సామెతలు - చ, ఛ
భాషా సింగారం |
---|
సామెతలు |
అ ఆ ఇ ఈ ఉ ఊ-ఋ |
ఎ ఏ ఒ ఓ అం అః |
క ఖ గ-ఘ |
చ-ఛ జ ఝ |
ట ఠ డ-ఢ ణ |
త థ ద ధ న |
ప ఫ బ భ మ |
య ర ల వ |
శ-ష స-హ |
ళ క్ష ఱ |
జాతీయములు |
అ ఆ ఇ ఈ ఉ ఊ |
ఋ ఎ, ఏ, ఐ ఒ, ఓ, ఔ |
క, ఖ గ, ఘ చ, ఛ జ, ఝ |
ట, ఠ డ, ఢ ణ |
త, థ ద, ధ న |
ప, ఫ బ, భ మ |
య ర ల వ |
శ ష స హ |
ళ క్ష ఱ |
పొడుపు కధలు |
ఆశ్చర్యార్థకాలు |
నీతివాక్యాలు |
పొడుపు కథలు |
"అ" నుండి "క్ష" వరకు |
సామెతలు లేదా లోకోక్తులు (Proverbs) ప్రజల భాషలో మరల మరల వాడబడే వాక్యాలు. వీటిలో భాషా సౌందర్యం, అనుభవ సారం, నీతి సూచన, హాస్యం కలగలిపి ఉంటాయి. సామెతలు ఆ భాష మాట్లాడే ప్రజల సంస్కృతిని, సాంప్రదాయాలను ప్రతిబింబిస్తాయి. "సామెత లేని మాట ఆమెత లేని ఇల్లు" అంటారు. సామెతలకు ఏ ఒక్కరినీ రచయితగా చెప్పలేము. ప్రజలు తమ అనుభవాల్లోనుంచే సామెతలను పుట్టిస్తారు.
సామెతలు ప్రసంగానికి దీపాల్లాంటివి. అవి సంభాషణకు కాంతినిస్తాయి. సామెతలో ధ్వని ఉంటుంది. ప్రసంగోచితంగా ఒక సామెతను ప్రయోగిస్తే పాలల్లో పంచదార కలిపినట్లుంటుంది. సామెతలు సూత్రప్రాయంగా చిన్న వాక్యాలుగా ఉంటాయి. ఇవి ఒక జాతి నాగరికతను చెప్పకనే చెబుతుంటాయి. ఇవి పూర్వుల అనుభవ సారాన్ని తెలియజేసే అమృత గుళికలు ("ఆకలి రుచి ఎరుగదు. నిద్ర సుఖమెరుగదు"). పండితులకు, పామరులకూ పెట్టని భూషణాలు ("ఊరక రారు మహానుభావులు"). సామెతలు ఒక నీతిని సూచింపవచ్చును ("క్షేత్రమెరిగి విత్తనం వెయ్యాలి, పాత్రమెరిగి దానం చేయాలి"). ఒక అనుభవ సారాన్ని, భావమును స్ఫురింపజేయవచ్చును ("ఓడలు బళ్ళవుతాయి, బళ్ళు ఓడలవుతాయి", "కడివెడు గుమ్మడి కాయైనా కత్తిపీటకు లోకువే"). ఒక సందర్భములో సంశయమును నివారించవచ్చును ("అందానికి కొన్న సొమ్ము అక్కరకు పనికొస్తుంది"). వ్యక్తులను కార్యోన్ముఖులను చేయవచ్చును ("మనసుంటే మార్గముంటుంది") ప్రమాదమును హెచ్చరించవచ్చును ("చిన్న పామునైనా పెద్దకర్రతో కొట్టాలి"). వాదనకు ముక్తాయింపు పాడవచ్చును ("తాంబూలాలిచ్చేశాను తన్నుకు చావండి"). హాస్యాన్ని పంచవచ్చును ("ఆత్రపు పెళ్ళికొడుకు అత్తవెంట పడ్డాడట").[1]
ఇక్కడ "చ, ఛ" అక్షరంతో మొదలయ్యే కొన్ని సామెతలు, వాటి వివరణలు ఇవ్వబడ్డాయి.
రచయితలు గమనించండి : క్రొత్త సామెతలు అక్షర క్రమంలో చేర్చండి. ఒకో అక్షరానికి ఒకో పేజీ కేటాయించబడింది. సంక్షిప్తమైన వివరణ ఈ పేజీలోనే వ్రాయవచ్చును. సుదీర్ఘమైన వివరణాదులు వ్రాయదలచుకొంటే ఆ సామెతకు వేరే పేజీ ప్రారంభించండి.
చంకలో మేక పిల్లని పెట్టుకుని ఊరంతా వెదికినట్టుసవరించు
తెలివి తక్కువ వారిని గురించి చెప్పిన సామెత ఇది. ఇలాంటిదె మరొకటి: 'చంకలో పిల్లను పెట్టుకొని ఊరంతా వెతికిందట ఒక అమ్మ' అలాంటి మతిమరుపు వారిని గురించి ఈ సామెత వాడతారు.
చంకన పిల్ల - కడుపులో పిల్లసవరించు
చంక బిడ్డకు దండం అన్నట్లుసవరించు
చంకలో పిల్లను వుంచుకుని సంతంతా వెతికినట్లుసవరించు
మతి మరుపు వారిని గురించి ఈ సామెతను వాడుతారు. "నా బిడ్డేది?, నా బిడ్డేది" అని వెనకటికి ఒకామె ఊరంతా వెతకసాగిందంట. చివరకి ఎవరో చెప్తే కానీ చూసుకోలేదు, బిడ్డ తన చంకలోనే ఉందని!
చేతిలోనే ఏదన్నా ఉంచుకోని వెతికేవారిని చూసి, ఇలా అంటారు. కళ్ళజోడు, పెన్ను, టెలివిజన్ రిమోట్ వంటి వస్తువులను వెతికేవారికి ఈ అనుభవం తరచు ఎదురవుతుంటుంది.
ఇలాంటిదే మరొక సామెత: అరచేతిలో వెన్నపెట్టుకొని నెయ్యికోసం వూరంతా తిరిగినట్లు...
చంకెక్కిన పిల్ల చచ్చినా దిగదుసవరించు
చంద మామను చూసి కుక్కలు మొరిగినట్లుసవరించు
మంచికి, చెడుకి ఒకే విధంగా స్పందించే వారి గురించి ఈ మాట అంటారు. కుక్కలు దొంగలు వచ్చినా మొరుగుతాయి, చందమామము చూసి కూడా మొరుగు తాయి. వాటికి ఆ తేడా తెలియదు.
