గ్యారీ కూపర్
గ్యారీ కూపర్ (1901, మే 7 – 1961, మే 13) అమెరికన్ సినిమా నటుడు. రెండుసార్లు ఉత్తమ నటుడిగా అకాడమీ అవార్డును గెలుచుకున్నాడు, మరో మూడుసార్లు నామినేట్ అయ్యాడు. సినిమారంగంలో కృషికి 1961లో అకాడమీ గౌరవ పురస్కారం కూడా పొందాడు. వరుసగా 23 సంవత్సరాలపాటు టాప్-10 సినిమా నటుటులలో ఒకడిగా, 18 సంవత్సరాలపాటు అత్యధిక పారితోషకం తీసుకునే నటులలో ఒకడిగా నిలిచాడు. అమెరికన్ ఫిల్మ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ తన నటల జాబితాలో కూపర్‌కి మొదటి స్థానాన్ని, క్లాసిక్ హాలీవుడ్ సినిమా 25 గొప్ప నటుల జాబితాలో 11వ స్థానాన్ని ఇచ్చింది.
గ్యారీ కూపర్ | |
|---|---|
.jpg) గ్యారీ కూపర్ (1952) | |
| జననం | ఫ్రాంక్ జేమ్స్ కూపర్ 1901 మే 7 హెలెనా, మోంటానా, యుఎస్ |
| మరణం | 1961 మే 13 (వయసు 60) లాస్ ఏంజిల్స్, కాలిఫోర్నియా, |
| సమాధి స్థలం | బాసిలికా ఆఫ్ ది సేక్రేడ్ హార్ట్స్ ఆఫ్ జీసస్ అండ్ మేరీ (సౌతాంప్టన్, న్యూయార్క్) |
| ఇతర పేర్లు | కూప్ |
| విద్య | గ్రిన్నెల్ కళాశాల |
| వృత్తి | నటుడు |
| క్రియాశీల సంవత్సరాలు | 1925–1961 |
| రాజకీయ పార్టీ | రిపబ్లికన్ పార్టీ (యునైటెడ్ స్టేట్స్)[1] |
| జీవిత భాగస్వామి | వెరోనికా (m. 1933) |
| పిల్లలు | 1 |
| సంతకం | |
 | |
జననం మార్చు
ఫ్రాంక్ జేమ్స్ కూపర్ 1901 మే 7న హెలెనా, మోంటానాలో జన్మించాడు. తల్లిదండ్రులు ఆలిస్ (1873-1967), చార్లెస్ హెన్రీ కూపర్ (1865-1946) ఇద్దరు కొడుకులలో చిన్నవాడు.[2] కూపర్ తండ్రి[3] ప్రముఖ న్యాయవాది, మోంటానా సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తి అయ్యాడు.[4] కూపర్ తమ వేసవిని గడ్డిబీడులో గడిపాడు. గుర్రాలను స్వారీ చేయడం, వేటాడటం, చేపలు పట్టడం నేర్చుకున్నాడు.[5][6] కూపర్ హెలెనాలోని సెంట్రల్ గ్రేడ్ స్కూల్‌లో చదివాడు.[7]
సినిమారంగం మార్చు
1925 నుండి 1961 వరకు 36 సంవత్సరాలపాటు నటనా జీవితం కొనసాగింది. 84 సినిమాలలో ప్రధాన పాత్రలలో నటించాడు. మూకీ సినిమాల యుగం చివరి నుండి క్లాసికల్ హాలీవుడ్ స్వర్ణయుగం చివరి వరకు ప్రధాన సినీ నటుడిగా కొనసాగాడు.
