ఘర్షణ లేదా రాపిడి లేదా ఒరిపిడి (ఆంగ్లం: Friction) అనగా ఘన ఉపరితలాల, ద్రవ్య పొరల, మెటీరియల్ ఎలిమెంట్స్ యొక్క ఒకదానిపై మరొకటి జారు కదలికలను అడ్డగించు బలము.[2]

రెండు దిమ్మల స్పర్శ తలాలలో గరుకు తలం ఉంది. వీటి మధ్య ఘర్షణబలం ఎక్కువ ఉంటుంది. [1]

ఘనపదార్థాల మధ్య ఘర్షణ మార్చు

ఘనపదార్థాల మధ్య ఘర్షణ రెండు విధాలుగా ఉంటుంది. జారుడు ఘర్షణ, తిరిగే ఘర్షణ. తిరిగే ఘర్షణ జారుడు ఘర్షణ కన్నా తక్కువగా ఉంటుంది. ఉదాహరణకు ఒక బరువైన వస్తువును నేలమీద లాక్కొని వెళ్ళడం కన్నా, చక్రాలు కలిగిన ఏదైనా బండి మీద తీసుకుని వెళ్ళడం సులువు. ఎందుకంటే నేలమీద లాగుతున్నపుడు జారుడు ఘర్షణ ఉంటుంది. అందుకని లాగడం కష్టంగా ఉంటుంది. చక్రాల బండి మీద తీసుకుని వెళుతున్నప్పుడు తిరిగే ఘర్షణ ఉంటుంది. అందువల్ల దానిని సులువుగా లాగగలం.

ఘర్షణలో అనేక రకాలు ఉన్నాయి.

  • డ్రై ఫ్రిక్షన్ తాకిడిలో రెండు ఘన ఉపరితలాల యొక్క ల్యాటరల్ మోషన్ సంబంధమును నిరోధిస్తుంది. డ్రై ఫ్రిక్షన్ అనేది కదులుతూ ఉండలేని ఉపరితలాల మధ్య స్టాటిక్ ఫ్రిక్షన్, కదులుతూ ఉండగల ఉపరితలాల మధ్య కెనెటిక్ ఫ్రిక్షన్ లోకి ఉపవిభాగములయ్యింది.
  • ఫ్లూయిడ్ ఫ్రిక్షన్ అనేది ఒకదానికొకటి సంబంధించి తరలే జిగట ద్రవం పొరల మధ్య ఘర్షణ వివరిస్తుంది.[3][4]
  • లూబ్రికేట్ ఫ్రిక్షన్ అనేది లూబ్రికెంట్ ద్రవం రెండు ఘన ఉపరితలములందు విడిపోయే ద్రవ ఘర్షణ పరిస్థితుల విషయం.[5][6][7]

మూలాలు మార్చు

  1. Hanaor, D.; Gan, Y.; Einav, I. (2016). "Static friction at fractal interfaces". Tribology International. 93: 229–238. arXiv:2106.01473. doi:10.1016/j.triboint.2015.09.016.
  2. http://www.merriam-webster.com/dictionary/friction
  3. Beer, Ferdinand P.; E. Russel Johnston, Jr. (1996). Vector Mechanics for Engineers (Sixth ed.). McGraw-Hill. p. 397. ISBN 0-07-297688-8.
  4. Meriam, J. L.; L. G. Kraige (2002). Engineering Mechanics (fifth ed.). John Wiley & Sons. p. 328. ISBN 0-471-60293-0.
  5. Ruina, Andy; Rudra Pratap (2002). Introduction to Statics and Dynamics (PDF). Oxford University Press. p. 713.
  6. Hibbeler, R. C. (2007). Engineering Mechanics (Eleventh ed.). Pearson, Prentice Hall. p. 393. ISBN 0-13-127146-6.
  7. Soutas-Little, Robert W.; Inman, Balint (2008). Engineering Mechanics. Thomson. p. 329. ISBN 0-495-29610-4.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=ఘర్షణ&oldid=3541406" నుండి వెలికితీశారు