పురా ఉలున్ దాను బతుర్
పురా ఉలున్ దను బాతుర్ ("పురా బతుర్" లేదా "పురా ఉలున్ దాను" అని కూడా పిలుస్తారు) ఇండోనేషియాలోని బాలి ద్వీపంలో ఉన్న ఒక హిందూ బాలినీస్ ధార్మిక దేవాలయం. ఇది పురా కహ్యాంగన్ జగత్‌లో ఒకటిగా, పురా ఉలున్ దను బతుర్ బాలిలోని అత్యంత ముఖ్యమైన దేవాలయాలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది. ఇది మొత్తం ద్వీపం సామరస్యాన్ని, స్థిరత్వాన్ని కాపాడుతుంది. పురా ఉలున్ దను బాతుర్ ఉత్తర దిశ వైపు ముఖం చేసి ఉంటుంది. ఇది బాలిలోని అతిపెద్ద సరస్సు అయిన బటూర్ సరస్సు దైవమైన విష్ణువు, స్థానిక దేవత దేవి దానుకి అంకితం చేయబడింది. అసలైన ఆలయ సమ్మేళనం ధ్వంసమైన తరువాత, ఆలయం 1926లో తిరిగి పునర్నిర్మించబడింది. ఈ ఆలయం, బాలిలోని 3 ఇతర ప్రదేశాలతో పాటు, బాలి ప్రావిన్స్ సాంస్కృతిక ప్రకృతి దృశ్యాన్ని ఏర్పరుస్తుంది, దీనిని యునెస్కో 2012లో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా లిఖించింది.[1]
| పురా ఉలున్ దను బాతుర్ దేవాలయం | |
|---|---|
 పాదురక్ష ("కోరి అగుంగ్" కూడా) పురా ఉలున్ దాను బతుర్ పోర్టల్, ఆలయం లోపలి గర్భగుడి వైపు ప్రవేశ మార్గం. | |
| సాధారణ సమాచారం | |
| రకం | పురా |
| నిర్మాణ శైలి | బాలినిస్ |
| చిరునామా | జలన్ కింతామణి, బతుర్ సెలతన్, బంగ్లీ, బాలి 80652 |
| భౌగోళికాంశాలు | 8°15′17″S 115°20′09″E / 8.254719°S 115.335851°E |
| ఉన్నతి (ఎత్తు) | 1,459 metres (4,787 ft) |
| నిర్మాణ ప్రారంభం | 17వ శతాబ్దం |
బాటూర్ గ్రామం మార్చు
బాటూర్ గ్రామం మౌంట్ బాటూర్ కాల్డెరాకు సమీపంలో ఉంది. గ్రామం మూడు పెర్బెకెలాన్ (పరిపాలన విభాగం) గా విభజించబడింది, అవి బతుర్ ఉతారా (ఉత్తరం), బతుర్ తెంగా (మధ్య), బతుర్ సెలటన్ (దక్షిణం). గ్రామస్థులు రైతులు, చేతివృత్తులు, వ్యాపారులు, ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు, పర్యాటక పరిశ్రమలో తమ జీవనాన్ని సాగిస్తున్నారు.[2]
చరిత్ర మార్చు
1926 విస్ఫోటనంలో మౌంట్ బటూర్ నల్ల లావా దాదాపుగా పురా బాటూర్ అసలు సమ్మేళనం కోరి అగుంగ్‌ను చుట్టుముట్టింది. పురా బతుర్ లేదా పురా ఉలున్ దాను మొదట 17వ శతాబ్దంలో స్థాపించబడింది. ఈ ఆలయం విష్ణు దేవుడికి, దేవీ డాను సరస్సు దేవతకు అంకితం చేయబడింది. బాలిలోని అతిపెద్ద సరస్సు అయిన బటూర్ సరస్సు, బాలిలోని వ్యవసాయ కార్యకలాపాలకు ప్రాథమిక నీటి వనరుగా బాలి ద్వీపంలో అత్యంత ముఖ్యమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది. పురా అనే పదానికి "ఆలయం" అని అర్ధం. కాబట్టి ఆలయ పేరుకు "సరస్సు మూల దేవాలయం" అని అర్ధం. బాటూర్ అనే పదానికి, ఆలయం ఉన్న బాటూర్ గ్రామం తర్వాత, "స్వచ్ఛమైనది" లేదా "ఆధ్యాత్మికంగా పరిశుభ్రమైనది" అని అర్థం. పురా ఉలున్ దాను నిర్వచనం బటూర్ గ్రామస్తుల శ్రేయస్సు కోసం, బాలి మొత్తం హిందూ సమాజం కోసం, ముఖ్యంగా ద్వీపంలోని వరి పొలాలకు నీరు పెట్టడంలో నీటి ప్రాముఖ్యతను వివరిస్తుంది.