1929లో ది వర్జీనియన్ సినిమాతో నటుడిగా మారాడు. 1932లో ఎ ఫేర్‌వెల్ టు ఆర్మ్స్, 1935 ది లైవ్స్ ఆఫ్ ఎ బెంగాల్ లాన్సర్ వంటి సాహస సినిమాలలో, నాటకాలలో మరింత జాగ్రత్తగా ఉండే పాత్రలను చేర్చడానికి అతను తన హీరోయిక్ ఇమేజ్‌ని విస్తరించాడు. 1936లో మిస్టర్ డీడ్స్ గోస్ టు టౌన్, 1941లో మీట్ జాన్ డో, 1941లో సార్జెంట్ యార్క్, 1942లో ది ప్రైడ్ యాంకీస్, 1943లో ఫర్ హూమ్ ది బెల్ టోల్స్, 1949లో ది ఫౌంటెన్‌హెడ్, 1952లో హై నూన్, (1952), 1956లో ఫ్రెండ్లీ పర్స్యుయేషన్, 1958లో మ్యాన్ ఆఫ్ ది వెస్ట్ వంటి సినిమాలలో నటించాడు.
చివరి రోజులు, మరణం మార్చు
1960 ఏప్రిల్ 14న కూపర్ బోస్టన్‌లోని మసాచుసెట్స్ జనరల్ హాస్పిటల్‌లో అతని పెద్దప్రేగుకు వ్యాపించిన ప్రోస్టేట్ క్యాన్సర్ కోసం శస్త్రచికిత్స చేయించుకున్నాడు.[8] 1960 మే 31న మళ్ళీ అనారోగ్యానికి గురవ్వగా, పెద్ద ప్రేగు నుండి ప్రాణాంతక కణితిని తొలగించడానికి జూన్ ప్రారంభంలో లాస్ ఏంజెల్స్‌లోని లెబనాన్ హాస్పిటల్‌లో తదుపరి శస్త్రచికిత్స చేయించుకున్నాడు.[8]
1960 డిసెంబరు 27న క్యాన్సర్ వ్యాధి ఊపిరితిత్తులు, ఎముకలకు వ్యాపించిందని, పని చేయలేకపోయిందని అతని భార్య వారి కుటుంబ వైద్యుని నుండి తెలుసుకున్నది.[9]
1961 జనవరి మధ్యలో, కూపర్ తన కుటుంబంతో కలిసి సన్ వ్యాలీకి వెళ్ళాడు.[10] కూపర్, హెమింగ్‌వే చివరిసారిగా మంచులో కలిసి నడిచారు.[11] 1961 ఫిబ్రవరి 27న, లాస్ ఏంజిల్స్‌కి తిరిగి వచ్చిన తర్వాత, తాను చనిపోతున్నాడని కూపర్ తెలుసుకున్నాడు.[12] 1961 ఏప్రిల్ 17న, కూపర్ టెలివిజన్‌లో అకాడమీ అవార్డ్స్ వేడుకను వీక్షించాడు. కూపర్‌కు సంవత్సరాల క్రితం తన మొదటి ఆస్కార్‌ను అందించిన అతని స్నేహితుడు జేమ్స్ స్టీవర్ట్, కూపర్ తరపున జీవితకాల సాఫల్యానికి గౌరవ పురస్కారాన్ని అందుకున్నాడు. – అతని మూడవ ఆస్కార్ అవార్డు.[13] కూపర్ మరణించబోతున్నట్లు మరుసటి రోజు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న వార్తాపత్రికలు ప్రకటించాయి.[14]
1961 మే 4న తన చివరి బహిరంగ ప్రకటనలో "జరుగుతున్నది దేవుని చిత్తమని నాకు తెలుసు. నేను భవిష్యత్తు గురించి భయపడను" అని కూపర్ అన్నాడు. కూపర్ 1961 మే 13న మరణించాడు.[15]
