విష్ణువు వేయి నామములు-401-500

విష్ణు సహస్రనామ స్తోత్రము
వేయి నామముల వివరణ
1 - 100
101 - 200
201 - 300
301 - 400
401 - 500
501 - 600
601 - 700
701 - 800
801 - 900
901 - 1000
1 - 1000 లఘు వివరణ

విష్ణు సహస్రనామ స్తోత్రములోని వేయి నామాలలో 401 నుండి 500 వరకు నామములకు క్లుప్తంగా అర్ధాలు ఇక్కడ ఇవ్వడమైనది.

కమలంపై పద్మాసనంలో కూర్చున్న విష్ణువు క్లోజప్. కవి జయదేవుడు విష్ణువుకు నమస్కరించడం, కాగితంపై గౌచే పహారీ, భక్తి చిత్రం, బేర్-బాడీ, తల వంచి, కాళ్లు, చేతులు ముడుచుకుని, జయదేవుడు ఎడమవైపు నిలబడి, పూజా సామగ్రిని పద్మాసనం ముందు ఉంచారు. అక్కడ కూర్చున్న విష్ణువు కవిని ఆశీర్వదించాడు.

విష్ణు సహస్రనామాలను గురించి పెక్కుభాష్యాలు వెలువడినాయి. 8వ శతాబ్దంలో ఆది శంకరాచార్యలు రచించిన భాష్యము వీటిలో ప్రధమము. అద్వైత సిద్ధాంతము ననుసరించే ఈ భాష్యంలో భగవంతుని పరబ్రహ్మ తత్వమునకు, షడ్గుణైశ్వర్యమునకు ఎక్కువ ప్రాదాన్యతనిచ్చి వ్యాఖ్యానించారు. 12వ శతాబ్దంలో పరాశర భట్టు రచించిన భాష్యము భగవద్గుణ దర్పణము అనే గ్రంథం విశిష్టాద్వైతం సిద్ధాంతాలకు అనుగుణంగా సాగుతూ, భక్తుల పట్ల భగవానుని సౌలభ్యాన్నీ, సౌశీల్యాన్నీ, కరుణనూ మరింతగా విపులీకరించినది. తరువాత అనేకులు రచించిన వ్యాఖ్యలకు ఈ రెండు భాష్యాలే మార్గదర్శకాలు.

వివిధ భాష్యకర్తలు వ్యాఖ్యానించిన నామముల జాబితా పరిశీలించినట్లయితే వారు పేర్కొన్న నామములలో స్వల్ప భేదాలు కనిపిస్తాయి. ఈ వ్యాసం చివరిలో చూపిన వనరులు ఆధారంగా వివిధ భాష్యకారుల భాష్యాలను సంక్షిప్తంగా చెప్పే వివిధ భావాలను ఇచ్చే ప్రయత్నం జరిగింది.

కొన్ని నామాలకు ప్రత్యేక వ్యాసాలు కూడా ఉన్నాయి.

విష్ణువు సహస్ర నామములు - 401-500 మార్చు

401) వీర: - పరాక్రమశాలియైనవాడు.

402) శక్తిమతాం శ్రేష్ఠ: - శక్తిమంతులలో శ్రేష్ఠుడైన భగవానుడు.

403) ధర్మ: - ధర్మ స్వరూపుడు.

404) ధర్మ విదుత్తమ: - ధర్మము నెఱింగినవారిలో శ్రేష్ఠుడు.

405) వైకుంఠ: - సృష్ట్యారంభమున పంచమహాభూతములను సమ్మేళనము చేసినవాడు.

406) పురుష: - ఈ సర్వముకంటే పూర్వమునుండువాడు.

407) ప్రాణ: - ప్రాణరూపమున చేష్ట కల్గించువాడు.

408) ప్రాణద: - ప్రాణమును ప్రసాదించువాడు. ప్రాణము లిచ్చువాడు.

409) ప్రణవ: - ఓంకార స్వరూపుడు.

410) పృథు: - ప్రపంచరూపమున విస్తరించినవాడు.

