ధ్రువణత (తరంగాలు)

ధ్రువణత తరంగాలు (పోలరైజేషన్ Polarisation ) అనేది డోలనాల రేఖాగణిత ధోరణిని నిర్దేశించే విలోమ తరంగాలకు వర్తించే లక్షణం,ధ్రువ అంటే 'స్థిరమైనది'. ధ్రువణ తరంగం పరిమిత మార్గంలో డోలనం చేస్తుంది, అయితే ధ్రువణేతర తరంగం అన్ని దిశలలో సమానంగా డోలనం చేస్తుంది.ఉదాహరణకు, విద్యుదయస్కాంత తరంగాలు, గురుత్వాకర్షణ తరంగాలు ధ్రువణాన్ని ప్రదర్శిస్తాయి. రేఖాంశ తరంగాలు ధ్రువణాన్ని ప్రదర్శించవు.ఉదాహరణకు, వాయువు లేదా ద్రవంలో ప్రచారం చేసే ధ్వని తరంగాలు ప్రచారం దిశలో మాత్రమే డోలనం చేస్తాయి.

కాంతి ధ్రువణత మార్చు

 
వృత్తాకార ధ్రువణ తరంగం

సాధారణ కాంతి కిరణం ప్రచారం యొక్క దిశకు సంబంధించి సుష్టంగా ఉంటుంది, కానీ ప్రత్యేక పరిస్థితులలో అసమానత లేదా ఏకపక్ష లక్షణం ఏర్పడుతుంది. ఈ విషయం టూర్మలైన్ (tourmaline)అని పిలువబడే ఆకుపచ్చ రంగు సహజ స్ఫటికాల ఫలకం ద్వారా సులభంగా ధ్రువీకరించవచ్చు సాధారణ కాంతి ఈ ఫలకం గుండా వెళుతున్నప్పుడు, పుంజం యొక్క అక్షం మీద ప్లేట్‌ను తిప్పడం ద్వారా పుంజం యొక్క తీవ్రతలో ఎటువంటి మార్పు ఉండదు, కానీ టూర్మలైన్ నుండి ఈ పుంజం బయటకు వచ్చినప్పుడు, టూర్మలైన్ యొక్క ఇతర ప్లేట్‌ను తిప్పడం ద్వారా, తీవ్రత పుంజంలో చాలా మార్పు ఉంది. రెండు టూర్మాలిన్ అక్షాలు సమాంతరంగా ఉన్నప్పుడు తీవ్రత గరిష్ఠంగా ఉంటుంది. ఈ అక్షాల మధ్య కోణం పెరిగేకొద్దీ, తీవ్రత తగ్గుతుంది,అది లంబ కోణంతో సమానంగా మారినప్పుడు, తీవ్రత యొక్క విలువ సున్నా అవుతుంది. మొదటి టూర్మాలిన్ నుండి బయటకు వచ్చిన తర్వాత, సాధారణ కాంతిలో అసమానత వలన అటువంటి లక్షణం ఉద్భవించిందని స్పష్టమవుతుంది[1].చార్జ్ చేయబడిన కణం స్థిరంగా ఉన్నప్పుడు, దాని చుట్టూ విద్యుత్ క్షేత్రం (E) ఏర్పడుతుంది. మళ్ళీ, చార్జ్ చేయబడిన కణం అదే వేగంతో ప్రయాణాన్ని కొనసాగిస్తే, ఆ కణం చుట్టూ అయస్కాంత క్షేత్రం (B) సృష్టించబడుతుంది. విద్యుత్ క్షేత్రం,అయస్కాంత క్షేత్రం కలయికతో విద్యుదయస్కాంత తరంగాలు ఏర్పడతాయి. ఈ తరంగంలో విద్యుత్ క్షేత్రం,అయస్కాంత క్షేత్రం యొక్క కంపనాలు ఒకదానికొకటి లంబంగా ఉంటాయి,అవి రెండూ తరంగ ప్రవాహ దిశకు లంబంగా ఉంటాయి. కాబట్టి, కాంతి ఒక రకమైన విలోమ తరంగం. కన్వర్జెన్స్‌కు కాంతి ప్రవేశించే పదార్థం అవసరం, ఈ పదార్ధాలను పోలరైజర్స్ అంటారు.

