మోటూరు

మోటూరు, కృష్ణా జిల్లా, గుడివాడ మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన గుడివాడ నుండి 8 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1234 ఇళ్లతో, 4092 జనాభాతో 1303 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2127, ఆడవారి సంఖ్య 1965. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1278 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 23. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 589445.పిన్ కోడ్: 521323.

మోటూరు
—  రెవెన్యూ గ్రామం  —
మోటూరు ఆంధ్రప్రదేశ్ పటంలో గ్రామ స్థానం
అక్షాంశరేఖాంశాలు:
రాష్ట్రం	ఆంధ్రప్రదేశ్
జిల్లా	కృష్ణా
మండలం	గుడివాడ
ప్రభుత్వం
- సర్పంచి
జనాభా (2011)
- మొత్తం	4,092
- పురుషులు	2,127
- స్త్రీలు	1,965
- గృహాల సంఖ్య	1,234
పిన్ కోడ్	521323
ఎస్.టి.డి కోడ్	08674

విద్యా సౌకర్యాలు

గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి గుడివాడలో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల గుడివాడలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల విజయవాడలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు గుడివాడలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం గుడివాడలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విజయవాడ లోనూ ఉన్నాయి.

• ఈ గ్రామంలో జిల్లా పరిషత్తు పాఠశాల 10వ తరగతి వరకు విద్య అందుబాటులో ఉంది. మూడూ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఈ గ్రామంలో ఉన్నాయి. 8 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న గుడివాడ ప్రైవేటు పాఠశాలలో తమ పిల్లలను చదివించడానికే ఇక్కడి ప్రజలు ఇష్టపడుతుంటారు
• ఆంధ్రప్రదేశ్ పభుత్వ సాంఘిక సంక్షేమ శాఖ బాలికల గురుకుల పాఠశాల.
• మోటూరు-1 ప్రాథమిక పాఠశాల.

వైద్య సౌకర్యం

ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం

మోటూరులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, 8 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు.

అలోపతి ఆసుపత్రి, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.ఈ ఊరిలో ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం ఉండటంతో పాటు ఆర్.ఎం.పి డాక్టర్ల వైద్యం అందుబాటులో ఉంది. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో మధ్యాహ్నం 1 గంట వరకు వైద్యం అందుబాటులో ఉంటుంది.

ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం

గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.

తాగు నీరు

గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. తాగునీటి కోసం చేతిపంపులు, బోరుబావులు, కాలువలు, చెరువులు వంటి సౌకర్యాలేమీ లేవు.

పారిశుధ్యం

మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.

సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు

మోటూరులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.

సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.

రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.మోటూరుకు ఇది వరకు ఆర్టీసీ బస్సు సౌకర్యం ఉండేది. కాని ఇప్పుడు ఆటోల కారణంగా బస్సు సర్వీసులను నిలిపివేశారు. మోటూరు ప్రజలు అధిక శాతం ఆటోలలోనే ప్రయాణిస్తుంటారు. ఈ గ్రామానికి రైలు మార్గం కూడా ఉంది. భీమవరం వెళ్ళే వైపు గుడివాడ తరువాత స్టేషనే మోటూరు. గుడివాడ జంక్షన్ కావడంతో మోటూరు స్టేషనుకు లూప్ లైన్ ఉంది. కాని దూర ప్రాంతాలకు వెళ్ళే వారు తప్ప ఎక్కువ మంది ఈ రైలు సౌకర్యం వినియోగించుకోరు.

మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు

గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.

ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు

గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.

విద్యుత్తు

గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 15 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.

భూమి వినియోగం

మోటూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:

• వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 168 హెక్టార్లు
• బంజరు భూమి: 1 హెక్టార్లు
• నికరంగా విత్తిన భూమి: 1133 హెక్టార్లు
• నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1 హెక్టార్లు
• వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1133 హెక్టార్లు

నీటిపారుదల సౌకర్యాలు

మోటూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.

• కాలువలు: 1133 హెక్టార్లు

ఉత్పత్తి

మోటూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.

