కజకస్తాన్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

|demonym = కజక్‌స్తానీ <ref> చూడండి [[#Kazakhs and Kazakhstanis (terminology)|కజక్ పదజాలము]]</ref>

'''కజక్‌స్తాన్''' లేదా '''కజాఖ్‌స్తాన్''' లేదా '''ఖజాఖ్‌స్తాన్''' ([[ఆంగ్లం]] :'''Kazakhstan'''), ([[కజక్ భాష]] : '''Қазақстан'''), అధికారికనామం '''కజఖ్‌స్తాన్ గణతంత్రం''', [[మధ్యాసియా]] మరియు తూర్పు యూరప్ లోని ఒక దేశము. ప్రపంచంలో అతిపెద్ద "భూపరివేష్టిత" [[భూపరివేష్టిత దేశం]]. <ref>Agency of Statistics of the Republic of Kazakhstan (ASRK). 2005. Main Demographic Indicators. Available at http://www.stat.kz</ref><ref>United States Central Intelligence Agency (CIA). 2007. “Kazakhstan” in The World Factbook. Book on-line. Available at https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kz.html</ref> దీని విస్తీర్ణం 2,727,300 చ.కి.మీ. ([[:en:Western Europe|పశ్చిమ యూరప్]] కంటే ఎక్కువ). దీని సరిహద్దులలో [[రష్యా]], [[కిర్గిజిస్తాన్]], [[తుర్కమేనిస్తాన్]], [[ఉజ్బెకిస్తాన్]] మరియు [[చైనా]] లు గలవు. ఈ దేశం కొంత సరిహద్దు [[:en:Caspian Sea|కాస్పియన్ సముద్రపు]] ముఖ్యభాగాలతోనూ కలిగివున్నది. కజఖస్తాన్ పీఠబూములు, సోపాన భూములు (స్టెప్పె), తైగ, రాక్ కేనియన్, కొండలు, నదీముఖద్వారాలు, హిమకిరీటధరించిన పర్వతాలు మరియు ఎడారి ప్రాంతాలు ఉన్నాయి.[[2014]] గణాంకాలను అనుసరించి 18 మిలియన్లు. <ref>{{cite web|url=http://www.inform.kz/eng/article/2558103 |title=Census2010 |publisher=Stat.kz|accessdate=1 June 2010}}</ref>

చరిత్రాత్మకంగా కజక్‌స్తాన్‌లో ఆరంభకాలంలో నివసించిన ప్రజలు నోమాడ్ ప్రజలు అని భావిస్తున్నారు. 13వ శతాబ్ధంలోశతాబ్దంలో గెంగిస్ ఖాన్ ఈ దేశాన్ని ఆక్రమించాడు. విజయం సాధించిన వారి సంభవించిన అంతర్గత కలహాల కారణంగా అధికారం తిరిగి నోమాడుల హస్థగతం అయింది. 16వ శతాబ్ధంశతాబ్దం నాటికి కజకీలు మూడు జుజ్(ప్రాచీన స్థానికులు) బృందాలుగా ఏర్పడ్డారు. 18వ శతాబ్ధంశతాబ్దం నుండి రష్యన్లు కజక్ సోపానప్రాంతాలలో ముందుకు చొచ్చుకొని వచ్చారు. 19వ శతాబ్ధంశతాబ్దం నాటికి కజక్‌స్తాన్ ప్రాంతం మొత్తం రష్యా సామ్రాజ్యంలో భాగంగా మారింది. [[1917]]] రష్యన్ తిరుగుబాటు తరువాత సంభవించిన రష్యన్ అంతర్యుద్ధం కజక్‌ సోవియట్ సోషలిస్ ట్ రిపబ్లిక్ అయ్యే ముందుగా కజక్‌స్తాన్‌కు ప్రత్యేక గుర్తింపు వచ్చింది. [[1936]] లో కజక్‌స్తాన్ సోవియట్ యూనియన్‌లో భాగం అయింది.

[[1991]] లో సోవియట్ యూనియన్ విచ్ఛిన్నం అయిన తరువాత స్వతంత్రం ప్రకటించిన చివరి దేశం కజక్‌స్థాన్. స్వతంత్రం ప్రకటించిన తరువాత కజ్క్‌స్థాన్ మొదటి అధ్యక్షునిగా నూర్ నజర్బయేవ్ అధ్యక్షునిగా నియమించబడి దేశానికి నాయకత్వం వహించాడు. కజక్‌త్సాన్ విదేశీసంబధాలలో సమతుల్యత వహిస్తుంది. {{citation needed|date=October 2015}} అలాగే దేశ ఆర్ధికాభివృద్ధికి కృషిచేస్తుంది. ప్రత్యేకంగా హైడ్రోకార్బన్ పరిశ్రమ మీద ప్రత్యేక దృష్టి కేంద్రీకరించింది. <ref>Zarakhovich, Yuri (27 September 2006). [http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1539999,00.html "Kazakhstan Comes on Strong"], ''Time''.</ref> హ్యూమన్ రైట్స్ వాచ్ కజక్‌స్తాన్ సభాసమావేశాలు, స్వతంత్ర భావప్రకటన మరియు మతావలబన మీద తీవ్రమైన నిబంధనలు విధిస్తుంది" అని అభిప్రాయపడుతుంది. <ref name="World Report 2015: Kazakhstan">[[Human Rights Watch]], [http://www.hrw.org/world-report/2015/country-chapters/kazakhstan World Report 2015: Kazakhstan], accessed October 2015.</ref>

కజక్‌స్తాన్ మానవహక్కుల రక్షణ బలహీనంగా ఉందని స్వతంత్ర పర్యవేక్షకులు భావిస్తున్నారు. కజక్‌స్తాన్‌లో 131 సంప్రదాయాలకు చెందిన ప్రజలు ఉన్నారు. వీరిలో కజకీలు 63%, రష్యన్లు, ఉజ్బెకియన్లు, జర్మన్లు, తాతర్లు మరియు ఉయ్ఘూర్ ప్రజలు ఉన్నారు. <ref name="Census2009">{{cite web|title=Перепись населения Республики Казахстан 2009 года. Краткие итоги. (Census for the Republic of Kazakhstan 2009. Short Summary)|url=http://www.stat.kz/p_perepis/Documents/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%20%D1%80%D1%83%D1%81.pdf|archiveurl=//web.archive.org/web/20110723084204/http://www.stat.kz/p_perepis/Documents/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%20%D1%80%D1%83%D1%81.pdf|archivedate=23 July 2011|publisher=Republic of Kazakhstan Statistical Agency|accessdate=10 December 2010|language=Russian}}</ref> ఇస్లాం మతస్థులు 70% మరియు 26% క్రైస్తవులు ఉన్నారు. <ref name="2009 Census">{{cite web|url=http://www.eng.stat.kz/news/Pages/n1_12_11_10.aspx |title=The results of the national population census in 2009 |date=12 November 2010 |publisher=Agency of Statistics of the Republic of Kazakhstan |accessdate=21 January 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20110722142449/http://www.eng.stat.kz/news/Pages/n1_12_11_10.aspx |archivedate=22 July 2011 }}</ref>

కజక్ అంటే కజకీ సంప్రదాయానికి చెందిన సంతతి ప్రజలకు వర్తిస్తుంది. కజకస్తాన్‌లో చైనీయులు, టర్ఖీ ప్రజలు, ఉజ్బెకీయులు మరియు ఇతర పొరుగు దేశాల ప్రజలు నివసిస్తున్నప్పటికీ కజకస్తాన్ ప్రజలందరినీ కజకీలు అంటారు. <ref>{{cite journal |last=Surucu |first=Cengiz |title=Modernity, Nationalism, Resistance: Identity Politics in Post-Soviet Kazakhstan |journal=[[Central Asian Survey]] |year= 2002 |pages=385–402 |doi=10.1080/0263493032000053208 |volume=21 |issue=4}}</ref>

కజకస్తాన్ నియోలిథిక్ యుగం నుండి మానవ ఆవాసిత ప్రాంతంగా ఉంది. ఈ ప్రాంతపు వాతావరణం మరియుభౌగోళిక స్థితి నోమాడులు నివసించడానికి మతావలంబనకు అనుకూలంగా ఉంది. ఈ ప్రాంతపు సోపాన భూభాగాలు మానవులు మొదటిగా నివాసిత గృహాలను నిర్మించడానికి అనుకూలంగా ఉందని పురాతత్వ శాస్త్రవేత్తలు భావిస్తున్నారు. మద్య ఆసియాలో మొదటగా సిధీలు నివసించారు. <ref>{{cite encyclopedia |title=Scythian |encyclopedia=The New [[Encyclopædia Britannica]], Micropædia |volume=10 |edition=15th |page=576 |quote=member of a nomadic people originally of [[Eastern Iranian languages|Iranian stock]] who migrated from Central Asia to southern Russia in the 8th and 7th centuries BC}}</ref>

11వ శతాబ్ధంలోశతాబ్దంలో ఆధునిక కజకస్తాన్ ప్రాంతంలో క్యూమన్ ప్రజలు ప్రవేశించారు. తరువాత వారు కిప్చక్స్ మిశ్రితమై క్యూమన్- కిప్చక్ సమాఖ్యను స్థాపించారు. ఒకవైపు పురాతనమైన తరాజ్(ఔలి- ఆటా) మరియు హజ్రతె-ఇ- తుర్కిస్తాన్ నగరాలు తూర్పు పశ్చిమాలను అనుసంధానిస్తున్న సిల్క్ రోడ్డులో ప్రధాన మజిలీలుగా ప్రసద్ధిచెందగా మరొకవైపు 13వ శతాబ్ధంలోశతాబ్దంలో మంగోలీ దండయాత్ర ఈ ప్రాంతాన్ని రాజకీయంగా ఏకీకృతం చేసింది. మంగోల్ సామ్రాజ్యం ఆధీనంలో నిర్వహణా జిల్లాలు విభజించబడ్డాయి. ఈ విభాగాలు తరువాత కాలంలో కజక్ కనాటే ఆధీనంలోకి చేరాయి.

