బోడో (బోడో: pron 'ఉచ్ఛరిస్తారు [బోనో]; బోరో కూడా) భారత రాష్ట్రమైన అస్సాంలో ఒక భాషాజాతి సమూహం. వారు ఎక్కువ బోడో-కాచారి కుటుంబంలో ఒక భాషా జాతి సమూహాలలో ఉన్నారు. ఈశాన్య భారతదేశం అంతటా విస్తరించి, తూర్పు డువార్సుతో అస్సాంలో బలమైన సమూహంగా ఉన్నారు. అస్సాంలోని కొక్రాఝరు, బక్సా, ఉడల్గురి, చిరాంగు జిల్లాలలో బోడోలాండు టెరిటోరియలు కౌన్సిలులో బోడోలు రాజకీయంగా చురుకుగా ఉంటూ ఆధిపత్యంలో ఉన్నారు.

Bodo
Boro
Total population
సుమారు 1.35 million[1]
ముఖ్యమైన జనాభా కలిగిన ప్రాంతాలు
భాషలు
Bodo language
మతం
Bathouism, Hinduism, Christianity
సంబంధిత జాతి సమూహాలు
Kachari people

బోడో ప్రజలు బోడో భాషను మాట్లాడతారు. టిబెటు-బర్మను భాష అయిన ఇది భారత రాజ్యాంగంలో ఇరవై రెండవ షెడ్యూల్డు భాషలలో ఒకటిగా గుర్తించబడింది. ఆగ్నేయాసియాకు చెందిన ఆస్ట్రోయాసియాటికు భాష మాట్లాడేవారు ఈ ప్రాంతంలో స్థిరపడిన కొంతకాలం తరువాత బోడో ప్రజలకు చెందిన బోడో-కాచారి ప్రజలు అస్సాంలో ప్రవేశించినట్లు భావిస్తున్నారు.[2] పట్టు పురుగుల వెనుక పట్టు పదార్థాలను ఉత్పత్తి చేసిన మొదటి వ్యక్తులలో బోడో-కచారి ప్రజలు ఒకరు. ఈ కాలంలో వీరు అస్సాం వరి సాగులో అభివృద్ధి చేసినట్లు పరిగణించబడింది.[3][4]

బోడో ప్రజలను భారత రాజ్యాంగంలోని ఆరవ షెడ్యూలులో మైదాన తెగగా గుర్తించారు. బోడో ప్రజలు అస్సామీ జిల్లాలలో ఉదల్గురి, చిరాంగు, బక్సా, సోనిత్పూరు, గోల్పారా, ధేమాజీ, లఖింపూరు, కోక్రాజార్లలో కేంద్రీకృతమై ఉన్నారు.

పేరు వెనుక చరిత్ర మార్చు

బోడోను అపరిచితులు కాచారీలు, మెకు అని పిలుస్తారు. కాని ఈ ప్రజలు తమను తాము "బోడో" గా పేర్కొంటారు. అందువలన "బోడో" ఈ ప్రజలకు సరైన హోదాగా మారింది.[5][6] బోడో టిబెట్టు పురాతన పేరు అయిన బోడ్ నుండి ఉద్భవించిందని R.M నాథు ఊహించాడు. బోరో అంటే "గొప్ప వ్యక్తులు" అని బోరో చెప్పడం ఆధారంగా "బోరో హరి, గెడరు హరి", అంటే బోరో ప్రజలు, గొప్ప వ్యక్తులు అని డాల్టన్ గమనించాడు. కోక్బోరోకు భాషలోబోరోక్ అంటే మనిషి ('కె' ప్రతి నామవాచకానికి ప్రత్యయం)అని అర్ధం కనుక తార్కికంగా బోరో అంటే బోరో భాషలో "మనిషి" అని అర్ధం.[7] బోరో టిబెట్టు పదం హ్రోగ్ (అంటే మనిషి) నుండి ఉద్భవించిందని బ్రహ్మ అభిప్రాయపడ్డాడు. సాధారణంగా, బోడో అనే పదానికి మనిషి అని అర్ధం, విస్తృత అర్థంలో బోడో అంటే బోడో-కాచారి ప్రజలు ఉపయోగించే భాషలలో మానవుడు (కానీ కుటుంబంలోని ఒక మహిళా సభ్యునికి మాత్రమే ప్రత్యేకమైనది కాదు).[8] కచారి పదానికి మూలం స్పష్టంగా లేదు; మైదాన ప్రాంతాల కాచారీలు తమను బోడో, బడా లేదా బారా-ఫిసా అని పిలుస్తారు. బారా-ఫిసా అంటే బారా పిల్లలు.[9]

భాష మార్చు

బోడో భాష సినో-టిబెట్టు భాషా కుటుంబంలో సభ్యుడు. ఇది చైనా-టిబెట్టు భాషా కుటుంబానికి చెందిన అస్సాం-బర్మా శాఖకు చెందిన బోడో-గారో సమూహానికి చెందినది.

