కర్ణాటక జానపద కళలు
కర్నాటక రాష్ట్రం పలు విధమైన జానపద నృత్యాలు, బొమ్మలాటలు వంటి వైవిధ్యమైన కళాసంపద కలిగిన రాష్ట్రం.
కునిత: సంప్రదాయ నృత్యం మార్చు
ఇది మతసంబంధిత సంప్రదాయ నృత్యం డోలు కునిత, పాడటం, అలంకరించబడిన డ్రమ్ల దెబ్బలతో కలిసి ప్రసిద్ధ నాట్య రూపం. ఈ నృత్యం ప్రాథమికంగా కురుబా (మేకలు మేపుకునే) కులంలోని నుండి పురుషులు నిర్వహిస్తారు. డోలు కునిత బలమైన డ్రమ్ చురుకైన కదలికతో బృందంగా ఏర్పడి నృత్యం చేస్తారు.
కొడగు మార్చు
కర్నాటకలో హుటరి డాన్స్, కర్నాటకాలోని నీకోసం వంటి సేవా సంస్థలు భారతదేశంలో ప్రకంపనలు సృష్టిస్తున్న 'సమకాలీన థియేటర్ సంస్కృతి' అభివృద్ధి కొరకు కృషిచేస్తున్నాయి.రంగా శంకర, రంగాయణ వంటి సంస్థలతో కలిసి పనిచేయడంతో, గుబ్బి వీరన్న నాటక కంపెనీ బోలాక్-ఆట్‌తో నిర్మించబడిన పునాదిలపై కొడగులో నృత్య రూపాలు ప్రదర్శించబడుతూ ఉన్నాయి. కొడవాసులు పరిసర ప్రజల నుండి ఆచారాలు, సంప్రదాయాలు, మతంలో పరిసరప్రాంతాలలో నివసిస్తున్న ఇతర సహాలలో విభిన్నమైన ఒక ప్రత్యేక బృందంగా గుర్తించబడుతున్నారు.వీరికి వార్షిక పంట నృత్యాన్ని సంప్రదాయం కలిగి ఉన్నారు.అలంకరణ కత్తులు కలిగిన సాంప్రదాయ కొడావ దుస్తులు ధరించిన పురుషులు నేపథ్య సంగీతానికి అనుగుణంగా నెమ్మదిగా నృత్యం చేస్తారు. ఈ నృత్యంలో వివిధ రకాలు ఉన్నాయి.
బొలాక్ - ఆట్ మార్చు
బహిరంగ వేదికపై ఒక చమురు దీపం వెనక కోడావా పురుషులు ఈ నృత్యాన్ని ప్రదర్శిస్తారు.ఈ నృత్యాన్ని ప్రదర్శిస్తున్న సమయంలో పురుషులు ఒక చేతిలో చావరి (యక్ బొచ్చు), కొడవ చిన్న కత్తి (ఓడి-కతి) తీసుకుని ఈ నృత్యం ప్రదర్శిస్తారు. ఈ డ్యాన్స్ ప్రాంతీయ వైవిధ్యాలు ఉంటాయి. దీనిలో ప్రదర్శనకారులు చవారితో నృత్యం చేస్తారు ఇది చిన్న కత్తి కాదు. ఓడి-కాథి కూడా ఉపయోగించినప్పుడు ఈ నృత్యాన్ని కట్టియాత అని పిలుస్తారు. డూడి ఒక గంటగైస్ ఆకారపు డ్రమ్ నృత్యానికి అవసమైన లయను అందిస్తుంది.
ఉమ్మత్ - ఆట్ మార్చు
ఈనృత్యాల ప్రదర్శనలో సంప్రదాయ కొడావ వస్త్రాలు ధరించే కోడవా స్త్రీలు, కంకుమతో వారి నుదిటిని అలంకరిస్తారు, గుండ్రంగా ఏర్పడి లయ బద్ధంగా చేతిలో ఇత్తడి తాళాలతో శబ్ధం చేస్తూ చేస్తారు. కావేరి తైయీ (మదర్ కావేరి) కు ప్రాతినిధ్యం వహించే నీటిలో ఒక కుండ పట్టుకొని కేంద్రంలో ఒక మహిళ ఉండి వీరు కొడవాస్ ఆరాధన కొనసాగుతుంది.
