విశ్వంభరి రాగము కర్ణాటక సంగీతంలో ఒక రాగం. కర్ణాటక సంగీతంలోని 72 మేళకర్త రాగాలలో ఇది 54వ మేళకర్త రాగము.[1][2] కర్ణాటక సంగీత విద్వాంసుడు ముత్తుస్వామి దీక్షితుల కర్ణాటక సంగీత పాఠశాలలో ఈ రాగాన్ని "వంశావతి" అంటారు.

రాగ లక్షణాలు మార్చు

 
"విశ్వంభరి" scale with Shadjam at C
ఆరోహణ: స రి గ మ ప ధ ని స 
   (S R1 G3 M2 P D3 N3 S)
అవరోహణ: స ని ధ ప మ గ రి స
   (S N3 D3 P M2 G3 R1 S)

ఈ రాగంలో వినిపించే స్వరాలు : శుద్ధ రిషభం, అంతర గాంధారం, ప్రతి మధ్యమం, షట్‍శృతి ధైవతం, కాకలి నిషాధం. ఈ సంపూర్ణ రాగం 18వ మేళకర్త రాగమైన హటకాంబరి రాగము నకు ప్రతి మధ్యమ సమానం.

రచనలు మార్చు

  • వంశవతీ శివయువతీ - ముత్తుస్వామి దీక్షితులు
  • భక్తవత్సలం - ముత్తుస్వామి దీక్షితులు
  • పరమానంద - కోటేశ్వర అయ్యరు

సంబంధిత రాగాలు మార్చు

విశ్వభరి నోట్లు గ్రహ భేదం ఉపయోగించి మార్చబడినప్పుడు, శ్యామలాంగి, గణమూర్తి అనే 2 ఇతర చిన్న మేళకర్త రాగాలను ఇస్తుంది. సాపేక్ష నోట్ పౌనః పున్యాలను ఒకే విధంగా ఉంచడానికి తీసుకున్న చర్య గ్రహ భేదం, షడ్జమాన్ని రాగంలోని తదుపరి నోట్‌కు మార్చడం.

మూలాలు మార్చు

  1. Ragas in Carnatic music, డా॥ఎస్.భాగ్యలక్ష్మి రచన, ప్ర.సం.1990, సీబీహెచ్ పబ్లిషర్స్
  2. Sri Muthuswami Dikshitar Keertanaigal by Vidwan A Sundaram Iyer, Pub. 1989, Music Book Publishers, Mylapore, Chennai