రూపొందించారు. జామెట్రీ, లాగరిథమ్స్‌, ట్రిగనామెట్రీలకు సంబంధించిన సూత్రాలు కనుగొన్నారు. భూమికి, సూర్యునికి మధ్య దూరం, విశ్వం రూపం, పరిమాణం, నక్షత్రాల సంఖ్యలను అంచనా వేశారు.

 

సూర్యుడికి సుదూరంగా తిరుగుతూ ఎప్పుడో ఓసారి సూర్యకుటుంబం పరిధిలోకి వచ్చిపోయే తోకచుక్కల గమనాలు, కక్ష్యల గురించి ఆయన పరిశోధనలు అద్భుతమైనవి. అంతకు పూర్వం 1531, 1607, 1683లలో కనిపించిన తోకచుక్కలు వేర్వేరు కావని, ఒకటే ప్రతి 76 ఏళ్లకువస్తోందని చాటి చెప్పారు. అదే హేలీ తోకచుక్క. అంతేకాదు న్యూటన్‌ సిద్ధాంతాలను వెలుగులోకి తెచ్చింది ఈయనే. ప్రచారానికి దూరంగా ఉండే న్యూటన్‌ పరిశోధనలు ఎంత విలువైనవో గ్రహించిన హేలీ, ఆయన చేత పుస్తకాన్ని రాయించి సొంత ఖర్చుతో అచ్చు వేయించారు. తద్వారా శాస్త్రలోకానికి ఎంతో మేలు చేశారు.

==మూలాలు==

*https://sites.google.com/site/scientistsintelugu/