కొంబ్-ఆట్ మార్చు
బోలాక్-ఆట్ , ఉమ్మట్-ఆట్ వేడుక, ఉత్సవం కాగా కొమ్మ్-ఆట్ ఒక మతపరమైన నృత్యం. ఇది సాంప్రదాయకంగా దేవాలయాల్లో ప్రదర్శించబడుతున్నప్పటికీ ఇతర ప్రదేశాల్లో కూడా ఈ నేత్యం ప్రదర్శించబడుతుంది. కోడవా పురుషులు ప్రదర్శిస్తున్న జింక కొమ్ములు క్రిష్ణమగు (కొడవా పురాణంలోని మచ్చల జింక) కొమ్ములను సూచిస్తాయి. వాయుతరగం, మీటుతూ రిథమిక్ ట్యూన్లకు అనుగుణంగా కదులుతూ ఈనృత్యం ప్రదర్శిస్తారు. ఈనృత్యంలో యుద్ధంలో కొడావాస్ ఉపయోగించే పద్ధతులు కూడా విన్యాసాలుగా భాగస్వామ్యం వహిస్తాయి.
మైసూర్ ప్రాంతం మార్చు
డొల్లు కునిత మార్చు
ఈ సమూహ నృత్యంలో డోలు ఉపయోగించబడుతుంది. కురుబా సంఘం పురుషులు దీనిని ప్రదర్శించారు. ఈ సమూహంలో 16 నృత్యకారులు ఉంటారు. ప్రతి ఒక్కరు డ్రమ్ ధరించి, నృత్యం చేస్తూ వివిధ లయలను ప్రదర్శిస్తారు. బీట్ కేంద్రంలో తాళములు కలిగిన నాయకుడు దర్శకత్వం వహిస్తాడు. నెమ్మదిగా, వేగవంతమైన మారిమారి ప్రదర్శిస్తూ లయకు అనుగుణంగా నృత్యం చేస్తారు. వస్త్రధారణ నిరాడంబరంగా ఉంటాయి. సాధారణంగా శరీర ఎగువ భాగంలో వస్త్రధారణ ఉండదు. అయితే ధోవతి మీద నల్లని వస్త్రం నడుం చుట్టూ చుట్టి ఉంటుంది. కె.ఎస్. హరిదాస్ భట్ నేతృత్వంలోని బృందం 1987 లో యు.ఎస్.ఎస్.ఆర్. పర్యటించింది. మాస్కో, లెనిన్గ్రాడ్,వైబొర్గ్, ఆర్చాంగ్స్క్, పిస్కోవ్, మర్మాన్స్క్, తాష్కెంట్, నోవోగ్రాంలో ప్రదర్శన ఇచ్చింది.
బీసు సాంసలె, కంసలె నృత్యం మార్చు
ఇది మైసూర్ ప్రాంతాలలో గ్రామాలలోని పురుషులు ప్రదర్శించే సమూహ నృత్యం. ఇది నాన్నాజాగుడు, కొల్లెగాల, బెంగుళూరు ప్రాంతాలలో ప్రదర్శించబడుతుంది.ఈ నృత్యానికి కమ్సలే గౌరవార్దం ఆయన పేరు పెట్టబడింది. కమ్సలే అనేది ఒక చేతిలో చిహ్నంగా, మరొక చేతిలో గుండ్రని కంచు పళ్ళెము ధరించి లయకు అనుగుణంగా నృత్యం ప్రదర్శించబడుతుంది.
కమ్సలే నృత్య కురుబా సమూహానికి చెందిన పురుషులు మహాదేశ్వర (శివ) ఆరాధన సాంప్రదాయానికి అనుసంధానించబడింది. నృత్యకారులు అధికంగా కురుబా సమూహానికి చెందినవారై ఉంటారు. ఈ నృత్యం లయబద్ధంగా శ్రావ్యమైన సంగీతానికి, శివ ప్రశంసలతో పాడుతూ ప్రదర్శించబడుతుంది. అది దీక్షలో (ప్రమాణం) భాగంగా ఆధ్యాత్మిక గురువులచేత శిష్యులకు శిక్షణద్వారా బోధించబడుతుంది. ఈ నృత్యం జనమాధా జోడి, జోగి వంటి కన్నడ చిత్రాల్లో ప్రదర్శించబడింది. దీనిలో కథానాయకుడుగా ఒక కామ్సలే నర్తకుడు ఉంటాడు.
