ఆటి కళెంజా

ఆటి కళెంజా అనేది భారతదేశంలోని తుళునాడు ప్రాంతానికి చెందిన తుళు ప్రజలు ఆచరించే ఒక పురాతన సాంప్రదాయ జానపద కళారూపం, ఇది తుళు క్యాలెండర్లో ఒకటైన ఆటి సమయంలో శ్రేయస్సును తెస్తుందని నమ్ముతారు. ఇది సాధారణంగా జూలై, ఆగస్టు నెలల్లో వస్తుంది.

ఆటి కళెంజా

నేపథ్యం

తుళునాడు గొప్ప సంప్రదాయాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. ముఖ్యంగా తుళువుల సామాజిక- ఆర్థిక జీవనంలో వ్యవసాయం గణనీయమైన పాత్ర పోషిస్తున్న తుళునాడులోని గ్రామాలలో నలికే సామాజిక వర్గానికి చెందిన ప్రజలు కాళింజ వేషధారణలో రంగురంగుల వస్త్రధారణలో ప్రజల ఇళ్లకు వెళ్తుంటారు. అందుకు ప్రతిఫలంగా కళాకారులకు బియ్యం, కూరగాయలు, డబ్బులు ఇచ్చేవారు. ఆటి మాసంలో ప్రకృతి ఆత్మ కళెంజా భూమిపై దిగి భూమిని, అక్కడి ప్రజలను ఆశీర్వదిస్తుందని నమ్ముతారు. ఈ ప్రదర్శన పౌర్ణమికి ముందు రోజు ప్రారంభమవుతుంది, నెలాఖరు వరకు కొనసాగుతుంది.

దుష్ట శక్తులు, రోగాలను తరిమికొట్టే పాజిటివ్ ఎనర్జీని ఆటి కళెంజా తీసుకువస్తుందని నమ్ముతారు. ఆటి అంటే భారీ వర్షాలు పడి పంటలు నాశనమవుతాయి. కీటకాలు, తెగుళ్లు సంతానోత్పత్తికి అనుకూలమైన సీజన్ కావడంతో ఈ సీజన్ లో భారీ వర్షాలు విపత్తులే కాకుండా వ్యాధులకు కూడా కారణమవుతాయి. కాబట్టి వ్యవసాయం మీదే ఆధారపడిన వారికి పని లేకపోవడంతో ఈ సీజన్ లో మనిషి అనారోగ్యానికి, పేదరికానికి గురవుతాడు. అందుకే ఆటిని విపత్తుల నెలగా పరిగణిస్తారు. అప్పుడే మనిషి తన పట్ల దయ చూపమని ప్రకృతిని వేడుకుంటూ ఆనందించడం మొదలుపెడతాడు. దీనిని తుళునాడులో ఆటి కలేంజ సంస్కృతికి మూలంగా చెప్పవచ్చు.

ది కాస్ట్యూమ్

కళాకారుడి సన్నాహాలు

ఆకులు, పూలతో తయారు చేసిన కళెంజా ఎకో ఫ్రెండ్లీ దుస్తుల్లో హెడ్గేర్, పెయింటెడ్ ముఖాలు ప్రధాన ఆకర్షణగా నిలిచాయి. కళెంజా వేషధారణలో ఉన్న వ్యక్తి ఇక్సోరా కోక్సినియా (తుళు భాషలో కెపులా) కాండం ఉపయోగించి హెడ్గేర్ను తయారు చేస్తాడు. కొబ్బరి చెట్టు లేత అరచేతులు, కొమ్మలు, రంగురంగుల దుస్తులు, అరేకాతో చేసిన పొడవాటి టోపీతో వారు తమను తాము అలంకరించుకుంటారు. ముది అని కూడా పిలువబడే హెడ్గేర్ను తరువాత పూలతో అలంకరిస్తారు. రకరకాల రంగులు, డిజైన్లతో ముఖాన్ని పెయింట్ చేసుకుంటారు.

అతని నడుము కింద ఉండే 'స్కర్ట్' మరో కళాఖండం. ఇది లేత కొబ్బరి బొండాలతో తయారు చేయబడుతుంది, అరటి పొర తంతువులతో కలుపుతారు. అనంతరం ముఖం, చేతులకు రకరకాల రంగులు, డిజైన్లు వేసి ఇంటి సందర్శనకు సిద్ధమవుతున్నారు. ఎండిన తాటి ఆకుల గొడుగు పట్టుకొని ఉన్న ఆటి కళెంజా చిత్రం అద్భుతమైన దృశ్యాన్ని కలిగిస్తుంది.