నోమాడిక్ జీవనవిధానం మరియు పెంపుడు జంతువుల ఆధారిత ఆర్ధికవనరులు ఈ కాలంమంతా సోపానభూభాగం మీద ఆధిఖ్యత సాధించింది. 15వ శతాబ్ధంలోశతాబ్దంలో టర్కిక్ ప్రజల మద్య కజక్ జిల్లా గుర్తింపు సాధించింది. 16వ శతాబ్ధంశతాబ్దం నాటికి ఏకీకృతమైన కజక్ భాష , ఆర్ధికం మరియు సంస్కృతి మిశ్రిత సంప్రదాయం రూపొందింది. అయినప్పటికీ ఈ ప్రాంతంలో స్థానిక కజక్ ఎమీర్లు మరియు దక్షిణ ప్రాంతంలోని పర్షియన్ ప్రజల మద్య నిరంతర వివాదాలు కొనసాగాయి. పరిస్థితులను అనుకూలంగా తీసుకుని మద్య ఆసియా పాలకులు కనాటేలు ఈ ప్రాంతాన్ని (అప్పటి క్యుమేనియా) తమ ఆధీనంలోకి తీసుకున్నారు. కజక్ నోమాడులు రష్యా భూభాగంలో దాడులు చేసి ప్రజలను బానిసలుగా వాడుకున్నారు. కజకస్తాన్ రష్యాసాంరాజ్యంలో భాగం అయ్యేవరకు ఈ పరిస్తితి కొనసాగింది.

16-19 శతాబ్ధాల మద్య కజక్ మరియు ఒయిరాత్ నోమాడులు అత్యంత శక్తివంతులుగా ఉన్నారు. <ref>{{cite book|author=Cavendish, Marshall |title=World and Its Peoples |url=https://books.google.com/books?id=j894miuOqc4C&pg=PA598 |year=2006 |publisher=Marshall Cavendish |isbn=978-0-7614-7571-2 |pages=598–}}</ref>

17వ శతాబ్ధంశతాబ్దం నాటికి కజక్ కనాటేలు గిరిజనుల మద్య సాగిన శతృత్వంతో సమస్యలను ఎదుర్కొన్నారు. ఫలితంగా ఈ ప్రాంతం గ్రేట్ మిడిల్ మరియు లిటిల్ హార్డ్స్ (జుజ్)గా విభజించబడింది.

17వ శతాబ్ధంలోశతాబ్దంలో కజకీలు ఒయిరాతులతో యుద్ధం చేసారు. <ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/eb/article-73648 |title=Kazakhstan to c. AD 1700 |work=Encyclopædia Britannica |accessdate=1 June 2010}}</ref> 18వ శతాబ్ధంలోశతాబ్దంలో కజక్ కనాటేల అత్యున్నత స్థితికి గుర్తుగా ఉన్నది. ఈ సమయంలో లిటిల్ హొర్డె ద్జుంగార్లతో యుద్ధం (1723-1730) చేసి ఘోరపరాజయం పొందారు. 1729లో బులంటీ నది వద్ద అబ్దుల్ ఖైర్ ఖాన్ నాయకత్వంలో జరిగిన యుద్ధంలో కజకీలు ద్జుంగర్ మీద విజయం సాధించారు. <ref>{{cite news|url=http://www.economist.com/countries/Kazakhstan/profile.cfm?folder=History%20in%20brief |title=Country Briefings: Kazakhstan |work=The Economist |accessdate=1 June 2010}}</ref> 1720-1750 మద్య అబ్లై ఖాన్ ద్జుంగాలకు వ్యతిరేకంగా గుర్తించతగిన యుద్ధాలు చేసాడు. అందువలన అబ్లై ఖాన్ ప్రజలలో కధానాయకుడు అయ్యా డు. వరుసగా జరిగిన ఓల్గా కల్మిక్ ప్రజల దాడికి కజికీలు కూడా బలైయ్యారు. కొకండ్ కనాటేలు కజక్ జుజ్ ప్రజల బలహీనతను ప్రస్తుత ఈశాన్య కజక్ ప్రాంతాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు. రష్యన్లు వచ్చే ముందు ఎమిరేట్ ఆఫ్ బుఖారా శ్యాంకెంటును పాలించింది.

19వ శతాబ్ధంలోశతాబ్దంలో రష్యాసాంరాజ్యం మద్య ఆసియాలో విస్తరించడం ఆరంభం అయింది. " ది గ్రేట్ గేం" [[1813]] ఆరంభమై " ఆంగ్లో - రష్యన్ కంవెంషన్ ఆఫ్ [[1907]] " వరకు కొనసాగిందని భావిస్తున్నారు. త్సార్లు ప్రస్తుత కజకస్థాన్ రిపబ్లిక్ ప్రాంతాన్ని శక్తివంతంగా పాలించారు.

రష్యన్ సాంరాజ్యం మద్య ఆసియాలో సాంరాజ్య స్థాపన చేయడానికి సైనిక దండును మరియు శిబిరాలను ఏర్పాటుచేసింది. బ్రిటిష్ ఎంపైర్ మరియు రష్యా ప్రభుత్వం " గ్రేట్ గేం " అని అభివర్ణన చేయబడింది. మొదటి రష్యన్ ఔట్ పోస్ట్ (ఒ.ఆర్.ఎస్.కె ) [[1735]] లో నిర్మించబడింది. రష్యా అన్ని పాఠశాలలు మరియు ప్రభుత్వ సంస్థలలో రష్యన్ భాషను పరిచయం చేసింది. రష్యా విధానాల అమలు చేయడం కజక్ ప్రజలను ఆగ్రహానికి గురిచేసింది. [[1860]] నాటికి నోమాడుల జీవనశైలి మరియు వారి పెంపుడు జంతువుల ఆధారిత ఆర్ధికరంగం మీద ప్రభావం చూపుతూ రష్యా విధానాలు అమలుపరచడం కారణంగా ఏర్పడిన కరువు వలన గిరిజన ప్రజలు ఈ ప్రాంతాన్ని వదిలి వెళ్ళవలసిన పరిస్తితి వంటి అసౌకర్యానికి గురైన కజక్ ప్రజలు పెద్ద ఎత్తున రష్యన్ ప్రభుత్వాన్ని వ్యతిరేకించారు. 19వ శతాబ్ధంశతాబ్దం చివరికాలానికి స్థానిక భాష సంరక్షణ, వారి ప్రత్యేకత కొరకు మరియు రష్యా అణివేత విధానాలకు వ్యతిరేకత చూపుతూ కజక్ జాతీయ ఉద్యమం ప్రారంభం అయింది.

[[1890]] నుండి ప్రస్తుత కహకస్తాన్ ప్రాంతంలో (ప్రత్యేకంగా సెమిరెచ్యె) అధికసంఖ్యలో రష్యన్లు స్థిరపడడం ప్రారంభం అయింది. ఓరెంబర్గ్ నుండి తాష్కెంటు వరకు " ట్రాంస్- ఆరల్ రైల్వే " నిర్మాణం పూర్తి అయిన తరువాత రష్యన్ల వలసలు మరింత అధికరించాయి. [[1960]] లో ఎస్.టి పీట్ర్స్ బర్గ్ వద్ద ఏర్పాటు చేసిన మైగ్రేషన్ డిపార్ట్మెంటు వలస పర్యవేక్షణ చేస్తూ వలసలను ప్రోత్సహించారు. [[1960]] వ శతాబ్ధంలోశతాబ్దంలో 4,00,000 మంది రష్యన్లు కజకస్తాన్‌కు వలస వెళ్ళారు. 20వ శతాబ్ధంశతాబ్దం మొదటి మూడవ భాగంలో ఒక మిలియన్ బానిసలు, జర్మన్లు, యూదులు మరియు ఇతరులు కజకస్థాన్‌కు వలస వెళ్ళారు. <ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/313790/Kazakhstan |title=Kazakhstan |work=Encyclopædia Britannica |date=16 December 1991 |accessdate=9 September 2013}}</ref> వాసిలె బబనోవ్ వలసదారుల పునర్నివాస నిర్వహణాబాధ్యతలు వహించారు.