చందాలిచ్చాం తన్నుకు చావండి అన్నట్లుసవరించు
చంద్రునికో నూలుపోగుసవరించు
దానం, ధర్మం, తమ శక్తానుసారం చేసే వారి గురించి ఈ సామెత చెప్తారు.
చక్కదనానికి లొట్టిపిట్ట - సంగీతానికి గాడిదసవరించు
చక్కనమ్మ చిక్కినా అందమేసవరించు
అందమైన స్త్రీ ఏ కారణం చేతనైనా సన్నబడినా ఆమెలోని అందం, ఆకర్షణ తగ్గవని చెప్పడానికి ఈ సామెతను ఉపయోగిస్తారు.
చక్కని చెంబు, చారల చారల చెంబు, ముంచితే మునగని ముత్యాల చెంబుసవరించు
దోసకాయ (దీనిని పొడుపు కథలు జాబితాలో చేర్చ వచ్చు)
చక్కని రాజమార్గం వుండగా గోడలు దూకట మెందుకు?సవరించు
చక్కనైన చుక్క కోసం లెక్కలేని యిక్కట్లన్నట్లుసవరించు
చక్రవర్తి చేస్తే శృంగారం - చాకలాడు చేస్తే వ్యభిచారంసవరించు
చచ్చిన తరువాత తెలుస్తుంది శెట్టిగారి బండారంసవరించు
చచ్చినదాని పిల్లలు వచ్చినదాని కాళ్ళ క్రిందసవరించు
చచ్చిన పామును కొట్టటానికి అందరూ మొగాళ్ళేసవరించు
చచ్చిన పామును కొట్టినట్లుసవరించు
చచ్చిన బిడ్డకు చారడేసి కండ్లుసవరించు
చచ్చినా............... పంచాంగం బ్రాహ్మణుడు వదలడుసవరించు
చచ్చినోడి పెళ్ళికి వచ్చిందే కట్నంసవరించు
ఇస్తానన్న కట్నం ఇవ్వకుండానె చచ్చాడు. ఇప్పుడు ఇప్పుడు ఎంతో కొంత ఇస్తానన్న దాంతో తృప్తి పడి తీసుకోవడం ఉత్తమం అని దీని అర్థం.
చచ్చినోడి కళ్లు చారిడేసిసవరించు
చని పోయిన వారి గురించి అన్ని మంచి విషయాలు మాత్రమే చెప్పతారు. వారు జీవించి వున్నప్పుడు చేసిన తప్పుడు పనులను చెప్పారు. అలా చెప్పేదె ఈ సామెత.
చచ్చే కాలానికి సత్యభామ వేషం వేసినట్లుసవరించు
చచ్చేదాకా బ్రతికితే పెళ్ళి చేస్తామన్నట్లుసవరించు
చచ్చేదాకా వైద్యుడు వదలడుసవరించు
చచ్చే రోగికి మందు పట్టదుసవరించు
చదవేస్తే ఉన్న మతి పోయినట్లుసవరించు
బాగా చదివినవాడు, చిన్న చిన్న తప్పులు చేస్తే ఉపయోగంచే సామెత ఇది. చదివేస్తే ఉన్నమతి పోయింది అని
చదువు రాక ముందు కాకరకాయ... చదువు వచ్చాక కీకరకాయసవరించు
చదువు రాక ముందు అందరి లాగె కాకర కాయ అన్నాడు. చదువుకున్నాక అందరిలాగె కాకరకాయ అని అంటె తన ప్రత్యేకత ఏముంటుందని దాన్ని కీకరకాయ అన్నాడట. ఎవరైనా బడాయికి పోయి నప్పుడు ఈ సామెతను వాడుతారు.
చదువుకున్నోడికన్నా చాకలోడు మేలుసవరించు
చదువు రాని చాకలి ఊరందరి బట్టలు వుతికి వాటిని తిరిగి వారికెచ్చే టప్పుడు ఎక్కడ పొరబడకుండా ఎవరి బట్టలు వారికె ఇస్తాడు. ఎంత చదివిన వాడైన ఇలా కలిసి పోయిన బట్టలను ఎవరివి వారికి గుర్తించి ఇవ్వలేదు. ఆ విధంగా పుట్టినదే ఈ సామెత.
చద్దన్నం తిన్నమ్మ మొగుడి ఆకలెరుగదుసవరించు
తాను మాత్రం సుఖంగా ఉండేందుకు కావల్సిన ఏర్పాట్లన్నీ సరిచూసుకొని ఎదుటి వారు ఏమైపోతే నాకెందుకు అని అనుకునే వారిని విమర్శిస్తున్నట్లు కనిపిస్తుంది ఈ సామెత. ఈ సామెత రూపకల్పనలో అచ్చ తెలుగుతనం, జానపద హృదయ స్పందన, తెలుగింటి ఆహార అలవాట్ల వివరణ కనిపిస్తుంటాయి. ఉదయాన్నే చద్దెన్నం తినడమనేది పల్లెటూళ్ళలో నిత్యం కనిపించే ఒక విషయం. నేటి ఆధునిక సమాజంలో తిన్నట్లుగా 'టిఫిన్'ల పేరుతో ఏవేవో వంటకాలు తినడం కాక ఆరోగ్యానికి హాని కలిగించని విధంగా రోజంతా మనిషికి ఉత్సాహాన్ని కలిగించేందుకు దోహదం చేసే చద్దెన్నం తినడం ఎంతో మంచిది. ఈ అన్నం తిన్న వారికి మళ్ళీ మిట్ట మధ్యాహ్నం వరకు ఆకలీ, అలుపు ఉండవు. ఒక ఇంట్లో కొద్దిగా స్వార్థపరురాలైన ఒక ఇల్లాలు ఉదయాన్నే తాను మాత్రమే చద్దెన్నం తిని ఎంతసేపైనా తన భర్త ఆకలిని గుర్తించక వేరే ఆహార పదార్థాలు వండక కూర్చున్నదట. ఈ విషయాన్ని కొంత నిశితంగా పరిశీలిస్తే తన స్వార్థం తాను చూసుకొని ఎదుటివారు ఎంత ఇబ్బంది పడుతున్నా చూస్తూ కూర్చొనే వారు ఎంత మతిమాలిన వారోననే విషయం అర్థమవుతుంది.
