దివ్య ద్వివేది భారతీయ తత్వవేత్త, రచయిత్రి[1]. ఢిల్లీలోని ఇండియన్ ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీలో అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్ గా పనిచేస్తున్నారు. సాహిత్య తత్త్వం, సౌందర్య శాస్త్రం, మానసిక విశ్లేషణ తత్వశాస్త్రం, కథన శాస్త్రం, కులం, జాతి విమర్శనాత్మక తత్వశాస్త్రం, గాంధీ రాజకీయ ఆలోచనపై ఆమె దృష్టి సారించింది. ఆమె గాంధీ అండ్ ఫిలాసఫీ: ఆన్ థియోలాజికల్ యాంటీ పాలి

దివ్య ద్వివేది
పునర్నిర్మాణం
న్యూఢిల్లీలోని ఇండియా ఇంటర్నేషనల్ సెంటర్ లో ద్వివేది మాట్లాడుతూ..
పూర్వ విద్యార్థిలేడీ శ్రీరామ్ కాలేజ్ (బీఏ)

సెయింట్ స్టీఫెన్స్ కాలేజ్, ఢిల్లీ (ఎంఏ) ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయం (ఎం.ఫిల్)

ఐఐటీ ఢిల్లీ (పీహెచ్ డీ)

టిక్స్ అనే పుస్తకానికి సహ రచయిత్రి[2].

ప్రారంభ జీవితం, విద్యాభ్యాసం

మార్చు

ద్వివేది స్వస్థలం అలహాబాద్[3]. ఆమె తల్లి సునీత ద్వివేది, తండ్రి రాకేష్ ద్వివేది సుప్రీంకోర్టులో సీనియర్ న్యాయవాదిగా ప్రాక్టీస్ చేస్తున్నారు. ద్వివేది తాత ఎస్.ఎన్.ద్వివేది భారత సుప్రీంకోర్టులో న్యాయమూర్తిగా, ఆమె మేనమామ రాజ్ మంగళ్ పాండే భారత ప్రభుత్వంలో మంత్రిగా పనిచేశారు.

ఢిల్లీలోని లేడీ శ్రీరామ్ కాలేజీ నుంచి బ్యాచిలర్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్ డిగ్రీ, సెయింట్ స్టీఫెన్స్ కాలేజీ నుంచి మాస్టర్స్ డిగ్రీ పొందారు. ఢిల్లీ యూనివర్శిటీ నుంచి ఎంఫిల్ పూర్తి చేసిన ఆమె ఢిల్లీలోని ఇండియన్ ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ నుంచి డాక్టరేట్ పొందారు. జీన్-లూక్ నాన్సీ రచనలు ఆమె విశ్వవిద్యాలయ విద్య సమయంలో ప్రభావం చూపాయి[4].

కెరీర్

మార్చు

ఢిల్లీలోని సెయింట్ స్టీఫెన్స్ కాలేజీలో అసిస్టెంట్ ప్రొఫెసర్ గా, ఢిల్లీ యూనివర్సిటీలో ఇంగ్లిష్ విభాగంలో అసోసియేట్ ఫ్యాకల్టీగా, ఐఐటీ ఢిల్లీలోని హ్యుమానిటీస్ అండ్ సోషల్ సైన్సెస్ విభాగంలో అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్ గా ద్వివేది పనిచేశారు[5]. ఆమె తత్వశాస్త్రం, సాహిత్యం రంగాలలో బోధిస్తుంది. 2013, 2014 సంవత్సరాల్లో ఆర్హస్ యూనివర్సిటీలోని సెంటర్ ఫర్ కాల్పనిక స్టడీస్ లో విజిటింగ్ స్కాలర్ గా పనిచేశారు.

రట్జర్స్ విశ్వవిద్యాలయం నిర్మించిన ఎపిస్టెమ్ జర్నల్ 2021 లో ద్వివేది, షాజ్ మోహన్ రచనలపై ఒక ప్రత్యేక సంచికను ప్రచురించింది, ఇందులో రాబర్ట్ బెర్నాస్కోనీ, మార్గురైట్ లా కాజ్ వ్యాసాలు ఉన్నాయి[6].

