కాంపిటీషన్ కమిషన్ ఆఫ్ ఇండియా
కాంపిటీషన్ కమిషన్ ఆఫ్ ఇండియా (సిసిఐ ) అనేది కాంపిటీషన్ యాక్ట్, 2002 ను అమలు చేయడానికి బాధ్యత వహించే చట్టబద్ధమైన భారత ప్రభుత్వ సంస్థ. భారతదేశం అంతటా ఇంకా భారతదేశంలో పోటీపై ప్రభావం చూపే కార్యకలాపాలను నియంత్రించడం దీని బాధ్యత. ఇది 14 అక్టోబర్ 2003న స్థాపించబడింది. మే 2009లో పూర్తిగా పనిలోకి వచ్చింది. ఈ సంస్థ మొదటి చైర్మన్ ధనేంద్ర కుమార్. కాంపిటీషన్ యాక్ట్, 2002, కాంపిటీషన్ సవరణ చట్టం, 2007 లక్ష్యాలను నెరవేర్చడం కోసం కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ సంస్థను ఏర్పాటు చేసినది. ఇది ఒక నియంత్రణ సంస్థ. స్వచ్ఛమైన పోటీని ప్రోత్సహించడం దీని లక్ష్యం. ప్రస్తుతం సిసిఐలో చైర్‌పర్సన్ కేంద్ర ప్రభుత్వం నియమించిన 6 మంది సభ్యులు ఉన్నారు.
| కాంపిటీషన్ కమిషన్ ఆఫ్ ఇండియా | |
|---|---|
| भारतीय प्रतिस्पर्धा आयोग[1] | |
| సంస్థ అవలోకనం | |
| స్థాపనం | 14 అక్టోబరు 2003 |
| పూర్వపు ఏజెన్సీ | మోనోపోలిస్ అండ్ రెస్ట్రిక్టివ్ ట్రేడ్ ప్రాక్టీసెస్ కమీషన్ [2] |
| అధికార పరిధి | భారత ప్రభుత్వం |
| ప్రధాన కార్యాలయం | న్యూఢిల్లీ |
| ఏజెన్సీ కార్యనిర్వాహకుడు/లు | అశోక్ గుప్తా [3], చైర్మన్ పి. కె. సింగ్ [4], సెక్రటరీ |
నేపథ్యం
మార్చుఇది వినియోగదారుల ప్రయోజనం కోసం తయారీదారులు సేవా సంస్థలలో ఆరోగ్యకరమైన పోటీని ప్రోత్సహించడానికి మార్కెట్లో సరసమైన పోటీ అవసరం. ఎందుకంటే వ్యాపార సంస్థలు తమ ప్రయోజనాలను పరిరక్షించుకోవడానికి పలు రకాల వ్యూహాలను, చిట్కాలను అనుసరిస్తాయి. కాంపిటీషన్ కమిషన్ ఆఫ్ ఇండియా లక్ష్యం ఆర్థిక వ్యవస్థలో న్యాయమైన పోటీని సృష్టించడం నిలబెట్టడం, ఇది ఉత్పత్తిదారులకు (తయారీదారులకు) "పని ప్రదేశం" ను అందిస్తుంది ఇంకా వినియోగదారుల సంక్షేమం కోసం మార్కెట్లను క్రియాత్మకంగా చేస్తుంది, ఇంకా మార్కెట్లో సరసమైన పోటీ వినియోగదారులకు పోటీ ధరలకు విస్తృత శ్రేణి వస్తువులు సేవలను సులభంగా పొందేలా చేస్తుంది.[5]
- ఆర్థిక వ్యవస్థలో న్యాయమైన పోటీని సృష్టించడానికి ఈ సందర్భంలో 'అందరికీ సమాన అవకాశాలను కల్పించడానికి' పోటీ చట్టం (కాంపిటీషన్ యాక్ట్,) 2002 జనవరి 13 న భారత పార్లమెంట్ అమలు చేసింది.
- దీని తరువాత, కాంపిటీషన్ కమిషన్ ఆఫ్ ఇండియా (సిసిఐ) ను కేంద్ర ప్రభుత్వం 14 అక్టోబర్ 2003 నుండి స్థాపించింది.
- ఈ చట్టం తరువాత పోటీ (సవరణ) చట్టం, 2007 చే సవరించబడింది.
- 20 మే 2009 న, పోటీ నిరోధక ఒప్పందం కీలక పరిస్థితుల దుర్వినియోగానికి సంబంధించిన చట్టం నిబంధనలు తెలియజేయబడ్డాయి. ఈ చట్టం జమ్మూ కాశ్మీర్ మినహా మొత్తం భారతదేశానికి వర్తిస్తుంది.
భారత కాంపిటీషన్ కమిషన్ ఛైర్మన్ 6 మంది సభ్యులతో పూర్తిగా పనిచేస్తుంది. పోటీ కమిషన్ నాలుగు ముఖ్య విషయాలపై దృష్టి పెడుతుంది.