కజకీలు మరియు వలసదారుల మద్య భూమి మరియు నీటి కొరకు పోటీ ఎదురైంది. వలసదారుల కారణంగా కాలనీ పాలన మీద ఆగ్రహం తీవ్రస్థాయికి చేరుకుంది. ఫలితంగా [[1916]] లో మద్య ఆసియా తిరుగుబాటు తలెత్తింది. కజకీలు రష్యన్ మరియు కొస్సాక్ వలస ప్రజలు మరియు సైనిక బృందాల మీద దాడి సాగించారు. తిరుగుబాటు ఫలితంగా రెండు వైపులా తీవ్రమైన ఘర్షణలు మరియు మూకుమ్మడి హత్యలు చోటుచేసుకున్నాయి. <ref>{{Wayback |df=yes|date=20090412064258 |url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761566451_8/Kazakhstan.html |title=Kazakhstan}}. Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2009. [http://www.webcitation.org/5kwsD4G2l Archived] 31 October 2009.</ref> [[1919]] వరకు ఇరు పక్షాలు కమ్యూనిస్టు ప్రభుత్వాన్ని ఎదిరించాయి.

రష్యన్ ప్రభుత్వం పతనం అయిన తరువాత ఏర్పడిన గందరగోళ పరిస్తితిలో కజకస్తాన్ స్వల్పకాలం స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన దేశంగా (ఆలాష్ అటానమీ) గా ఉన్నప్పటికీ చివరికి సోవియట్ యూనియన్‌లో విలీనంచేయబడింది. [[1920]] లో ప్రస్తుత కజకస్తాన్ ప్రాంతం సోవియట్ యూనియన్‌లో " కజక్ అటానమీగా సోవియట్ సోషలిస్ట్ రిపబ్లిక్ " గా చేయబడింది.

బహిష్కృతులు గులాగ్(సోవియట్ శ్రామిక శిబిరాలు), ఆస్తనా వెలుపల ఉన్న అల్ఝిర్ శిబిరాలలో (ఇది బహిష్కృత ప్రజల భార్యలకు ప్రత్యేకించింది) నిర్భంధించారు. వీరు ప్రజా శత్రువులుగా భావించబడ్డారు. <ref>[http://www.taipeitimes.com/News/world/archives/2007/01/01/2003342918 Children of the gulag live with amnesia], Taipei Times, 1 January 2007</ref>

సోవియట్ యీనియన్ 5 జాతీయ విభాగాలలో ఒకటిగా " ది కజక్ సోవియట్ సోషలిస్ట్ రిపబ్లిక్" గా రూపొందించబడింది. [[1947]]లో సెమాయ్ సమీపంలో యు.ఎస్.ఎస్.ఆర్. ప్రధాన అణ్వాయుధ శోధన నిర్వహించబడింది.

రెం డవ ప్రపంచ యుద్ధం పారిశ్రామిక అభివృద్ధి మరియు ఖనిజాల వెలికితీతకు దారితీసింది. [[1953]] లో సోవియట్ లీడర్ " నికిత ఖ్రుష్‌స్చేవ్ కజకస్థాన్ లోని సంప్రదాయక పచ్చిక బయళ్ళను ధాన్యం పండించే భూలుగా మార్చడానికి (సోవియట్ యూనియన్ కొరకు) " ప్రతిష్టత్మక " వర్జిన్ లాండ్స్ " ను కార్యక్రమాన్ని రూపొందించింది. వర్జిన్ లాండ్స్ విధానం మిశ్రితఫలితాలను ఇచ్చింది. సోవియట్ నాయకుడు " లియోనిడ్ బ్రెజ్నెవ్ " ఆధునికీకరణ కార్యక్రమం వ్యవసాయరగం అభివృద్ధిని వేగవంతం చేసింది. అది అధిక సంఖ్యలో ఉన్న కజకస్థాన్ ప్రజల జీవనాధారానికి సహకారం అందించింది. [[1959]] నాటికి కజకీలు మొత్తం జనసంఖ్యలో 30% ఉన్నారు. సంప్రదాయ రష్యన్లు 43% ఉన్నారు. <ref>Flynn, Moya (1994). ''[https://books.google.com/books?id=YLeAxHLmgR8C&pg=PA15 Migrant resettlement in the Russian federation: reconstructing 'homes' and 'homelands']''. Anthem Press. p. 15. ISBN 1-84331-117-8</ref> సోవియట్ ప్రజలలో అధికరించిన సంఘర్షణలు రాజకీయ మరియు ఆర్ధిక సంస్కరణలకు దారితీసాయి. [[1980]] నాటికి ఘర్షణలు తారస్థాయికి చేరుకున్నాయి. [[1949]] లో కజకస్తాన్ భూభాగంలో అణ్వాయుధ శోధన జరపాలని లవెంటిల్ బెరియా నిశ్చయించాడు. అందువలన భష్యత్తులో సంభవించనున్న పర్యావరణ మరియు బయలాజికల్ విపత్తుల కారణంగా కజక్ సోవియట్ యూనియన్‌కు వ్యతిరేకంగా ఆగ్రం వెలిబుచ్చింది.

[[1991]] డిసెంబర్ 16న కజకస్తాన్ స్వతంత్ర దేశం (సోవియట్ యూనియన్ చివరగా స్వతంత్రం ప్రకటించిన) గా ప్రకటించబడింది. కజకషాన్ కమ్యూనిస్ట్ శకం నాయకుడు " నూర్ సుల్తాన్ నజర్బయేవ్ " దేశానికి మొదటి అధ్యక్షుడు అయ్యాడు.

దేశంలో ఆస్తానా, ఆల్మటీ, కరగండీ, షింకెంట్, అతిరౌ మరియు ఒస్కెమెన్ మొదలైన ప్రధాన నగరాలు ఉన్నాయి. దేశం 40-56 డిగ్రీల ఉత్తర అక్షాంశంలో మరియు 46-88 డిగ్రీల తూర్పు రేఖాంశంలో ఉంది. దేశంలోని అత్యధిక భాగం ఆసియాలో ఉన్నా ఉరల్ నదికి పశ్చిమ భాగం కొంత తూర్పు యూరప్‌లో ఉంది. <ref>{{cite encyclopedia |title=Kazakhstan – MSN Encarta |url=http://encarta.msn.com/encnet/refpages/RefArticle.aspx?refid=761566451 |archiveurl=http://www.webcitation.org/5kwsCUfGH |archivedate=31 October 2009 |deadurl=yes}}</ref>

సోపాన మైదానం విశాలమైన పచ్చిక మైదానాలు మరియు ఇసుకభూములతో నిండి ఉంది. కజకస్తాన్‌లో ప్రధానంగా ఆరల్ సముద్రం, బల్కాష్ సరసు మరియు జేసన్ సరసు చరిన్ నది మరియు ఇలి నది, ఇర్తిష్ నది, ఇషిం నది, ఉరల్ నది మరియు స్యర్ దర్యా నదులు ఉన్నాయి.

కజకస్తాన్ 14 పాలనా విభాగాలుగా (రీజంస్ ఆఫ్ కజకస్తాన్) విభజించబడి ఉంది. ప్రాంతాలు అదనంగా కజకస్తాన్ జిల్లాలుగా విభజించబడి ఉన్నాయి. ఆల్మటీ మరియు ఆస్తానా స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన ప్రాంతాలుగా ఉన్నాయి. బైకనోర్ నగరం రష్యాకు 2050 వరకు లీజుకు ఇవ్వబడింది. <ref name="CIA"/> ఒక్కొక ప్రాంతానికి ఒక అకిం (రీజనల్ గవర్నర్) అధికారిగా ఉంటాడు. అధికారిని అధ్యక్షుడు నియమిస్తాడు. రీజన్ అకింస్ మునిసిపల్ అకింస్‌ను నియమిస్తారు. కజకస్తాన్ రాజధాని 1997 డిసెంబర్ 10న ఆల్మటీ నుండి ఆస్తానాకు తరలించబడింది.

2010 ఏప్రెల్ 11న అధ్యక్షుడు నజర్బయేవ్ మరియు ఒబామా వాషింగ్టన్‌లో జరిగిన న్యూక్లియర్ సెక్యూరిటీ సమ్మిట్‌లో కలుసుకుని కజకస్తాన్ మరియు యునైటెడ్ నేషంస్ మద్య వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యం బలపరచాలని చర్చించారు. అలాగే అణయుధ రక్షణ మరియు మద్య ఆసియా స్థిరత్వం, ఆర్ధికాభివృద్ధి మరియు అంతర్జాతీయ విలువలను పెంపొందించడం కొరకు ఇరుదేశాలు కలిసి పనిచేయాలని కూడా యోచించారు. <ref>[http://www.whitehouse.gov/the-press-office/joint-statement-meeting-between-president-obama-and-kazakhstan-president-nazarbayev Joint Statement on the meeting between President Obama and Kazakhstan President Nazarbayev | The White House]. Whitehouse.gov (11 April 2010). Retrieved 14 January 2013.</ref> 2011ఏప్రెల్‌న అధూక్షుడు ఒబామా కజకస్తాన్ అధ్యక్షుడు నజర్బయేవ్‌ను పిలిపించి న్యూక్లియర్ సెక్యూరిటీ, బి.ఎన్. 350 రియాక్టర్ నుండి న్యూక్లియర్ మెటీరియల్ సెక్యూరింగ్ గురించి చర్చించారు.<ref>[http://www.whitehouse.gov/the-press-office/2011/04/30/readout-presidents-call-president-nazarbayev-kazakhstan Readout of the President's Call to President Nazarbayev of Kazakhstan | The White House]. Whitehouse.gov (30 April 2011). Retrieved 14 January 2013.</ref> కజకస్తాన్ " కామంవెల్ట్ ఇండిపెండెంట్ స్టేట్స్" , ది ఎకనమిక్ కోపరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ మరియు షంఘై కోపరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ సభ్యత్వం కలిగి ఉంది.