1917లో మౌంట్ బాటూర్ విస్ఫోటనం చెందడానికి ముందు, పురా బాతుర్, అసలు గ్రామం (అప్పుడు కరంగ్ అన్యార్ అని పిలుస్తారు, దీని అర్థం "కొత్త ప్రాంతం") బాటూర్ పర్వతం నైరుతి స్థావరం వద్ద ఉంది. 1917 విస్ఫోటనం లావా ప్రవాహం వేలాది మంది ప్రాణనష్టానికి కారణమైంది. విధ్వంసం జరిగినప్పటికీ, పుర ఉలున్ దను బాతుర్ గేట్ల వద్ద నల్లటి లావా ప్రవాహం ఆగిపోయింది. ఆలయానికి చేరుకోకముందే లావా ఆగిపోయినందున, బాలినీస్ ప్రజలు దీనిని మంచి శకునంగా భావించి ఆ ప్రాంతంలోనే ఉండాలని నిర్ణయించుకున్నారు.[3]
1926 ఏప్రిల్ 21న, మౌంట్ బాటూర్ మళ్లీ విస్ఫోటనం చెందింది, ఈసారి కరంగ్ అన్యార్ గ్రామం మొత్తాన్ని నాశనం చేసింది. లావా కూడా దాదాపు మొత్తం సమ్మేళనాన్ని కప్పివేసి, ఆలయం వైపు ముందుకు సాగింది. గ్రామం నాశనమైనప్పటికీ, 1,500 మంది గ్రామస్థులు నష్టపోయినప్పటికీ, ఆలయంలోని 11 అంచెల ప్రధాన మందిరం మనుగడలో ఉంది. విస్ఫోటనం సమయంలో మౌంట్ బటూర్ పరిసర ప్రాంతం నివాసయోగ్యం కాదని ప్రకటించడంతో, కలాంగ్ అన్యార్ గ్రామస్థులు స్థలం మార్చవలసి వచ్చింది. పునరావాస ప్రక్రియలో చుట్టుపక్కల గ్రామస్థులు ఉదా. దేసా భయుంగ్, తుంగ్గిరన్, కెడిసన్, బునాన్, సెకర్దాడి. డచ్ ఇండీస్ ప్రభుత్వం బంగ్లీ ప్రాంతీయ సైన్యాన్ని, కొంతమంది ఖైదీలను పునరావాసానికి సహాయంగా పంపింది. మిగిలి ఉన్న 11-అంచెల మందిరం కొత్త ప్రదేశానికి రవాణా చేయబడింది. దేవాలయం పవిత్రమైన వారసత్వ సంపదలో పురా బటూర్ గామెలాన్ కూడా ఉంది, ఇది దేసా భయుంగ్‌లోని ఒక పురా వద్ద ఒక ప్రత్యేక బేల్‌లోకి రవాణా చేయబడింది.[4]
ఆలయ సమ్మేళనం మార్చు
పురా పెనాతరన్ అగుంగ్ బటూర్ అంతర్గత గర్భగుడి 11-అంచెల మేరు టవర్ (పెలింగ్గిహ్). పురా బతుర్ తొమ్మిది వేర్వేరు దేవాలయాలను కలిగి ఉంది, ఇందులో మొత్తం 285 మందిరాలు, నీరు, వ్యవసాయం, పవిత్ర స్నానశాలలు, కళలు, హస్తకళలు, మరిన్ని దేవతలకు అంకితం చేయబడిన మంటపాలు ఉన్నాయి. పురా పెనతరన్ అగుంగ్ బటూర్, ప్రధాన దేవాలయం, ఐదు ప్రధాన ప్రాంగణాలను కలిగి ఉంది. లోపలి, అత్యంత పవిత్రమైన ప్రాంగణంలో ఉన్న 11-అంచెల మేరు, 1460 నుండి పాలించిన గెల్గెల్ రాజవంశం, దేవత రాజు అయిన ఇడా బటరా దలేం వటుర్న్‌గాంగ్, మౌంట్ బాటూర్, మౌంట్ అబాంగ్, ఇడా బటారా దలేమ్ వాట్రెంగ్‌గాంగ్‌లకు అంకితం చేయబడిన మూడు 9-అంచెల మేరు దీని అత్యంత ప్రబలమైన పుణ్యక్షేత్రాలు. పెనతరన్ పుర జాతి, పుర తీర్థ బంగ్కా, పుర తమన్ సరి, పుర తీర్థ మాస్ మంపే, పుర సంపియన్ వాంగి, పుర గుణరాలి, పుర పదంగ్ సిలా, పుర తులుక్ బియు అనేవి మిగిలిన ఆలయాలు.[5][6]
ప్రధాన ఆలయం పురా పెనాతరన్ అగుంగ్ బటూర్, మూడు ప్రాంతాలుగా విభజించబడింది: ఆలయం బయటి గర్భగుడి (జబా పిసాన్ లేదా నిష్ఠానింగ్ మండలా), మధ్య గర్భగుడి (జబా టెంగా లేదా మద్య మండలం), లోపలి ప్రధాన గర్భగుడి (జెరో లేదా ఉతమనింగ్ మండలం).
పురా ఉలున్ దను బతుర్ ప్రధాన మందిరం లోపలి గర్భగుడిలో (జెరో) ఉంది. ప్రధాన మందిరం శివుడు, అతని భార్య పార్వతికి అంకితం చేయబడిన 11-అంచెల మేరు మందిరం.
పండుగ మార్చు
బాలినీస్ క్యాలెండర్ ప్రకారం ఒక సంవత్సరంలో 10వ పౌర్ణమి నాడు (ససిహ్ కేదస పౌర్ణమి) పురా ఉలున్ దను బతుర్ ఒడలన్ (ప్రధాన విందు కార్యక్రమం) జరుగుతుంది, ఇది సాధారణంగా మార్చి చివరి నుండి ఏప్రిల్ ప్రారంభంలో వస్తుంది.
మూలాలు మార్చు
- ↑ https://whc.unesco.org/en/list/1194/
- ↑ Hood 2010, p. 33.
- ↑ Ketut Gobyah & Jro Mangku I Ketut Riana 2018.
- ↑ "Ulun Danu Temple Batur". Wonderful Bali. Wonderful Bali. 2018. Retrieved April 29, 2018.
- ↑ Stuart-Fox 1999, p. 47.
- ↑ Auger 2001, p. 98.