- వ్యతిరేక పోటీ ఒప్పందం
- ముఖ్య పరిస్థితుల దుర్వినియోగం
- కాంబినేషన్ రెగ్యులేషన్
- పోటీ న్యాయవాదులు
విధులు
మార్చుకాంపిటీషన్ యాక్ట్, 2002, కాంపిటీషన్ సవరణ చట్టం, 2007 ప్రకారం పోటీపై ప్రతికూల ప్రభావాన్ని చూపే పద్ధతులను తొలగించడం, పోటీని ప్రోత్సహించడం నిలబెట్టడం, వినియోగదారుల ప్రయోజనాలను పరిరక్షించడం భారతదేశ మార్కెట్లలో వాణిజ్య స్వేచ్ఛను నిర్ధారించడం కమిషన్ విధి. ఏదైనా చట్టం ప్రకారం స్థాపించబడిన చట్టబద్ధమైన అధికారం నుండి పొందిన సూచనపై పోటీ సమస్యలపై అభిప్రాయం ఇవ్వడం పోటీ న్యాయవాదిని చేపట్టడం, ప్రజలలో అవగాహన కల్పించడం పోటీ సమస్యలపై శిక్షణ ఇవ్వడం కూడా దీని విధులలొ భాగము.
ప్రయోజనం
మార్చుభారతదేశం ఆర్ధిక అభివృద్ధిని దృష్టిలో ఉంచుకుని, పోటీ చట్టం (కాంపిటీషన్ యాక్ట్,) ఈ క్రింది లక్ష్యాలను సాధించడానికి కాంపిటీషన్ కమిషన్ ఆఫ్ ఇండియా ఏర్పాటు చేసినది
- పోటీని ప్రతికూలంగా ప్రభావితం చేసే పద్ధతులను నివారించడం
- మార్కెట్ పోటీని ప్రోత్సహించడం నిర్వహించడం
- వినియోగదారుల ప్రయోజనాలను పరిరక్షించడం
- భారతీయ మార్కెట్లో వాణిజ్య స్వేచ్ఛను నిర్ధారించడం
గుర్తించదగిన సందర్భాలు
మార్చు- డిసెంబర్ 2010 లో, సిసిఐ ఉల్లి ధర 80 రూపాయలను తాకినప్పుడు వ్యాపారులలో ఏదైనా కార్టలైజేషన్ ఉందా అని పరిశీలించడానికి ఒక దర్యాప్తును ప్రారంభించింది, కాని మార్కెట్ తారుమారుకి తగిన ఆధారాలు కనుగొనబడలేదు .
- ఇండియా కాంపిటీషన్ లా నిబంధనలకు విరుద్ధంగా వ్యవహరిస్తూ వ్యాపార కార్యకలాపాలు కొనసాగిస్తున్నారని గుర్తించి రూ.136 కోట్ల జరిమానా విధిస్తూ కాంపిటీషన్ కమిషన్ ఆఫ్ ఇండియా (సీసీఐ) నిర్ణయం తీసుకుంది
- సమాచారం పత్రాలను కోరుతూ డైరెక్టర్ జనరల్ ఇచ్చిన ఆదేశాలను పాటించడంలో విఫలమైనందుకు సిసిఐ 2014 లో గూగుల్‌కు 10 మిలియన్ల జరిమానా విధించింది .
- ఆన్లైన్ రిటైల్’ సంస్థలు. కొన్ని కంపెనీలతో ప్రత్యేక ఒప్పందాలు కుదుర్చుకుంటూ మొబైల్‌‌ఫోన్‌ వంటి ప్రొడక్టులను తక్కువ ధరలకు అందచేస్తున్నాయని అబ్య్ంతరం తెలిపినది.
- గూగుల్‌ పే, గూగుల్‌ ప్లే స్టోర్‌ చెల్లింపు విధానాల్లో కంపెనీ అనుచిత వ్యాపార విధానాలు అమలు చేస్తోందన్న ఆరోపణలపై లోతుగా విచారణ జరపాలంటూ డైరెక్టర్ జనరల్‌ను ఆదేశించింది[6]
- ముంబై ఎయిర్‌పోర్ట్‌లో జీవీకే ఎయిర్‌పోర్ట్‌ డెవలపర్స్‌కు ఉన్న మెజారిటీ వాటాలను (50.50 శాతం) అదానీ గ్రూప్‌ కొనుగోలు చేయడానికి కాంపిటీషన్ కమిషన్ ఆఫ్ ఇండియా (సీసీఐ) గ్రీన్‌సిగ్నల్‌ ఇచ్చింది.
- మెట్సో ఓజ్‌కు చెందిన ఖనిజాల వ్యాపారాన్ని ఔటోటెక్‌ ఓజ్‌ కొనుగోలు చేయడానికి సీసీఐ అనుమతి ఇచ్చినది[7]
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Photo of CCI title". live mint. Retrieved 10 February 2013.
- ↑ "Section 66 in The Competition Act, 2002". Retrieved 10 February 2013.
- ↑ https://www.cci.gov.in/commission
- ↑ https://www.cci.gov.in/commission
- ↑ https://www.cci.gov.in/about-cci
- ↑ "గూగుల్‌ పే.. ఎందుకు ఇలా?". Sakshi. 2020-11-10. Retrieved 2020-11-11.
- ↑ "మెట్సో ఓజ్‌కు చెందిన ఖనిజాల వ్యాపారాన్ని ఔటోటెక్‌ ఓజ్‌ కొనుగోలు చేయడానికి సీసీఐ అనుమతి". pib.gov.in. Retrieved 2020-11-11.
