ఉర్వశీ బుటాలియా
ఊర్వశి బుటాలియా (జననం 1952) భారతీయ స్త్రీవాద రచయిత్రి, ప్రచురణకర్త, ఉద్యమకారిణి. భారతదేశ మహిళా ఉద్యమంలో ఆమె చేసిన కృషికి, అలాగే ది అదర్ సైడ్ ఆఫ్ సైలెన్స్: వాయిసెస్ ఫ్రమ్ అండ్ ది పార్టిషన్ ఆఫ్ ఇండియా అండ్ స్పీకింగ్ పీస్: ఉమెన్స్ వాయిసెస్ ఫ్రమ్ కాశ్మీర్ వంటి పుస్తకాలను రచించారు.
ఊర్వశి బుటాలియా | |
|---|---|
 2011 లో ఊర్వశి బుటాలియా | |
| జననం | 1952 (age 71–72) |
| విద్యాసంస్థ | |
| వృత్తి | ప్రచురణకర్త, చరిత్రకారిణి కాళీ ఫర్ ఉమెన్ సహ వ్యవస్థాపకురాలు (1984) జుబాన్ బుక్స్ స్థాపకురాలు (2003) |
| బంధువులు | పంకజ్ బుటాలియా |
రీతూ మీనన్ తో కలిసి 1984లో భారతదేశపు మొట్టమొదటి స్త్రీవాద ప్రచురణ సంస్థ కాళీ ఫర్ ఉమెన్ ను స్థాపించారు. 2003 లో, ఆమె కాళీ ఫర్ ఉమెన్ ముద్ర అయిన జుబాన్ బుక్స్ ను స్థాపించారు.[1]
2011 లో, బుటాలియా, మీనన్ సంయుక్తంగా సాహిత్యం, విద్యలో చేసిన కృషికి భారతదేశపు నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారమైన పద్మశ్రీని అందుకున్నారు.[2]
ప్రారంభ జీవితం, విద్య
మార్చుబుటాలియా హర్యానాలోని అంబాలాలో పంజాబీ వారసత్వం కలిగిన అభ్యుదయ, నాస్తిక కుటుంబంలో జన్మించింది. సుభద్ర, జోగిందర్ సింగ్ బుటాలియా దంపతుల నలుగురు సంతానంలో ఆమె మూడవది. ఆమె తల్లి మహిళల కోసం కౌన్సిలింగ్ సెంటర్ నడిపేవారు. బుటాలియాకు బేలా అనే ఒక [పెద్ద] సోదరి, పంకజ్, రాహుల్ అనే ఇద్దరు సోదరులు ఉన్నారు. బృందావన్ లో నివసిస్తున్న వితంతువుల దయనీయ పరిస్థితులపై డాక్యుమెంటరీ తీసినందుకు ప్రసిద్ధి చెందిన వామపక్ష డాక్యుమెంటరీ ఫిల్మ్ మేకర్ పంకజ్ బుటాలియా.
బుటాలియా 1971 లో ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయంలోని మిరాండా హౌస్ నుండి సాహిత్యంలో బిఎ, 1973 లో ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయం నుండి సాహిత్యంలో మాస్టర్స్ డిగ్రీ, 1977 లో లండన్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి దక్షిణాసియా అధ్యయనాలలో మాస్టర్స్ డిగ్రీని పొందింది. ఆమె హిందీ, పంజాబీ, బెంగాలీతో పాటు ఇంగ్లీష్, ఇటాలియన్, ఫ్రెంచ్ మాట్లాడుతుంది.[3][4]
కెరీర్
మార్చు
బుటాలియా ఢిల్లీలోని ఆక్స్ఫర్డ్ యూనివర్శిటీ ప్రెస్ లో పనిచేస్తూ తన కెరీర్ ను ప్రారంభించింది. ఆమె వారి ఆక్స్ ఫర్డ్ ప్రధాన కార్యాలయంలో ఒక సంవత్సరం పనిచేసింది, తరువాత 1982 లో లండన్ కు చెందిన జెడ్ బుక్స్ కు సంపాదకురాలిగా కొంతకాలం మారింది. తరువాత ఆమె భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చి, 1984 లో రీతూ మీనన్ తో కలిసి కాళి ఫర్ ఉమెన్ అనే స్త్రీవాద ప్రచురణ సంస్థను స్థాపించింది.[5]
అశోకా యూనివర్శిటీలోని యంగ్ ఇండియా ఫెలోషిప్ లో మహిళలు, సమాజం, మారుతున్న భారతదేశంపై తన కోర్సు ద్వారా బోధనలో నిమగ్నమయ్యారు బుటాలియా.