విలొమ తరంగం మార్చు

విలోమ తరంగం అనేది మాధ్యమంలోని కణాల కంపన దిశకు లంబ కోణంలో ప్రయాణించే తరంగం. నీటిలో సృష్టించబడిన తరంగాలు విలోమ తరంగాలకు ఒక సాధారణ ఉదాహరణ. ఒక రాయిని చెరువు నీటిలోకి విసిరినప్పుడు, నీటిలో తరంగాలు సృష్టించబడతాయి, ఇవి చెరువు అంచు వైపు కదులుతూనే ఉంటాయి,అదే సమయంలో నీటి కణాలు పైకి క్రిందికి కంపించడం ప్రారంభిస్తాయి,విలోమ తరంగాలు తప్ప, అనేక రకాల తరంగాల డోలనం దిశ, ప్రచారం దిశకు లంబంగా ఉండటానికే పరిమితం కాదు. వక్రీభవన పోలరైజేషన్ వక్రీభవనకిరణం పాక్షికంగా పోలరైజ్ చేయబడుతుంది, సహజ కాంతిసమాంతర ముఖాల పలకాన్ని దాటేలా చేయడం, ఉద్భవించే కాంతిని విశ్లేషించడం ద్వారా మనం దీనిని గమనిస్తాం శోషణ పోలరైజేషన్ కాల్సైట్ స్ఫటికాలనుఉపయోగించి ఒక ప్రయోగంలో, ఒక కిరణం స్ఫటికం గుండా ప్రయాణించినప్పుడు, రెట్టింపు వక్రీభవనం ఉంటుంది, అసాధారణ వ్యాసార్థం పోలరైజ్ చేయబడుతుంది.

ధ్రువణ కొలత సాంకేతికత మార్చు

ఎలిప్సోమెట్రీ అనేది ఏకరీతి ఉపరితలం యొక్క ఆప్టికల్ లక్షణాలను కొలవడానికి ఉపయోగించే చాలా బహుముఖ సాంకేతికత; దాని విధానం యొక్క సంక్షిప్త వివరణ ఏకరీతి ఉపరితలంపై స్పెక్యులర్ ప్రతిబింబం తర్వాత కాంతి తరంగాల ధ్రువణ స్థితిలో మార్పును కొలవడం.

ఉపయోగాలు మార్చు

ధ్రువణత తరంగాలు టెక్నాలజీలో విస్తృతంగా ఉపయోగించబడుతాయి. ఎల్ సిడి టివిలు ప్రతి పిక్సెల్ లో కాంతి యొక్క ప్యాసేజీని నియంత్రించడానికి ద్రవ స్ఫటికాలను ఉపయోగిస్తుంది, సోలార్ గ్లాసెస్ ను కూడా పోలరైజ్ చేయవచ్చు .సూర్యకాంతి యొక్క రేఖీయ పోలరైజేషన్ ఎల్లప్పుడూ సూర్యుని దిశకు లంబంగా ఉంటుంది కనుక, చాలా జంతువులు కాంతి యొక్క పోలరైజేషన్ ప్రభావాన్ని గ్రహించగలుగుతాయి,వైర్ లెస్ కమ్యూనికేషన్ సిస్టమ్ ల్లో పోలరైజేషన్ ఎంతో ముఖ్యమైనది. వైర్ లెస్ యాంటెనా యొక్క భౌతిక దృక్పథం ఆ యాంటెనా ద్వారా అందుకోబడిన లేదా ప్రసారం చేయబడిన రేడియో తరంగాల పోలరైజేషన్ కు అనుగుణంగా ఉంటుంది. అందువలన, ఒక నిలువు యాంటెనా నిలువుగా పోలరైజ్డ్ తరంగాలను అందుకుంటుంది, విడుదల చేస్తుంది[2]

మూలాలు మార్చు

  1. "Tourmaline Crystal Experiment and Polarization of Light - QS Study". qsstudy.com (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-11-05.
  2. "What is polarization (wave polarization)? - Definition from WhatIs.com". WhatIs.com (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-11-05.