మతం మార్చు

Religion among Bodos[10]
Religion Percent
Bathouism, Hinduism
  
90.31%
Christianity
  
9.40%
Others
  
0.29%

సాంప్రదాయకంగా బోడోలు బాతోయిజాన్ని అభ్యసించారు. ఇది ఓబోంగ్లారి అని పిలువబడే పూర్వీకుల ఆరాధన. షిజౌ చెట్టు (యుఫోర్బియా జాతి) బాథౌ చిహ్నంగా తీసుకొని పూజలు చేస్తారు. ఇది సర్వోన్నత దేవుడు అని కూడా చెప్పుకుంటారు. బోడో భాషలో బా అంటే ఐదు, లోతైనవి అని అర్ధం. బోడోలు భూమి ఐదు శక్తివంతమైన అంశాలను - భూమి, నీరు, గాలి, అగ్ని, ఆకాశం (పంచభూతాలు) మీద నమ్మకం ఉన్నందున - బాథౌ మతంలో ఐదవ సంఖ్య ముఖ్యమైనది.

షిజౌ చెట్టును పద్దెనిమిది జతల అలంకార వెదురు కర్రలు, ఐదు జతల వెదురు వలయాలు చుట్టుముట్టి ఉంటాయి. షిజౌ ముందు, వెదురు వలయంలో, "పావురం గుండె" ఉంటుంది.[విడమరచి రాయాలి][11]

బాథూయిజం ఆధారంగా విశ్వం సృష్టించడానికి ముందు గొప్ప శూన్యత ఉంది. దీనిలో అత్యున్నత వ్యక్తి 'అహం గురు', అనను బినను గోసాయి లేదా ఒబోంగ్లారీ నిరాకారంగా ఉంది అని అర్ధం. అహం గురు నిరాకార ఉనికిని కలిగి అలసిపోయి మాంసం, రక్తంలో జీవించాలనుకున్నాడు. ఆయన అన్ని మానవ లక్షణాలతో ఈ గొప్ప శూన్యతపైకి దిగి విశ్వాన్ని సృష్టించాడు.[12]

బాథూయిజంతో బోడో ప్రజలు కూడా హిందూ మతాన్ని ముఖ్యంగా హూం జగ్యను అనుసరిస్తున్నారు. అగ్ని ఈ ఆరాధన కొరకు ఇల్లు లేదా ప్రాంగణం దగ్గర శుభ్రమైన వేదిక తయారు చేయబడుతుంది. సాధారణంగా ఆరాధన నైవేద్యాలలో 'గోయి' అని పిలువబడే చెట్టు గింజ, 'పాత్వి' లేదా 'బత్వి' అని పిలువబడే చెట్టు ఆకు, బియ్యం, పాలు, చక్కెర ఉంటాయి. మరో ముఖ్యమైన హిందూ పండుగ ఖైరై పూజ. ఇందులో ఒక బలిపీఠం వరి పొలంలో ఉంచబడుతుంది. ఇది బోడోల అతి ముఖ్యమైన పండుగ. బోడో హిందువుల వివాహంలో చాలామంది వరకట్న విధానాలు పాటించరు. వారు బ్రహ్మధర్మం అని పిలువబడే నియమాలను అనుసరిస్తారు.[11]

కొంతమంది బోడో ప్రజలు క్రైస్తవ మతాన్ని పాటిస్తారు. ప్రధానంగా బాప్టిజం. బోరో బాప్టిస్టు కన్వెన్షను, బోరో బాప్టిస్టు చర్చి అసోసియేషను ప్రధాన సంఘాలు. చర్చి ఆఫ్ నార్తు ఇండియా, లూథరనిజం, బిలీవర్సు చర్చి, రోమను కాథలిక్కులు, పెంటెకోస్టలిజం ఇతర తెగలకు చెందిన విధానాలను ఆచరిస్తారు. చాలా బోడో క్రైస్తవుల అభ్యాసాలు గిరిజన, క్రైస్తవ సంప్రదాయాల మిశ్రితంగా ఉంటాయి.[ఆధారం చూపాలి]

