ఉచ్ఛిష్ట గణపతి వినాయకుడి తాంత్రిక రూపం. అతను గాణాపత్యుల ఆరు ప్రధాన పాఠశాలల్లో ఒకటైన ఉచ్ఛిష్ట గణపత్య శాఖ ప్రాథమిక దేవత. అతను ప్రధానంగా భిన్నమైన వామాచార ఆచారాల ద్వారా పూజించబడ్డాడు. భక్తి సాహిత్యంలో తరచుగా ప్రస్తావించబడే వినాయకుడి ముప్పై రెండు రూపాలలో అతను ఒకడు. హేరంబసుత ఉచ్ఛిష్ట గణపత్య శాఖకు చెందిన ముఖ్యుల్లో ఒకరు.

ఉచ్ఛిష్ట గణపతి, నంజనగూడు

పేరు మార్చు

దేవుడు తన పేరును ఉచ్ఛిష్ట ("మిగిలినవి") నుండి పొందాడు. ఈ పదం ఆచారం చివరిలో మిగిలిపోయిన ఆహారాన్ని సూచిస్తుంది, కానీ ఈ సందర్భంలో దాని తాంత్రిక అర్థాన్ని సూచిస్తుంది.ఉచ్ఛిష్ట అనేది నోటిలో ఉంచబడిన ఆహారం, ఇది లాలాజలంతో కలుషితమవుతుంది, అందువలన ఆచారబద్ధంగా అపవిత్రమైనది, హిందూమతంలో నిషేధం.[1]

రేఖా చిత్రాలు మార్చు

ఏనుగు-తల గల దేవుడు మంత్ర-మహర్ణవలో ఎరుపు రంగులో ఉన్నట్లు వర్ణించబడింది, అయితే ఉత్తర-కామికాగమలో చీకటిగా పేర్కొనబడింది.[2] మరొక వర్ణన అతనిని నీలిరంగు రంగులో ఉన్నట్లు వివరిస్తుంది. దేవత నాలుగు లేదా ఆరు చేతులు కలిగి ఉన్నట్లు వర్ణించబడింది.అతను కూర్చున్నట్లు వర్ణించబడింది, కొన్నిసార్లు ప్రత్యేకంగా పద్మాసనం (కమలం పీఠం) పై గుర్తించబడుతుంది. అతను రత్న ముకుట (రత్న కిరీటం) ధరించాడని, అతని నుదిటిపై మూడవ కన్ను కలిగి ఉంటాడని ఉత్తర -కామికాగమ వివరిస్తుంది.దేవుడు తన ఆరు చేతులలో కమలాన్ని (కొన్ని వర్ణనలలో, నీలి తామరపువ్వు ), [3]దానిమ్మపండు, వీణ, అక్షమాల ( జపమాల), వరి మొలకను కలిగి ఉంటాడని పేర్కొంది.ఉచ్ఛిష్ట గణపతిని ఐదు శక్తి-గణేశ చిహ్నాలలో ఒకటిగా వర్గీకరించారు, ఇక్కడ గణేశుడు శక్తితో వర్ణించబడ్డాడు, అంటే స్త్రీ భార్య.[4] అప్పుడప్పుడు, దేవత తన కుడిచేత్తో దేవుని లింగాన్ని (ఫాలస్) తాకుతుంది. తరువాతి చిహ్నంలో దేవుడు ఇథైఫాలిక్‌గా చిత్రీకరించబడ్డాడు. అటువంటి శృంగార చిత్రాలు అతని నాలుగు చేతుల రూపానికి పరిమితం చేయబడ్డాయి.[5]

ఆరాధన మార్చు

ఉచ్ఛిష్ట గణపతిని గొప్ప వరాలను ఇచ్చే దేవతగా పూజిస్తారు. ఈ దేవత స్వరూపాన్ని ధ్యానించడం పంచేంద్రియాలపై నియంత్రణను ఇస్తుంది.[6] ఉచ్చిష్ట గణపతికి అంకితం చేయబడిన ఆలయం తిరునెల్వేలిలో ఉంది, ఇక్కడ అతను సంతానాన్ని ఇచ్చే వ్యక్తిగా పూజించబడతాడు.[7]

పూరీ జగన్నాథ దేవాలయంలోని కంచి గణేష్ మందిరంలో ఉచ్ఛిష్ట గణపతి విగ్రహం ఉంది. దీనిని భండ గణపతి, కమద గణపతి అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది మొదట కాంచీపురం రాజుల పోషణలో ఉంది. కానీ గజపతి రాజు పురుషోత్తమ సమయంలో యుద్ధ దోపిడీగా పూరికి తీసుకురాబడింది. పూరీకి చెందిన దేవా (1470–97) కంచిని ఓడించాడు.[8]