స్త్రీవాద, వామపక్ష దృక్పథం నుండి విభజన, మౌఖిక చరిత్రలు బుటాలియా ప్రధాన ఆసక్తి రంగాలు. జెండర్, కమ్యూనిజం, ఫండమెంటలిజం, మీడియాపై ఆమె రాశారు. ది గార్డియన్, ది న్యూ ఇంటర్నేషనల్, ది స్టేట్స్ మన్, ది టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా, అవుట్ లుక్, ఇండియా టుడే వంటి పలు వార్తాపత్రికలు, మ్యాగజైన్లలో ఆమె రచనలు ప్రచురితమయ్యాయి. ఆమె వామపక్ష తెహల్కాకు, ప్రింట్, ప్రచురణ పరిశ్రమతో వ్యవహరించే బిజినెస్-టు-బిజినెస్ (బి 2 బి) ప్రచురణ అయిన ఇండియన్ ప్రింటర్ అండ్ పబ్లిషర్ కోసం సాధారణ కాలమిస్ట్గా ఉన్నారు.
బ్యూటాలియా ఆక్స్ఫామ్ ఇండియాకు కన్సల్టెంట్, ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయంలోని కాలేజ్ ఆఫ్ ఒకేషనల్ స్టడీస్లో రీడర్ హోదాను కలిగి ఉంది.
మహిళలకు కాళి
మార్చురీతూ మీనన్ తో కలిసి బుటాలియా స్థాపించిన భారతదేశపు మొట్టమొదటి ప్రత్యేక స్త్రీవాద ప్రచురణ సంస్థ కాళీ ఫర్ ఉమెన్, మూడవ ప్రపంచంలో మహిళలపై జ్ఞానాన్ని పెంచడానికి, ఇప్పటికే ఉన్న అటువంటి జ్ఞానానికి స్వరం ఇవ్వడానికి, మహిళా రచయితలు, సృజనాత్మక, విద్యావేత్తలకు ఒక వేదికను అందించడానికి 1984 లో ఒక ట్రస్టుగా స్థాపించబడింది.[6]
2003లో సహ వ్యవస్థాపకులు బుటాలియా, మీనన్ విడిపోయారు. ఇద్దరూ కాళీ ఫర్ ఉమెన్ పేరుతో తమ స్వంత ముద్రలను ఏర్పాటు చేసుకున్నారు, మీనన్ ఉమెన్ అన్ లిమిటెడ్, బుటాలియా జుబాన్ బుక్స్ ను స్థాపించారు.[7][8]
జుబాన్ బుక్స్
మార్చుమొదట 2003 లో లాభాపేక్ష లేని సంస్థగా స్థాపించబడిన జుబాన్ ఇప్పుడు జుబాన్ పబ్లిషర్స్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్ అనే ప్రైవేట్ సంస్థగా పనిచేస్తుంది. స్వతంత్ర ప్రచురణ సంస్థ ఫిక్షన్, అకడమిక్ పుస్తకాలను ప్రచురిస్తుంది, వీటిలో "దక్షిణాసియాలో మహిళల గురించి" ఉన్నాయి, ఈ జాబితాలో జయశ్రీ మిశ్రా, నివేదిత మీనన్, మంజుల పద్మనాభన్, సునీతి నామ్జోషి, అనీ జైదీ వంటి ప్రసిద్ధ రచయితలు ఉన్నారు.[9]
ది అదర్ సైడ్ ఆఫ్ సైలెన్స్
మార్చుఅనేక వార్తాపత్రిక వ్యాసాలు, స్త్రీవాద సమస్యలకు సంబంధించిన వ్యాసాలతో పాటు, బుటాలియా అనేక పుస్తకాలను రచించారు లేదా సహ-రచయితగా ఉన్నారు. విభజన బాధితులతో నిర్వహించిన డెబ్బైకి పైగా ఇంటర్వ్యూల ఫలితమైన ది అదర్ సైడ్ ఆఫ్ సైలెన్స్ (1998) కొన్ని భారతీయ విశ్వవిద్యాలయాల్లో అకడమిక్ పాఠ్యాంశంగా ఉపయోగించబడుతోంది.
