కెలోరీ మీటరు

ఒక పదార్థం యొక్క విశిష్టోష్ణం తెలుసుకొనుటకు వాడే పరికరాన్ని కెలోరీమీటరు అంటారు.

నిర్మాణం

ఘన పదార్థ విశిష్టోష్ణం కనుగొనుట

మొదట కెలోరీ మీటర్ లోని నీటి ద్రవ్యరాశిని, తొలి ఉష్ణోగ్రతను గణించాలి.
వేరొక బీకరులో నీటిని తీసుకుని దానిని బాగా వేడి చేయవలెను. మనం కనుగొనవలసిన ఘన పదార్థాన్ని తీసుకుని దాని ద్రవ్యరాశిని గణించాలి.
ఘన పదార్థాన్ని మరుగుతున్న నీటిలో ఉంచి కొంత సేపు వేడి చేయాలి. అపుడు ఘన పదార్థపు తొలి ఉష్ణోగ్రతను గణించాలి.
ఘన పదార్థాన్ని వెంటనే తీసి దానిని కెలోరీ మీటరులో ఉన్న నీటిలో వేసి కదిపే కడ్డీతో కొంత సేపు కలిపి నీటి తుది ఉష్ణోగ్రతను గణించాలి. ఈ ఉష్ణోగ్రత ఘన పదార్థపు తుది ఉష్ణోగ్రత అవుతుంది.
కెలోరిమితి సూత్రం ద్వారా విలువలను ప్రతిక్షేపించి ఘన పదార్థపు విసిష్టోష్ణం గణించవచ్చు.

ఘన పదార్థ విశిష్టోష్ణం కనుగొను విధానము
విశిష్టోష్ణం కనుగొనవససిన ఘన పదార్థం	కెలోరీమీటరు లోని నీరు
ఘన పదార్థ ద్రవ్యరాశి = m గ్రాములు	కెలోరీ మీటర్ లోని నీటి ద్రవ్యరాశి = M గ్రాములు
ఘన పదార్థ విశిష్టోష్ణం = S_ఘన calori/gr.⁰C	నీటి విశిష్టోష్ణం = 1 calori/gr.⁰C
ఘన పదార్థ తొలి ఉష్ణోగ్రత = t₁ ⁰C	కెలోరీ మీటర్ లో నీటి తొలి ఉష్ణోగ్రత = t₂ ⁰C
ఘన పదార్థాన్ని కెలోరీ మీటర్ లోని నీటిలోనికి వేసినపుడు తుది ఉష్ణోగ్రత =t₃ ⁰C	కెలోరీ మీటర్ లోని నీటి తుది ఉష్ణోగ్రత = t₃ ⁰C
ఘన పదార్థం కోల్పోయిన ఉష్ణరాశి = m.S_ఘన (t₁ ⁰C - t₃ ⁰C)	నీరు గ్రహించిన ఉష్ణరాశి = M.S_నీరు (t₃ ⁰C - t₂ ⁰C)

పై విలువల బట్టి కెలోరిమితి ప్రాథమిక సూత్రం ప్రకారం ఘన పదార్థం కోల్పోయిన ఉష్ణరాశి, నీరు గ్రహించిన ఉష్ణరాశి సమానం కనుక ఘన పదార్థ విశిష్టోష్ణం గణించవచ్చు.

ఘన పదార్థ విశిష్టోష్ణం =

{M(t3-t2) \over m.(t1-t3)}

ద్రవ పదార్థ విశిష్టోష్ణం కనుగొనుట

మొదట కెలోరీ మీటర్ లోని నీటికి బదులు విశిష్టోష్ణం కనుగునవససిన ద్రవం తీసుకుని దాని ద్రవ్యరాశిని, తొలి ఉష్ణోగ్రతను గణించాలి.
వేరొక బీకరులో నీటిని తీసుకుని దానిని బాగా వేడి చేయవలెను. మనం విసిష్టోష్ణం తెలిసిన ఘన పదార్థాన్ని తీసుకుని దాని ద్రవ్యరాశిని గణించాలి.
ఘన పదార్థాన్ని మరుగుతున్న నీటిలో ఉంచి కొంత సేపు వేడి చేయాలి. అపుడు ఘన పదార్థపు తొలి ఉష్ణోగ్రతను గణించాలి.
ఘన పదార్థాన్ని వెంటనే తీసి దానిని కెలోరీ మీటరులో ఉన్న ద్రవంలో వేసి కదిపే కడ్డీతో కొంత సేపు కలిపి ద్రవం తుది ఉష్ణోగ్రతను గణించాలి. ఈ ఉష్ణోగ్రత ఘన పదార్థపు తుది ఉష్ణోగ్రత అవుతుంది.
కెలోరిమితి సూత్రం ద్వారా విలువలను ప్రతిక్షేపించి ఘన పదార్థపు విసిష్టోష్ణం గణించవచ్చు.

ద్రవ పదార్థ విశిష్టోష్ణం కనుగొను విధానము
విశిష్టోష్ణం తెలిసిన ఘన పదార్థం	కెలోరీమీటరు లోని ద్రవం
ఘన పదార్థ ద్రవ్యరాశి = m గ్రాములు	కెలోరీ మీటర్ లోని ద్రవం ద్రవ్యరాశి = M గ్రాములు
ఘన పదార్థ విశిష్టోష్ణం = S_ఘన calori/gr.⁰C	ద్రవం విశిష్టోష్ణం = S_{ద్రవం} calori/gr.⁰C
ఘన పదార్థ తొలి ఉష్ణోగ్రత = t₁ ⁰C	కెలోరీ మీటర్ లో ద్రవ తొలి ఉష్ణోగ్రత = t₂ ⁰C
ఘన పదార్థాన్ని కెలోరీ మీటర్ లోని ద్రవం లోనికి వేసినపుడు తుది ఉష్ణోగ్రత =t₃ ⁰C	కెలోరీ మీటర్ లోని ద్రవం తుది ఉష్ణోగ్రత = t₃ ⁰C
ఘన పదార్థం కోల్పోయిన ఉష్ణరాశి = m.S_ఘన (t₁ ⁰C - t₃ ⁰C)	ద్రవం గ్రహించిన ఉష్ణరాశి = M.S_{ద్రవం} (t₃ ⁰C - t₂ ⁰C)

పై విలువల బట్టి కెలోరిమితి ప్రాథమిక సూత్రం ప్రకారం ఘన పదార్థం కోల్పోయిన ఉష్ణరాశి, ద్రవం గ్రహించిన ఉష్ణరాశి సమానం కనుక ఘన పదార్థ విశిష్టోష్ణం గణించవచ్చు.

ద్రవ పదార్థ విశిష్టోష్ణం =

{mS(t1-t3) \over M(t3-t2)}

పై సమీకరణం లో S అనునది ఘన పదార్థ విశిష్టోష్ణం