ముకుంద్ లాత్

భారతీయ పండితుడు

ముకుంద్ లాత్ (9 అక్టోబర్ 1937 – 6 ఆగస్టు 2020) ఒక భారతీయ పండితుడు, సాంస్కృతిక చరిత్రకారుడు, సంగీతం, నృత్యం, సౌందర్యం, భారతదేశ సంస్కృతిపై రచనలకు ప్రసిద్ధి చెందాడు. [2] 2010లో భారత ప్రభుత్వం ఆయనకు నాల్గవ అత్యున్నత భారతీయ పౌర పురస్కారం పద్మశ్రీ తో సత్కరించింది. [3]

ముకుంద్ లాత్
శ్రీ ముకుంద్ లాత్ కు సంగీత నాటక అకాడమీ ఫెలోషిప్ ను ప్రదానం చేస్తున్న ప్రణబ్ ముఖర్జీ
జననం(1937-10-09)1937 అక్టోబరు 9
మరణం2020 ఆగస్టు 6(2020-08-06) (వయసు 82)[1]
సమాధి స్థలంబొంబాయి
వృత్తిసాంస్కృతిక చరిత్రకారుడు, పండితుడు
క్రియాశీల సంవత్సరాలు1966–2020
పురస్కారాలునరేష్ మెహతా వాంగ్మయ పురస్కార్)(2003)
సంగీత నాటక అకాడమీ పురస్కారం( 2008)
పద్మశ్రీ (2010)
సంగీత నాటక అకాడమీ రత్న(2012)

జీవిత చరిత్ర మార్చు

ముకుంద్ లాత్ 9 అక్టోబరు 1937 న భారత రాష్ట్రమైన పశ్చిమ బెంగాల్ లోని కోల్ కతాలో జన్మించాడు. [4] లాత్ ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఆంగ్ల సాహిత్యంలో (బి.ఎ. హోన్స్) పట్టభద్రుడయ్యాడు. ఆయన మాస్టర్ డిగ్రీని (ఎం.ఎ)1965లో జాదవ్ పూర్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి సంస్కృత సాహిత్యంలో కలిగి ఉన్నారు. తరువాత అతను భారతదేశ సంగీతంపై ప్రాచీన గ్రంథం అయిన దట్టిలం పై పరిశోధన కోసం వెస్ట్ బెర్లిన్ లోని ఇన్స్టిట్యూట్ ఫర్ కంపారిటివ్ మ్యూజిక్ స్టడీస్ అండ్ డాక్యుమెంటేషన్ లో చేరాడు. తదనంతరం భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చి 1976లో ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయం నుంచి దట్టిలంపై డాక్టరల్ డిగ్రీ (పీహెచ్ డీ) పొందారు. అతను శాస్త్రీయ సంగీతంలో కూడా శిక్షణ ను కలిగి ఉన్నాడు, 1966 నుండి 1968 వరకు పండిట్ మణిరామ్, రమేష్ చక్రవర్తి ఆధ్వర్యంలో, తరువాత పండిట్ జస్రాజ్ మార్గదర్శకత్వంలో ఖయాల్ మేవత్ ఘరానా శైలిలో శిక్షణ పొందారు. [5] లాత్ రాజస్థాన్ విశ్వవిద్యాలయంలో తన వృత్తిని ప్రారంభించాడు.

ఆక్స్ ఫర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం, కథోలికే యూనివర్సిటిట్ ల్యూవెన్, బెల్జియం, బాంబర్గ్ విశ్వవిద్యాలయం, జర్మనీ, జెరూసలేం హీబ్రూ విశ్వవిద్యాలయం వంటి ప్రపంచవ్యాప్తంగా అనేక విశ్వవిద్యాలయాలలో లాత్ సందర్శన అధ్యాపకుడిగా బోధించారు. భారతీయ విజ్ఞానశాస్త్రం, తత్వశాస్త్రం, సంస్కృతి చరిత్ర ప్రాజెక్ట్ లో సభ్యుడిగా ఉన్నారు.

అవార్డులు, గుర్తింపులు మార్చు

  • నరేష్ మెహతా వాంగ్మయ పురస్కార్)(2003)
  • సంగీత నాటక అకాడమీ పురస్కారం( 2008)
  • పద్మశ్రీ (2010)
  • సంగీత నాటక అకాడమీ రత్న(2012)

మూలాలు మార్చు

  1. "Mukund Lath, prominent cultural historian and exponent of Mewati gharana, passes away at 82 - Living News , Firstpost". Firstpost. 6 August 2020. Retrieved 6 August 2020.
  2. "Artist - Mukund Lath (Vocal), Gharana - Mewati". www.swarganga.org. Retrieved 2022-01-20.
  3. "Sangeet Natak Akademi Fellows 2011". web.archive.org. 2014-12-20. Archived from the original on 2014-12-20. Retrieved 2022-01-20.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  4. "Dattilam by Mukund Lath at Vedic Books". www.vedicbooks.net. Retrieved 2022-01-20.
  5. Kumar, Kuldeep (2014-10-03). "A convenient history". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2022-01-20.