గోథే ఇన్స్టిట్యూట్ దీనిని "ఇటీవలి దశాబ్దాలలో ప్రచురించబడిన దక్షిణాసియా అధ్యయనాలలో అత్యంత ప్రభావవంతమైన పుస్తకాలలో ఒకటి... విషాదం సామూహిక అనుభవంలో మహిళలపై హింస పాత్రను ఇది నొక్కి చెబుతుంది. ది అదర్ సైడ్ ఆఫ్ సైలెన్స్ 2001లో ఓరల్ హిస్టరీ బుక్ అసోసియేషన్ అవార్డును, 2003లో నిక్కీ ఆసియా ప్రైజ్ ఫర్ కల్చర్ ను గెలుచుకుంది.[10]
క్రియాశీలత
మార్చుబుటాలియా ఉమెన్స్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఫర్ ఫ్రీడమ్ ఆఫ్ ది ప్రెస్ (డబ్ల్యూఐఎఫ్పీ) అసోసియేట్.[11]
అవార్డులు, గుర్తింపు
మార్చు2000 లో, బుటాలియా విమెన్ ఇన్ పబ్లిషింగ్ నుండి పండోరా అవార్డును గెలుచుకుంది.[12]
2011లో బుటాలియాను భారత ప్రభుత్వం పద్మశ్రీ పురస్కారంతో సత్కరించింది.[8]
2017 లో, గోథే ఇన్స్టిట్యూట్ బుటాలియాకు గోథే మెడల్ను ప్రదానం చేసింది, ఇది ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ జర్మనీ అధికారిక అలంకరణ, ఇది "జర్మన్ భాషతో పాటు అంతర్జాతీయ సాంస్కృతిక మార్పిడిలో అసాధారణ సామర్థ్యాన్ని ప్రదర్శించిన వ్యక్తులను గౌరవిస్తుంది."[10][13]
పనులు
మార్చు- ఊర్వశి బుటాలియా; రీతూ మీనన్; కాళీ ఫర్ ఉమెన్ (1992). మరో మాటలో చెప్పాలంటే: భారతీయ మహిళల కొత్త రచన. మహిళల కోసం కాళీ. ISBN 978-81-85107-48-6. ఊర్వశి బుటాలియా; రీతూ మీనన్ (1995). మేకింగ్ ఎ డిఫరెన్స్: ఫెమినిస్ట్ పబ్లిషింగ్ ఇన్ ది సౌత్. బెల్లాజియో పబ్లిషింగ్ నెట్ వర్క్. ఐఎస్ బీఎన్ 9780964078086. తనికా సర్కార్; ఊర్వశి బుటాలియా (1995). స్త్రీలు, హిందూ హక్కు: వ్యాసాల సంకలనం. మహిళల కోసం కాళీ. ISBN 978-81-85107-66-0. తనికా సర్కార్; ఊర్వశి బుటాలియా (1995). స్త్రీ, మితవాద ఉద్యమాలు: భారతీయ అనుభవాలు. లండన్: జెడ్ బుక్స్. ISBN 978-1-85649-289-8. ఊర్వశి బుటాలియా (1998). నిశ్శబ్దం అవతలి వైపు: భారతదేశ విభజన నుండి స్వరాలు. పెంగ్విన్ బుక్స్ ఇండియా. ISBN 978-0-14-027171-3. ఊర్వశి బుటాలియా (2002). స్పీకింగ్ పీస్: కశ్మీర్ నుంచి మహిళల గొంతులు. మహిళల కోసం కాళీ. ISBN 978-81-86706-43-5. ఊర్వశి బుటాలియా, ఎడి. (2006). ఇన్నర్ లైన్: ది జుబాన్ బుక్ ఆఫ్ స్టోరీస్ బై ఇండియన్ ఉమెన్. జుబాన్. ISBN 978-81-89013-77-6.
మూలాలు
మార్చు- ↑ Daftuar, Swati (28 October 2010). "Identity matters". The Hindu. Retrieved 26 April 2013.
- ↑ "Press Information Bureau". www.pib.nic.in. Retrieved 2019-03-07.
- ↑ "Bio – Butalia". Lettre Ulysses Award for the Art of Reportage. Retrieved 26 April 2013.
- ↑ "Lettre Ulysses Award | Urvashi Butalia, India". www.lettre-ulysses-award.org. Retrieved 2019-03-07.
- ↑ Ghoshal, Somak (14 June 2013). "Urvashi Butalia: I want to prove that feminist publishing can survive commercially". Livemint. Retrieved 16 August 2013.
- ↑ Puri, Jyoti, Woman, Body, Desire in Postcolonial India: Narratives of Gender and Sexuality (London: Routledge, 1999).
- ↑ "Ritu Menon". Women Unlimited. Retrieved 2019-03-07.
- ↑ 8.0 8.1 "Padma Shri Awarded To Publishing Stalwarts After A Decade". All About Book Publishing. February 2011. Archived from the original on 28 ఏప్రిల్ 2021. Retrieved 28 April 2021.
- ↑ "About | Zubaan" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2019-03-07.
- ↑ 10.0 10.1 Scroll Staff. "Feminist publisher Urvashi Butalia wins the prestigious Goethe Medal". Scroll.in (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2019-03-07.
- ↑ "Associates | The Women's Institute for Freedom of the Press". www.wifp.org (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 21 June 2017.
- ↑ "Urvashi Butalia". Heinrich-Böll-Stiftung (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2019-03-07.
- ↑ "Awardee: Urvashi Butalia" (PDF). Goethe Institut.
బాహ్య లింకులు
మార్చు- జుబాన్ బుక్స్ వెబ్‌సైట్
- 2006 లెటర్ యులిసెస్ అవార్డు జ్యూరీ సభ్యునిగా జీవిత చరిత్ర
- అనుపమ అరోరా, సాండ్రిన్ సనోస్ ఇంటర్వ్యూ, ఫెమినిస్ట్ స్కాలర్‌షిప్ 6 (వసంత 2014)