జింజిబరేలిస్ (లాటిన్ Zingiberales) వృక్ష శాస్త్రములో ఒక క్రమము.

జింజిబరేలిస్
కాల విస్తరణ: 80 Ma
Late Cretaceous - Recent
Alpinia zerumbet, a popular ornamental of the Zingerbaceae.
శాస్త్రీయ వర్గీకరణ
Kingdom:
(unranked):
(unranked):
(unranked):
Order:
జింజిబరేలిస్

చరిత్ర మార్చు

జింజిబేరల్స్ పుష్పించే మొక్కల అల్లం, అరటి , ఇందులో 8 కుటుంబాలు, 92 జాతులు,2100 కంటే ఎక్కువ జాతులు ఉన్నాయి. జింగిబేరల్స్ ఉష్ణమండలంలో ,సతత హరిత ఉష్ణమండల ప్రాంతాలలో నీడ మొక్కలుగా, అనేక జాతులు గా కలిగి ఉన్నాయి. మొట్టమొదటిది అరటి (ముసా పారాడిసియాకా) యొక్క సంకరజాతులు, ఇవి తినదగిన అరటి పండ్లను ఇస్తాయి. మనీలా జనపనార, లేదా అబాకా, ఫిలిప్పీన్స్ ద్వీపాలకు చెందిన తినదగని అరటి టెక్స్టిలిస్ యొక్క ఆకు కాండాల బలమైన ఫైబర్‌లకు ఇవ్వబడిన పేరు. ఈ ఫైబర్స్ తాడులుపురిబెట్టుగా తయారవుతాయి. బాణసంచా పిండి పదార్ధాలను ప్రత్యేక ఆహారంలో వంట పదార్ధములలో ( బేకింగ్‌లో) వాడతారు. మరాంటా అరుండినేసియా యొక్క రైజోమ్‌ల (నిల్వచేసిన భూగర్భ కాడలు) నుండి సంగ్రహిస్తారు, వీటిని ప్రధానంగా వెస్టిండీస్‌లో పండిస్తారు. కెన్నా యొక్క బెండులు కూడా తినదగినవి, కానీ ఈ జాతికి చెందిన పుష్పాలకు ప్రసిద్ది చెందాయి. జింగిబెరేసి, లేదా అల్లం కుటుంబంలోని చాలా మొక్కలలో సుగంధ ఆకులు ,పువ్వులు ఉంటాయి. తేలికపాటి సమశీతోష్ణ ప్రాంతాలలో తట్టుకోగలవు [1][2]

ఉపయోగములు మార్చు

జింగిబెరేసిలో జాతులలో 17 జాతులు , 115 జాతులు భారతదేశం నుండి ఉన్నాయి. ఆహరం లో అల్లం , పసుపు ఇలాచీ ,మసాలా దినుసులలో వాడటం జరుగుతుంది. ఆయుర్వేద మందులలో కూడా వీటి పౌడర్ తో కాళ్ళ బెణుకులు , గాయాలలో మర్దనం చేస్తారు. కషాయ రూపములో మందులు కూడా తయారు చేస్తారు. సెంటు పరిశ్రమలో సువాసనకొరకు వాడతారు [3]

కుటుంబాలు మార్చు

The APG II system, of 2003 (unchanged from the APG system, 1998), recognises this order and assigns it to the clade commelinids, in the monocots. It is circumscribed as:

మూలాలు మార్చు

  1. "Zingiberales | plant order". Encyclopedia Britannica (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-09-24.
  2. "Unraveling the Evolutionary Radiation of the Families of the Zingiberales Using Morphological and Molecular Evidence" (PDF). watermark.silverchair.com/. 2020-09-24. Retrieved 2020-09-24. {{cite web}}: |archive-date= requires |archive-url= (help); Check date values in: |archive-date= (help)CS1 maint: url-status (link)[permanent dead link]
  3. "Zingiberaceae: Characters, Distribution and Types". Biology Discussion (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2016-08-30. Retrieved 2020-09-24.


మూలాలు మార్చు