చదివింది, చదవనిది ఒకటిగా ఉండటమే పండిత లక్షణంసవరించు
చదివిన వాడికన్నా చాకలాడు మేలు - చాకలాడికన్నా మేకలాడు మేలుసవరించు
చద్దికంటే ఊరగాయ నయంసవరించు
చద్దికూడు తిన్నమ్మ మగడి ఆకలి ఎరుగదుసవరించు
చద్దిమూటలో సారం చాకలెరుగునుసవరించు
చదువక ముందు కాకర కాయ - చదివిన తర్వాత కీకరకాయసవరించు
చదువరి మతికన్నా చాకలి మతి మేలుసవరించు
చదువా లేదు - మరువా లేదుసవరించు
దున్నబోతే దూడా -మెయ్యబోతే ఎద్దుసవరించు
చదువు చన్ను విడిచి చన్ను పట్టుకునే లోపలే రావాలిసవరించు
చదువు చారెడు - బలపాలు దోసెడుసవరించు
చదువు మా యింటా వంటా లేదుసవరించు
చదువురాని మొద్దు - కదలలేని ఎద్దుసవరించు
చదువూ లేదు - సంధ్యా లేదుసవరించు
కనీసం సంధ్యావందనం కూడా లేదని దానర్థము.చదువు లేకపోయినా కనీసం ఆచారమన్న ఉందా అని!లేదా కనీసము అది కూడా లేదు అని భావం
చదువు సన్నమయ్యె - అయ్య లావయ్యెసవరించు
చనిపోయిన వారి కళ్ళు చారెడుసవరించు
చని పోయిన వారెవరైనా వాని మంచి గుణాలను మాత్రమే చెప్తారు. చెడుగుణాలను చెప్పారు. ఇది ఒక సంప్రదాయం. ఆ చనిపోయిన వాడు తన జీవిత కాలంలో ఎలాంటి ఘన కార్యాలు చేయక పోయినా... కనీసం అతని కన్నులనైనా పొగడాలనే అర్థం ఈ సామెతలో ఉంది. ఆ విధంగా పుట్టినదే ఈ సామెత.
చనువిస్తే చంక కెక్కినట్లుసవరించు
చన్ను కుడిచి రొమ్ము గుద్దినట్లుసవరించు
చన్ను, తోటకూర చేయి తగలందే పెరగవుసవరించు
చన్ను, తోటకూర చేయి తగలందే పెరగవుసవరించు
చలికి జడిసి కుంపటి ఎత్తుకున్నట్లుసవరించు
చల్ల ఎట్లా వున్నయిరా అంటే చల్లకన్నా గొల్లదే బావుంది అన్నాట్టసవరించు
చల్ల కుండకు, చంటి బిడ్డకు చాటుండాలిసవరించు
చల్లకొచ్చి ముంత దాచినట్లుసవరించు
కొంతమంది మజ్జిగ కోసం పొరుగింటికెళ్ళి, మొహమాటంవల్లగాని వేరే ఏదైనా కారణంవల్లగాని అడగలేక తీసుకొచ్చిన ముంతను దాస్తుంటారు. ఎవరైనా ఈ విధంగా ఏదైనా సహాయంకోరి వచ్చి ఆఖరి నెముషంలో విషయాన్ని నానుస్తున్నప్పుడు ఈ సామెతను ఉపయోగిస్తారు.
చలిరాత్రి విరహాలకు కౌగిళ్ళే దుప్పట్లు అన్నట్లుసవరించు
చళ్ళు జారిన ముండకు వట్టలు జారిన విటుడుసవరించు
చళ్ళు జారిన ముండకు వట్టలు జారిన విటుడుసవరించు
చస్తే గానీ బర్రెపాడి బయటపడదుసవరించు
చాకలి కొత్త -మంగలి పాతసవరించు
చాకలి దానితొ చెప్పి చాలుకున్నదటసవరించు
వివరణ: ఒక భర్త తన భార్యకు ఒక రహస్యంచెప్పి ఎవ్వరికి చెప్పవద్దన్నాడట. ఆమె ఒక్కచాకలి దాంతో మాత్రమే చెప్పి ఇంకెవ్వరికి చెప్పలేదట. తెల్లారె సరికి ఆ విషయం ఊరంతా తెలియడంతో... అతను తన భార్యను ఆరా తీశాడు. దానికి ఆమె ఒక్క చాకలి దానికి మాత్రమె చెప్పాన ని అన్నదట. చాకలిది ప్రతిరోజు ప్రతి ఇల్లు పలుమార్లు తిరిగే వ్వక్తి. అలాంటి వారికి చెప్పితే ఊరంతా తెలియకుంటుందా?? ఈ సామెత ఆ విధంగా పుట్టింది.
చాకలి తెలుపు, మంగలి నునుపు తప్ప అయ్యవద్ద పసేంలేదుసవరించు
చాకలిది సందె ఎరుగదు - మాలది మంచమెరుగదుసవరించు
చాకలి వాడు ఏ రేవున వుతికితేనేం?సవరించు
చాకలి-మంగలి పొత్తు - ఇంటికి రాదు సొత్తుసవరించు
చాదస్తపు మొగుడు చెపితే వినడు - చెప్పకపోతే కరుస్తాడుసవరించు
చాదస్తపు మొగుడు చెబితే వినడు కొడితే ఏడుస్తాడుసవరించు
ఈ సామెత కొద్దిగా అమాయకపు మొగుడి గురించి, పది మందిలో ఉన్నప్పుడు ప్రక్కవారిని అర్ధం చేసుకోకుండా, ప్రక్కవారి సున్నితపు సంకేతాల్ని పట్టించుకోకుండా, లౌక్యం లేకుండా ప్రవర్తించె వారిని ఉద్దేశించి అసహంగా వాడుతారు. ఇది నిజానికి శృంగారానికి సమయం అయినప్పుడు మెల్లిగా చెవిలో గొణుగుతుంది. అది పట్టించుకోని భర్తకు పైకి గట్టిగా చెప్పలేక పది మందిలో ఉన్న భర్తను పడక గదికి పిలువలేక తొడగిల్లుతుంది. దానిని అర్ధంచేసుకోలేని భర్త "అబ్బ ఏమిటే అలా గిల్లావు" అని ఏడుపు మోఖం పెడతాడు. ఆ సందర్భం నుండి పుట్ట్టిన సామెత ఇది. నర్మగర్భంగా చెబుతున్న విషయాన్ని అర్ధం చేసుకొని వారి పట్ల ఈ సామెతను వాడుతారు. అసలు సామెత "ఛాదస్తపు మొగుడు చెబితే వినడు, గిల్లితే ఏడుస్తాడు"
చాప క్రింది నీరులాసవరించు
చాప కింద నీరు దాని మీద కూర్చున్న వారికి తెలియ కుండా వస్తాయి. ఆ విధంగా ఎవరికీ తెలియ కుండా.... తన ఉనికిని తెలియనీయకుండా ఇరువురి మధ్య కలహాలు పెట్టడాన్ని.... ఈ సామెతతో ఉదహరిస్తారు.