ప్రధాన పంటలు

వరి, మినుము

పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు

బియ్యం

చేతివృత్తులవారి ఉత్పత్తులు

వస్త్రాలంకరణ

గ్రామ చరిత్ర

పూర్వం పంచాయతి సమితిగా కొనసాగి ప్రస్తుతం మేజర్ గ్రామపంచాయతిగా ఉన్న ఈ గ్రామం ముదినేపల్లి నియోజకవర్గంలో భాగం.

గ్రామంలోని మౌలిక సదుపాయాలు

ప్రాథమిక వ్యవసాయ సహకార పరపతి సంఘం

1. గ్రామంలోని ఈ సంఘంలో, 2014-15 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 100% ఋణాలు వసూలు చేసి అందరికీ ఆదర్శంగా నిలిచారు. [4]
2. ఈ గ్రామంలో, కేంద్రప్రభుత్వ పథకం ఆర్.కె.వి.వై. క్రింద, 100% రాయితీతో, 24.75 లక్షల రూపాయల నిధులతో, 550 మెటిక్ టన్నుల సామర్ధ్యంగల నూతనంగా నిర్మించిన గిడ్డంగులను, 2015, నవంబరు-16న ప్రారంభించారు. [5]

బ్యాంకులు

• ఇండియన్ ఓవర్సీస్ బ్యాంక్.

గ్రామ పంచాయతీ

భారతదేశం రాజ్యాంగం, పంచాయతీ రాజ్ చట్టం ప్రకారం గ్రామం ఎన్నుకోబడిన ప్రజాప్రతినిధి సర్పంచ్ (గ్రామ హెడ్) ద్వారా పరిపాలన నిర్వహింపబడుతుంది.

2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి నిర్వహించిన ఎన్నికలలో చీకటి పుణ్యస్త్రీ సర్పంచిగా ఎన్నికైంది. [5]

గామంలోని దర్శనీయప్రదేశాలు/దేవాలయాలు

• శ్రీ రామాలయం:మోటూరును అపర భద్రాద్రి అని అంటారు. ఈ ఊరిలో 150 సంవత్సరాల చరిత్ర కలిగిన ఒక రామాలయం ఉంది. భద్రాచలంలో మాదిరిగా ఇక్కడ కూడా రాముని కళ్యాణం అత్యంత ఘనంగా ప్రతియేటా జరుపుతారు. సీతారామస్వామి పుట్టినరోజున ఆయన కళ్యాణం జరిపించటం వలన సర్వపాపాలూ నశించిపోతాయని, వేదాలు చెబుతున్నాయని వేదపండితుల ఉవాచ. శ్రీరామ నవమికి రథోత్సవం ముఖ్య ఆకర్షణ. కళ్యాణం రోజు భద్రాచలం వెళ్ళలేక పోయినవారు మోటూరు వస్తుంటారు. మోటూరులో పుట్టినవారంతా, దేశవిదేశాలలో స్థిరపడినవారు, కుటుంబసమేతంగా సీతారాముల కళ్యాణాన్ని చూడటానికి మోటూరు విచ్చేస్తారు. వారి రాకతో గ్రామంలో పండుగ వాతావరణం నెలకొంటుంది. గుడివాడ చుట్టుప్రక్కల నుండి, సుమారు 25 వేలమంది దాకా భక్తులు కళ్యాణం చూడటానికి విచ్చేస్తారు. వీరందరికీ వీలుగా, గుడివాడ నుండి మోటూరుకు ఉచిత బస్సు సౌకర్యం కలుగజేస్తారు. స్వామివారి కళ్యాణం పూర్తయిన తరువాత, ఆయనకు వినియోగించిన ముత్యాల తలంబ్రాలను, ప్రత్యేక కౌంటరు ద్వారా భక్తులకు ఉచితంగా పంపిణీ చేస్తారు. ఈ ముత్యాల తలంబ్రాలను పలు జంటలు వివాహ సమయంలో ఉపయోగించి, స్వామివారి ఆశీస్సులు తమకు లభించినట్లు అనుభూతి పొందుతారు. ఈ సందర్భంగా భక్తులకు ఉచిత భోజన వసతిఏర్పాటు చేస్తారు. ఇపుడు ఈ కళ్యాణమహోత్సవాన్ని, సిటీ కేబుల్ ద్వారా, ప్రత్యక్ష ప్రసారం చేస్తున్నారు. ప్రతి సంవత్సరం, చైత్ర శుక్ల సప్తమి నుండి ప్రారంభించి, ఏడు రోజులు నిర్వహించే ఈ కార్యక్రమాలలో, సప్తమి రోజున ధ్వజారోహణ, అష్టమి రోజున పెళ్ళి కుమారుని ఉత్సవం, నవమి రోజున మద్యాహ్నం 12 గంటలకు శ్రీ సీతారాంస్వామివారి తిరు కళ్యాణం, దశమి నాడు పొన్నవాహనోత్సవం, ఏకాదశి రోజున రథోత్సవం, ద్వాదశి రోజున వసంతోత్సవం, త్రయోదశి రోజున పవళింపుసేవ నిర్వహించెదరు. ఈ సందర్భంగా గ్రామంలో పలు సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు ఏర్పాటు చేయుదురు. రామాలయం ఉన్న ప్రదేశమును ప్రత్యేకంగా 'గోదాపురి' అని పిలుస్తారు. [2]ఈ గ్రామంలోనే నూతనంగా మరొక రామాలయం నిర్మించారు. అది సీతా లక్ష్మణ హనుమత్ సమేత శ్రీ కోదండ రామచంద్ర స్వామి వారి దేవస్థానం.
• శ్రీ గంగా పార్వతి సమేత నాగేశ్వర స్వామి వారి దేవస్థానం
• శ్రీ సీతా లక్ష్మణ హనుమత్ సమేత శ్రీ కోదండ రామచంద్ర స్వామి వారి ఆలయం
• శ్రీ ఆంజనేయస్వామి ఆలయం

