వికీపీడియా

అక్తర్ ఉల్ ఇమాన్

ఉత్తర ప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి చెందిన ప్రముఖ ఉర్దూ కవి, నాటక, స్క్రీన్ ప్లే రచయిత

అక్తర్ ఉల్ ఇమాన్ (1915, నవంబరు 12 – 1996, మార్చి 9) ఉత్తర ప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి చెందిన ప్రముఖ ఉర్దూ కవి, నాటక, స్క్రీన్ ప్లే రచయిత. హిందీ సినిమాలలో పనిచేశాడు. ఇతను ఆధునిక ఉర్దూ నాజ్మ్‌పై ప్రధాన ప్రభావాన్ని చూపాడు.[1][2]

అక్తర్ ఉల్ ఇమాన్
జననం1915, నవంబరు 12
ఖిలా పత్తర్‌ఘర్‌, నజీబాబాద్‌, బిజ్నోర్ జిల్లా, ఉత్తరప్రదేశ్‌
మరణం1996 మార్చి 9(1996-03-09) (వయసు 80)
ముంబై, మహారాష్ట్ర
సమాధి స్థలంబాంద్రా ఖబ్రిస్తాన్, ముంబై
విద్యఉర్దూ సాహిత్యంలో మాస్టర్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ డిగ్రీ
విద్యాసంస్థజాకీర్ హుస్సేన్ కళాశాల, ఢిల్లీ
అలీఘర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయం
సుపరిచితుడు/
సుపరిచితురాలు		ఉర్దూ కవి, నాటక, స్క్రీన్ ప్లే రచయిత
జీవిత భాగస్వామిసుల్తానా ఇమాన్
పిల్లలుఒక కుమారుడు, ముగ్గురు కుమార్తెలు
సంతకం

1963లో ధర్మపుత్ర, 1966లో వక్త్ సినిమాలకు ఉత్తమ సంభాషణల రచయితగా ఫిల్మ్‌ఫేర్ అవార్డును గెలుచుకున్నాడు. ఇతడు రాసిన యాదీన్ (జ్ఞాపకాలు) అనే కవితా సంకలనానికి సాహిత్య అకాడమీ నుండి ఉర్దూలో 1962 సాహిత్య అకాడమీ అవార్డును పొందాడు.[3]

జననం, విద్య మార్చు

అక్తర్ ఉల్ ఇమాన్ 1915, నవంబరు 12 ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని బిజ్నోర్ జిల్లా నజీబాబాద్‌లోని ఖిలా పత్తర్‌ఘర్‌లో జన్మించాడు.[1][4] అనాథాశ్రమంలో పెరిగాడు.[5][6] బిజ్నోర్‌లో తన ప్రాథమిక విద్యను పూర్తిచేశాడు. అక్కడ కవి, పండితుడు ఖుర్షీద్ ఉల్ ఇస్లాంతో పరిచయం కలిగింది. అలీఘర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయంలో బోధించాడు. రాల్ఫ్ రస్సెల్‌తో సుదీర్ఘ అనుబంధాన్ని పెంచుకున్నాడు. ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయంలోని జాకీర్ హుస్సేన్ కళాశాల నుండి పట్టభద్రుడయ్యాడు.[7] అలీఘర్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఉర్దూ డిగ్రీలో మాస్టర్స్ పూర్తి చేశాడు.[5]

వృత్తి జీవితం మార్చు

ప్రారంభంలో ఆల్ ఇండియా రేడియోలో స్టాఫ్ ఆర్టిస్టుగా చేరాడు. 1945లో ఫిల్మిస్తాన్ స్టూడియోలో డైలాగ్ రైటర్‌గా చేరారు.[8][4]

రచనలు మార్చు

పుస్తకాలు మార్చు

• ఇస్ అబద్ ఖరాబే మే (ఉర్దూ)-ఉర్దూ అకాడమీ, ఢిల్లీ, భారతదేశం ద్వారా ప్రచురించబడింది. భారతదేశంలోని ప్రముఖ ఉర్దూ రచయిత ఆత్మకథ.[6]

కవిత్వం మార్చు

ఎనిమిది పుస్తకాలు ప్రచురించాడు:

  • గిర్దాబ్ (1943)[9]
  • అబ్జూ (1944-1945)
  • తారీక్ సయ్యారా (1946–47)
  • యాడెన్ (1961)[3]
  • బింట్-ఎ-లమ్హాత్ (1969)
  • నయా అహంగ్ (1977)[6]
  • సార్-ఓ-సమాన్ (1982)[4]
  • జమీన్ జమీన్ (1983-1990)
  • కుల్లియాత్-ఎ-అఖ్తర్-ఉల్-ఇమాన్ (2000)[4]

నాటకం

  • సబ్రాంగ్ (1948): పద్య నాటకం.