చారలపాపడికి దూదంటి కుచ్చుసవరించు
ఉడుత పాపడుకి చారల శరీరంతోపాటు తోక దూదితో చేసిన కుచ్చులాగా ఉంటుంది.
చారాణా కోడికి భారాణా మసాలాసవరించు
అసలు కన్నా కొసరెక్కువని ఈ సామెతకు అర్థం: ఇలాంటి అర్థాన్నిచ్చేదే ఇంకొక సామెత: గేదె పాతిక, బందె ముప్పాతిక
చాలని బట్ట కొంటే చినిగేవరకూ దుఃఖం - చాలని మగడిని చేసుకుంటే చచ్చేవరకూ దుఃఖంసవరించు
చాలుపై చాలు దున్నితే చచ్చుచేనైనా పండుతుందిసవరించు
చావా చావడు ప్రాణాలు తీస్తున్నాడన్నట్లుసవరించు
చావుకంటే గండం లేదుసవరించు
చావు కబురు చల్లగా చెప్పమన్నారుసవరించు
చావు కాలానికి సమర్త కట్నాలుసవరించు
చావుకు చావుందా?సవరించు
చావుతప్పి కన్నులొట్ట పోయినట్లుసవరించు
ఏదైనా ప్రమాదం నుండిగాని, విపత్కర పరిస్థితి నుండిగాని ఎవరైనా అతి కష్టమ్మీద బయటపడినప్పుడు తమ ప్రస్తుత పరిస్థితిని వివరిస్తూ ఈ సామెతను వాడుతారు.
చావుకు పెడితే గానీ లంఖణాలకు దిగడుసవరించు
చావుకు ముదురు, లేతా వుంటాయా?సవరించు
చావు తప్పి కన్ను లొట్టపోయినట్లుసవరించు
చింతకాయలమ్మేదానికి సిరిమానమొస్తే, చింతకాయను చూసి టుంకిరి బింకిరికాయ ఇదేమి కాయ అన్నదటసవరించు
చింతకాయలు బేరం చేస్తూ వంకాయల్ని ఏరినట్లుసవరించు
చింత చచ్చినా పులుపు చావనట్టుసవరించు
చింత చెట్టు చచ్చినంత మాత్రాన అదివరకే దానికి కాచిన చింతకాయల పులుపు చావదు. కొంత మంది వయసు మీద పడినవారు కూడా ఇంకా యౌనపు వేషాలెఏస్తుంటే ఈ సామెత చెప్తారు.
చింత చెట్టు టూటిందంటే టూటేకాలమొస్తే టూటదా అన్నదటసవరించు
చింతలు లేక పోతే సంతలో నైనా నిద్ర పోవచ్చుసవరించు
ఎంతటి మెత్తటి పరుపులపై పడుకున్నా.... మనస్సు నిలకడగా లేక పోతే నిద్ర పట్టదు. కాని మనస్సులో ఏలాంటి కలతలు లేకుంటే సంతలోకూడ నిద్ర పోవచ్చుననేది ఈ సామెత అర్థం. సంత అన అనేక రణగొణుల ద్వని మయం. అయినా సరే నిద్ర పోవచ్చుననేది ఈ సామెత అంతరార్థం.
చింతలేనమ్మ సంతలో నిద్ర పోయిందటసవరించు
చింతాకంత బంగారంతో మెడచుట్టూ గొలుసు కావాలన్నట్లుసవరించు
చిక్కితే దొంగ - చిక్కకుంటే దొరసవరించు
చిక్కినవానికి సిగ్గేమిటి?సవరించు
చిక్కినవాడు సిగ్గెరుగడు - బలిసిన వాడు వావి ఎరుగడుసవరించు
చిచ్చుగలవారి కోడలు చిత్రాంగిసవరించు
చిచ్చు అంటుకొంటే చేతులతో ఆర్పగలమా?సవరించు
చిచ్చును ఒడినికట్టి తెచ్చినట్లుసవరించు
చిటికెలతో పందిరి వేసినట్లుసవరించు
చిత్తం వనితల మీద - ధ్యానం దేవుడి మీదసవరించు
చిత్తకార్తె కుక్కలాగాసవరించు
చిత్త కురిస్తే చింతలు కాస్తాయిసవరించు
చిత్త చిత్తగించి, స్వాతి చల్లచేసి, విశాఖ విసరకుంటే అనూరాధలో అడిగినంత పంటిస్తాను అంటుంది వరిసవరించు
చిత్త చినుకు తన యిష్టమున్న చోట పడుతుందిసవరించు
చిత్త చిత్తగించి, స్వాతి చల్లచేసి, విశాఖ విసరకుంటే వీసానికి పుట్టెడు పండుతానంటుంది జొన్నసవరించు
చిత్త జల్లు - చిత్త ఉబ్బసవరించు
చిత్త జల్లు - స్వాతి వానసవరించు
చిత్తకు చిరుపొట్ట వరికిసవరించు
చిత్తరువుకు జీవం వచ్చినట్లుసవరించు
చిత్తలో చల్లితే చిట్టెడు కాపుసవరించు
చిత్తలో పుట్టి స్వాతిలో చచ్చినట్లుసవరించు
చిత్తశుద్ధిలేని శివపూజ లెందుకు?సవరించు
చిత్త, స్వాతీ సంధించినట్లుసవరించు
చిత్త స్వాతులు చిత్తగించి విశాఖ విసురుతే మొదలు తంతే ఏడు గింజలు రాలుతాయిసవరించు
చితి చచ్చినవాణ్నీ, చింత బ్రతికిన వాణ్నీ కాలుస్తుందిసవరించు
చిత్తం చెప్పులమీద దృష్టేమో శివుడిమీదసవరించు
దేవుడి దగ్గరకు వెళ్ళినపుడు కొంతమందికి దృష్టి దేవుడి మీద కన్నా బయట వదలిన చెప్పుల మీదనే ఎక్కువ ఉంటుంది. వాళ్ళను ఉద్దేశించి చెప్పినదే ఈ సామెత.
చిత్తం చెప్పుల మీద - భక్తి శివుడి మీదసవరించు
చిత్తం మంచిదయితే వూరూ మంచిదవుతుందిసవరించు
చిత్తం వనితల మీద - ధ్యానం దేవుడి మీదసవరించు
చిత్తశుద్ది లేని శివపూజలేలసవరించు
పూజా సమయంలో మనసు దేవునిమీద నిలిపి వుంచాలి. అలా లేనప్పుడు ఆ పూజ ఫలితానివ్వదు. ఏపని చేసినా దాని మీద ద్యాస వుంచాలి. ఇది ఈ సామెత అర్తం.