సోమన కునిటా మార్చు
సోమాన కునిటా (మాస్క్ డాన్స్) అనేది దక్షిణ కర్ణాటకలో ప్రసిద్ది చెందిన సంరక్షక ఆత్మల ఆరాధన వేడుక రూపం. ప్రధానంగా గంగామాతా సమాజం గ్రామదేవతను (అమ్మవారి) ఆరాధనలో భాగంగా ఈనృత్యాన్ని ప్రదర్శిస్తారు. ఈ నృత్యం వివిధ వర్ణాలతో చిత్రించిన ముసుగులు (సోమాస్) ముఖానికి ధరించి ప్రదర్శించబడుతుంది. ఒక్కొక ముసుగు రంగు ఒక్కొక దేవుని స్వభావాన్ని సూచిస్తుంది. ఒక పసుపు లేదా నలుపు ముసుగు ప్రతినాయకుని సూచించినప్పుడు ఎరుపు రంగు దయగల దేవత సూచించబడుతుంది. ప్రాంతం వారిగా ముసుగులలో వైవిధ్యం ఉంటుంది.
గ్రామ దేవత [గ్రామ దేవత] ఆరాధనతో సంబంధం ఉన్న సోమన కునిత అనేది సంప్రదాయ నృత్యం. ఇది ప్రధానంగా ఉగాది తరువాత, మహా శివరాత్రిలో రుతుపవనాల ముందు జరుపుకుంటారు. పాత మైసూర్ ప్రాంతంలో, హసన్, తుంకూర్, బెంగుళూరు, మాండ్య, చిత్రదుర్గ వంటి జిల్లాల్లో ఇది చాలా ప్రజాదరణ పొందింది.
ఉత్సవం రోజున ఆత్మలకు నైవేద్యం సమర్పించబడుతుంది.ఎరుపు గంధపు చెట్టు నుండి ముసుగులు తయారవుతాయి. ఇతర ఆధారాలలో కేన్ స్టిక్ (లేదా స్టిక్), నెమలి ఈకలు ఉన్నాయి. రంగురంగుల పువ్వులు, వేప ఆకులు, రంగుల వస్త్రం కట్లతో కూడిన చిన్న టోపీ కూడా ధరిస్తారు. సంగీతం డూను (పెర్కషన్), మౌరీ (పైప్), సాడ్డే (శృతి కోసం ఒక గొట్టం) ద్వారా అందించబడుతుంది. నృత్యకారుడు నృత్యాన్ని దేవత దేవాలయంలో ప్రారంభమవుతుంది, ట్రాన్స్-లాంటి రాష్ట్రాల్లో సంరక్షక ఆత్మ ప్రశంసలను పాడతాడు. కొన్నిసార్లు దేవతకు కోడి రక్తం సమర్పణ చేస్తారు.
ఉత్తర కర్నాటక మార్చు
జగ్గహళిగె కుంటా మార్చు
ఇది హుబ్బళ్లీ ధార్వాడ్ ప్రాంతం (ముఖ్యంగా బహహట్టి గ్రామం)నికి చెందిన ఒక జానపద కళ. ఇది ఉగాది, హోలీ వంటి సందర్భాలలో నిర్వహిస్తారు. జాగఘాలిగీ అనేది గేదె దాచులో చుట్టబడిన ఒక ఎద్దుల బండి చక్రం నుండి తయారు చేసిన వాయిద్యం. గ్రామస్తులు ఊరేగింపులో పెద్ద వాయిద్యాలు వాయిస్తూ , విన్యాసాలు చేసుకుంటూ బయటకు వస్తారు.ఈనృత్యానికి " కన్నలిగిగి " అని పిలిచే చాలా చిన్న వాయిద్యంని వాయిస్తున్న నృత్యకళాకారుడు దర్శకత్వం వహిస్తాడు. కన్నకలిగి వాయిద్యాన్ని మట్టితో తయారుచేసిన వాయిద్యానికి, దూడ దాచుతో మూసి తయారు చేయబడుతుంది. ఈ ప్రదర్శన సాధారణంగా 15 మంది నృత్యకారుల బృందంతో ప్రదర్శించబడుతుంది.
కరడిమాజల్ మార్చు
ఇది ఉత్తర కర్ణాటకలో ప్రసిద్ధ జానపద సంగీతం. విదువినోదాల సందర్భాలలో, ఊరేగింపుల్లో ప్రదర్శించబడింది. ఈ నృత్యప్రదర్శనలో కరాడీ లేదా కరాడీ వాయుద్యాన్ని ఉపయోగిస్తారు. ఇది లోహపు శబ్దాలు ఉత్పత్తిచేసే అరచేతి పరిమాణం గల కంచు, షెహన్నై శ్రావ్యతను ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
కృష్ణ పారిజీత మార్చు
కృష్ణ పరిజీత ఉత్తర కర్ణాటకలో ప్రసిద్ధి చెందిన థియేటర్. ఇది యక్షగాన, బయలత శైలిలో మహాభారతం కథలు లేదా సన్నివేశాలను ప్రదర్శిస్తూ ఉంది.
