సబర్మతి నది
సబర్మతి నది భారతదేశంలో పశ్చిమాన ప్రవహించే ప్రధాన నదులలో ఒకటి. ఇది రాజస్థాన్‌లోని ఉదయపూర్ జిల్లాలోని ఆరావళి శ్రేణిలో ఉద్భవించి, రాజస్థాన్, గుజరాత్ మీదుగా నైరుతి దిశలో 371 కి.మీ ప్రయాణించిన తర్వాత అరేబియా సముద్రంలోని ఖంభాట్ గల్ఫ్‌లో కలుస్తుంది. నది పొడవు రాజస్థాన్‌లో ఉండగా, 323 కి.మీ. గుజరాత్‌లో ఉంది
నది పరివాహకం మార్చు
సబర్మతి పరివాహక ప్రాంతం 21674 చదరపు కిలోమీటర్లు. ఇందులో 41240 చదరపు కిలోమీటర్లు రాజస్థాన్ రాష్ట్రంలో ఉంది. మిగిలిన 18550 చదరపు కిలోమీటర్లు గుజరాత్‌లో ఉంది. [1]దీంట్లో 450 to 800 mm (18 to 31 in) వరకు వర్షపాతంతో పాక్షిక శుష్క మండలంలో ఉంది. నది మూడు భౌగోళిక మండలాలను గుండా వెళుతుంది: రాతి ఎత్తైన ప్రాంతాలు, మధ్య ఒండ్రు మైదానాలు, దిగువ ఈస్ట్యూరైన్ జోన్. [2]
దీని ప్రధాన ఉపనదులు వట్రాక్, వాకల్, హత్మతి, హర్నవ్, సెయి నదులు. [3] [1] [4]
చరిత్ర మార్చు
శివుడు గంగా దేవతను గుజరాత్‌కు తీసుకువచ్చాడని, ఈ ఘటనే సబర్మతి ఆవిర్భావానికి కారణమైందని ఇక్కడి స్థల పురాణం చెబుతుంది. [5]
భారతదేశ స్వాతంత్ర్య పోరాట సమయంలో, మహాత్మా గాంధీ ఈ నది ఒడ్డున సబర్మతి ఆశ్రమాన్ని తన నివాసంగా స్థాపించాడు. [6]
ఆనకట్టలు మార్చు
సబర్మతి, దాని ఉపనదులపై అనేక రిజర్వాయర్లు ఉన్నాయి.ధరోయ్ ఆనకట్ట ప్రధాన నదిపై ఉంది.హత్మతి ఆనకట్ట, హర్నవ్ డ్యామ్, గుహై డ్యామ్ అహ్మదాబాద్ ప్రధాన నదికి ఎగువన కలిసే ఉపనదులపై ఉన్నాయి. మెష్వో రిజర్వాయర్, మెష్వో పికప్ వీర్, మజామ్ డ్యామ్, వాట్రాక్ డ్యామ్ దిగువన కలిసే ఉపనదులపై ఉన్నాయి.
సబర్మతి రివర్ ఫ్రంట్ మార్చు
సబర్మతి రివర్ ఫ్రంట్ ప్రాజెక్ట్ అనేదిఆర్థిక వ్యవస్థను సుసంపన్నం చేసేందుకు ప్రభుత్వం చేపట్టిన అత్యంత ప్రతిష్టాత్మక ప్రాజెక్టు.విద్యావేత్తలు నిర్వహించిన పరిశోధన ప్రకారం, నది కాలుష్యాన్ని తగ్గించడం, పర్యాటకాన్ని పెంచడం, భవిష్యత్తులో వరదలను నివారించడం అనేవి రివర్ ఫ్రంట్ ప్రాజెక్ట్ ప్రధాన లక్ష్యాలు.[7]
మూలాలు మార్చు
- ↑ 1.0 1.1 "Sabarmati River, India". National River Conservation Directorate.
- ↑ (2017). "Paleoenvironmental implications and drainage adjustment in the middle reaches of the Sabarmati river, Gujarat: Implications towards hydrological variability".
- ↑ Water Year Book 2011-12: Mahi, Sabarmati & Other West Flowing Rivers (PDF). Central Water Commission. Archived from the original (PDF) on 2017-03-03. Retrieved 2022-03-12.
- ↑ Water Resources Assessment of Sabarmati River Basin, India. International Commission on Irrigation and Drainage.
- ↑ "The sacrificial maiden river". en:The Times of India. 2 September 2002.
- ↑ "Sabarmati Ashram History".
- ↑ "Mehta, Vishwa & Bhatt, Bhasker. (2017). Waterfront Development: A Case Study of Sabarmati Riverfront". ResearchGate. 2017-03-01.