చిదంబర రహస్యంసవరించు
చిన్ననోటికి పెద్దమాటసవరించు
చిన్నమ్మ సింహద్వారాన వస్తే - పెద్దమ్మ పెరటిద్వారాన పోతుందిసవరించు
చిన్న యిల్లు - పెద్దకాపురంసవరించు
చిన్న పామునైనా పెద్ద కర్రతో కొట్టాలిసవరించు
ఎంత చిన్న పనైనా పూర్తి శక్తితో శ్రమించాలని ఈసామెతలోని అర్థం:
చిన్నవాళ్ళు తింటే చిరుతిండి - పెద్దవాళ్ళు తింటే ఫలహారంసవరించు
చిన్ని నా పొట్టకు శ్రీరామరక్షసవరించు
చినుకులకు చెరువు నిండుతుందా?సవరించు
చిమడకే చిమడకే ఓ చింతకాయా! నీవెంత చిమిడినా నీ పులుపు పోదే!సవరించు
చిలకకు చెప్పినట్లుసవరించు
చిల్లర దేవుళ్ళలాగాసవరించు
చిలిపి వూహల వయ్యారికి చిలిపిదనాల శృంగారం అన్నట్లుసవరించు
చిలుం పట్టేవాడికి చిత్తం కుదరదుసవరించు
చిలుం వదిలితేగానీ ఫలం దక్కదుసవరించు
చిలుం వదిలిస్తే గానీ చీద్రం వదలదుసవరించు
చిలుకపోతే పంజరం ఎందుకు?సవరించు
చిల్లి బాగాలేదని బెజ్జం వేసినట్లుసవరించు
చివికి చివికి గాలివాన అయినట్లుసవరించు
చీకటింట్లో చిందులు వేసినట్లుసవరించు
చీకటి కొన్నాళ్లు వెన్నెల కొన్నాళ్లుసవరించు
కష్టాలు కొన్నాళ్లు సుఖాలు కొన్నాళ్లు అని అర్థం. ఎల్లప్పుడు కష్టాలె వుండవని చెప్పే సామెత ఇది.
చీకితే లేనిది నాకితే వస్తుందా?సవరించు
ఛీ! కుక్కా అంటే, ఏమక్కా! అని అన్నదటసవరించు
చీటీకి ప్రాణం వ్రాలుసవరించు
చీడ అంటుతుందిగానీ, సిరి అంటదుసవరించు
చీద్రానికి చీరపేలు - దారిద్ర్యానికి తలపేలుసవరించు
చీదితే ఊడిపోయే ముక్కు తుమ్మితే ఉంటుందా!సవరించు
శాశ్వతము కానికి అని అర్థం. శాశ్వతము కాని విషయము చెప్పేటప్పుడు ఈ సామెతను వాడుతారు.
చీమ ఒళ్ళు చీమకు బరువు - ఏనుగు ఒళ్ళు ఏనుగుకు బరువుసవరించు
చీమలు చెట్టెక్కితే భూములు పండుతాయిసవరించు
చీమలు పాకితే రాళ్లరుగుతాయాసవరించు
అల్పులకు సహాయం చేసినందువల్ల సంపన్నులకు ఎలాంటి నష్టమూ ఉండబోదు.
చీమలు పెట్టిన పుట్టలు పాముల పాలుసవరించు
చీర కట్టినమ్మ శృంగారం చూడు - గుడ్డ కట్టినమ్మ కులుకు చూడుసవరించు
చీర సింగారించేటప్పటికి ఊరు మాటు మణిగిందిసవరించు
చీరకు సిగ్గులు - రవికకు ముద్దులు నేర్పినట్లుసవరించు
చీరే శృంగారం స్త్రీకిసవరించు
చుట్టు అయినా సులువు దారే మంచిదిసవరించు
చుట్టుగుడిసంత సుఖము, బోడిగుండంత భోగమూ లేదన్నారుసవరించు
చుట్టుగుడిసె అనగా అతి చిన్న నివాసము. అది వుంటే దాన్ని శుభ్రం చేసుకోవడము చాల సులభము. అలాగే బోడి గుండు వుంటే తల స్నానము చేయడము అతి సులభము.. అలా పుట్టినదే ఈ సామెత.
చుట్టతాగి చూరులో పెడితే ఇల్లు కాలిందటసవరించు
చుట్టమై చూడవస్తే దయ్యమై పట్టుకున్నట్లుసవరించు
చుట్టూ చూరు మంగళం - నడుమ జయమంగళంసవరించు
చుట్టూ శ్రీవైష్ణవులే - కల్లుకుండ కనబడటం లేదుసవరించు
ఇలాంటిదే మరో సామెత: అందరూ వైష్ణవులే....... రొయ్యల బుట్ట మాయమైనదట......
చూచేవారుంటే సొమ్ములు పెట్టాలి - చేసేవారుంటే పిల్లల్ని కనాలిసవరించు
చూడవమ్మ సుతారం - ఇంటావిడ అవతారంసవరించు
చూడ చుట్టము లేదు - మ్రొక్క దైవము లేదుసవరించు
చూపితే మానం పోయె - చూపకపోతే ప్రాణం పోయెసవరించు
చూపులకు సుందరి - మాటలకు మంధరసవరించు
చూపులకే ఆబోతు రూపం - పనిలో నీరసాలరాజుసవరించు
చూడబోతే చుట్టాలు రమ్మంటే కోపాలుసవరించు
అవసరంలో ఆదుకోకుండా ముఖం తిప్పుకొని వెళ్లి పోయే బంధువులు. అలాంటివారిగురించి ఈ సామెత పుట్టింది
చూపుడాబేగానీ చేతడాబు లేదుసవరించు
పైన పటారం లోన లొటారం లాంటిదే ఈ సామెత.
చూపులకు కడుపులొస్తాయా? ముద్దులతో ఆకలి తీరుతుందా?సవరించు
చూపులు దేవుని మీద చిత్తం బయట వదిలిన చెప్పుల మీదసవరించు
దేవుని మీత చిత్తం నిలపలేక పోవటము. వారినుద్దేసించిన సామెత ఇది. జనం గుడిలోనికెళ్ళెటప్పుడు చెప్పులు బయట వదిలేసి లోపలికి వెళ్ళతారు. ఇదే అదనుగా భావించి కొందరు ఆ చెప్పులను ఎత్తుకొని వెళుతుంటారు. అలా చెప్పులు బయట వదిలి లోనికి వచ్చిన భక్తులకు మనసులో వారు బయట వదిలిన చెప్పులు ఎవరైనా ఎత్తుకెళ్ళారో యని అలోచిస్తూ దేవునిపైన మనస్సు నిలుపలేక పాతారు. ఆ విధంగా పుట్టినది ఈ సామెత.
