పుష్పం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
RahmanuddinBot (చర్చ | రచనలు) చి Wikipedia python library |
RahmanuddinBot (చర్చ | రచనలు) చి Wikipedia python library |
||
పంక్తి 31:
== స్వరూప శాస్త్రం ==
పుష్పించే మొక్కలు ''హేటేరొస్పొరెంజియట్'' , తరగతికి చెందినవి, ఇవి రెండు రకాలైన [[బీజాంశం|బీజాంశాలను]] ఉత్పత్తి చేస్తాయి.
[[పుప్పొడి]] (మగ బీజాంశం), [[అండాశ యం|గర్భబీజం]] (ఆడ బీజాంశం)లు మొక్కకు చెందిన వివిధ [[అంగం (శరీర శాస్త్రం)|భాగాల్లో]] ఉత్పత్తి అవుతాయి, కాని కొన్ని విచిత్రమైన పుష్ఫాలు, ''బైస్పోరెంజియెత్ స్ట్రోబిలుస్''
పుష్పం అనునది మొక్క ''కాడకాండాన్ని'' అభివృద్ధి పరచగా పొట్టి అయిన అంతర [[node (botany)|కణుపుల]] మధ్య పెరిగే భాగం, దాని [[కణుపు (వృక్ష శాస్త్రం)|కణుపుల]] వద్ద, ఆ నిర్మాణము [[ఆకు|ఆకులగా]] రూపాంతరం చెందుతుంది.<ref>ఈమ్స్, ఏ. జె. (1961) ఎంజియూస్పెర్మ్స్ స్వరూప శాస్త్రం. మెక గ్రాహిల్ బుక్ కం., న్యూ యార్క్.</ref> సారాంశం మేమిటంటే, పుష్ప నిర్మాణం పరివర్తనం చెందిన [[మేరిస్టీం|కాండం పైన]] గాని శీర్షాగ్రాన జరిగిన విభజనతో ఏర్పడిన ''ఇరుసుతో''
[[దస్త్రం:Mature flower diagram.svg|thumb|400px|right|వయసు వచ్చిన పుష్ఫంలోని భాగాలను ప్రదర్శించే బొమ్మ ]]
పంక్తి 41:
* ''[[రక్షక పత్రం|కాలిక్సు]]'' : రక్షక పత్రాలు, బాహ్య ''[[రక్షక పత్రం|గుచ్చాలు]]'' ; విచిత్రంగా ఇవి ఆకు పచ్చగా ఉంటాయి, కాని కొన్ని జాతుల్లో ఆకర్షణ పత్రాలుగా ఉంటాయి.
* ''[[పుష్ప పత్రం|కరోల్లా]]'' : ''[[పుష్ప పత్రం|(ఆకర్షక పత్రాల]]''
* ''[[ఆండ్రోసియమ్|ఎండ్రోసియం]]''
* ''[[జినొసియమ్|గైనొసియమ్]]''
పంక్తి 49:
పైన తెలిపినట్లుగా ఎక్కువ సంఖ్యలోని జాతుల పుష్ఫాలు స్వతంత్రంగానే కేసరాలను, [[అండకోశం|అండ కోశాలను]] కలిగి ఉండును. ఈ పుష్పాల ను వృక్ష శాస్త్రవేత్తలు, ''ఖచ్చితమైన నవని'' , ''ద్విలింగ జాతులనీ'' , లేక ''[[ద్విలింగ అమరికలను కలిగి ఉన్నది|ద్విలింగ ప్రాణులని]]''
పుష్పం లోని ప్రతి ప్రధాన భాగం గూర్చి ఈ వ్యాసంలోని ప్రణాళిక లో పుష్ప పరివర్తన క్రమాన్ని అదనంగా చర్చిండం జరిగింది. ఒకే అక్షం మీద ఒక దాని కన్నా ఎక్కువ పుష్ఫాల్ని కలిగి ఉన్న జాతులను - ''అవిభక్త పుష్ఫాలుగా పిలవబడిన'' —అటు వంటి పుష్ఫాల సంగ్రహంను ''[[పుష్ఫీకరణం|పుష్ఫీ కరణ]]'' ; అని పిలుస్తారు; ఈ పదం ఒకే కాండం మీద ఏర్పడిన అనేక పుష్ఫాలకు కూడా వర్తిస్తుంది. ఇటు వంటి సందర్భంలో "పుష్పం" అని. ఏ భాగానికి వాడాలి అన్న దానిపై జాగ్రత్తగా కసరత్తు చేయాల్సివస్తుంది.