రాబర్ట్ జె.సి.యంగ్, స్టీఫెన్ విల్లర్ తదితరులతో కలిసి ఇంటర్నేషనల్ కంపారిటివ్ లిటరేచర్ అసోసియేషన్ థియరీ కమిటీలో సభ్యురాలిగా ఉన్నారు. ద్వివేది ఇంటర్నేషనల్ నెట్ వర్క్ ఆఫ్ ఉమెన్ ఫిలాసఫర్స్ లో సభ్యురాలు. 2022లో ఇంటర్నేషనల్ సొసైటీ ఫర్ ది స్టడీ ఆఫ్ నరేటివ్ (ఐఎస్ఎస్ఎన్) కార్యనిర్వాహక మండలి సభ్యురాలిగా ద్వివేది ఎన్నికయ్యారు[7].

తాత్విక రచనలు, అభిప్రాయాలు

మార్చు

ద్వివేది సాహిత్య తత్త్వశాస్త్రం, మనోవిశ్లేషణ తత్వం, కథనాలు, విమర్శ తత్వం, రాజకీయ తత్వశాస్త్రం, సౌందర్య శాస్త్రం, కులం, జాతిపై విమర్శనాత్మక అధ్యయనాలు చేశారు. ఆమె తాత్త్విక రచనను పునర్నిర్మాణం, ఖండాంతర తత్వశాస్త్రంతో పాటు పునర్నిర్మాణ భౌతికవాదంగా వర్ణించారు. ఆమె తాత్విక పరిశోధన ప్రాజెక్టులలో కథనశాస్త్రంపై దృష్టి కేంద్రీకరించబడింది,, ఆమె ఆలోచనా విధానాన్ని ఎటియెన్ బాలిబార్, స్లావోజ్ జిజెక్, జార్జెస్ దీదీ-హుబెర్మాన్, బార్బరా కాసిన్ వంటి పండితులు "జీన్-లూక్ నాన్సీ, బెర్నార్డ్ స్టిగ్లర్, అకిల్లె ఎంబెంబె, బార్బరా కాసిన్ లతో స్నేహ సమాజంలో అభివృద్ధి చెందుతున్నట్లు" వర్ణించారు[8].

ద్వివేది సంపాదకత్వం వహించిన డిసెంబర్ 2017 ఉమెన్ ఫిలోస్ఫర్స్ జర్నల్ కు ఒక పరిచయంలో, బార్బరా కాసిన్ బ్రాహ్మణ కులానికి చెందిన ద్వివేదిని "అంటరానివారు"గా చేస్తుంది, అందువల్ల దళితులు, "అంటరానివారు" కంటే పూర్తిగా భిన్నమైన అర్థంలో ఆమెను "అంటరానివారు"గా చేస్తుంది. సాపేక్ష అర్థంలో అంటరానిది, ఎందుకంటే ఉన్నత కులాలలో కూడా స్త్రీ మేధావి పురుష మేధావికి విలువ లేదు. ఆమె ఒక తత్వవేత్త, సాహిత్య విద్వాంసురాలు, హిందీ మాదిరిగానే ఆంగ్లం ఆమె మాతృభాష,, ఆమె పోస్ట్ కాలనీయల్ అంటే ఏమిటి, ఉపఖండంలో అది ఏమి పనిచేస్తుంది, దాని పేరుతో ఏమి చేస్తుందో ఆలోచించవలసి వచ్చింది[9]."

గాంధీ అండ్ ఫిలాసఫీ: ఆన్ థియోలాజికల్ యాంటీ పాలిటిక్స్

మార్చు

2018 లో, ద్వివేది తత్వవేత్త షాజ్ మోహన్తో కలిసి గాంధీ అండ్ ఫిలాసఫీ: ఆన్ థియోలాజికల్ యాంటీ పాలిటిక్స్ అనే పుస్తకాన్ని రచించారు. ఈ పుస్తకం మహాత్మా గాంధీ ఆలోచనలోని వివిధ కోణాలను ఒక కొత్త తాత్విక వ్యవస్థ నుండి పరిశీలిస్తుంది. జీన్-లూక్ నాన్సీ గాంధీ అండ్ ఫిలాసఫీకి ముందుమాట రాశారు, ఇది మెటాఫిజిక్స్ లేదా హైపోఫిజిక్స్ కాని తత్వశాస్త్రానికి ఒక కొత్త దృక్పథాన్ని ఇస్తుందని చెప్పారు[10].

