కిరణ్ షెకావత్
రాజభక్తిభారతదేశం
సేవలు/శాఖభారత నౌకాదళం

కిరణ్ షెకావత్ (మే 1, 1988 - మార్చి 24, 2015) విధి నిర్వహణలో మరణించిన మొదటి భారత నావికాదళ మహిళా అధికారి. భారత నావికాదళంలో పరిశీలకునిగా ఉన్న విమానంలో, మహిళా నావికాదళ అధికారి 2015 మార్చి 24 న గోవా తీరంలో జరిగిన డోర్నియర్ ప్రమాదంలో అమరులయ్యారు. లెఫ్టినెంట్ షెకావత్ మరో నేవీ అధికారి వివేక్ ఛోకర్ భార్య.[1]

జీవిత చరిత్ర

మార్చు

జీవితం తొలి దశలో

మార్చు

ఆమె 1988 మే 1 న ముంబైలో రాజ్పుత్ కుటుంబంలో జన్మించింది.[2] రాజస్థాన్ లోని ఝున్ ఝును జిల్లా ఖేత్రి తాలూకాలోని సెఫార్గువార్ గ్రామానికి చెందిన విజేంద్ర సింగ్ షెకావత్, మధు చౌహాన్ దంపతులకు ఆమె జన్మించారు. విశాఖపట్నంలోని కేంద్రీయ విద్యాలయం-2లో పాఠశాల విద్యను పూర్తి చేసి, ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం నుంచి భౌతిక శాస్త్రంలో బ్యాచిలర్ ఆఫ్ సైన్స్ పట్టా పొందారు. 2010లో కేరళలోని ఎజిమలలోని ఇండియన్ నేవల్ అకాడమీ (ఐఎన్ఏ)లో చేరడానికి ముందు ఆమె ఓ ప్రైవేట్ బ్యాంకులో పనిచేశారు. లెఫ్టినెంట్ షెకావత్ గుర్గావ్ సమీపంలోని కుర్తాలాకు చెందిన తోటి నౌకాదళ అధికారి లెఫ్టినెంట్ వివేక్ సింగ్ ఛోకర్ను వివాహం చేసుకున్నారు, అక్కడ ఆమె అత్త సునీతా ఛోకర్ సర్పంచ్గా ఉన్నారు , కుటుంబానికి కొంత వ్యవసాయ భూమి ఉంది.

నావికా వృత్తి

మార్చు

ఆమె 2010 జూలై 5 న ఇండియన్ నేవల్ ఎయిర్ స్క్వాడ్రన్ (ఐఎన్ఎఎస్) 310 లో చేరడానికి నియమించబడింది - కోబ్రాస్ అనే మారుపేరు ఉన్న ఒక ప్రీమియర్ ఐడబ్ల్యు స్క్వాడ్రన్. ఐదేళ్ల కెరీర్లో వివిధ నేవీ స్టేషన్లలో విధులు నిర్వర్తించిన ఆమె 2015లో గోవాకు బదిలీ అయ్యారు. ఇంటెలిజెన్స్ వార్ ఫేర్ లో నిపుణురాలిగా ఉన్న ఆమె శిక్షణ సమయంలో ఇంటెలిజెన్స్ విశ్లేషణకు అవసరమైన ఎన్విరాన్ మెంట్ చార్ట్స్, ఇతర పారామీటర్లను రికార్డ్ చేస్తున్నారు.

నేవీ అధికారికి జన్మించిన ఆమె స్వయంగా నేవీలో చేరారు. రచయిత నికోలస్ స్పార్క్స్ కు పెద్ద అభిమాని అయిన ఆమె అతని పుస్తకాలన్నీ చదివింది లేదా వాటి ఆధారంగా తీసిన సినిమాలను చూసింది. 2015 జనవరిలో రిపబ్లిక్ డే పరేడ్ సందర్భంగా నేవీకి చెందిన తొలి మహిళా కవాతు బృందంలో పరిశీలకుడు లెఫ్టినెంట్ షెకావత్ పాల్గొన్నారు. ఆమె తండ్రి నేవీలో మాస్టర్ చీఫ్ పెట్టీ ఆఫీసర్ గా పదవీ విరమణ చేసి, ఆమె గౌరవార్థం లెఫ్టినెంట్ కిరణ్ షెకావత్ ఫౌండేషన్ అనే స్వచ్ఛంద సంస్థను ప్రారంభించారు. ఆమె భర్త లెఫ్టినెంట్ కమాండర్ వివేక్ సింగ్ ఛోకర్ ప్రస్తుతం కేరళలోని ఎజిమలలోని నేవల్ అకాడమీలో ఇన్స్ట్రక్టర్గా పనిచేస్తున్నారు.