1991 స్వతంత్రం లభించిన తరువాత కజకస్తాన్ " మల్టీ ఫారిన్ పాలసీ " ని అనుసరించడం ప్రారంభించింది. ({{lang-kz|көпвекторлы сыртқы саясат}}), తన రెండు పొరుగుదేశాలైన రష్యా మరియు చైనాలతో అలాగే యునైటెడ్ స్టేట్స్ మరియు ఇతర పశ్చిమ దేశాలతో సత్సంబంధాలు నెలకొల్పడం ఇందుకు ప్రధాన లక్ష్యంగా ఉంది. <ref>{{cite news |last=Blank |first=Stephen |title=Kazakhstan's Foreign Policy in a Time of Turmoil |publisher=EurasiaNet |date=27 April 2005 |url=http://www.eurasianet.org/departments/insight/articles/eav042705.shtml}}</ref><ref>{{cite news |last=Cohen |first=Ariel |title=Kazakh foreign minister insists balanced foreign policy remains intact |publisher=[[Business News Europe]] |date=7 October 2008 |url=http://www.businessneweurope.eu/story1291}}</ref> రష్యా ప్రస్తుతం కజకస్తాన్ బైకనోర్ కాస్మోడ్రోం సమీపంలోని 6,000 చ.కి.మీ భూభాగాన్ని లీజుకు తీసుకుంది. ఇక్కడ నుండి ప్రంపచంలో మొదటిసారిగా మానవుని అంతరిక్షానికి పంపారు.

2014 అక్టోబర్ 24న కజకస్తాన్ " మినిస్టరీ ఆఫ్ ఫారిన్ అఫైర్స్ " కజకస్తాన్ మరియు ఐఖ్యరాజ్యసమితి 2015 అండ్ బియాండ్ " రౌడ్ టేబుల్ సమావేశం ఏర్పాటుచేసింది. రెండు దశాబ్ధాల ఐఖ్యరాజ్యసమితి- కజకస్తాన్ సహకార విధానం గౌరవిస్తూ ఈ సమావేశం ఏర్పాటుచేయబడింది. <ref name=AT5>{{cite web|title=Kazakhstan, UN Continue Building on Two-Decades of Cooperation|url=http://www.astanatimes.com/2014/10/kazakhstan-un-continue-building-two-decades-cooperation/|website=astanatimes.com}}</ref> 2017-2018 యు.ఎన్.సెక్యూరిటీ కౌంసిల్‌లో " నాన్- పర్మనెంటు మెంబర్ సీట్ " కొరకు కజకస్తాన్ ప్రభుత్వం బిడ్డింగ్ చేసిందని డెప్యూటీ ఫారిన్ మినిస్టర్ యర్ఝన్ అషిక్బయేవ్ గమనించాడు. ఈ ఎన్నిక 2016 నవంబర్‌న న్యూయార్క్‌లో జరుగనున్న జనరల్ అసెంబ్లీలో నిర్వహించబడనున్నది. <ref name="AT5"/>

హైతీ, పశ్చిమ షహారా, కోట్ డీ ఐవరీ లలో శాంతిస్థాపన కొరకు ఐఖ్యరాజ్యసమితి ప్రయత్నాలకు కజకస్తాన్ సహకారం అందిస్తూ ఉంది. <ref name=TN1>{{cite news|title=Kazakh peacekeepers in Western Sahara|url=http://en.tengrinews.kz/military/Kazakh-peacekeepers-in-Western-Sahara-257039/|publisher=Tengrinews}}</ref>

2014 లో ఉక్రెయిన్‌లో రష్యా మద్దతుతో జరిగిన తిరుగుబాటు సమయంలో కజకస్తాన్ ఉక్రెయిన్‌కు మానవీయ సహకారం అందించింది. 2014 అక్టోబర్‌న కజకస్తాన్ 30,000అమెరికన్ డాలర్లను రెడ్ క్రాస్ అంతర్జాతీయ కమిటీకి ఉక్రెయిన్ మానవీయ ప్రయత్నానికి సహకారం అందించింది. 2015 జనవరి ఉక్రెయిన్ మానవీయ సంక్షోభం సరిచేయడానికి కజకస్తాన్ ఉక్రెయిన్ ఆగ్నేయంలో ని ప్రాంతాలకు 40,000 అమెరికన్ డాలర్లు సహాయంగా అందించింది. <ref name=gpostukraine1>{{cite news|title=Kazakhstan delivers humanitarian aid to Ukraine|url=http://www.globalpost.com/dispatch/news/agencia-efe/150111/kazakhstan-delivers-humanitarian-aid-ukraine|work=Global Post}}</ref>

అధ్యక్షుడు నజర్బయేవ్ ఉక్రెయిన్ యుద్ధం గురించి " యుద్ధం తూర్పు ఉక్రెయిన్‌లో విధ్వంశం సృష్టించింది. అక్కడ యుద్ధం నిలిపి ఉక్రెయిన్ స్వతంత్రం రక్షణ మరియు ఉక్రెయిన్ భూభాగం సమైఖ్యపరచడానికి కృషిచేయవలసిన అవసరం ఉంది." <ref name=ukrainenaz>{{cite news|title=Nazarbayev Offers to Mediate in Ukraine, Stresses Kazakhstan’s Economic Resilience|url=http://www.astanatimes.com/2014/12/nazarbayev-offers-mediate-ukraine-stresses-kazakhstans-economic-resilience/|work=The Astana Times}}</ref> ఉక్రెయిన్ సంక్షోభం ఎలా మొదలైనప్పటికీ కజకస్తాన్ యురేపియన్ యూనియన్ సంబంధాలు సాధారణంగానే ఉన్నాయని నిపుణులు అభిప్రాయపడ్డారు.

<ref name=CarnegieUkraniepiece>{{cite web|title=Nazarbayev as Mediator|url=http://carnegie.ru/eurasiaoutlook/?fa=57771|publisher=Carnegie Endowment for International Peace Moscow Center}}</ref> నజర్బయేవ్ మద్యవర్తిత్వానికి రష్యా మరియు ఉక్రెయిన్‌లు అనుకూలంగానే స్పందించాయి. <ref name="CarnegieUkraniepiece"/>

{{convert|718|m3|0|abbr=out}} నీటిని పరిశుభ్రం చేయడానికి సహకరించాయి.<ref>{{cite web |title=Steppe Eagle military exercises cover broad spectrum of scenarios |url=http://www.universalnewswires.com/centralasia/viewstory.aspx?id=1487 |publisher=Central Asia Newswire}}</ref> కజకస్తాన్ " నేషనల్ సెక్యూరిటీ కమిటీ 1992 జూన్ 13 న స్థాపించబడింది. ఇందులో సోవియట్ ఇంటర్నల్ సెక్యూరిటీ, మిలటరీ కౌంటర్ ఇంటెలిజెంస్, బార్డర్ గార్డ్, పలు కమాండో యూనిట్లు మరియు ఫారిన్ ఇంటెలిజెంస్ బ్యూరో అంతర్భాగంగా ఉన్నాయి.

2002 నుండి కజకస్తాన్ ప్రభుత్వం " స్టెప్పె ఈగిల్ " స్థాపించింది. స్టెప్పె ఈగిల్ సంకీర్ణాలు నిర్మించడానికి మరియు దేశాలు సమైఖ్యంగా పనిచేయడం మీద దృష్టిని కేంద్రీకరించి కృషిచేస్తుంది. స్టెప్పె ఈగిల్ పనిచేసే సమయంలో కజ్బత్ బెటాలియన్ మల్టీనేషన్ ఫోర్స్‌తో కలిసి పనిచేస్తుంది. <ref name=steppe1>{{cite news|title=Steppe Eagle – 2015 Multinational Peacekeeping Exercises to be Held in April and June|url=http://www.astanatimes.com/2015/02/steppe-eagle-2015-multinational-peacekeeping-exercises-held-april-june/|work=The Astana Times}}</ref> 2013 డిసెంబర్‌లో కజకస్తాన్ ఐఖ్యరాజ్యసమితి శాంతిదళానికి మద్దతుగా సైనిక బృందాలను హైతి, పశ్చిమ షహారా, ఐవరీ కోస్ట్ మరియు లిబేరియాలకు పంపింది. <ref name=un1>{{cite news |title=Kazakhstan to Join U.N. Peacekeeping for First Time |url=http://www.nytimes.com/reuters/2013/12/20/world/20reuters-kazakhstan-un.html?partner=rss&emc=rss&_r=0 |work=The New York Times}}</ref>

కజకస్తాన్ ఒక యూనిటరీ రిపబ్లిక్. కజకస్తాన్ మొదటి మరియు ప్రస్తుత అధ్యక్షుడు నూర్ సుల్తాన్ నజర్బయేవ్. పార్లమెంట్ అంగీకరించిన చట్టాల అమలుచేయడంలో అధ్యక్షునికి వీటో అధికారం ఉంటుంది. అలాగే కజకస్తాన్ రిపబ్లిక్ సైనికదళానికి చీఫ్ కామాండర్‌గా ఉంటాడు. ప్రధానమంత్రి మంత్రివర్గాన్ని నడిపిస్తూ కజకస్తాన్ ప్రభుత్వాన్ని నడిపించడానికి నాయకత్వం వహిస్తాడు. ప్రధానమంత్రికి ముగ్గురు ఉపముఖ్యమత్రులు ఉంటారు.