411) హిరణ్యగర్భ: - బ్రహ్మదేవుని పుట్టుకకు కారణమైనవాడు.

412) శత్రుఘ్న: - శత్రువులను సంహరించువాడు.

413) వ్యాప్త: - సర్వత్ర వ్యాపించియున్నవాడు.

414) వాయు: - వాయురూపమున యుండి సకలమును పోషించువాడు.

415) అథోక్షజ: - స్వరూపస్థితి నుండి ఎన్నడును జాఱనివాడు.

416) ఋతు: - కాలరూపమై తెలియబడు ఋతువులై భాసించువాడు.

417) సుదర్శన: - భక్తులకు మనోహరమగు దర్శనము నొసంగువాడు.

418) కాల: - శతృవులను మృత్యురూపమున త్రోయువాడు.

419) పరమేష్ఠీ - హృదయగుహలో తన మహిమచే ప్రకాశించువాడు.

420) పరిగ్రహ: - గ్రహించువాడు.

421) ఉగ్ర: - ఉగ్రరూపధారి

422) సంవత్సర: - సర్వజీవులకు వాసమైనవాడు.

423) దక్ష: - సమస్త కర్మలను శీఘ్రముగా సమర్థతతో నిర్వర్తించువాడు.

424) విశ్రామ: - జీవులకు పరమ విశ్రాంతి స్థానము అయినవాడు.

425) విశ్వదక్షిణ: - అశ్వమేధయాగములో విశ్వమునే దక్షిణగా ఇచ్చినవాడు.

426) విస్తార: - సమస్త లోకములు తనయందే విస్తరించి ఉన్నవాడు.

427) స్థావర: స్థాణు: - కదులుట మెదలుట లేనివాడు.

428) ప్రమాణం - సకలమునకు ప్రమాణమైనవాడు.

429) బీజమవ్యయం - క్షయము కాని బీజము.

430) అర్థ: - అందరిచే కోరబడినవాడు.

431) అనర్థ: - తాను ఏదియును కోరనివాడు.

432) మహాకోశ: - అన్నమయాది పంచకోశములచే ఆవరించినవాడు.

433) మహాభాగ: - ఆనంద స్వరూపమైన భోగము కలవాడు.

434) మహాధన: - గొప్ప ఐశ్వర్యము కలవాడు.

435) అనిర్విణ్ణ: - వేదన లేనివాడు.

436) స్థవిష్ఠ: - విరాడ్రూపమై భాసించువాడు.

437) అభూ: - పుట్టుక లేనివాడు.

438) ధర్మయూప: - ధర్మము లన్నియు తనయందే ఉన్నవాడు.

439) మహామఖ: - యజ్ఞస్వరూపుడు.

440) నక్షత్రనేమి: - జ్యోతిష చక్రమును ప్రవర్తింపచేయువాడు.

441) నక్షత్రీ - చంద్ర రూపమున భాసించువాడు.

442) క్షమ: - సహనశీలుడు.

443) క్షామ: - సర్వము నశించినను తాను క్షయ మెరుగక మిగిలియుండువాడు.

444) సమీహన: - సర్వ భూతహితమును కోరువాడు.

445) యజ్ఞ: - యజ్ఞ స్వరూపుడు.

446) ఇజ్య: - యజ్ఞములచే ఆరాధించుబడువాడు.

447) మహేజ్య: - గొప్పగా పూజింపదగినవాడు.

448) క్రతు: - యజ్ఞముగా నున్నవాడు.

449) సత్రమ్ - సజ్జనులను రక్షించువాడు.

450) సతాంగతి: - సజ్జనులకు పరమాశ్రయ స్థానమైనవాడు.

451) సర్వదర్శీ - సకలమును దర్శించువాడు.

452) విముక్తాత్మా - స్వరూపత: ముక్తి నొందినవాడు.

453) సర్వజ్ఞ: - సర్వము తెలిసినవాడు.

454) జ్ఞానముత్తమమ్ - ఉత్తమమైన జ్ఞానము కలవాడు భగవానుడు.

455) సువ్రత: - చక్కని వ్రతదీక్ష కలవాడు.