వృక్ష శాస్త్ర పద కోశంలో ఒక ఒంటరిగా ఉన్న [[డైసి|డైసీ]] గాని లేక [[ప్రోద్దుతిరుగుడు పూవు|ప్రొద్దు తిరుగుడు పువ్వు]] గాని ఉదాహరణకు తీసుకుంటే - అది పుష్పం కాదు కాని పుష్ప ''[[తల (వృక్ష శాస్త్రం)|శీర్షం]]''
[[దస్త్రం:Lillium Stamens.jpg|250px|thumb|right|క్రిస్మస్ లిల్లియం (లిల్లియం లాంగి ఫ్లోరం). 1కీలాగ్రం, 2. కీలం, 3. కేసరాలు , 4. తంతి , 5. పుష్ప పత్రం ]]
=== పుష్ప సూత్రాలు ===
పుష్ప నిర్మాణాన్ని నిర్దేశిత అక్షరాలతోనూ, సంఖ్యలతోను, గుర్తులతోను, ప్రతి పాదించడాన్నే ''పుష్ప సూత్రం''
'''Ca'''
'''Co'''
'''Z'''
'''A'''
'''G'''
పంక్తి 88:
=== భాగాల అభివృద్ధి ===
[[దస్త్రం:ABC flower development.svg|thumb|120px|పుష్ప అభివృద్ధి క్రమంలో ఎబిసి నమూనా ]]
పుష్పంలో భాగాలను గుర్తించడంలోని నిబద్దతలో అనునియంత్రణ ప్రభావం బాగా అర్ధమవుతుంది. ఒక సాధారణ నమూనాలో, మూడు జీన్స్ చర్యలు సంయుక్తంగా పని చేసి ప్రిమోర్డియా లోని అభివృద్ధి ని [[మేరిస్టీం|మెరిస్టీమ్]] గా రూపు చెందడానికి పని చేస్తాయి.ఈ జీన్స్ చేసే ధర్మాలను ఏ, బి మరియు సి జీన్స్ ధర్మాలని పిలుస్తారు. మొదటి పుష్ప గుచ్చంలో ఏ - జీన్స్ వ్యక్త పరుస్తారు, ఇవి రక్షక పత్రాలుగా రూపొందుతాయి. రెండవ దశలో ఏ, బి లు రెండూ వ్యక్త పరిస్తాయి. ఇవి ఆకర్షక పత్రాలుగా రూపొందుతాయి మూడవ దశలో బి, సి, కలసి పని చేసి కేసరాలు ఏర్పడతాయి. పుష్ప మధ్య భాగాన సి జీన్స్ అండ కోశిక రూపొందడంలో ఉపయోగపడతాయి. ఈ రూపావళిలన్ని ''[[అరచిడోప్సిస్|అరబిడోప్సిస్]] తలయాన''
పంక్తి 98:
[[దస్త్రం:Bees Collecting Pollen cropped.jpg|right|thumb|ఈ తేనె తీగకు అంటుకొన్న పుప్పొడి రేణువులు, వేరే పుష్పాన్ని అది చేరినపుడు బదిలీ అవుతాయి. ]]
{{main|pollination}}
పుష్పం తాలూకా ప్రధాన ఉద్దేశ్యం-[[పునపుత్పత్తి|పునరుత్పత్తి]] పుష్పాలు.