2009 డిసెంబర్ 2న ఐఖ్యరాజ్యసమితి సెక్రెటరీ జనరల్ బాన్ కి- మూన్ మరియు కజకస్తాన్ రిపబ్లిక్ కలిసి సెమీపాలతింక్ శోధన ప్రదేశం విధ్వంశం చేయబడిన ఆగస్ట్ 29ని అంతర్జాతీయ అణ్వాయుధ శోధన వ్యతిరేక దినంగా ప్రకటించారు. <ref>{{cite web |url=http://www.un.org/en/events/againstnucleartestsday/ |title=International Day against Nuclear Tests (29 August) |publisher=United Nations |accessdate=9 September 2013}}</ref><ref>{{cite web |url=http://en-maktoob.news.yahoo.com/un-calls-global-efforts-ban-n-tests-023921015.html |title=UN calls for global efforts to ban n-tests |work=Yahoo! News Maktoob |date=30 August 2013 |accessdate=9 September 2013}}</ref>

1999 లో కజకస్తాన్ " కౌంసిల్ ఆఫ్ యూరప్ పార్లమెంటరీ అసెంబ్లీ " పర్యవేక్షణ అంతస్థు కొరకు అభ్యర్ధించింది. అయినప్పటికీ అసెంబ్లీ కజకస్థాన్ అభ్యర్ధనను అంగీకరించలేదు. కజకస్థాన్ డెమాక్రసీ మరియు మానవ హక్కుల సంరక్షణ అభివృద్ధి చేసేవరకు అంతస్థు ఇవ్వడానికి వీలుకాదు అని కారణం చూపుతూ అభ్యర్ధన త్రోసివేయబడింది. 2005 డిసెంబర్ 4న నూర్ సుల్తాన్ నజర్బయేవ్ తిరిగి ఎన్నిక చేయబడ్డాడు. ఎలెక్టోరల్ కమీషన్ నజర్బయేవ్ 90% ఓట్ల మెజారిటీతో విజయం సాధించాడు. " ది ఆర్గనైజేషన్ ఫర్ సెక్యూరిటీ మరియు కోపరేషన్ ఇన్ యూరప్ " ఎన్నికలు అంతర్జాతీయ ప్రమాణాలను చేరుకోలేదని అయినప్పటికీ ఎన్నికల నిర్వహణలో కొంత అభివృద్ధి జరిగిందని భావించారు. <ref>{{cite news |url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=10000087&sid=a2ml5vt5j2_M&refer=top_world_news |title=Kazakhstan's Nazarbayev Wins Re-election With 91% of Vote |publisher=Bloomberg.com |date=5 December 2005 |accessdate=1 June 2010}}</ref> 2007 ఆగస్ట్ 17న దిగువ సభకు నిర్వహించిన ఎన్నికలలో నూర్- ఒతాన్ సంకీర్ణ పార్టీ విజయం సాధించింది. అసర్ పార్టీ మరియు అగారియన్ పార్టీలతో కూడిన సంకీర్ణ పార్టీ 88% స్థానాలను గెలిచాయి. ప్రతిపక్షపార్టీలలో ఏదీ 7% స్థానాల స్థాయికి చేరలేదు. ఎన్నికలలో అక్రమాలు <ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/6952452.stm |title=World&#124;Asia-Pacific&#124;Kazakh poll fairness questioned |publisher=BBC News |date=19 August 2007 |accessdate=1 June 2010}}</ref><ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/6949764.stm |title=World&#124;Asia-Pacific&#124;Q&A: Kazakhstan parliamentary election Kazakh poll fairness questioned |publisher=BBC News |date=17 August 2007 |accessdate=1 June 2010}}</ref> మరియు దౌర్జన్యం జరిగాయని ప్రతిపక్షాలు ఆరోపించాయి. <ref>{{cite news| url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-1373307/Election-monitors-slam-Kazakh-vote-returned-president-power-95-ballot-sham.html#ixzz2QpqJadyF | location=London | work=Daily Mail | title=Election monitors slam Kazakh vote which returned president to power with 95% of ballot as 'sham' | date=4 April 2011}}</ref> 2011లో నిర్వహించిన అధ్యక్షుడు నజర్బయేవ్ 95.54% ఓట్లు సాధించాడు. వీటిలో 89.9% నమోదుచేసుకున్న ఓటర్లు భాగస్వామ్యం వహించినవి. <ref>{{cite news|url=http://www.huffingtonpost.com/daniel-witt/kazakhstans-presidential-_b_847612.html |title=Daniel Witt: Kazakhstan's Presidential Election Shows Progress |publisher=Huffingtonpost.com |date=4 November 2011 |accessdate=4 August 2012}}</ref> <ref>Nazarbayev, Nursultan (28 March 2011). [http://www.washingtonpost.com/opinions/kazakhstans-steady-progress-toward-democracy/2011/03/28/AF1XPKCC_story.html Kazakhstan’s steady progress toward democracy]. Washington Post</ref> 2015 ఏప్రెల్ 26 5వ అధ్యక్ష ఎన్నికలు నిర్వహించబడ్డాయి.<ref name=foxnews2>{{cite news|title=Nearly 10 mn voters to head to polls to elect Kazakh president|url=http://latino.foxnews.com/latino/politics/2015/04/25/nearly-10-mn-voters-to-head-to-polls-to-elect-kazakh-president/|website=http://latino.foxnews.com/ | date=25 April 2015}}</ref> నూర్ సుల్తాన్ నజర్బయేవ్ తిరిగి 97.7% ఓట్లతో విజయం సాధించాడు.

<ref>{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG |archiveurl=//web.archive.org/web/20110531180249/http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG |archivedate=31 May 2011 |title=GDP growth (annual %)|work=The World Bank. World Bank.org |accessdate=1 June 2010}}</ref> కజకస్థాన్ నుండి గోధుమలు, టెక్స్టైల్స్ మరియు పెంపుడు జంతువులు కూడా ఎగుమతి చేయబడుతున్నాయి. యురేనియం అధికంగా ఎగుమతి చేస్తున్న దేశాలలో కజకస్థాన్ ఒకటి. <ref>{{cite web |url=http://www.kazatomprom.kz/en/news/2/%E2%84%96_1_in_the_world |archiveurl=//web.archive.org/web/20110722142342/http://www.kazatomprom.kz/en/news/2/%E2%84%96_1_in_the_world |archivedate=22 July 2011 |title=№ 1 in the world |work=The Atomic Company Kazatomprom, Kazatomprom.kz |date=30 December 2009 |accessdate=1 June 2010}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.world-nuclear.org/info/inf89.html |title=Uranium and Nuclear Power in Kazakhstan |publisher=world-nuclear.org |date=17 February 2011 |accessdate=5 March 2011}}</ref>[[2014]] లో కజకస్థాన్ ఆర్ధికరంగం 4.6% అభివృద్ధిచెందింది. <ref name=BRICplus>{{cite news|title=Kazakhstan: The Latest Emerging Opportunity|url=http://www.bricplusnews.com/business/kazakhstan-the-latest-emerging-opportunity/|publisher=BRIC Plus}}</ref>

[[2014]] లో ఉక్రేనియన్ సంక్షోభం మరియు మరియు చమురు ధరల పతనం కారణంగా ఆర్ధికాభివృద్ధి వేగం తగ్గింది. <ref>[http://www.ft.com/intl/cms/s/0/c4a55aa6-dd04-11e3-b73c-00144feabdc0.html#axzz3mCiNSOzr Kazakhs battle to stave off chill blowing in from Russian steppe], [[Financial Times]], 21 May 2014</ref>

[[ 2014]] దేశ కరెంసీ మారకవిలువ 19% క్షీణించింది. <ref>"Tenge Fever", [[The Economist]], 22 February 2014</ref> [[2015]] ఆగస్ట్ అదనంగా 22 % పతనం చెందింది.

<ref>[http://www.nytimes.com/2015/08/21/business/international/kazakhstans-currency-plunges.html Kazakhstan's currency plunges], [[New York Times]], 21 August 2015</ref> కజకస్తాన్ ఆర్ధికప్రణాళికా వ్యయం నియంత్రిస్తూ మరియు ఆయిల్ వనరుల ఆదాయం సమీకరించడం ద్వారా దేశ ఆర్ధికస్థితి స్థిరంగా ఉండేలా కృషిచేస్తుంది.