దుస్తులను ప్రాంతాలను బట్టి భిన్నంగా ఉంటుంది, సులియాలో, ఆటి కలేంజా నృత్యకారిణి ఒక అరెకా కొమ్మ స్పేట్ నుండి తయారు చేయబడిన ఫేస్ మాస్క్ ను ధరిస్తుంది.

ఆచారం

ఆటి కళెంజా తోడుగా

ఆటి కళెంజా ఇళ్ళకు వెళ్లి బొగ్గు, పసుపు, చింతపండు కలిపిన నీటిని చల్లి కుటుంబానికి, పశువులకు ఎలాంటి ఆపదనైనా తొలగించే ఆచారాన్ని నిర్వహిస్తుంది. తుళునాడు సంస్కృతిలో ఎంతో ప్రాముఖ్యత కలిగిన టెంబెర్ అని పిలువబడే డ్రమ్ బీట్లకు అతను నృత్యం చేస్తాడు.

ఆ ఆత్మ కథను వివరిస్తూ "ఆతీక్ బత్తే ఆటి కళెంజా" అనే పాటను డప్పు వాయిస్తాడు. చుట్టుపక్కల ఉన్న చెడును పారద్రోలినందుకు ప్రతిఫలంగా, ఇంటి సభ్యులు అతనికి బియ్యం ఇస్తారు. అనారోగ్యాన్ని అధిగమించడానికి కొన్నిసార్లు ఔషధ మూలికలను పంపిణీ చేసే సాంప్రదాయ వైద్యుడిగా కూడా ఆటి కళెంజాను పరిగణిస్తారు.

ఆహారం

అంబడే (హాగ్ ప్లమ్), కనిలే (వెదురు షూట్), పాగిలే (అడవి కాకరకాయ), తోజంక్ (కాసియా టోరా), తిమారే (రెండూ అడవి ఆకుకూరలు), అడవి జాక్ఫ్రూట్, మునగ ఆకులు, కొలోకాసియా ఆకులు ఈ సీజన్లో స్థానికంగా లభించే కొన్ని కూరగాయలు.

ఆధునిక రోజుల్లో

మారుతున్న కాలంతో ఇప్పుడు పరిస్థితి చాలా భిన్నంగా ఉంది, అభివృద్ధి, విద్య, సాంకేతికత, పెరిగిన ఉపాధి అవకాశాలు ఈ పురాతన ఆచార జానపద నృత్యం కనుమరుగవడానికి దారితీశాయి. వరి సాగు తగ్గడం కూడా సంప్రదాయం కనుమరుగవడానికి దోహదపడింది. ఈ దశాబ్ద కాలం నాటి ఆచారం అంతరించిపోయే దశలో ఉంది.

కర్ణాటక తుళు సాహిత్య అకాడమీ మాజీ అధ్యక్షుడు వామన్ నందవర మాట్లాడుతూ రిజర్వేషన్లు, పట్టణీకరణ కారణంగా తమకు ఎక్కువ ఉద్యోగావకాశాలు లభిస్తున్నందున నగరంలోని నాలికే కమ్యూనిటీ సభ్యులు సంప్రదాయాన్ని కొనసాగించడానికి ఆసక్తి చూపడం లేదని అన్నారు. "నాలికే కమ్యూనిటీ సభ్యుల తల్లిదండ్రులు తమ పిల్లలను ఆటి కళెంజాగా దుస్తులు ధరించి, ఇళ్ల ముందు పద్దానం (సాంప్రదాయ తుళు పాటలు) ట్యూన్లకు నృత్యం చేస్తారు. ఈ రోజుల్లో, పిల్లలు కూడా చదువుపై దృష్టి పెట్టడం వల్ల సంకోచిస్తున్నారు ".

అయినప్పటికీ, ఆటి కళెంజా తుళునాడు ప్రాంతపు జానపద సంస్కృతిలో అంతర్భాగంగా ఉంది, ఈ జానపద నృత్యాన్ని ఆటి రోజులలో తుళునాడు లోపలి ప్రాంతాలలో మాత్రమే చూడవచ్చు.

ఇవి కూడా చూడండి

• భూత కోలా
• యక్షగానము