గాంధీ, తత్వశాస్త్రం తాత్విక ప్రాజెక్టు కొత్త మూల్యాంకన వర్గాలను సృష్టించడం అని బుక్ రివ్యూ పేర్కొంది, "రచయితలు, గాంధీ ఆలోచనతో నిమగ్నమవడంలో, వారి వర్గాలను ఒకేసారి వర్ణనాత్మకంగా, మూల్యాంకనంగా సృష్టిస్తారు", అదే సమయంలో "తత్వశాస్త్రం పట్ల అభిరుచి ఉన్నవారికి చదవడం కష్టం" కఠినత వల్ల కలిగే కష్టాన్ని ఎత్తి చూపింది. రాబర్ట్ బెర్నాస్కోనీ ఇలా వ్రాశారు, "ఇది చదవడానికి ఒక సవాలుతో కూడుకున్న పుస్తకం. మీకు అర్థమైందని మీరు భావించే సుపరిచిత పదాలు అసంబద్ధంగా ఉపయోగించబడతాయి, మీరు పుస్తకం అంతటా చదివినప్పుడు, ఈ పదాలు వచ్చిన తరువాత మాత్రమే ఆ పదానికి ఇప్పుడు అర్థం ఏమిటో మీకు కొత్త అవగాహన వస్తుంది. అదేవిధంగా, వారు కొత్త పదాలుగా అనిపించే పదాలను స్వీకరిస్తారు, అవి ఖచ్చితంగా నాకు కొత్తవి, ఆపై పుస్తకం చదివేటప్పుడు భాషతో ఏమి చేయగలరో నెమ్మదిగా గుర్తిస్తారు." ది వైర్ కోసం ఒక సమీక్షలో జె.రేఘు ప్రకారం, ఈ పుస్తకం "తరచుగా థ్రిల్లర్ లాగా చదువుతుంది, కానీ కొన్నిసార్లు ఇది జాగ్రత్తగా దృష్టిని కోరుతుంది, ఇది ఆశ్చర్యపోనవసరం లేదు.

ది హిందూ పత్రికకు ఒక సమీక్షలో, త్రిదీప్ సుహ్రుద్ ఈ పుస్తకాన్ని "విద్రోహమైనది కాని గాఢమైన ప్రేమ" అని వర్ణించారు, రచయితలు, "తమ సందేహం ద్వారా గాంధీని మన కాలానికి, అంతకు మించి తీవ్రమైన తత్వవేత్తగా ధృవీకరిస్తారు" అని రాశారు. ది ఇండియన్ ఎక్స్ప్రెస్ కోసం ఒక సమీక్షలో, రాజ్ అయ్యర్ ఇలా పేర్కొన్నారు, "మోహన్, ద్వివేది బైనరీ ఫోర్క్ - హాగియోగ్రఫీ లేదా విట్యూపరేషన్ను నివారించడంలో అద్భుతమైన పని చేశారు - ఎందుకంటే గాంధీ, హాగియోగ్రఫీలో ఎక్కువ భాగం గాంధీని ఆధ్యాత్మికీకరించాల్సిన అవసరం నుండి వస్తుంది". [ధృవీకరణ అవసరం] డెక్కన్ క్రానికల్ కోసం రాసిన సింథియా చంద్రన్ , "అంతిమ విప్లవ రాజకీయ కార్యక్రమాన్ని అభివృద్ధి చేసే భౌతికవాది, అంతర్జాతీయవాద గాంధీజీని ఈ పుస్తకం వెల్లడిస్తుంది" అని పేర్కొన్నారు.

మూలాలు

మార్చు
  1. "#ELLEVoices: Divya Dwivedi On How She Is #ImaginingTheWorldToBe". Elle India (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-01-14.
  2. "Divya Dwivedi | Humanities & Social Sciences". hss.iitd.ac.in.
  3. Varagur, Krithika (8 January 2020). "Hindutva and the Academy: A Conversation with Divya Dwivedi". Los Angeles Review of Books (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 18 November 2023.
  4. "The proletariat are all those who are denied the collective faculty of imagination; Divya Dwivedi tells ILNA". ILNA (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-05-17.
  5. "Divya Dwivedi | Humanities & Social Sciences". hss.iitd.ac.in.
  6. "Interview with Divya Dwivedi – Humanities, Arts and Society" (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2022-02-18.
  7. Mediapart, Les invités de (7 November 2022). "In support of Divya Dwivedi and Shaj Mohan". Mediapart. Retrieved 2022-11-24.
  8. "Book Excerpt: What different theories of philosophy tell us about Gandhi's experiments with truth". Scroll.in. 13 August 2019.
  9. "Gandhi as Chrysalis for a New Philosophy". The Wire.
  10. Chronicle, Deccan (2019-02-11). "New book rubbishes BJP aim to assimilate Gandhi". Deccan Chronicle. Retrieved 2023-12-20.