చూపులకే కడుపొస్తే మొగుడెందుకు అందిటసవరించు
చూపుల మగవాడే కానీ - సుఖాల మగడు కాదు అన్నట్లుసవరించు
చూపుల పసే గానీ చేతల పసలేదన్నట్లుసవరించు
చూపులో చుక్కలు -కోకలో సోకులుసవరించు
చూపే శృంగారం - ఊపే వయ్యారంసవరించు
చూరుకత్తి తెగుతుంది కానీ చూపుకత్తి తెగుతుందా?సవరించు
చూసి త్రొక్కు - తెలిసి మ్రొక్కుసవరించు
చూసి మురుసుకొని - చెప్పి ఏడ్చుకొనిసవరించు
చూసి రమ్మంటే కాల్చి వచ్చినట్టుసవరించు
రామాయణంలో రాముడు హనుమంతున్ని సీత ఎక్కడుందో చూసి రమ్మని పంపితే, హనుమంతుడు లంకలో ఉన్న సీతను చూడటమేకాకుండా లంకానగరం మొత్తాన్ని కాల్చి రావడం మనకు తెలిసిందే. అదే విధంగా, ఎవరైనా చెప్పిన పని మాత్రమే కాకుండా చెప్పని పనులు కూడా చేసి వచ్చినప్పుడుగాని, అలా చేయగలిగిన సామర్థ్యం ఉన్నప్పడు గాని ఈ సామెతను వాడుతారు
చూస్తూ వూరుకుంటే మేస్తూ పోయిందటసవరించు
చూస్తే పొరపాటు - చూడకుంటే గ్రహపాటుసవరించు
చూస్తే చుక్క - లేస్తే కుక్కసవరించు
చూస్తే చుక్క రేగితే కుక్కసవరించు
సౌమ్యంగా కన్పిస్తూ భయంకరంగా పోట్లాడేవారిని గురించి ఈ సామెతను వాదతారు.
చెంబు అమ్మి తపేలా - తపేలా అమ్మి చెంబుసవరించు
చెంబు చేతిలో ఉంటే కంభము వరకు పోయిరావచ్చుసవరించు
చెక్కెర పందిట్లో తేనెల వాన కురిసి నట్లుసవరించు
అన్ని విషయాలు కలిసి వస్తుంటే ఈ సామెత వాడతారు. అతనికి పట్టిందల్లా బంగారమె.. అనే సామెత లాంటిదె ఇది.
చెట్టు ఎక్కేవాడికి ఎంతదాకా ఎక్కుడు మెట్లు పెట్టగలం?సవరించు
చెట్టు ఎక్కనిచ్చి నిచ్చెన తీసినట్లుసవరించు
చెట్టు చచ్చినా చేవ చావదుసవరించు
చెట్టు చెడు కాలానికి కుక్క మూతి పిందెలు కాస్తుందటసవరించు
విపరీత కాలానికి విపరీతమైన బుద్ధులు పుడుతాయని అర్థం. అలా విపరీతంగా ప్రవర్తించే వారి గురించి ఈ మాట వాడతారు.
చెక్కకపోతే దిమ్మ - చెక్కితే బొమ్మ - గుళ్ళో వుంటే అమ్మ అన్నట్లుసవరించు
చెట్టు నాటేదొకడు - ఫలం అనుభవించే దొకడుసవరించు
చెట్టు నీడకు పోతే కొమ్మ విరిగి మీద పడ్డట్లుసవరించు
చెట్టు పేరు చెప్పుకొని కాయలమ్ముకొన్నట్లుసవరించు
చెట్టునుబట్టే కాయసవరించు
చెట్టులేని చేను - చుట్టాలు లేని ఊరుసవరించు
చెట్టెక్కి చేతులు విడిచినట్లుసవరించు
చెట్టు వెనుకాల చందమామ తొంగి తొంగి చూస్తుందని, గుడిసె వెనుకాల కోడి గుడ్డు పెట్టనందటసవరించు
అత్యంత అమాయకుల గురించి ఈ సామెత పుట్టింది.
చెట్టుపేరు చెప్పుకుని కాయలు అమ్మడంసవరించు
మోసకారి మాటలతో మోసంచేసె వారి గురించి ఈ సామెత పుట్టింది.
చెట్టు ముందా విత్తు ముందాసవరించు
అసంబద్దమైన ప్రశ్నలు వేసె వారిని గురించి ఈ సామెత పుట్టింది
చెడదున్ని శనగలు చల్లమన్నారుసవరించు
చెడపకురా చెడేవుసవరించు
ఇతరులకు చెడు తలపెడితె తానె చెడి పోతాడనె అంతరార్థం ఈ సామెత భోదిస్తున్నది.