1961 మే 18న చర్చ్ ఆఫ్ ది గుడ్ షెపర్డ్‌లో రిక్వియమ్ జరిగింది. కూపర్‌ని కాలిఫోర్నియాలోని కల్వర్ సిటీలోని హోలీ క్రాస్ స్మశానవాటికలో అవర్ లేడీ ఆఫ్ లౌర్డెస్ గ్రోట్టోలో ఖననం చేశారు.[16] 1974 మేలో, అతని కుటుంబం న్యూయార్క్‌కు మకాం మార్చిన తర్వాత, కూపర్ శరీర అవశేషాలను సౌతాంప్టన్‌లోని సేక్రేడ్ హార్ట్స్ స్మశానవాటికలో వెలికితీసి పునర్నిర్మించారు.[17][18] అతని సమాధి మోంటాక్ క్వారీ నుండి మూడు టన్నుల బండరాయితో గుర్తించబడింది.[17]
సినిమాలు (కొన్ని) మార్చు
కూపర్ ప్రముఖ పాత్రలో నటించిన సినిమాల జాబితా[19][20]
- ది విన్నింగ్ ఆఫ్ బార్బరా వర్త్ (1926)
- చిల్డ్రన్ ఆఫ్ డైవర్స్ (1927)
- అరిజోనా బౌండ్ (1927)
- వింగ్స్ (1927)
- నెవాడా (1927)
- ఇట్ (1927)
- ది లాస్ట్ అవుట్‌లా (1927)
- బ్యూ సాబ్రూర్ (1928)
- ది లెజియన్ ఆఫ్ ది కండెమ్డ్ (1928)
- డూమ్స్‌డే (1928)
- హాఫ్ ఏ బ్రైడ్ (1928)
- లిలక్ టైమ్ (1928)
- ది ఫస్ట్ కిస్ (1928)
- ది షాప్‌వోర్న్ ఏంజెల్ (1928)
- వోల్ఫ్ సాంగ్ (1929)
- బిట్రేయల్ (1929)
- ది వర్జీనియన్ (1929)
- ఓన్లీ ది బ్రేవ్ (1930)
- ది టెక్సాన్ (1930)
- సెవెన్ డేస్ లీవ్ (1930)
- ఎ మ్యాన్ ఫ్రమ్ వ్యోమింగ్ (1930)
- ది స్పాయిలర్స్ (1930)
- మొరాకో (1930)
- ఫైటింగ్ కారవాన్స్ (1931)
- సిటీ స్ట్రీట్స్ (1931)
- ఐ టేక్ దిస్ ఉమెన్ (1931)
- హిజ్ స్త్రీ (1931)
- డెవిల్ అండ్ ది డీప్ (1932)
- ఇఫ్ ఐ హాడ్ ఏ మిలియన్ (1932)
- ఎ ఫేర్‌వెల్ టు ఆర్మ్స్ (1932)
- టుడే వి లైవ్ (1933)
- వన్ సండే అఫ్టర్నూన్ (1933)
- డిజైన్ ఫర్ లివింగ్ (1933)
- ఆలిస్ ఇన్ వండర్ల్యాండ్ (1933)
- ఆపరేటర్ 13 (1934)
- నౌ లండ్ ఫరెవర్ (1934)
- ది లైవ్స్ ఆఫ్ ఎ బెంగాల్ లాన్సర్ (1935)
- ది వెడ్డింగ్ నైట్ (1935)
- పీటర్ ఇబ్బెట్సన్ (1935)
- డిజైర్ (1936)
- మిస్టర్ డీడ్స్ గోస్ టు టౌన్ (1936)
- జనరల్ డెడ్ ఎట్ డాన్ (1936)
- ది ప్లెయిన్స్‌మన్ (1936)
- సోల్స్ ఎట్ సీ (1937)
- ది అడ్వెంచర్స్ ఆఫ్ మార్కో పోలో (1938)
- బ్లూబియర్డ్ ఎనిమిదవ భార్య (1938)
- ది కౌబాయ్ అండ్ ది లేడీ (1938)
- బ్యూ గెస్టే (1939)
- ది రియల్ గ్లోరీ (1939)
- ది వెస్ట్రన్ (1940)