గణపత్య శాఖలోని ఆరు ప్రధాన పాఠశాలల్లో ఒకటైన ఉచ్ఛిష్ట గణపత్య శాఖకు ఉచ్ఛిష్ట గణపతి పోషకుడు. వారు తాంత్రిక వామాచార పద్ధతులను అనుసరిస్తారు. ఈ విభాగం శక్తి మతం (దేవత-ఆధారిత విభాగం) కౌలా ఆరాధన ద్వారా ప్రభావితమై ఉండవచ్చు.[9]   వామాచార అభ్యాసాల ప్రకారం, భక్తుడు ఉచ్ఛిష్ట (ఆచారపరంగా అపవిత్ర) స్థితిలో, అంటే నగ్నంగా లేదా అతని నోటిలో ఆహార అవశేషాలతో (ఉచ్ఛిష్టము) ఉన్నప్పుడు దేవతను పూజిస్తారు.

ఉచ్ఛిష్ట గణపతి అభిచార (దుష్ట ప్రయోజనాల కోసం మంత్రాలను ఉపయోగించడం) ఆరు ఆచారాలతో కూడా సంబంధం కలిగి ఉన్నాడు. దీని ద్వారా ప్రవీణుడు లక్ష్యాన్ని భ్రమలకు గురిచేయవచ్చు. ఎదురులేని ఆకర్షణ లేదా అసూయతో అధిగమించవచ్చు లేదా బానిసలుగా, పక్షవాతం లేదా చంపబడవచ్చు.[10]

 
ఉచ్చిష్ట గణపతి, folio from the 19వ శతాబ్దపు శ్రీతత్త్వనిధి. వస్త్రధారణతో ఉన్న దేవత అరుదైన వర్ణన..
  • v
  • t
  • e

వినాయకుడు

రూపాలు
ఆరాధన
  • గణపత్య
  • గణేష్ చతుర్థి
  • గణేష్ జయంతి
  • సంకష్టి చతుర్థి
  • గణేశ దేవాలయాలు
  • ప్రపంచ మతాలలో వినాయకుడు
అష్టవినాయక దేవాలయాలు
  • మోర్గావ్
  • సిద్ధటెక్
  • పాలి
  • మహాద్
  • థూర్
  • లేన్యాద్రి
  • ఓజర్
  • రంజన్‌గావ్
లెజెండ్స్, టెక్ట్స్
  • గణేశ పురాణం
  • ముద్గల పురాణం
  • గణపతి అథర్వశీర్ష
  • గణేశ సహస్రనామం
  • గణేశ కథలు
అనుబంధ దేవతలు
  • గణ
  • వినాయకుని భార్యలు
  • వినాయకులు
  • వినాయకి
  • శివుడు
  • పార్వతి
  • కార్తికేయ
ఇది కూడా చూడు
  • హిందూమతం
  • హిందూ పురాణం
  • మోదక్
  • వికీమీడియా కామన్స్ వద్ద గణేశుడు

మూలాలు మార్చు

  1. Sanford, James H.. 'Literary Aspects of Japan's Dual-Ganesha Cult', Brown, pp. 313–15.
  2. 53-5.
  3. Sadguru Shivayya Subrahmanyaswamy. Loving Lord Ganesha. Himalayan Academy Publications. p. 66. ISBN 978-1-934145-17-3.
  4. పి. 53.
  5. Thomas E. Donaldson (2002). Tantra and Shakta Art of Orissa. DK Printworld. pp. 804–5. ISBN 978-81-246-0198-3.
  6. TK Jagannathan (20 August 2009). Lord Ganesha Pustak Mahal. p. 103. ISBN 978-81-223-1054-2.
  7. 'Sri Uchishta Ganapati Temple' . Dinamalar. Retrieved 30 January 2016.
  8. Mahanty, JC (2014). Gadha of Jagannatha and Badeyula at Puri (Story of Lord Jagannatha and His Temple) . Recently: Vij Books India Pvt Ltd. p. 69. ISBN 9789382652458.
  9. భండార్కర్ పి. 213.
  10. Roina Grewal (2009). Book of Ganesha.Penguin Books Limited. Pages 122–3. ISBN 978-93-5118-091-3.