456) సుముఖ: - ప్రసన్న వదనుడు.

457) సూక్ష్మ: - సర్వవ్యాపి.

458) సుఘోష: - చక్కటి ధ్వని గలవాడు.

459) సుఖద: - సుఖమును అనుగ్రహించువాడు.

460) సుహృత్ - ఏ విధమైన ప్రతిఫలము నాశించకనే సుహృద్భావముతో ఉపకారము చేయువాడు.

461) మనోహర: - మనస్సులను హరించువాడు.

462) జితక్రోధ: - క్రోధమును జయించినవాడు.

463) వీరబాహు: - పరాక్రమముగల బాహువులు కలవాడు.

464) విదారణ: - దుష్టులను చీల్చి చెండాడువాడు.

465) స్వాపన: - తన మాయచేత ప్రాణులను ఆత్మజ్ఞాన రహితులుగాజేసి నిద్రపుచ్చువాడు.

466) స్వవశ: - సర్వ స్వతంత్రమైనవాడు.

467) వ్యాపీ - సర్వత్ర వ్యాపించియున్నవాడు.

468) నైకాత్మా - అనేక రూపములలో విరాజిల్లువాడు.

469) నైక కర్మకృత్ - సృష్టి, స్థితి, లయము మున్నగు అనేక కార్యములు చేయువాడు.

470) వత్సర: - సర్వులకు వాసమైనవాడు.

471) వత్సల: - భక్తులపై అపరిమిత వాత్సల్యము కలవాడు.

472) వత్సీ - తండ్రి వంటివాడు.

473) రత్నగర్భ: - సాగరము వలె తన గర్భమున రత్నములు గలవాడు.

474) ధనేశ్వర: - ధనములకు ప్రభువు.

475) ధర్మగుప్ - ధర్మమును రక్షించువాడు.

476) ధర్మకృత్ - ధర్మము నాచరించువాడు.

477) ధర్మీ - ధర్మమునకు ఆధారమైనవాడు.

478) సత్ - మూడు కాలములలో పరిణామ రహితుడై, నిత్యుడై ఉన్నవాడు.

479) అసత్ - పరిణామయుతమైన జగద్రూపమున గోచరించువాడు.

480) క్షర: - వ్యయమగు విశ్వరూపమున తెలియబడువాడు.

481) అక్షర: - క్షరమగు ప్రపంచమున అవినాశియై భాసిల్లువాడు.

482) అవిజ్ఞాతా - తెలుసుకొనువాని కంటెను విలక్షణమైనవాడు.

483) సహస్రాంశు: - అనంత కిరణములు గలవాడు.

484) విధాతా - సర్వమునకు ఆధారమైనవాడు.

485) కృతలక్షణ: - వేదశాస్త్రములను వెలువరించినవాడు.

486) గభస్తినేమి: - మయూఖ చక్రమునకు కేంద్రమైనవాడు.

487) సత్వస్థ: - అందరిలో నుండువాడు.

488) సింహ: - సింహమువలె పరాక్రమశాలియైనవాడు.

489) భూతమహేశ్వర: - సర్వ భూతములకు ప్రభువైనవాడు.

490) ఆదిదేవ: - తొలి దేవుడు.

491) మహాదేవ: - గొప్ప దేవుడు.

492) దేవేశ: - దేవదేవుడు.

493) దేవభృద్గురు: - దేవతల ప్రభువైన మహేంద్రునకు జ్ఞానోపదేశము చేసినవాడు.

494) ఉత్తర: - అందరికంటెను అధికుడై, ఉత్తముడైనవాడు.

495) గోపతి: - గోవులను పాలించువాడు.

496) గోప్తా - సర్వులను సంరక్షించువాడు.

497) జ్ఞానగమ్య: - జ్ఞానము చేతనే తెలియబడినవాడు.

498) పురాతన: - సృష్టికి పూర్వమే వున్నవాడు.

499) శరీరభూతభృత్ - శరీరముల నుత్పన్నము చేయు పంచభూతములను పోషించువాడు.

500) భోక్తా - అనుభవించువాడు.