- నార్త్ వెస్ట్ మౌంటెడ్ పోలీస్ (1940)
- మీట్ జాన్ డో (1941)
- సార్జెంట్ యార్క్ (1941)
- బాల్ ఆఫ్ ఫైర్ (1941)
- ది ప్రైడ్ ఆఫ్ ది యాన్కీస్ (1942)
- ఫర్ హమ్ ది బెల్ టోల్స్ (1943)
- ది స్టోరీ ఆఫ్ డాక్టర్. వాసెల్ (1944)
- కాసనోవా బ్రౌన్ (1944)
- అలాంగ్ కేమ్ జోన్స్ (1945)
- సరటోగా ట్రంక్ (1945)
- క్లోక్ అండ్ డాగర్ (1946)
- అన్‌క్వెర్డ్ (1947)
- గుడ్ సామ్ (1948)
- ది ఫౌంటెన్‌హెడ్ (1949)
- టాస్క్ ఫోర్స్ (1949)
- బ్రైట్ లీఫ్ (1950)
- డల్లాస్ (1950)
- యూ ఆర్ ఇన్ ది నావీ నౌ (1951)
- ఇట్స్ ఎ బిగ్ కంట్రీ (1951)
- డిస్టెంట్ డ్రమ్స్ (1951)
- హై నూన్ (1952)
- స్ప్రింగ్‌ఫీల్డ్ రైఫిల్ (1952)
- స్వర్గానికి తిరిగి వెళ్ళు (1953)
- బ్లోయింగ్ వైల్డ్ (1953)
- గార్డెన్ ఆఫ్ ఈవిల్ (1954)
- వెరా క్రజ్ (1954)
- ది కోర్ట్-మార్షల్ ఆఫ్ బిల్లీ మిచెల్ (1955)
- ఫ్రెండ్లీ పర్స్యుయేషన్ (1956)
- లవ్ ఇన్ ది ఆఫ్టర్నూన్ (1957)
- టెన్ నార్త్ ఫ్రెడరిక్ (1958)
- మ్యాన్ ఆఫ్ ది వెస్ట్ (1958)
- ది హాంగింగ్ ట్రీ (1959)
- దే కేమ్ టూ కోర్డురా (1959)
- ది రెక్ ఆఫ్ ది మేరీ డియర్ (1959)
- ది నేకెడ్ ఎడ్జ్ (1961)
అవార్డులు, నామినేషన్లు మార్చు
| సంవత్సరం | అవార్డు | విభాగం | సినిమా | ఫలితం | మూలాలు |
|---|---|---|---|---|---|
| 1937 | అకాడమి పురస్కారం | ఉత్తమ నటుడు | మిస్టర్ డీడ్స్ గోస్ టు టౌన్ | నామినేట్ | |
| 1937 | న్యూయార్క్ ఫిల్మ్ క్రిటిక్స్ సర్కిల్ అవార్డు | ఉత్తమ నటుడు | నామినేట్ | ||
| 1941 | సార్జెంట్ యార్క్ | విజేత | |||
| 1942 | అకాడమి పురస్కారం | ఉత్తమ నటుడు | విజేత | ||
| 1943 | ది ప్రైడ్ ఆఫ్ ది యాన్కీస్ | నామినేట్ | |||
| 1944 | ఎవరి కోసం బెల్ టోల్స్ | నామినేట్ | |||
| 1945 | న్యూయార్క్ ఫిల్మ్ క్రిటిక్స్ సర్కిల్ అవార్డు | ఉత్తమ నటుడు | అలాంగ్ కేమ్ జోన్స్ | నామినేట్ | |
| 1952 | ఫోటోప్లే అవార్డు | మోస్ట్ పాపులర్ మేల్ స్టార్ | హై నూన్ | విజేత | |
| 1953 | అకాడమి పురస్కార | ఉత్తమ నటుడు | విజేత | ||
| 1953 | గోల్డెన్ గ్లోబ్ అవార్డు | ఉత్తమ నటుడు | విజేత | ||
| 1953 | న్యూయార్క్ ఫిల్మ్ క్రిటిక్స్ సర్కిల్ అవార్డు | ఉత్తమ నటుడు | నామినేట్ | ||
