జయశంకర్ ప్రసాద్

జయశంకర్ ప్రసాద్ (Jaishankar Prasad) (హిందీ: जय शंकर प्रसाद ) (జననం 1889 జనవరి 30–, మరణం 1937 జనవరి 14) ఆధునిక హిందీ సాహిత్యంలో అత్యంత ప్రసిద్ధ వ్యక్తుల్లో ఒకరు.తన వైవిధ్యమైన రచనల ద్వారా, మానవ కరుణ భారతీయ మనస్తత్వం వంటి ఆంశాలతొ పాటు కవిత్వం, నాటకం, కథ, నవల రంగాలలో ఏకకాలంలో రచనలు చేశారు[3], హిందీ ఛాయావాడి శకం యొక్క నాలుగు ప్రధాన స్తంభాలలో ఒకడు[4]

జయశంకర్ ప్రసాద్
పుట్టిన తేదీ, స్థలం(1890-01-30)1890 జనవరి 30 [1][2]
బెనారస్, బెనారస్ రాష్ట్రం, బ్రిటిష్ ఇండియా
మరణం1937 నవంబరు 15(1937-11-15) (వయసు 47)
బెనారస్, బెనారస్ రాష్ట్రం, బ్రిటిష్ ఇండియా
వృత్తినవలా రచయిత, నాటక రచయిత, కవి

కవితా శైలి మార్చు

జైశంకర్ ప్రసాద్ వారణాసిలోని ఒక ప్రతిష్ఠాత్మక కుటుంబంలో జన్మించాడు. చిన్నతనంలోనే తండ్రి చనిపోవడంతో కుటుంబ బాధ్యత భుజాలపై పడింది. ఎనిమిదో తరగతి వరకు మాత్రమే అధికారిక విద్యను పొందిన తరువాత, అతను స్వీయ అధ్యయనం ద్వారా సంస్కృతం, పాళీ, హిందీ, ఉర్దూ, ఆంగ్ల భాష, సాహిత్యంలో విస్తృతమైన జ్ఞానాన్ని పొందాడు. ప్రసాద్ 'కళాధర్' అనే కలం పేరుతో కవిత్వం రాయడం ప్రారంభించాడు. జై శంకర్ ప్రసాద్ వ్రాసిన మొదటి కవితా సంకలనం, చిత్రధర్, హిందీలోని బ్రజ్ మాండలికంలో వ్రాయబడింది, అయితే అతని తదుపరి రచనలు ఖాదీ మాండలికం లేదా సంస్కృతీకరించబడిన హిందీలో వ్రాయబడ్డాయి. తరువాత ప్రసాద్ హిందీ సాహిత్యంలో ఒక సాఎక్కువ భాగం ప్రాచీన భారతదేశం యొక్క చారిత్రక కథల చుట్టూ తిరుగుతాయి . వాటిలో కొన్ని పౌరాణిక కథాంశాలపై కూడా ఆధారపడి ఉన్నాయి.

హిత్య ధోరణి అయిన ' ఛాయావద్'ని ప్రకటించాడు. జయ శంకర ప్రసాద్, సూర్యకాంత త్రిపాఠీ-నిరాలా, సుమిత్రా నందన పంత్.హిందీ సాహిత్యంలో ( ఛాయవద్ ) నాలుగు స్తంభాలలో ( చార్ స్తంభ్ ) లో ఒకరిగా పరిగణించబడ్డాడు[5].అతని నాటకాలు హిందీలో అత్యంత మార్గదర్శకమైనవిగా గణించబడుతున్నాయి . ఇతని నాటక రచనలలో అత్యంత ప్రసిద్ధ నాటకాలలో స్కందగుప్త, చంద్రగుప్త, ధృవస్వామిని ఉన్నాయి[6].ఇతని నాటక రచనలు ఎక్కువ భాగం ప్రాచీన భారతదేశం యొక్క చారిత్రక కథల చుట్టూ తిరుగుతాయి . వాటిలో కొన్ని పౌరాణిక కథాంశాలపై కూడా ఆధారపడి ఉన్నాయి.

మూలాలు మార్చు

  1. Hindi sahitya ka brihat itihas, volume-10, editors- Dr. Nagendra and others, Nagari pracharini Sabha, Varanasi, edition 1971, page 145.
  2. http://www.drikpanchang.com (Almanac of 30.1.1890; for matching English dates etc with Hindu (Vikram samvat) Tithi etc).
  3. "जीवन परिचय जयशंकर प्रसाद हिन्दी कविता". www.hindi-kavita.com. Retrieved 2023-01-30.
  4. http://kavitakosh.org/kk/%E0%A4%9C%E0%A4%AF%E0%A4%B6%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%B0_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A6
  5. "जानिए महाकवि जयशंकर प्रसाद की रचनाएं". Leverage Edu (in హిందీ). 2022-12-26. Retrieved 2023-01-30.
  6. "जयशंकर प्रसाद का रचना-संसार │ हिन्दवी". Hindwi (in హిందీ). Retrieved 2023-01-30.