ఇతరులచే అనువాదం, సంకలనం మార్చు

  • జమిస్తాన్ సర్ద్ మెహ్రికా (ఉర్దూ)- మరిచిపోలేని ఉర్దూ కవి చివరి కవితా సంకలనం. సుల్తానా ఇమాన్, బేదర్ బఖ్త్ సంకలనం.
  • క్వెరీ ఆఫ్ ది రోడ్ - బైదర్ బఖ్త్ ద్వారా విస్తృతమైన వ్యాఖ్యానంతో అఖ్తర్-ఉల్-ఇమాన్ ఎంచుకున్న పద్యాలు[4]

అవార్డులు మార్చు

సాహిత్య పురస్కారాలు

అనేక ఇతర సాహిత్య పురస్కారాలు.

సినిమాలు మార్చు

  • విజయ్ (1988) - రచయిత
  • చోర్ పోలీస్ (1983) - రచయిత
  • లాహు పుకరేగా (1980) – దర్శకుడు
  • దో ముసాఫిర్ (1978) – రచయిత
  • చండీ సోనా (1977) – రచయిత[9]
  • జమీర్ (1975) - రచయిత
  • 36 ఘంటే (1974) – రచయిత
  • రోటీ (1974) – రచయిత[9]
  • నయ నాషా (1973) – రచయిత
  • బడా కబుటర్ (1973) – రచయిత[9]
  • దాగ్ (1973) - రచయిత
  • ధుండ్ (1973) - రచయిత
  • జోషిలా (1973) - రచయిత
  • కున్వారా బదన్ (1973) - రచయిత
  • దస్తాన్ (1972) - రచయిత
  • జోరూ కా గులాం (1972) – రచయిత
  • ఆద్మీ ఔర్ ఇన్సాన్ (1969) – రచయిత[9]
  • చిరాగ్ (1969) - రచయిత
  • ఇత్తెఫాక్ (1969) - రచయిత
  • ఆద్మీ (1968) - రచయిత
  • హమ్రాజ్ (1967) - రచయిత
  • పత్తర్ కే సనమ్ (1967) – రచయిత[10]
  • గబాన్ (1966) - రచయిత
  • మేరా సాయా (1966) - రచయిత
  • ఫూల్ ఔర్ పత్తర్ (1966) – రచయిత[9]
  • భూత్ బంగ్లా (1965) - రచయిత
  • వక్త్ (1965) – రచయిత[10]
  • షబ్నం (1964) - రచయిత
  • యాదీన్ (1964) - రచయిత
  • ఆజ్ ఔర్ కల్ (1963) – రచయిత
  • అకేలీ మత్ జైయో (1963) – రచయిత
  • గుమ్రా (1963) – రచయిత[10]
  • నీలి ఆంఖేన్ (1962) - రచయిత
  • ధర్మపుత్ర (1961) – రచయిత[10]
  • ఫ్లాట్ నం. 9 (1961) - రచయిత
  • బరూద్ (1960) - రచయిత
  • కల్పన (1960) - రచయిత్రి
  • కానూన్ (1960) – రచయిత[10][9]
  • నిర్దోష్ (1950) - రచయిత
  • యాక్ట్రెస్ (1948) - రచయిత
  • జర్నా (1948) - రచయిత

మరణం మార్చు

అక్తర్ ఉల్ ఇమాన్ 1996, మార్చి 9న ముంబైలో మరణించాడు.[4]

మూలాలు మార్చు

  1. ↑ 1.0 1.1 Amaresh Datta (1987). Akhtar ul Iman (profile). ISBN 9788126018031. Retrieved 2023-07-17.
  2. ↑ Akhtar ul-Iman An anthology of modern Urdu poetry, by Rafey Habib. Publisher: Modern Language Association (MLA), 2003. ISBN 0-87352-797-6. p. 109.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 "Sahitya Akademi Awards (1955-2007) – Urdu in 1962 for Akhtar ul Iman". Sahitya Akademi Award listings (1955-2007) website. 18 August 2008. Archived from the original on 16 September 2009. Retrieved 2023-07-17.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 Rauf Parekh (2 May 2016). "LITERARY NOTES: Remembering Krishan Chander and Akhtar ul Iman". Dawn (newspaper). Retrieved 2023-07-17.
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 "Akhtar ul Iman - Columbia University" (PDF). Columbia University website. Retrieved 2023-07-17.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 Humair Ishtiaq (8 March 2009). "ARTICLE: A true symbolist (profile of Akhtar ul Iman)". Dawn (newspaper). Retrieved 2023-07-17.
  7. ↑ "Zakir Husain College: Our Famous Alumni". University of Delhi, Zakir Husain College website. 28 March 2009. Archived from the original on 10 December 2009. Retrieved 2023-07-17.
  8. ↑ Rajadhyaksha 1999, p. 40.
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 9.6 9.7 9.8 Profile of Akhtar ul Iman Archived 2021-11-15 at the Wayback Machine Bihar Urdu Youth Forum website, Retrieved 2023-07-17
  10. ↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 Remembering the life and works of Akhtar ul Iman The Hindu (newspaper), Published 18 October 2016, Retrieved 2023-07-17

బయటి లింకులు మార్చు

"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=అక్తర్_ఉల్_ఇమాన్&oldid=3942404" నుండి వెలికితీశారు