[[2013]] ప్రభుత్వ ౠణాలు 13.4% వృద్ధి (2004 లో 8%) చెందింది. 2012-2013 ప్రణాళికలో మొత్తం 6.5% మిగులు సాధించింది. <ref name=kzwbprofile>{{cite web|title=Kazakhstan Profile|url=http://www.worldbank.org/en/country/kazakhstan|publisher=The World Bank}}</ref>[[2002]] నుండి కజకస్తాన్ కజకస్తాన్ విదేశీమారక ద్రవ్యోల్బణం సమస్యను ఎదుర్కొన్నది. ద్రవ్యోల్బణం 2003 నాటికి 6.6%, 2003 నాటికి 6.4% మరియు 2004 నాటికి 6.4% గా నమోదైంది. [[2002]] లో " యు.ఎస్. డిపార్ట్మెంటు ఆఫ్ కామర్స్ " కజకస్తాన్‌కు యు.ఎస్ వాణిజ్య చట్టం ద్వారా " మార్కెట్ ఎకనమీ" అంతస్థు ఇచ్చింది.

కజకస్తాన్ ఆర్ధిక వెసులుబాటు కలిగించడం మరియు క్రమబద్ధీకరణ ద్వారా అంతర్జాతీయ ఆర్ధికసంక్షోభాన్ని చక్కగా ఎదుర్కొన్నది. [[ 2009]] నుండి బృహత్తర ప్రమాణాల ప్రవేశపెట్టి బ్యాంకుల రీకాపిటలైజేషన్, రియల్ ఎస్టేట్ మరియు వ్యవసాయ రంగాల అభివృద్ధికి తోడ్పాటు అందించింది. <ref name=ft21bn>{{cite news|title=Kazakhstan unveils $21bn rescue package|url=http://www.ft.com/intl/cms/s/209897de-ba5a-11dd-aecd-0000779fd18c,Authorised=false.html?_i_location=http%3A%2F%2Fwww.ft.com%2Fcms%2Fs%2F0%2F209897de-ba5a-11dd-aecd-0000779fd18c.html%3Fsiteedition%3Duk&siteedition=uk&_i_referer=|work=Financial Times}}</ref> 2009 ప్రంపంచ ఆర్ధికసంక్షోభం సమయంలో కజకస్తాన్ 1.2% అభివృద్ధిని సాధించింది. 2011-2012 ఆర్ధికాభివృద్ధి 5% నుండి 7.5% కి చేరుకుంది. <ref name="imfarticleiv"/>[[2003]] డిసెంబర్ కజకస్తాన్ విదేశీఋణం మొత్తం 22.9 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్లు.

కజకస్తాన్ బ్యాంక్ రంగం వేగవంతంగా అభివృద్ధిచెందుతూ ఉంది. ప్రస్తుత బ్యాంకింగ్ పెట్టుబడులు 1 బిలియన్ అమెరికన్ డాలర్లకు చేరుకుంది. " నేషనల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ కజకస్తాన్" డిపాజిట్ ఇంసూరెంస్ విధానం ప్రవేశపెట్టింది.కజకస్తాన్‌లో రాయల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ స్కాట్లాండ్, సిటీ బ్యాంక్ మరియు హెచ్.ఎస్.బి.సి. వంటి ప్రధాన విదేశీ బ్యాంకులు శాఖలను కలిగి ఉన్నాయి. కూక్మిన్, యూనిట్ క్రెడిట్ కొత్తగా కజకస్తాన్ ఈక్విటీ మార్కెట్‌లో ప్రవేశించాయి. 2010-2011 వరల్డ్ ఎకనమిక్ ఫోరం నివేదిక అనుసరించి అంతర్జాతీయ ఆర్ధిక పోటీలో కజకస్తాన్ 72వ స్థానంలో ఉందని తెలియజేస్తుంది. <ref>{{cite web |url=http://www3.weforum.org/docs/WEF_GlobalCompetitivenessReport_2010-11.pdf |title=The Global Competitiveness Report 2010–2011 |format=PDF |accessdate=24 July 2011}}</ref> ఒక సంవత్సరం తరవాత వరల్డ్ ఎకనమిక్ ఫోరం నివేదిక అనుసరించి కజకస్తాన్ 50వ స్థానంలో ఉందని తెలుస్తుంది. <ref>{{cite web |url=http://www.kazakh-tv.kz/en/view/news_kazakhstan/page_27706_kazakhstan-enters-top-50-most-competitive-countries |title=Kazakh TV – Kazakhstan enters top 50 most competitive countries |publisher=Kazakh-tv.kz |date=6 September 2013 |accessdate=9 September 2013}}</ref>

2012 లో కజకస్తాన్ ప్రత్యక్ష విదేశీపెట్టుబడి 14 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్లు. <ref>[http://www.ey.com/KZ/en/Issues/Business-environment/Kazakhstan-attractiveness-survey-2013 Kazakhstan attractiveness survey 2013]. EY.com</ref>

హైడ్రోకార్బన్ ఎగుమతుల ద్వారా ఒక దశాబ్ధానికంటే అధికంగా కజకస్తాన్ ఆర్ధికరంగం వార్షికంగా 8% అభివృద్ధి చెందుతూ ఉంది. .<ref name="imfarticleiv"/> 2013 జి.డి.పి 5.7% అభివృద్ధి చెందింది. <ref name=kzgdp2013>{{cite news|title=Kazakhstan's GDP grows 5.7 percent|url=http://en.tengrinews.kz/finance/Kazakhstans-GDP-grows-57-percent-24023/|agency=TengriNews}}</ref> 2014 జనవర్ మరియు సెప్టెంబర్ మద్య కజకస్తాన్ జి.డి.పి 4% అభివృద్ధిచెందింది. <ref name=BSt1>{{cite news|title=Kazakhstan's GDP expected to grow five per cent in 2014|url=http://www.business-standard.com/article/news-ani/kazakhstan-s-gdp-expected-to-grow-five-per-cent-in-2014-114110400256_1.html|work=Business Standard}}</ref> ఆరుమాసాల ఫలితాలలో 6.6 బిలియన్ల అమెరికండాలర్లు మిగులు ఉంది 2013 కంటే ఇది రెండు రెట్లు అధికం. <ref name="BSt1"/> <ref name="BSt1"/> 2014 ద్రవ్యోల్భణం 7.4%. <ref name="BSt1"/>

కజకస్తాన్ వ్యవసాయరంగం జి.డి.పి. 5% నికి భాగస్వామ్యం వహిస్తుంది. <ref name="CIA"/> ధాన్యం, ఉర్లగడ్డలు, కూరగాయలు, మెలాంస్ మరియు పెంపుడు జంతువులు వ్యవసాయ ఉత్పత్తులలో ప్రధాన్యత వహిస్తున్నాయి. దేశంలో మొత్తం వ్యవసాయ భూముల వైశాల్యం 8,46,000చ.కి.మీ. దేశంలో 80% భూమి వ్యవసాయానికి అనుకూలంగా ఉంది.

<ref name=wb1>{{cite web|title=Arable Land per inhabitant World Bank database.|url=http://data.worldbank.org/indicator/AG.LND.ARBL.HA.PC|publisher=The World Bank}}</ref> పెంపుడు జంతువుల నుండి పాల ఉత్పత్తులు, తోలు, మాంసం మరియు ఉన్ని ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది. దేశంలో ప్రధానంగా గోధుమలు, బార్లీ, పత్తి మరియు వడ్లు పండించబడుతున్నాయి. కజకస్తాన్ వ్యవసాయరంగం సోవియట్ పాలన నుండి ఇప్పటి వరకు పలు పర్యావరణసమస్యలు మరియు యాజమాన్య లోపాలను ఎదుర్కొంటున్నది.