మొక్కలు పునరుత్పత్తి భాగాలు ఉండుట వలన, అండకోశం లోని అండాలతో పుప్పొడిలో ఉన్న వీర్యంతో కలపడానికి మధ్య వర్తిత్వం వహిస్తాయి. పరాగాకోశం లోని పుప్పొడి కీలాగరంలోకి చేరడంలోని జరిగే కదలిక పరాగసంపర్కం. అండంతో వీర్యం కలిస్తే ప్రక్రియను ఫలదీకరణం అని పిలుస్తారు. సాధారణంగా పుప్పొడి ఒక మొక్క నుండి వేరొక మొక్కకు ప్రయాణిస్తుంది. కాని చాలా మొక్కలు తమంతట తామే పరాగసంపర్కం చేసుకోగలుగుతాయి. ఫలదీకరణం చెందిన అండాలు విత్తనాలను ఉత్పత్తి చేసి తరువాత తరాలను ఏర్పాటు చేస్తాయి. శృంగారిక పునరుత్పత్తి ద్వారా అన్వయం చేసుకోడానికి అనువుగా ఉన్న జన్యు సంభందంగా ఒక రూపులో ఉన్న ఫలాల్ని ఇస్తాయి. అదే జాతిలోని మొక్కల మధ్య పుప్పొడి సరఫరాకు అనువైన నిర్దేశితమైన రూపం లో పుష్పాలు నిర్మించబడి ఉంటాయి. చాలా మొక్కలు పరాగసంపర్కానికి బహు సాదకాల మీద ఆధారపడి ఉంటాయి. అవి గాలి, జంతువులతో కలిసి ఉండి ప్రత్యేకంగా [[కీటకం|కీటకాలతో]] కూడి ఉంటాయి. పెద్ద జంతువులైన పక్షులు, గబ్బిలాలు, [[మరగుజ్జు పొసమ్|మరుగుజ్జుపోసంలు]] కూడా ఉపయోగపడతాయి. ఈ ప్రక్రియ చోటు చేసుకునే సమయాన్ని (పుష్పం పూర్తిగా వ్యాప్తి చెంది కార్యక్రమంలో చేరడాన్ని) ''ఎంథిసిస్''
=== ఆకర్షించే పద్దతులు ===
[[దస్త్రం:Ophrys apifera flower1.jpg|thumb|left|ఒక బీ ఆర్కిడ్ చాలా తరాల పాటు పరిణామం చెంది ఒక ఆడతేనే టీగ గా మారి మగ తేనె టీగలను పరాగ సంపర్క కారకాలు గా ఆకర్షించుచున్నది. ]]మొక్కలు ఒకప్రదేశం నుండి వేరొక ప్రదేశం లోకి కదలలేవు. కావున చాలా మొక్కలు జంతువులను పుప్పొడిని బదిలీ నిమిత్తం వేరువేరు ప్రదేశాల్లో చేరవేయడానికి ఆకర్షించడానికి అనేక పద్దతులను పాటిస్తున్నాయి. కీటకాల ద్వారా పరాగసంపర్కం చెందే పుష్పాలను ఏంటోమోఫిలాస్ అని పిలుస్తారు. లాటిన్ భాషలో దీనర్ధం కీటకాలను ప్రేమించుట; అవి ఉన్నతంగా పరివర్తనం చెంది సంస్కరించే కీటకాలతో సహజీవనాన్ని చేస్తున్నాయి. పుష్పాలన్నీ సామాన్యంగా ''తేనే గ్రంధులను''
పంక్తి 117:
''ఎంటిమోఫిలాస్''
[[దస్త్రం:Grass Anthers.JPG|left|thumb|మీడొ ఫాక్స్ టైల్ పుష్పం నుండి వేరు చేయబడిన పరాగ కోశాలు
[[దస్త్రం:Flowering Grass.JPG|right|thumb|పెద్ద పరాగ కోశాలతో కూడిన సాధారణ రంగు పుష్ఫాలను చుపెడుతున్న గడ్డి పూవు తల (మీడొ ఫాక్స్ టైల్ టెయిల్ ]]
''ఎనిమోఫేలిస్''
పంక్తి 145:
{{See|Evolutionary history of plants#Evolution of flowers}}
[[దస్త్రం:Archaefructus liaoningensis.jpg|thumb|అర్కియూఫ్రుక్టుస్ లియోనిన్జిన్సిస్ - తొలినాళ్లలోని తెలినిన పుష్పించే మొక్కలు ]]