2015 మార్చి 24న రాత్రి సమయంలో కూలిపోయిన ఇండియన్ నేవీ డోర్నియర్ విమానాన్ని లెఫ్టినెంట్ కిరణ్ షెకావత్, కో పైలట్ లెఫ్టినెంట్ అభినవ్ నగోరి, కమాండర్ నిఖిల్ జోషిలతో కూడిన సమర్ధవంతమైన, అనుభవజ్ఞులైన బృందం నడుపుతోంది. దేశ సముద్ర సరిహద్దులను ఉల్లంఘిస్తున్న శత్రు నౌకలను గుర్తించడానికి, నిమగ్నం చేయడానికి సముద్రంపై ఎగురుతున్న వ్యూహాత్మక విన్యాసాల్లో లెఫ్టినెంట్ కిరణ్ ఒక పరిశీలకుడిగా యుద్ధ పాత్రలో పనిచేస్తున్నారు. ప్రమాదం జరిగిన రెండు రోజుల తర్వాత ఆమె మృతదేహాన్ని, కో పైలట్ లెఫ్టినెంట్ అభినవ్ నగోరి మృతదేహాన్ని వెలికి తీయగా, పైలట్ కమాండర్ నిఖిల్ జోషిని ఒక మత్స్యకారుడు రక్షించాడు. గోవా తీరానికి నైరుతి దిశలో 60 మీటర్ల లోతులో డోర్నియర్ శిథిలాలను కనుగొన్నారు. విమానం ఫ్యూజ్ లేజ్ లో లెఫ్టినెంట్ షెకావత్ మృతదేహం లభ్యమైంది.

వారసత్వం

మార్చు
  • హర్యానాలోని కుర్తాల (నుహ్) వద్ద 2 ఎకరాల స్థలంలో లెఫ్టినెంట్ కిరణ్ షెకావత్ గౌరవార్థం షహీద్ పార్క్ అభివృద్ధి చేయబడింది.
  • కుర్తాలలోని షాహీద్ పార్క్‌లో లెఫ్టినెంట్ కిరణ్ షెకావత్ జీవిత పరిమాణ విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేశారు.
  • ఆమె గౌరవార్థం లెఫ్టినెంట్ కిరణ్ షెకావత్ పేరును చెచెరా , విలేజ్ బిగ్వాలి మధ్య 7.5 కిలోమీటర్ల రహదారికి పెట్టారు.
  • లెఫ్టినెంట్ కిరణ్ షెకావత్ కుటుంబం మార్చి 2016లో "లెఫ్టినెంట్ కిరణ్ షెకావత్ ఫౌండేషన్" పేరుతో సమాజంలోని బలహీన వర్గాల కోసం పని చేయడానికి , యువ తరానికి స్ఫూర్తినిచ్చే లక్ష్యంతో కాలానుగుణ కార్యక్రమాలను నిర్వహించడానికి ఒక సొసైటీని స్థాపించింది.

ఈవెంట్స్

మార్చు

రిపబ్లిక్ డే పరేడ్ సందర్భంగా నేవీకి చెందిన తొలి మహిళా కవాతు బృందంలో షెకావత్ పాల్గొన్నారు. గోవా తీరంలో మంగళవారం రాత్రి 22.08 గంటలకు కూలిన సముద్ర నిఘా విమానాన్ని నడిపిన కమాండర్ నిఖిల్ కుల్దీప్ జోషి విమానాన్ని నడుపుతూ 4,000 గంటలు ప్రయాణించగా, ప్రమాదానికి గురైన గంట తర్వాత మత్స్యకార నౌక రక్షించింది.

రికవరీ

మార్చు

ఐఎన్ఎస్ మకర్ అనే నౌకాదళ హైడ్రోగ్రాఫిక్ నౌక తన సైడ్-స్కాన్ సోనార్ను ఉపయోగించి 50-60 మీటర్ల లోతులో ఒక పెద్ద లోహ వస్తువును గుర్తించింది. ఆ తర్వాత అది కూలిన విమానం అవశేషాలుగా నిర్ధారించారు.

మూలాలు

మార్చు
  1. Times News Network (30 March 2015). "First woman officer to martyr in line of duty, Lt Kiran Shekhawat, cremated with full honours". Times of India website. Retrieved 2 September 2016.
  2. "जब राजस्थान की इन राजपूत अफसर बेटियों ने रचा इतिहास तो पूरे देश का सीना गर्व से हो गया चौड़ा". 28 January 2019.