చెడిన కాపురానికి ముప్పేమిటి? చంద్రకాంతలు వండవే పెళ్ళామా అంటేసవరించు
చెడిన చేనుకు ముప్పేమిటి? మొండికాలికి చెప్పేమిటి?సవరించు
చెడిన శ్రాద్ధం చెడనే చెడింది - పిత్తరా పీట పగుల అన్నట్లుసవరించు
చెడినా, పడినా చేసుకున్న మొగుడు తప్పడుసవరించు
చెడినా శెట్టి శెట్టే - చినిగినా పట్టు పట్టేసవరించు
చెడి బ్రతికినమ్మ చేతలు చూడు - బ్రతికి చెడ్డమ్మ చేతులు చూడుసవరించు
చెడి స్నేహితుని ఇంటికి పోవచ్చుకానీ చెల్లెలింటికి పోరాదుసవరించు
చెడుకాలానికి చెడు బుద్ధులుసవరించు
చెడుచెడుమనే వారేగానీ చేతిలో పెట్టేవారు లేరుసవరించు
చెన్నంపల్లి పంచాయతీ చెరిసగంసవరించు
చెప్పటం తేలిక - చేయటం కష్టంసవరించు
చెప్పటం కంటే చేయడం మేలుసవరించు
చెప్పి నేర్పినమాట మంచిమాటసవరించు
చెప్పింది చేయకు - చేసేది చెప్పకుసవరించు
చెప్పి చెప్పి చెప్పుతో తన్నించుకో - మళ్ళీ వచ్చి మాతో తన్నించుకోసవరించు
చెప్పితే సిగ్గు - దాస్తే రోగంసవరించు
చెప్పుక్రింద తేలులాగాసవరించు
చెప్పుడు మాటలకన్నా తప్పుడు మాటలు నయంసవరించు
చెప్పుడు మాటలు చేటుసవరించు
చెప్పులున్న వాడితోనూ, అప్పులున్న వాడితోనూ పోరాదుసవరించు
చెప్పులు కుట్టేవాడి దృష్టి నడుస్తున్న వాళ్ళ కాళ్ళమీదేసవరించు
చెప్పులోని రాయి - చెవులోని జోరీగసవరించు
చెప్పులోని రాయి - ఇంటిలోని పోరు ఒక్కటేసవరించు
చెప్పేవాడికి చేసేవాడు లోకువసవరించు
ఇలాంటిదె మరొక సామెత: చెప్పే వాడికి వినే వాడు లోకువ
చెప్పేవాడికి చాదస్తమయితే వినేవాడికి వివేకం ఉండొద్దా?సవరించు
చెప్పేవి నీతులు - తీసేవి గోతులుసవరించు
చెప్పేవాడికి వినేవాడు లోకువసవరించు
చెప్పేవి శ్రీరంగనీతులు, దూరేవి దొమ్మరి గుడిసెలుసవరించు
శ్రీరంగడు అంటే శ్రీ మహా విష్ణువు. శ్రీరంగనీతులు అంటే శ్రీ మహా విష్ణువు పేరుతో చెప్పే నీతులు. దొమ్మరి కులస్తులలో కొంత మంది పేదరికం, ఆకలి వల్ల మనసు చంపుకుని వ్యభిచారం చేస్తారు. కొంత మంది తాము గౌరవంగల మనుషులమని చెప్పుకుంటూనే అందుకు విరుద్ధంగా వ్యభిచారిణులతో పడుకుంటారు. శ్రీరంగ నీతులు చెపుతూ దొమ్మరి గుడిసెలలో దూరడం అంటే దేవుని పేరుతో నీతులు చెపుతూ అందుకు విరుధ్ధముగా పాడు పనులు చెయ్యడం అని అర్థం. అలాంటి వారినుద్దేశించి ఈ సామెతను ఉపయోగిస్తారు.
చెముడా అంటే మొగుడా అన్నట్టుసవరించు
చెరుకా బెల్లం పెట్టమంటే పెడుతుందా?సవరించు
కఠినంగా ప్రవర్తించటానికి వెనకాడితే ఫలితాలు చేతికందవు.బెల్లం కావాలి అంటే చెరకు గడను పిండి పిప్పి చేసి రసం తీసి వండాలి.
చెవిటోడి ముందు శంఖం ఊదినట్లుసవరించు
చెవిటివాడి ముందు శంఖం ఊదితె అందులోని మాధుర్యం వాడు గ్రహించ లేడు. అలా నిరర్థకమైన పనులు చేసే వారి గురించి ఈ సామెత చెప్తారు.
చెవిలో జోరీగసవరించు
చెవిలో దూరిన జోరీగ మనిషికి నాన ఇబ్బంది పెడుతుంది. ఆవిధంగా తనకు ఉపయోగం లేకున్న ఇతరులను ఇబ్బంది పెట్టె వారి గురింది ఈ సామెత పుట్టింది.
చెరువు గట్టుకు వెళ్ళి గట్టుమీద అలిగినట్టు...సవరించు
చెరపుకరా చెడేవుసవరించు
ఎదుటి వాడికి చెడు చేయాలని తలిస్తే తానె చెడి పోతాడు. అనే అర్థంతో ఈ సామెత పుట్టింది.. ఇలాంటిదే ఇంకో సామెత వుంది: అది. తాను తీసిన గోతిలో తానె పడ్డట్టు
చెప్పేవి శ్రీరంగనీతులు - చేసేవి దొమ్మరి పనులుసవరించు
చెమటే చందనం - అధరమే అమృతం అన్నట్లుసవరించు
చెయ్యంగా లేంది చెపితే తీపరమా?సవరించు
చెయ్యి చూసి అవలక్షణ మనిపించుకున్నట్లుసవరించు
చెయ్యిని దాచుకుంటాం గానీ కులం దాచుకుంటామా?సవరించు
చెయ్యి పుచ్చుకు లాగితే రాలేదుగానీ రమ్మని చీటీ వ్రాశాట్టసవరించు
చెరపటానికి చేతులు వస్తాయి గానీ నిలపడానికి చేతులు రావుసవరించు
చెరపకురా చెడేవు - ఉరకకురా పడేవుసవరించు
చెరకు తోటలో ఏనుగు పడట్లుసవరించు
చెరకు పిప్పికి ఈగలు మూగినట్లుసవరించు
చెరకు వంకరపోతే తీపి చెడుతుందా?సవరించు
చెరువు ఎండితే చేపలు బయటపడ్డట్లుసవరించు
చెరువు ఓడు - ఊరు పాడుసవరించు
చెరువుకు గండిపడి నీళ్ళు పోతుంటే, పీత బొక్కలు పూడ్చినట్లుసవరించు
చెరువుకు చేరువ - చుట్టాలకు దూరం ఉండాలిసవరించు
చెరువు నిండితే కప్పలు చేరవా?సవరించు
సుమతీ శతకంలో పద్యం: తెప్పలుగ చెరువు నిండిన కప్పలు పదివేలు చేరు గదరా సుమతీ.......
చెరువు నిండితే కప్పలు చేరుతాయిసవరించు
చెరువు నిండితే కప్పలు - సంపదలోనే చుట్టాలుసవరించు
సుమతీ శతక పద్యం. ఎప్పుడు సంపద కలిగిన అప్పుడు బందువులొత్తురు, తెప్పలుగ చెరువు నిండిన కప్పలు పదివేలు చేరు గదరా సుమతీ......
చెరువు మీద అలిగి ముడ్డి కడుక్కోవటం మానినట్లుసవరించు
చెరువు మీద అలిగి....స్నానం చేయనట్లుసవరించు
చెరువు మీద అలిగి స్నానం చేయకపోతె చెరుకేమి నష్టం లేదు. అది గ్రహించని అమాయకుల గురించి ఈ సామెత పుట్టింది.