కజకస్థాన్ విస్తారమైన ఖనిజ మరియు శిలాజ ఇంధనం వనరులను కలిగి ఉంది. 1993 నుండి పెట్రోలియం, సహజవాయువు మరియు ఖనిజాల త్రవ్వకం అభివృద్ధి పనులు 40 బిలియన్ అమెరికన్ డాలర్ల విదేశీ పెట్టుబడులను ఆకర్షిస్తున్నాయి. <ref name="Homestead">[http://www.homestead.com/prosites-kazakhembus/MineralWealth.html Mineral Wealth]. homestead.com</ref> యురేనియం, క్రోమియం, లీడ్ మరియు జింక్ నిలువలలో కజకస్తాన్ ప్రపంచంలో రెండవస్థానంలో ఉంది. అలాగే మాంగనీస్ నిలువలలో మూడవ స్థానంలో, రాగి నిలువలలో 5 స్థానంలో మరియు బొగ్గు, ఇనుము మరియు బంగారం నిలువలలో మొదటి 10 స్థానాలలో ఒకటిగా ఉంది. కజకస్తాన్ వజ్రాలను కూడా ఎగుమతి చేస్తుంది. కజకస్తాన్ పెట్రోలియం మరియు సహజవాయు నిలువలలో 11 వ స్థానంలో ఉందని అంచనా.<ref>International Crisis Group. (May 2007). [http://www.crisisgroup.org/en/regions/asia/central-asia/133-central-asias-energy-risks.aspx Central Asia's Energy Risks, Asia Report No. 133].</ref>

మొత్తం 160 ప్రదేశాలలో 2.7 బిలియన్ టన్నుల పెట్రోలియం నిలువలు ఉన్నాయని అంచనా. కాస్పియన్ సముద్రతీరంలో 3.5 బిలియన్ టన్నుల ఆయిల్ మరియు 2.5 ట్రిలియన్ టన్నుల సహజవాయువు నిలువ ఉందని ఆయిల్ శోధన తెలియజేస్తుంది. దేశం మొత్తంలో 6.1 బిలియన్ టన్నుల నిలువలు ఉన్నాయని భావిస్తున్నారు. దేశంలో అతిరౌ, పవ్లోదర్ మరియు షింకెంట్ రిఫైనరీలు ఉన్నాయి. దేశంలో ఉత్పత్తి చేస్తున్న క్రూడాయిల్‌కు సరిపడినన్ని రిఫైనరీలు లేనందున్న క్రూడాయిల్ అధికంగా రష్యాకు ఎగుమతి చేయబడుతుంది. 2009లో కజకస్తాన్ ఒకరోజుకు 15,40,000 టన్నుల ఆయిల్ వెలికి తీసిందని " యు.ఎస్.ఎనర్జీ ఇంఫర్మేషన్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ " తెలియజేస్తుంది.<ref>{{cite web |url=http://tonto.eia.doe.gov/cfapps/STEO_Query/steotables.cfm?periodType=Annual&startYear=2005&startMonth=1&endYear=2009&endMonth=12&tableNumber=29 |archiveurl=//web.archive.org/web/20090220185322/http://tonto.eia.doe.gov/cfapps/STEO_Query/steotables.cfm?periodType=Annual&startYear=2005&startMonth=1&endYear=2009&endMonth=12&tableNumber=29 |archivedate=20 February 2009 |title=Table 3b. Non-OPEC Petroleum Supply |work=U.S. Energy Information Administration. Independent Statistics and Analysis. |publisher=Tonto.eia.doe.gov |date=11 May 2010 |accessdate=1 June 2010}}</ref> కజకస్తాన్ భారి మొత్తంలో ఫాస్ఫరేట్ నిలువలను కలిగిఉంది. కరటౌ బేసిన్ నుండి 650 టన్నుల ఫాస్ఫరేట్ నిలువలు ఉన్నాయి. చిలిసై 800-900 టనూల ఫాస్ఫరేట్ నిలువలు ఉన్నాయి.<ref>[http://www.sunkarresources.com/en/news/chilisai_Phosphate_Project_ore_reserve_update/ Chilisai Phosphate Project Ore Reserve Update] // SUNKAR RESOURCES PLC</ref><ref>[http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/country/1997/9422097.pdf#page=7 THE MINERAL INDUSTRY OF KAZAKHSTAN—1997] // USGS: Phosphate Rock – Reserves</ref><ref>[http://eiti.org/news/kazakhstan-accepted-eiti-compliant Kazakhstan accepted as 'EITI Compliant']. EITI (17 October 2013). Retrieved 8 March 2014.</ref>

2050 ని లక్ష్యంగా చేసుకుని కజకస్తాన్ ఆర్ధికరంగాన్ని గ్రీన్ ఎకానమీ వైపు నడిపించడానికి ప్రయత్నాలు ప్రారంభించింది. గ్రీన్ ఎకానమీ 3% జి.డి.పి వృద్ధి 5 లక్షల ఉపాధిసౌకర్యం అధికం చేయగలదని విశ్చసిస్తున్నారు. <ref name=renewableprices>{{cite news|title=Kazakhstan Sets Prices for Energy From Renewable Sources|url=http://www.businessweek.com/news/2014-06-13/kazakhstan-sets-prices-for-energy-from-renewable-sources|publisher=Bloomberg News}}</ref>

2012 సెప్టెంబర్ 30న కజకస్తాన్‌లో విదేశీపెట్టుబడులు 177.7 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్ల పెట్టుబడి చేసాయి. <ref name=2013ICS>{{cite web|title=2013 Investment Climate Statement – Kazakhstan|url=http://www.state.gov/e/eb/rls/othr/ics/2013/204668.htm|publisher=US State Department}}</ref>

యు.ఎస్.స్టేట్ డిపార్ట్మెంటు ; కజకిస్తాన్ ప్రస్తుతం కజకిస్తాన్ వాతావరణం పెట్టుబడులకు అనుకూలంగా ఉందని తెలియజేసింది. <ref name="2013ICS"/> <ref name=kzbankstats>{{cite web|title=Kazakhstan National Bank Statistics|url=http://www.nationalbank.kz/?docid=158&switch=english|publisher=The National Bank of Kazakhstan}}</ref> అధ్యక్షుడు టాక్స్ కంషెషన్ మంజూరుచేసే ఒప్పందం మీద సంతకం చేసి విదేశీపెట్టుబడి దారులకు మార్గం సుగమం చేసాడు. అందులో కర్పొరేట్ పన్నురాయితీలకు 10 సంవత్సరాల కాలం, ఆస్తి పన్నురాయితీలకు 8 సంవత్సరాల పొడిగింపు మరియు ఇతర పన్నుల తగ్గింపు మొదలైన అంశాలు ఉన్నాయి. <ref name=taxnews>{{cite news|title=Kazakhstan Enacts Investor Tax Breaks|url=http://www.tax-news.com/news/Kazakhstan_Enacts_Investor_Tax_Breaks____65000.html|publisher=Tax News}}</ref> <ref name="taxnews"/><ref name=SirSuma>{{cite web|title=Kazakhstan is reaching out to the world|url=http://www.ebrd.com/pages/news/speeches/chakrabarti-kazakhstan.shtml|publisher=EBRD}}</ref> <ref name=EBRDprrp>{{cite web|title=EBRD and Kazakhstan agree historic partnership to boost reform and investment|url=http://www.ebrd.com/pages/news/press/2014/140523.shtml|publisher=EBRD}}</ref><ref name="EBRDprrp"/>

<ref name=EY2014>{{cite web|title=Kazakhstan attractiveness survey 2014|url=http://www.ey.com/KZ/en/Issues/Business-environment/EY-Kazakhstan-attractiveness-survey-2014#.VQcmRWv2_yA|website=http://www.ey.com/}}</ref> ఆర్ధిక, రాజకీయ మరియు సాంఘిక స్థిరత్వం కజకస్తాన్ ప్రకటించిన పన్ను రాయితీలు ఈ సాధనకు కారణమని భావిస్తున్నారు. <ref name="EY2014"/>

2014 అక్టోబర్ కజకస్తాన్ మొదటిసారిగా 14 సంవత్సరాల కాలవ్యవధితో ఓవర్సీస్ డాలర్ బాండులను విడుదల చేసింది. <ref name=bloom1>{{cite news|title=Kazakhstan Sells First Overseas Dollar Bonds in 14 Years|url=http://www.bloomberg.com/news/2014-10-06/kazakhstan-sells-first-overseas-dollar-bonds-in-14-years.html|agency=Bloomberg | first=Katia|last=Porzecanski|date=6 October 2014}}</ref> కజకస్తాన్ 2014 అక్టోబర్ 14న 2.5 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్ల విలువైన 10-30 సంవత్సరాల కాలవ్యవధి కలిగిన బాండులను విడుదల చేసింది. <ref name="bloom1"/> కజకస్తాన్ 1.5 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్ల విలువైన 10 సంవత్సరాల కాలవ్యవధి కలిగిన బాండులను విడుదల చేసింది. <ref name="bloom1"/> 11 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్ల విలువైన బిడ్స్‌ను జారీ చేసింది. <ref name="bloom1"/>

2013 లో 50 అత్యధిక కాంపిటీటివ్ కంట్రీస్ (పోటీదేశాలలో) కజకస్తాన్ ఒకటిగా గుర్తించబడడం మరియు " వరల్డ్ ఎకనమిక్ ఫొరం " గ్లోబల్ కాంపిటీటీవ్నెస్ రిపోర్ట్ కజకస్తాన్ 2014-2015 ఆర్ధిక స్థితిని నిలబెట్టుకుంది. <ref name=AT1>{{cite web|title=Staying Competitive in a Toughening External Environment|url=http://www.astanatimes.com/2014/09/staying-competitive-toughening-external-environment/|website=astanatimes.com}}</ref>

" కామంవెల్త్ ఆఫ్ ఇండిపెండెంట్ స్టేట్స్ " దేశాలలో పోటీలో కజకస్తాన్ సంస్థలు, ఇంఫ్రాస్ట్రక్చర్, మేక్రో ఎకనమిక్ ఎంవిరాన్మెంట్, ఉన్నత విద్య మరియు శిక్షణ, గుడ్స్ మార్కెట్ ఎఫీషియంసీ, లేబర్ మార్కెట్ డెవెలెప్మెంట్, సాంకేతికత, మార్కెట్ సైజ్, వ్యాపారం మరియు పరిశోధనలు మొదలైన వాటిలో ప్రధమస్థానంలో ఉంది. ప్రాధమిక విద్య మరియు ఆరోగ్యసంరక్షణలలో మాత్రం వెనుకబడి ఉంది. <ref name="AT1"/><ref name="AT1"/>

2010 నుండి కజకస్తాన్ నివాసగృహాల ఆవశ్యకత మార్కెట్లో అధికం ఔతూ ఉంది. <ref name=rank1>{{cite web|title=Обзор ввода жилья по регионам РК. Январь-август 2014|url=http://ranking.kz/infopovody/_tekuschem_godu_almatinskaja_oblast_lidiruet_po_vvedennomu_v_ekspluataciju_zhilju___7265_tysjach_kv_metrov_eto_165_ot_vsego_zhilja_vvedennogo_v_ekspluataciju_za_janvar-avgust_2014_goda?mcode=regions&subcut=socium&infotypecode=infopovody|website=ranking.kz}}</ref> 2013 లో కజకస్తాన్ నివాసగృహాల మొత్తం వైశాల్యం 336.1 మిలియన్ల చదరపు మీటర్లు. <ref name="rank1"/> ఒక సంవత్సరంలో నివాస గృహాల వైశాల్యం 32.7 మిలియన్ చ.మీ (11%) అధికం అయింది.