భూమ్మీద మొక్కలు 425 మిలియన్ సంవత్సరాలు బట్టి ఉంటె, మొదట అవి సాధారణ అన్వయం పద్దతులు ద్వారా తమ జలసంభందమైన సహచరుల ద్వారా [[బీజాంశం|భీజామ్శాల]] ద్వారా [[మొక్క లింగత్వం|పునరుత్పత్తిని]] సాధించాయి. సముద్రం లో, మొక్కలు, కొన్ని జంతువులు, తమ జన్యు సంభంధమైన [[క్లోన్|ప్రతిరూపాన్ని]] చేయగలవు. ఈ విధంగానే తొలినాళ్ళ లో మొక్కలు తమ పునరుత్పత్తిని కొనసాగించాయి. మొక్కలు ఈ విధమైన వ్యాప్తిని అరికట్టడానికి పద్దతులను కనిపెట్టాయి, ఎందుకంటె సముద్రం కంటే భూమ్మీద మొక్కలు ఎండిపోతాయి అంతరిస్తాయి. కాబట్టి ఈ విధంగా రక్షించుకునే సాధనమే [[విత్తనం]]. అది పుష్పం తో సహజీవనం చేయకపోయినా సరే. తొలుత గింక్ గో, కోఫర్స్ జాతుల విత్తనాలును కలిగి ఉండేవి. పుష్పించే మొక్క తాలూకా తోలిశిలాజం ''[[అర్కియూఫ్రుక్టుస్|ఆర్కే ఫ్రక్ట్స్ లియోనిన్ జినిస్]]''
</ref>
జిమ్నోస్పెర్మ్ జాతులకు చెందిన అంతరించిన వివిధ సమూహాల ప్రత్యేకించి [[ఫెర్న్ విత్తనం|ఫెర్న్ విత్తనాలు]], పుషించే మొక్కల జాతులకు పూర్వీకులని ప్రతిపాదించారు కాని దానికి సంభందించిన శిలాజపు సాక్ష్యాలు మటుకు పుష్పించే మొక్కలు ఏ విధంగా పరిణామం చెందాయో చెప్పడం లేదు. శిలాజపు రికార్డులో ఆధునిక పుష్పజాతులు దొరకడంతో [[చార్లెస్ డార్విన్]] ప్రతిపాదించిన పరిణామ సిద్ధాంతం లో ఈ సంఘటన చేదించలేని రహస్యంగా మిగిలిపోయింది. ఈ మధ్యనే కనుగొన్న ''ఆర్కే ఫ్రక్టస్''
పంక్తి 153:
[[దస్త్రం:Amborella buds.jpg|thumb|left|అంబోరెల్ల మొగ్గలు
పంక్తి 180:
| [[దస్త్రం:Liliumbulbiferumflowertop.jpg|thumb|250px|పునరుజ్జీవనాన్ని సూచించడానికై తరచుగా లిల్లీలను వాడతారు ]]
|-
| [[దస్త్రం:Ambrosius Bosschaert, the Elder 04.jpg|thumb|250px|నిశ్చల జీవితపు చిత్రాలకు పుష్పాలు సామాన్య విషయాలు, ఇటు వంటి దాన్ని పెద్ద వాడైన అంబ్రోసియాస్ బోస్ కేర్ప్ట్ పుష్పనిర్మణంతో
|-
| [[దస్త్రం:Jade ornament with grape design.jpg|thumb|right|250px|చైనీయుల జెడ్ ఆభరనానికి వాడారు. జిన్ వంశం (1115 - 1234 AD)షాంఘై మ్యూజయం ]]
పంక్తి 197:
ప్రత్యేకంగా 18వ - 19వ శతాబ్దానికి చెందిన [[ప్రేమ సంబందిత పద్యం|రోమన్ శకం లో.]] ప్రముఖమైన ఉదాహరణలు గా విల్లియం వర్డ్స్ వర్త్ రచించిన ''[[నేనోకమేషం వలె తిరిగాను|నేనొక మేఘం లా ఒంటరిగా తిరిగాను]]''
పంక్తి 259:
{{reflist|1}}
* ఈమ్స్ , ఏ. జే. (1961) ''ఎంజియోస్పెర్మ్స్ ల స్వరూప శాస్త్రం''
* ఈసావు, కేథరిన్ (1965) ''మొక్కల శరీర శాస్త్రం '' (రెండవ ఎడిషను) జాన్ విలీ & సన్స్, న్యూ యార్క్
|