జానపద సంప్రదాయం, పౌరాణికం మార్చు

బోడో ప్రజల చరిత్రను జానపద సంప్రదాయాల నుండి వివరించవచ్చు. దరాంగు నుండి కొంతమంది బోరో-కచారీ తమను భీం-ని-ఎఫ్సా అని పేర్కొన్నారు. ఇతిహాసం మహాభారతం నుండి వచ్చిన పౌరాణిక పాత్ర భీముడి పిల్లలు.[13] పద్మ భూషణు విజేత సునీతి కుమారు ఛటర్జీ అభిప్రాయం ఆధారంగా బోరోలు "విష్ణువు, భూదేవి కుమారుడు" సంతతికి చెందిన వారని. వీరిని పురాణ కాలంలో "కిరాతులు" అని పిలిచేవారని పేర్కొన్నాడు.[14] బోడోల ఒక విభాగాన్ని రామ్సా అని పిలుస్తారు. అంటే రాముడి పిల్లలు. బోడోలు తమను బారా-ఫిసా అని పేర్కొంటారు అంటే బారా పిల్లలు.[9]

చరిత్ర మార్చు

బోడో ప్రజల ప్రారంభ చరిత్ర స్పష్టంగ తెలియదు. రెవ. సిడ్నీ ఎండ్లే కచారి సమాజం మూలం ఇప్పటికీ చాలావరకు ఊహాజనితం, అనుమానస్పదమైనదని భావిస్తున్నాడు. ప్రామాణికమైన చరిత్రగా పరిగణించబడే అర్హత లేకపోయినా [15] అయినప్పటికీ బోడో అనే సాధారణ పదాన్ని హోడ్గ్సన్ (1847) మొదట ఉపయోగించారు ) భాషల సమూహానికి. పురాతన టిబెట్టు, చైనాలో కాచారి సమూహం (బోడో ప్రజలు ఉన్నారు) బోడోప్రజల అసలు మాతృభూమి అని ఎండ్లే గుర్తించాడు.[16] హోడ్గ్సన్ అభిప్రాయం ఆధారంగా కచారీలు, మెక్ అని పిలువబడే వ్యక్తులు తమను బోడో అని పేర్కొంటారు. కచారి ప్రధాన దేవతలు సిజు, మైరోంగు, అగ్రంగు కూడా మెక్ దేవతలు కనుక బోడో అనే పదం గిరిజనులకు సరైన హోదాగా భావించబడుతుంది.[17]

మెక్ అనే మారుపేరు మలేచా అనే సంస్కృత పదం నుండి ఉద్భవించింది.[18][19][20][21] బోడోలను పదేపదే మెలెచా లేదా మెక్ అని పిలుస్తారు. అలంగిర్నామా అభిప్రాయం ఆధారంగా కోచ్ బెహారులో కోచ్, మెక్ ప్రజలు నివసితంగా ఉండేదని భావించబడుతుంది.[22] ఎండ్లే అభిప్రాయం ఆధారంగా తమను బడా (బారా) అని పిలిచే కచారీలు ప్రారంభ రోజులలో అస్సాంలో ఆధిపత్య జాతిగా ఉండేది.[23] ప్రాచీన సంస్కృత సాహిత్యంలో బోడోలను కిరాతులు, మ్లేచ్ఛులు అని పిలుస్తారు.[24] బోడోలను పూర్వం రాంగుసా లేదా రామసా అని కూడా పిలుస్తారు.

ప్రధాన వంశాలు మార్చు

బోడోల ముఖ్యమైన వంశాలు:[25]