లావని మార్చు
మహారాష్ట్రలోని ఈ జానపద నృత్యం కర్నాటకలో కొన్ని భాగాలలో కూడా ప్రదర్శించబడుతూ ఉంది.
దక్షిణ కన్నడ మార్చు
భూత ఆరాధన మార్చు
ఈ నృత్య రూపం విస్తృతంగా తీర ప్రాంతాల్లో ప్రదర్శిస్తారు. భూత ఆరాధన (గనా) ఆరాధనలో విగ్రహాల ఊరేగింపు ఉంటుంది. డ్రమ్స్, మందుగుండు సామాగ్రి ప్రదర్శన (టపాసులు కాల్చడం) ఉంటుంది. ఊరేగింపు ముగింపులో విగ్రహాలు ఒక పునాది మీద ఉంచుతారు. భుత (పవిత్ర ఆత్మ) వ్యక్తిని ప్రదర్శించే నృత్యకారుడు కత్తితో, జింగింగ్ గంటలు ఉన్న పునాది చుట్టూ నృత్యం చేస్తాడు. నర్తకి చురుకైన నృత్యంగా నటిస్తుంది, నృత్యకారుడు ఇప్పుడు దైవత్వం ఆవహించినట్లు భావిస్తారు.
యక్షగానం మార్చు
యక్షగాన అనేది నృత్యం, సంగీతం, పాటలు, పాండిత్య సంభాషణలు, రంగురంగుల వస్త్రాలు వంటి తీర ప్రాంతాలలోని ప్రజలు ప్రదర్శించే ఒక ప్రసిద్ధ నృత్య నాటకము. ఈ పదం "ఖగోళ సంగీతం", నృత్య నాటకం రాత్రి సమయంలో నిర్వహిస్తారు (సాధారణంగా పంట పండిన తర్వాత).
పలు ప్రాంతాలలో ప్రద్ర్శించే కళలు మార్చు
హగలు వేషగారరు మార్చు
నటుల బృందం కర్ణాటక, ఆంధ్రప్రదేశ్లలో ప్రయాణిస్తూ ప్రదర్శనలను నిర్వహిస్తుంటారు. ఏ వేదిక లేదా సౌకర్యం ఉపయోగించబడదు. కళాకారులు ఒక ప్రదేశం నుండి మరొక ప్రదేశానికి తరలివెళుతుంటారు. గుడారాలు వేసుకుని, ప్రదర్శనలను అందిస్తుంటారు. వారు పౌరాణిక, నిజజీవితంలో కనిపించే పాత్రలు ధరిచి ప్రదర్శనలు నిర్వహిస్తుంటారు. రోజువారీ జీవితంలో ప్రదర్శనలు, కొన్నిసార్లు పూర్తి నిడివి నాటకాలు ప్రదర్శించబడతాయి. వారు సర్వాగ్న, బసవన్న, ఇతరులచే వచన సాహితీలను ప్రదర్శిస్తారు.
హర్మోనియం, తబలా-దగ్గా, కంఠధ్వని జతకూడి శ్రావ్యత, లయతో ప్రద్ర్శనలు అందిస్తారు. వారి ప్రదర్శనల కోసం, గ్రామ వేదికలు, వేడుకలు ఎంచుకుని ప్రదర్శన నిర్వహిస్తుంటారు. నటులు బృందంతో పాటు సహాయకుడు ఒక సంచిలో ప్రజలి అందించే ఆహారాన్ని అందుకుంటారు. చాలా హగల్ వేషధారులలో వీరశైవా సంప్రదాయానికి చెందినవారు, కొందరు ముస్లింలు ఉన్నారు. కొన్నిసార్లు వారు జ్యతిగారరు ("ముస్లిం సమాజానికి చెందినవారు") గా ఉండడం గుర్తించారు. వారు కూడా సుడుగడ్డు సిద్ధ ("స్మశాన సన్యాసులు") లేదా బారురోపి ("అనేక మారువేషాలను కలిగి") గా కూడా పిలుస్తారు.