| 1957 | గోల్డెన్ గ్లోబ్ అవార్డు | ఉత్తమ నటుడు | ఫ్రెండ్లీ పెర్సూషన్ | నామినేట్ | |
| 1957 | న్యూయార్క్ ఫిల్మ్ క్రిటిక్స్ సర్కిల్ అవార్డు | ఉత్తమ నటుడు | నామినేట్ | ||
| 1959 | లారెల్ అవార్డు | టాప్ యాక్షన్ పెర్ఫార్మెన్స్ | ది హాంగింగ్ ట్రీ | విజేత | |
| 1960 | దే కేమ్ టూ కోర్డురా | విజేత | |||
| 1961 | అకాడమి పురస్కారం | అకాడమీ గౌరవ పురస్కారం | విజేత |
రేడియో ప్రదర్శనలు మార్చు
| తేదీ | కార్యక్రమం | ఎపిసోడ్/మూలం |
|---|---|---|
| ఏప్రిల్ 7, 1935 | లక్స్ రేడియో థియేటర్ | ది ప్రిన్స్ చాప్ |
| ఫిబ్రవరి 1, 1937 | లక్స్ రేడియో థియేటర్ | మిస్టర్ డీడ్స్ గోస్ టు టౌన్ |
| మే 2, 1938 | లక్స్ రేడియో థియేటర్ | ది ప్రిజనర్ ద్వీపం యొక్క ఖైదీ |
| సెప్టెంబర్ 23, 1940 | లక్స్ రేడియో థియేటర్ | ది వెస్ట్రనర్ |
| సెప్టెంబర్ 28, 1941 | స్క్రీన్ గిల్డ్ థియేటర్ | మీట్ జాన్ డో |
| ఏప్రిల్ 20, 1942 | లక్స్ రేడియో థియేటర్ | నార్త్ వెస్ట్ మౌంటెడ్ పోలీస్ |
| అక్టోబర్ 4, 1943 | లక్స్ రేడియో థియేటర్ | ది ప్రైడ్ ఆఫ్ ది యాన్కీస్ |
| అక్టోబర్ 23, 1944 | లక్స్ రేడియో థియేటర్ | ది స్టోరీ ఆఫ్ డాక్టర్. వాసెల్ |
| డిసెంబర్ 11, 1944 | లక్స్ రేడియో థియేటర్ | కాసనోవా బ్రౌన్ |
| ఫిబ్రవరి 12, 1945 | లక్స్ రేడియో థియేటర్ | ఫర్ హూమ్ ది బెల్ టోల్స్ |
మూలాలు మార్చు
- ↑ Critchlow, Donald (2013). When Hollywood Was Right (in ఇంగ్లీష్). ISBN 978-0521519694.
- ↑ Meyers 1998, pp. 1, 4–5, 198, 259.
- ↑ Meyers 1998, p. 1.
- ↑ Arce 1979, pp. 17–18.
- ↑ Meyers 1998, p. 8.
- ↑ Swindell 1980, p. 25.
- ↑ Meyers 1998, p. 6.
- ↑ 8.0 8.1 Meyers 1998, p. 304.
- ↑ Meyers 1998, pp. 308, 312.
- ↑ Janis 1999, p. 164.
- ↑ Meyers 1998, p. 319.
- ↑ Meyers 1998, p. 313.
- ↑ Meyers 1998, p. 314.
- ↑ Meyers 1998, p. 315.
- ↑ Meyers 1998, p. 320.
- ↑ Swindell 1980, p. 304.
- ↑ 17.0 17.1 Meyers 1998, p. 322.
- ↑ Janis 1999, p. 167.
- ↑ Swindell 1980, pp. 308–328.
- ↑ Dickens 1970, pp. 29–278.
బయటి లింకులు మార్చు