చెరువు ముందు చలివేంద్రం పెట్టినట్లుసవరించు
చెరువులో వున్న గేదెను కొమ్ములు చూసి బేరమాడినట్లుసవరించు
చెలి మాట తేనెల వూటసవరించు
చెల్లని కాసుకు కాంతులు మెండుసవరించు
చెల్లని కాసుకు గుర్తు లెక్కువసవరించు
చెల్లని కాసూ - ఒల్లని మొగుడూ ఒక్కటేసవరించు
చెవి తెగిన మేకవలెసవరించు
చెవిటి చెన్నప్పా అంటే సెనగల మల్లప్పా అన్నట్లుసవరించు
చెవిటివానిముందు శంఖ మూదినట్లుసవరించు
చెవిటివాని ముందు శంఖమూదితే దాన్ని కొరకను నీ తాతలు దిగి రావాలన్నాడటసవరించు
చెవి దగ్గర కందిరీగలాగసవరించు
చెవులను బట్టి గాడిదను పోల్చుకోవచ్చుసవరించు
చేటలో వెలగకాయల్లాగాసవరించు
చేటు కాలానికి చేటు బుద్ధులుసవరించు
చేటూ పాటూ లేనమ్మ ఇల్లెక్కి పిండి కొట్టిందటసవరించు
చేతకానమ్మకు రోష మెక్కువసవరించు
చేతకానివాడికి చేష్టలు ఎక్కువసవరించు
చేతలు శూన్యం - మాటలు బహుళంసవరించు
చేతికర్ర చేదోడు వాదోడుసవరించు
చేతికి గడియారం - ఇంట్లో పొడివారంసవరించు
చేతికి పట్టిన జిడ్డు లెక్కకు రాదుసవరించు
చేతి చమురు వదిలినట్లుసవరించు
చేతిలో వుంటేనే అర్థం - పక్కలో వుంటేనే పెళ్ళాంసవరించు
చేతిలో విషమున్నా తినందే చావరుసవరించు
చేతి వ్రేళ్ళు అయిదూ ఒక రీతిగా ఉన్నాయా?సవరించు
చేతులు కాలిన తర్వాత ఆకులు పట్టుకున్నట్లుసవరించు
చేతకాక మంగళవారమన్నాడంటసవరించు
ఏదైనా ఒక పని చేయడానికి చేత కాక పోతె తప్పించు కోడానికి ఏదో సాకు చెప్పే వారిని గురించి ఈ సామెత పుట్టింది.
చేతులు కాలాక ఆకులు పట్టుకున్నట్టుసవరించు
జరగాల్సిన నష్టం జరిగి పోయాక ఆ తర్వాత తీరిగ్గా నివారణ చర్యలు చేపట్టే అమాయకులను మేల్కొనడానికి ఈ సామెతను చెప్తారు.
చేతిలో చిల్లిగవ్వ లేదు మీసాలకు సంపెంగ నూనెసవరించు
చేనుకు గట్టు వూరికి కట్టు ఉండాలిసవరించు
మనిషికైనా... ఊరికైనా మరేదేనికైనా ఒక పద్ధతి కట్టు బాటు వుండాలని ఈ సామెత నిర్థేసిస్తున్నది.
చేపపిల్లకు ఈత నేర్పాలా?సవరించు
చేయని చేతులు - కుడవని నోరుసవరించు
చేయని శృంగారం - మాయని మడతసవరించు
చేయలేనమ్మకు చేతినిండా పనిసవరించు
చేయలేనమ్మకు కులుకులు మెండు - వండలేనమ్మకు వగపులు మెండుసవరించు
చేలో పుట్టిన బీడు ఎక్కడికి పోను?సవరించు
చేలో పొత్తు కళ్ళంతో సరిసవరించు
చేలో లేనిది చేతిలో కెలా వస్తుంది?సవరించు
చేసింది పోదు - చేయంది రాదుసవరించు
చేసినదంతా అనుభవించాలిసవరించు
చేసిన చేష్టలు ఎవరూ చూడరు, కోసిన ముక్కు అందరూ చూస్తారుసవరించు
చేసిన చేతికి చేవ - చేయనిచేతికి చీకుసవరించు
చేసిన చేతికే వెన్న ముద్దలుసవరించు
చేసిన పాపం చెపితే పోతుందా?సవరించు
చేసిన పాపాలకూ పెట్టిన దీపాలకూ సరిసవరించు
చేసిపోయిన కాపురం చూసిపోను వచ్చినట్లుసవరించు
చేసిన మేలు వృధా కాదు - చేసిన కీడు వృధా పోదుసవరించు
చేసిన వారికి చేసినంత మహదేవ!సవరించు
చేసుకున్న తర్వాత వండిపెట్టక తప్పుతుందా?సవరించు
చేసుకున్నవారికి చేసుకున్నంత మహదేవసవరించు
ఎవరు చేసుకున్న పాప పుణ్యాల మేరకు వారికి ఫలితము వస్తుందని ఈ సామెత చెప్పుతున్నది.==
చేసుకున్న కడుపు దింపుకోక తప్పదుసవరించు
చేసేదేమో బీదకాపురం - వచ్చేవేమో రాజరోగాలుసవరించు
చేసేది శివ పూజ - దూరేది దొమ్మరి గుడిసెసవరించు
చేసే పని చేయమంటే - నేసేవానివెంట పోతానన్నట్లుసవరించు
చేసేవి నాయకాలు, అడిగేవి తిరుపాలు, పెట్టకుంటే కోపాలుసవరించు
చేసేవి లోపాలు - చెపితే కోపాలుసవరించు
చేసేవి శివపూజలు - చెప్పేవి అబద్ధాలుసవరించు
చేస్తే మంచిపని చేయాలి - బ్రతికితే మంచిగా బ్రతకాలిసవరించు
చోటే లేదంటే మూల కూర్చోనా అన్నట్లుసవరించు
చొప్పవామిలో నిప్పు దాచుకొన్నట్టుసవరించు
శత్రువును తెచ్చి ఇంట్లో పెట్టుకుంటే నష్టమే కలుగుతుందని తెలిపే సామెత ఇది. చొప్ప వామిలో నిప్పు దాచుకుంటే ఆ వామి అంతా కాలిపోతుందు. అనగా అలాంటి అమాయకపు పనుల వలన విపరీతమైన నష్టము వస్తుందని చెప్పడము ఈ సామెత ముఖ్యోద్దేశము.
ఛారాన కోడికి బారాన మసాల.సవరించు
మూలాలుసవరించు
- ↑ లోకోక్తి ముక్తావళి అను తెలుగు సామెతలు (షుమారు 3400 సామెతలు)- సంకలనం: విద్వాన్ పి.కృష్ణమూర్తి - ప్రచురణ: మోడరన్ పబ్లిషర్స్, తెనాలి - ఇంటర్నెట్ ఆర్చీవులో లభ్యం