వారి పేరు సూచించినట్లు, వారు ప్రధానంగా రోజు (హగలు) సమయంలో నిర్వహిస్తారు, పురుషులు మాత్రమే పాల్గొంటారు (స్త్రీ పాత్రలతో సహా). వినోదం ప్రధాన లక్ష్యం అయితే హగూలు కూడా వారి ప్రదర్శనలతో పౌరాణిక, సాంఘిక సమస్యల గురించి గ్రామస్తులకు విద్యావంతులను చేస్తారు.
గొరవరా కునిత మార్చు
శివారాధన ప్రధానంగా ప్రదర్శిచే గోరవరా కునిత మైసూర్, ఉత్తర కర్ణాటక ప్రాంతాలలో ప్రసిద్ధి చెందిన నృత్యం. ఉత్తర కర్ణాటకలో గోరవాస్ మైలరలింగ ఆరాధన. దక్షిణ కర్ణాటకలో గోరవులు నలుపు, తెలుపు ఉన్ని దుస్తులు, నల్లని ఎలుగుబంటి-బొచ్చు టోపీ (నల్ల ఎలుగుబంటి) ధరిస్తారు.డమరకం (దమరుడు), పిల్లనగ్రోవి (వేణువు) వాయిస్తారు. ఉత్తర కర్ణాటకలో గోరవులు బ్లాక్ ఉన్ని దుస్తులు, తోలు భుజం సంచులు ధరిస్తారు.కొంతమంది నల్లటి కోటు, తెల్ల ధోవతి ధరిస్తారు. నృత్యకారులు వారి నుదిటిపై క్రిమ్సన్ పౌడర్, విభూతి (పవిత్ర బూడిద) ను ధరిస్తారు. సాంప్రదాయ గోరవా భక్తులు ఒక ట్రాంస్(దైవం ఆవహించినట్లు) నృత్యం చేస్తారు. కొన్నిసార్లు కుక్కలల మొరిగుతారు. నృత్యకారులు స్థిరమైన నృత్యశలి లేకుండా సవ్యదిశలో ఉన్న జ్యాగ్జగ్లో కదులుతారు. ఉత్తర కర్ణాటక గోరవాసులు పసుపు పొడిని వారి నుదిటిపై ధరిస్తారు, భక్తులకు ప్రసాదంగా ఇస్తారు. దామురు, వేను, చిన్న కాంస్య గంటలు, పులుపులు (పారుగాంటే) ఆడతారు. నృత్యంలో స్థిర నృత్యశైలి లేకుండా ట్రాన్స్-వంటి ఉద్యమాలు ఉంటాయి.
నాగమండల మార్చు
ఈనృత్యం దక్షిణ కర్నాటకాలో ప్రదర్శించ బడుతుంది. పాము ఆత్మ ఆవహించినట్లు ప్రద్ర్శించబడే ఈనృత్యం రాత్రంతా ప్రదర్శించబడుతుంది. నృత్యకారులు (వైడ్యాస్) ఒక పెద్ద వ్యక్తి చుట్టూ రాత్రి నృత్యం చేస్తారు. అగ్నిగుండం ఏర్పాటు చేసి దాని చుట్టూ సహజ రంగులలో నేల మీద ముగ్గులు వేసిన క్షేత్రంచుట్టూ ఈ నృత్యం సాధారణంగా డిసెంబర్, ఏప్రిల్ మధ్య ప్రదర్శించబడుతుంది.
కరగ మార్చు
థిగాలస్ ప్రదర్శిస్తున్న నృత్యంలో కరాగా ఒకటి. ఒక పొడవైన పూలతో అలంకరించిన ఇత్తడి పాత్రను తలమీద నిలిపి లయబద్ధంగా అడుగులు వేస్తూ ఈ నృత్యం ప్రదర్శించబడుతుంది. కుండలోని విషయాలు రహస్యంగా ఉన్నాయి. కరగ ప్రవేశాన్ని వందలాది భోవతి ధరించిన పురుషులు కత్తి చేపట్టి ఆహ్వానిస్తారు.
