ధన్ సింగ్ గుర్జర్
ధున్నా సింగ్ అని కూడా పిలువబడే ధన్ సింగ్ గుర్జర్ మీరట్ భారతీయ కొత్వాల్ (పోలీసు చీఫ్), అతను 1857 తిరుగుబాటులో పాల్గొన్నాడు, మీరట్ లోని బ్రిటిష్ ఈస్టిండియా కంపెనీకి వ్యతిరేకంగా నాయకత్వం వహించాడు.[1][2] 1857 విప్లవానికి మూలకర్తగా పేరుగాంచారు.[3]
ధన్ సింగ్ గుర్జర్ | |
|---|---|
 మీరట్లో ధన్ సింగ్ గుర్జార్ విగ్రహం | |
| జననం | పాంచాలి, మీరట్,ఈస్టిండియా కంపెనీ |
| మరణం | 1857 జూలై 4 (వయసు 36–37) |
| ఉద్యమం | భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమం |
ప్రారంభ జీవితం
మార్చుధన్ సింగ్ మీరట్ జిల్లాలోని పంచలి లేదా పాంచాలి గ్రామంలో జన్మించాడు.[2] మీరట్ లోని గుర్జార్లు సాంప్రదాయకంగా శక్తివంతమైన సమాజంగా ఉన్నారు, వీరు ఈ ప్రాంతంలో భూమి, పశువుల వ్యాపారాన్ని నియంత్రించారు. అయితే కంపెనీ పాలనలో వారు తమ పశువులను మేపడానికి ఆధారపడ్డ భూమిలో ఎక్కువ భాగం జాట్స్ వంటి ఇతర సమూహాలకు వేలం వేయబడింది. బ్రిటిష్ అధికారులు గుర్జార్లను క్రిమినల్ తెగల చట్టం క్రింద నేరస్థులుగా ముద్రవేసినారు.[4]
1857 తిరుగుబాటులో పాత్ర
మార్చు1857 మే 10న మీరట్ లో ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ పాలనకు వ్యతిరేకంగా తిరుగుబాటు జరిగింది. నగరం కొత్వాల్ గా ధన్ సింగ్ పని నగరాన్ని రక్షించడం. అయితే తిరుగుబాటులో చేరడానికి లేదా తిరుగుబాటుదారుల కోపం నుండి తప్పించుకోవడానికి అతని అధికారులు ఆ రోజు అతని విడిచిపెట్టారు. నగరంలో పెద్ద ఎత్తున అల్లర్లు, దోపిడీలు, హత్యలు జరిగాయి. గుర్రాలను దొంగిలించినందుకు అతని చౌకీదార్లు (గార్డులు) ఇద్దరు గుర్జార్ వ్యక్తులను పట్టుకున్నప్పుడు, తిరుగుబాటుదారుల నుండి ప్రతీకార చర్యలకు భయపడి అరెస్టులు చేయవద్దని అతను వారిని కోరాడు. అర్ధరాత్రి సమయంలో, అతన్ని ఒక బెంగాలీ వ్యక్తి ఇంటికి పిలిచారు, సాయుధ గుర్జార్ల భారీ సమూహం అతన్ని దోచుకుంది. ధన్ సింగ్ చౌకీదార్లు దోపిడీచేసిన ఇద్దరిని అరెస్టు చేశారు, కాని సింగ్ గుర్జార్లకు వ్యతిరేకంగా బలప్రయోగం చేయకుండా వారిని నిరోధించాడు. ఆ తర్వాత అతను ఆ ఇద్దరిని విడుదల చేశాడు.[4]
ధన్ సింగ్, పలువురు ఇతర పోలీసులు తరువాత పోలీసు దళాన్ని (కొత్వాలీ) విడిచిపెట్టారు. మీరట్ జిల్లా నలుమూలల నుండి వేలాది మంది గ్రామస్థులను నగర జైలుకు నడిపించాడని భావిస్తున్నారు. అధికారిక రికార్డుల ప్రకారం తిరుగుబాటుదారులు 839 మంది ఖైదీలను జైలు నుంచి విడుదల చేశారు. ఢిల్లీ ముట్టడిలో పాల్గొన్న తిరుగుబాటుదారులలో ఈ ఖైదీలు కూడా ఉన్నారు.[5]
సంస్మరణ
మార్చు- మీరట్ లోని సదర్ పోలీస్ స్టేషన్ ఆవరణలో ఉత్తర ప్రదేశ్ డైరెక్టర్ జనరల్ ఆఫ్ పోలీస్ ఓపి సింగ్ కొత్వాల్ ధన్ సింగ్ గుర్జర్ విగ్రహాన్ని ఆవిష్కరించారు. ధన్ సింగ్ కొత్వాల్ ఒక అధ్యాయాన్ని పోలీసు శిక్షణలో చేర్చనున్నట్లు ఆయన ప్రకటించారు, అతని స్ఫూర్తిదాయకమైన ధైర్యసాహసాలు, ప్రాణత్యాగం కథను ప్రజలకు తీసుకువెళ్ళడానికి ఒక డాక్యుమెంటరీని తయారు చేస్తామని ఆయన ప్రకటించారు.[6][7]