గ్రామంలో ప్రధాన పంటలు

వరి, అపరాలు, కాయగూరలు

గ్రామంలో ప్రధాన వృత్తులు

వ్యవసాయం, వ్యవసాయాధారిత వృత్తులు

గ్రామ విశేషాలు

1. ఇంత పెద్ద ఊరికి కూడా తాగునీరు పెదచెరువు గట్టు పక్కన ఉన్న నూతులే అందిస్తున్నాయి. ఇటీవల "నాంది వాటర్ హెల్త్ ఫౌండేషన్" ఏర్పాటు చేసి మంచి నీరును అందిస్తున్నారు. ఊరిలో ఐదు అంగన్ వాడీ కేంద్రాలున్నాయి. ఊరిలో అధిక శాతం రైతులే కనిపిస్తారు. ఉద్యోగాల కొల్లేరు అయిన ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజధాని జన సరస్సుకు వలస పోతుంటారు. ఊరిలో చదివే పిల్లల డ్రాపవుట్స్ ఎక్కువగానే ఉన్నాయి. ప్రధాన సమస్య మంచి నీరైతే మరో సమస్య బస్సు సౌకర్యం రద్దవడం.
2. మోటూరు గ్రామానికి చెందిన శ్రీ సాయిబాబా గారి నాలుగు సంవత్సరాల వయసు గల కుమారుడు, చి. భవనేశ్వర్ సత్య, తిరుపతిలోని శ్రీవారి మెట్టు నుండి తిరుమలకు నడక సాగించి, ఏ మాత్రం విరామం లేకుండా, 40 నిమిషాల వ్యవధిలోనే తిరుమలకు చేరుకొని, శ్రీవారిపై తనకున్న భక్తిని చాటి, అందరినీ ఆశ్చర్య చకితులను చేసాడు. [3]

గణాంకాలు

2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 4030. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 2033, స్త్రీల సంఖ్య 1997, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1078 ఉన్నాయి.

వెలుపలి లింకులు

[2] ఈనాడు కృష్ణా; 2014, ఏప్రిల్-6; 16వపేజీ. [3] ఈనాడు విజయవాడ; 2014, ఆగస్టు-14; 10వపేజీ. [4] ఈనాడు అమరావతి; 2015, జూలై-1, 30వపేజీ. [5] ఈనాడు అమరావతి; 2015, నవంబరు-17; 26వపేజీ.