  1. Swarga-Aroi; సంస్కృతంలో స్వర్గ అంటే స్వర్గం. ఈ వంశం ప్రజలు స్వర్గానికి చెందిన ప్రజలు. ఈ వంశం వారు ఎప్పుడూ వ్యవసాయదారులుగా పనిచేయలేదు. వారిని డియోరీలు, ఓజాలు అని కూడా పిలుస్తారు.
  2. బసుమతి - అరోరి; సంస్కృతంలో బసుమతి అంటే భూమి. ఈ వంశం ప్రజలు భూమికి చెందిన ప్రజలు. ఇతరులకు అధికారం లేని భూమి మీద వంశానికి కొన్ని అధికారాలు ఉన్నాయి.
  3. రామస - అరోరి; ఈ వంశం ప్రజలు రామస ప్రజలు. రామస అవిభక్త కామరూప లోని బెట్నా మౌజాలోని ఒక గ్రామం. రామస కమరూప లోని ఖర్గులిలోని ఒక కొండ. రామ-సా (రాముడి ప్రజలు?) అంటే మైదానాలలో నివసిస్తున్న కచారీలు కొండలలోని తమ సోదరులకు సుపరిచితులు. హోజాయ్ కచారీలు బోడోలను రంగ్సా లేదా రామ్సా అని పిలిచారు.[26]

ప్రముఖులు మార్చు

  • బిష్ణు ప్రసాదు రాభా,[27] సంస్కరణ కర్త, సంగీతకారుడు, పాటలరచయిత, చిత్రకారుడు.
  • రంజితు శేల్హరు మూషహరి; పోలీసు అధికారి, మేఘాలయ మాజీ గవర్నరు.
  • ప్రణీతా స్వర్గియరీ "డాంసు ఇండియా డాంసు" విజేత.

ఇవి కూడా చూడండి మార్చు

మూలాలు మార్చు

  1. "2011 Estimates as per Census report 2001" (PDF).
  2. (Taher 2001:12)The first group of migrants to settle in this part of the country is perhaps the Austro-Asiatic language speaking people who came here from South-East Asia a few millennia before the Common Era. The second group of migrants came to Assam from the north, north-east, and east. They are mostly the Tibeto-Burman language speaking people. From about the fifth century before Christ, there started a trickle of migration of the people speaking Indo-Aryan language from the Gangetic plain.
  3. "Handloom and Textile of Bodos" (PDF). G Brahma Ph.D Thesis: 139.
  4. (Chattarji 1951:95-96)
  5. (Hodgson 1847:105,142) Strangers call them Mech but they call themselves as Bodo, which is of course proper designation. Kacharis call themselves as Bodo, so do the Mech & Kacharis Chief deities like Siju , Mairong , Agrang likewise Mech deities.
  6. (The Kacharis & J.D Anderson:xv) In Assam proper Hindus call them Kacharis, In Bengal they are known as Meches. Their own name for the race is Boro or Bodo.
  7. (Bhatt 2005:20)
  8. (Brahma 2008:1)
  9. 9.0 9.1 (Soppitt 1885:12)
  10. Census of India - Socio-cultural aspects, Table ST-14, Government of India, Ministry of Home Affairs, 2001
  11. 11.0 11.1 "HOME". udalguri.gov.in. Archived from the original on 10 ఏప్రిల్ 2017. Retrieved 2 ఏప్రిల్ 2017.
  12. Basumatary, Dhuparam. Boro Kachari Sonskritir Kinchit Abhas. pp. 2–3.
  13. (Endle 1911:7,126)
  14. "RCILTS, Phase-II". iitg.ac.in. Archived from the original on 19 ఏప్రిల్ 2019. Retrieved 30 ఏప్రిల్ 2019.
  15. Brahma, Kameswar (1989). Aspects of social customs of the Bodos. pp. ii.
  16. Basumatārī, Phukana Candra (2005). Ethnic identity of Boros in "An Introduction to the Boro Language". Mittal Publications. p. 8.
  17. (Jacquesson 2008:21)
  18. (Endle 1911:xv) According to J.D. Anderson, Mech is short cut of Mlecch, barbarian, one who is ignorant of civilized speech.
  19. (Endle 1911:81,82) According to Endle, Mech is almost certainly corruption of Sanskrit word Mleccha.
  20. (Chattarji 1951:97) Sanskritized version of Mech is Mleccha.
  21. (Nath 1989:7) K.L. Barua opines that Mleccha might be a sanskritized form of the term Mech. This view is also supported by Ed. Gait and S.K. Chatterji.
  22. (Salim 1902:11) Cooch Behar was inhabited by Mech & Koch. Raja belong to first tribe.
  23. (Deka 2009:30)
  24. (Chattarji 1951:97-98)
  25. "The Bodos:" (PDF). Culture and Society.
  26. (Damant 1879:12)
  27. (N.N Acharya:1.0-1.3)

గ్రంధసూచిక మార్చు

 
వికీమీడియా కామన్స్‌లో కి సంబంధించిన మీడియా ఉంది.