- మీరట్ విశ్వవిద్యాలయం క్యాంపస్ కమ్యూనిటీ సెంటర్ అయిన ధన్ సింగ్ కొత్వాల్ కమ్యూనిటీ సెంటర్ అతని పేరు మీద ఉంది.[8]
- ఘజియాబాద్ లోని లోనీలో ఉన్న ధన్ సింగ్ గుర్జర్ మహావిద్యాలయకు కూడా ఆయన పేరు పెట్టారు.
- న్యూఢిల్లీలోని సరితా విహార్ ప్రాంతం గుండా నడిచే ధమని రహదారికి కొత్వాల్ ధన్ సింగ్ గుర్జర్ పేరు పెట్టారు.[9]
బాహ్య లింకులు
మార్చుమూలాలు
మార్చు- ↑ May 10, Uday Rana / TNN / Updated:; 2015; Ist, 22:45. "Farmers, cops and sadhus who aided sepoys in 1857 | Meerut News - Times of India". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-09-20.
{{cite web}}:|last2=has numeric name (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ 2.0 2.1 Bates, Crispin (2013-03-26). Mutiny at the Margins: New Perspectives on the Indian Uprising of 1857: Volume I: Anticipations and Experiences in the Locality (in ఇంగ్లీష్). SAGE Publications India. ISBN 978-81-321-1336-2.
- ↑ "धन सिंह गुर्जर ने शुरू किया था देश का पहला स्वतंत्रता संग्राम, अंग्रेजी हुकूमत के छूट गए थे पसीने". Patrika News (in hindi). Retrieved 2021-09-20.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ 4.0 4.1 Wagner, Kim A. (2010). The Great Fear of 1857: Rumours, Conspiracies and the Making of the Indian Uprising (in ఇంగ్లీష్). Peter Lang. ISBN 978-1-906165-27-7.
- ↑ May 10, Uday Rana / TNN / Updated:; 2015; Ist, 22:45. "Farmers, cops and sadhus who aided sepoys in 1857 | Meerut News - Times of India". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-09-20.
{{cite web}}:|last2=has numeric name (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ "Statue of 1857 hero Kotwal Dhan Singh Gurjar unveiled at Meerut police station". The Statesman (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2018-07-03. Retrieved 2021-09-20.
- ↑ "यूपी पुलिस पढ़ेगी शहीद धनसिंह कोतवाल का इतिहास". Hindustan (in hindi). Retrieved 2021-09-20.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "Chaudhary Charan Singh University, Meerut | Establishment". web.archive.org. 2014-09-11. Archived from the original on 2014-09-11. Retrieved 2021-09-20.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help) - ↑ "Kotwal DhanSingh Gurjar Marg - Google Search". www.google.com. Retrieved 2021-09-20.