గెబాంగ్ (ఇండోనేషియా: Candi Gebang) అనేది ఇండోనేషియాలోని యోగ్యకార్తా శివార్లలో ఉన్న ఎనిమిదవ శతాబ్దపు పురాతన హిందూ దేవాలయం. ఈ ఆలయం యోగ్యకర్తలోని ప్రత్యేక ప్రాంతం ఐన స్లెమాన్ రీజెన్సీలోని న్గేమ్‌ప్లాక్‌లోని వెడోమార్తాని గ్రామంలోని గెబాంగ్ కుగ్రామంలో ఉంది. ఈ ఆలయాన్ని మేడాంగ్ రాజ్య కాలంలో నిర్మించారు. ఆలయానికి సంబంధించి ఎలాంటి చారిత్రక నేపథ్యాలు లేదా శాసనాల రికార్డులు లేవు. ఏదేమైనప్పటికీ, ఈ ఆలయం c. 730 నుండి 800 వరకు మేడాంగ్ మాతరం రాజ్యం పాత కాలంలో నిర్మించబడిందని పురావస్తు శాఖ తేల్చి చెప్పింది.[1]

గెబాంగ్ ఆలయం
నైరుతి మూల నుండి గెబాంగ్ ఆలయ దృశ్యం
సాధారణ సమాచారం
నిర్మాణ శైలిఇండోనేషియా
దేశంఇండోనేషియా

ఆవిష్కరణ

మార్చు

నవంబర్ 1936లో ఒక గ్రామస్థుడు ఈ ప్రదేశంలో ఒక వినాయకుని విగ్రహాన్ని కనుగొన్నాడు. ఆర్ట్ అండ్ ఆర్కియోలాజికల్ సర్వీసెస్ (Oudheid Dienst) తవ్వకాలు ప్రారంభించి, వారు గణేశ విగ్రహం ఒక చిన్న రాతి భవనంలో భాగమని కనుగొన్నారు. ఆ సంవత్సరం పురావస్తు శాఖ త్రవ్వకాలు నిర్వహించబడ్డాయి. అక్కడ ఆలయ శిధిలాలు, పైకప్పు, పునాది భాగాలు చెక్కుచెదరకుండా కనిపించే ఆండీసైట్ రాళ్లను కనుగొన్నారు. భవనం భాగాలతో పాటు, తవ్వకంలో కుండలు, విగ్రహాలు, రాతి పెట్టె (పెరిపిహ్), లింగం వంటి కొన్ని కళాఖండాలు కూడా లభించాయి. గ్రామం పేరుగా ఈ ఆలయానికి "గెబాంగ్" అని పేరు పెట్టారు. దాని ఆవిష్కరణ సమయంలో, ఆలయ గోడ, పైకప్పు కూలిపోయాయి, అయినప్పటికీ పునాది ఇప్పటికీ చెక్కుచెదరకుండా ఉంది. ఆలయ శిధిలాలు మౌంట్ మెరాపి అగ్నిపర్వత లాహర్ అవక్షేపాల క్రింద ఖననం చేయబడ్డాయి. ఈ ఆలయాన్ని వాన్ రోమాండ్ట్ 1937 నుండి 1939 వరకు పునర్నిర్మించారు.

నిర్మాణం

మార్చు

గెబాంగ్ ఆలయం పురాతన హిందూ దేవాలయ లక్షణాలను కలిగి ఉంది. ఈ ఆలయ పునాది 5.25 x 5.25 మీటర్లుగా, ఆలయం ఎత్తు 7.75 మీటర్లుగా ఉంది. ఈ ఆలయానికి ప్రవేశ మెట్లు లేవు, ప్రస్తుతం చెక్క పదార్థంతో తాత్కాలిక మెట్లు తయారు చేయబడ్డాయి. ఈ ఆలయం తూర్పు వైపున ఉన్న ప్రవేశద్వారంతో తూర్పు ముఖంగా ఉంది. పోర్టల్ కుడి వైపున నందీశ్వరుని విగ్రహాలతో నిండిన రెండు గూళ్లు ఉన్నాయి. నవంబర్ 1989లో నందీశ్వరుని తల చోరీకి గురైంది. ఎడమ గూడు బహుశా నందీశ్వరుని ప్రతిరూపంగా మహాకాళ విగ్రహాన్ని కలిగి ఉండవచ్చు, అయితే ఇక్కడ మహాకాల విగ్రహం కనుగొనబడలేదు. లోపలి గది మధ్యలో యోని ఉంచబడింది. ఈ ఆలయ బయటి గోడపై ఉత్తరం, దక్షిణం, తూర్పు వైపున మూడు గూళ్లు ఉన్నాయి. ఉత్తర, దక్షిణ గూళ్లు ఖాళీగా ఉన్నాయి, అయితే పడమటి వైపున యోనిపై వినాయకుడి విగ్రహం ఉంది. యోగ్యకర్త సమీపంలోని ఇతర హిందూ దేవాలయాలతో పోలిస్తే, గెబాంగ్ ఆలయం ప్రత్యేకమైన నిర్మాణ శైలిని కలిగి ఉంది; పైకప్పు మీద, కిటికీ ఫ్రేమ్ల పై అద్భుతమైన శిల్పాలు చెక్కబడ్డాయి. చిన్న చిన్న గూళ్ళలో కూడా కూర్చున్న శిల్పాలు కనిపిస్తాయి. ఈ శిల్పాలను 'కుడు' అంటారు. దేవతల తలలను వర్ణించే ఇలాంటి పైకప్పు ఆభరణాల శైలులు డియెంగ్ దేవాలయాలు, డియెంగ్ పీఠభూమి, సెంట్రల్ జావాలోని బీమా ఆలయ పైకప్పుపై కూడా కనిపిస్తాయి. ఆలయ శిఖరం రత్నాలతో అలంకరణ చేయబడింది. ఆలయ ప్రాంగణంలో నాలుగు మూలల్లో నాలుగు శివ లింగాలు ఉన్నాయి.

మూలాలు

మార్చు
  • Information board on the location of the temple, Archaeological Office of Yogyakarta Province
  1. Candi, Space and Landscape, Véronique Degroot. pp 278-.