గారుడి గొంబె మార్చు
గేరుడి గోమ్బే అనేది ఒక జానపద నృత్యం. దీనిలో నృత్యకారులు వెదురు కర్రలతో తయారుచేసిన దుస్తులను ధరిస్తారు. గరుడి-గోమ్బే కన్నడలో "మంత్రపు బొమ్మ" అని అర్ధం. ప్రధాన పండుగలలో, మైసూర్ దసరాలో జరిగే ఊరేగింపులో ఈ నృత్యం నిర్వహిస్తారు. తీర ప్రాంతాలలో తట్టిరాయ అని పిలుస్తారు. తట్టిరాయ అంటే "వెదురు కర్రలతో చేసిన బొమ్మను మోస్తున్న వ్యక్తి". [1]
నృత్యం ముసుగులు బొమ్మలు, రంగురంగుల ప్రాంతీయ వస్త్రాలు ఉన్నాయి. తోలుబొమ్మలను వెదురు, కాగితపు మచ్చ నుండి తయారు చేసి తగిన విధం బొమ్మలు చిత్రిస్తారు. దేవాలయ ఉత్సవాలు, పండుగ ఊరేగింపు సమయంలో పెద్ద బొమ్మలు ప్రేక్షకులకు కేంద్ర ఆకర్షణగా ఉంటాయి. బొమ్మలు ఖాళీగా, ఒక వ్యక్తి లోపల నిలవడానికి వీలుగా తయారు చేయబడతాయి. ఒక వ్యక్తి తన భుజాలు మీద బొమ్మలను నిలుపుకుని నృత్యం చేస్తాడు.నృత్యం చేసేవ్యక్తి వెలుపలి దృశ్యాలను చూడడానికి బొమ్మల నిర్మాణంలో వీలు కల్పించబడుతుంది. బొమ్మలు ఆహ్లాదంగా, దుష్ట ఆత్మలను పారద్రోలడానికి ఉపయోగిస్తారు. భారతీయ పాత్రలు పురాణశాస్త్రం, జానపద కథల నుండి గ్రహించబడుతుంటాయి. ఈ నృత్యంలో టమేట్, దాల్హు (పెర్కుషన్ వాయిద్యం)లను ఉపయోగిస్తారు. ప్రతి బొమ్మ 10 నుండి 12 కిలోగ్రాముల (22 నుండి 26 పౌండ్లు) బరువు ఉంటుంది. 10 నుండి 12 అడుగుల (3.0 నుండి 3.7 మీటర్లు) పొడవైన స్టాండ్ ఉంటుంది. ఊరేగింపు సమయంలో కొందరు ప్రదర్శకులు పాత్ర ముసుగులు ధరించి బొమ్మలతో సంకర్షణ చెందుతారు. దక్షిణ భారతదేశంలో నటిస్తున్న కోతులు నృత్యం చేసే పులి (హులియేష) లేదా ఎలుగుబంటి (కరాడీ-వెషా) వంటి దుస్తులు ధరిస్తారు.
జూడు హలిగి మార్చు
జాడు హలిగి రెండు సంగీత వాయిద్యాలతో ప్రదర్శిస్తారు.హాలిగి రౌండ్, గేదె దాచుతో, చిన్న స్టిక్ తో తయారుచేస్తారు. ఈ నృత్యం రెండు లేదా మూడు ప్రదర్శకులు అధిక శక్తి, అతిశయోక్తి వ్యక్తీకరణలను కలిగి ఉంటుంది.
టోగాలు గోమ్బెయాత మార్చు
టోగాలు గోమ్బెయాత కర్ణాటకకు చెందిన ఏకైక బొమ్మల నీడలతో చేసే ప్రదర్శన. దాని పేరు కన్నడలో "తోలు బొమ్మలతో ఒక నాటకం" అని అర్ధం. కర్ణాటక చిత్రలేఖల పరిషత్ ఈ కళ రూపాన్ని పరిశోధించింది. తోలుబొమ్మలను విస్తృతమైన సేకరణ కలిగి ఉంది.[2]
వీరగాస్ మార్చు
హిందూ పురాణాలపై ఆధారపడిన వీరగాస్ మైసూర్ దసరాలో ప్రదర్శించే నృత్యాలలో ఒకటి. ఇది ప్రధానంగా హిందూ నెలల శ్రావణ, కార్తికలో నిర్వహించబడుతుంది.
ఇవికూడా చూడండి మార్చు
మూలాలు మార్చు
- ↑ A description of Gaarudi Gombe is provided by "Folk Arts - Music and Dance". Online webpage of udupipages.com. Shathabdi Graphics Pvt. Ltd. Archived from the original on 2007-01-02. Retrieved 2017-11-09.
- ↑ A description of Togalu Gombeyaata is provided by Staff Correspondent (2005-01-03). "Create atmosphere to develop rural theatre". Online Edition of The Hindu, dated 2005-01-03. Chennai, India: 2005, The Hindu. Archived from the original on 2005-01-18. Retrieved 2005-01-03.