<ref name="rank1"/> 2012-2013 మద్య కజకస్తాన్ నివాస గృహాల వైశాల్యం 19.6-20.9 మిలియన్ల చ.మీ అధికరించింది. <ref name="rank1"/>

దేశ నివాసగృహాలలో 62.5% నగరప్రాంతాలలో ఉన్నాయి. <ref name="rank1"/> ఐఖ్యరాజ్యసమితి సిఫారసు అనుసరించి ఒక వ్యక్తికి అవసరమైన నివాసగృహ వైశాల్యం 30 చ..మీ.

<ref name="rank1"/> కజకస్తాన్ 2019-2020 నాటికి ఐఖ్యరాజ్యసమితి పరిమితికి చేరుకోగలదని విశ్వసిస్తున్నారు. <ref name="rank1"/>

<ref name="NZ1"/> ఈ విధానం ఫైనాంస్, పరిశ్రమలు మరియు సాంఘిక సంక్షేమం వంటి ఆర్ధికవిధానాల అభివృద్ధికి సహకరిస్తుంది. అలాగే మౌళిక వసతులు మరియు నిర్మాణరంగం అభివృద్ధి కొరకు ఇది పెట్టుబడులను ఆకర్షిస్తుందని భావిస్తున్నారు.<ref name="NZ1"/> కజకస్తాన్ జాతీయ నిధుల వినియోగంతో చేపట్టిన ఎగుమతి వ్యాపార ఆదాయాలలో సమీపకాలంగా కొంత క్షీణత సంభవించింది. <ref name="NZ1"/><ref name=HClarkKZwomen>{{cite web|title=Helen Clark at "Nurly Zhol – New Opportunities for Women"|url=http://www.eurasia.undp.org/content/rbec/en/home/presscenter/speeches/2015/5/21/helen-clark-at-nurly-zhol--new-opportunities-for-women/|website=UNDP|publisher=United Nations}}</ref>

2015 జూలై 27న కజకస్తాన్ వరల్డ్ ట్రేడ్ ఆర్గనైజేషన్ సభ్యత్వం పొందింది. <ref name=wtojuly27>{{cite news|title=WTO formally accepts Kazakhstan as new member|url=https://uk.news.yahoo.com/wto-formally-accepts-kazakhstan-member-150115096.html#fABgWrz|agency=AFP}}</ref>

2005 లో లంచగొండితనం అధికంగా కలిగి ఉన్న దేశాలజాబితాలో కజకస్తాన్ ఒకటిగా వర్ల్డ్ బ్యాంక్ పేర్కొన్నది. జాబితాలో ఉన్న మిగిలిన దేశాలు అంగోలా, బొలీవియా, కెన్యా, లిబియా మరియు పాకిస్తాన్‌లు ఉన్నాయి. <ref>[http://www.nytimes.com/2006/11/05/business/yourmoney/05giffen.html?pagewanted=all Oil, Cash and Corruption], [[New York Times]], 5 November 2006</ref> 2012 నివేదికలు కజకస్తాన్ లంచగొండితనం కలిగిన దేశాలలో గిదువున ఉందని తెలియజేస్తున్నాయి.

<ref name="OECD1"/> ది ఫెడరల్ బ్యూరో ఆఫ్ ఇంవెస్టిగేషన్ మరియు కజకస్తాన్ యాంటీ - కరప్షన్ ఏజెంసీ ముచ్యుయల్ లీగల్ అసిస్టెంస్ ట్రీటీ మీద 2015 ఫిబ్రవరిలో సంతకం చేసాయి.

{{citation needed|date=September 2015}}[[2011]] ఫిబ్రవరి కజకస్తాన్ అధికారిక అంచనాలు అనుసరించి కజకస్తాన్ జనసంఖ్య 16,455 మిలియన్లు. వీరిలో 46% గ్రామీణప్రాంత నివాసితులు, 54% నగరప్రాంత నివాసితులు. <ref>{{cite web |url=http://www.stat.kz/p_perepis/Pages/n_04_02_10.aspx |archiveurl=//web.archive.org/web/20100628101359/http://www.stat.kz/p_perepis/Pages/n_04_02_10.aspx |archivedate=28 June 2010 |title=Итоги переписи населения Республики Казахстан 2009 года |publisher=Stat.kz |date=4 February 2010 |accessdate=1 June 2010}}</ref> [[2013]] లో కజకస్తాన్ జనసంఖ్య ముందటి సంవత్సరానికంటే 1.7% అభివృద్ధిచెంది 1,72,80,000కి చేరిందని కజకస్తాన్ గణాంకాలు తెలియజేస్తున్నాయి. <ref>[http://www.bnews.kz/en/news/post/153895/ Kazakhstan’s population increases by 1.7 per cent over a year]. bnews.kz. 15 August 2013</ref>[[2009]] జనసంఖ్య 1999 జనసంఖ్య కంటే 6.8% అధికం అయింది. వీరిలో పురుషులు 48.3% మరియు 51.7% స్త్రీలు ఉన్నారు. ప్రజలలో సంప్రదాయ కజకీలు 63.1% మరియు సంప్రదాయక రష్యన్లు 23.7% ఉన్నారు. <ref name="Census2009"/>

<ref>{{cite web |url=http://www.cdi.org/russia/johnson/7002-15.cfm |archiveurl=//web.archive.org/web/20070215085126/http://www.cdi.org/russia/johnson/7002-15.cfm |archivedate=15 February 2007 |author=Collins, Cheryl |title=Kazakhstan's `forgotten Poles' long to return |publisher=Cdi.org |date=2 January 2003 |accessdate=1 June 2010}}</ref> మరియు లిథుయానియన్లు ఉన్నారు. అల్పసంఖ్యాకులలో జర్మనులు (1.1%), ఉక్రెయినియన్లు, కొరియన్లు, చెచెన్లు, <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/3509933.stm Remembering Stalin's deportations], BBC News, 23 February 2004</ref> మెస్కెటియన్ టర్కీలు మరియు రష్యన్ రాజకీయ ప్రత్యర్ధులు ఉన్నారు. సోవియట్ యూనియన్ బృహత్తర శ్రామిక శక్తి గులాగ్ కూడా కజకిస్తాన్‌లో ఉంది. <ref>{{cite web |last=Clarey |first=Christopher |url=http://www.iht.com/articles/2007/01/01/news/kazakh.php |title=Politics, economics and time bury memories of the Kazakh gulag |work=International Herald Tribune |date=1 January 2007 |accessdate=9 September 2013}}</ref><ref>{{cite news |last=Greenall |first=Robert |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4420922.stm |title=Russians left behind in Central Asia |publisher=BBC News |date=23 November 2005 |accessdate=9 September 2013}}</ref>

[[1989]] లో సంప్రదాయ రష్యన్లు 37.8%, ఉండేవారు. మొత్తం 20 కజకిస్తాన్ ప్రాంతాలలో 7 ప్రాంతాఅలలో మాత్రమే కజకీలు అధికంగా ఉన్నారు. 1991 నాటికి దేశంలో 1 మిలియన్ జర్మన్లు (ఓల్గా సంతతి జర్మన్లు) ఉన్నారు. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధకాలంలో కజకిస్తాన్‌కు పారిపోయి వచ్చిన ఓల్గా జర్మన్లు సోవియట్ యూనియన్ విచ్ఛిన్నత తరువాత వీరిలో అత్యధికులు జర్మనీకి తిరిగి వెళ్ళారు. <ref>[http://www.irinnews.org/report.aspx?reportid=28051 Kazakhstan: Special report on ethnic Germans], IRIN Asia, 1 February 2005</ref>

పొంటియన్ గ్రీకులు గ్రీసుకు వలసవెళ్ళారు. 1930 లో సోవియట్ యూనియన్‌లోని వేలాది కొరియన్లు మద్య ఆసియాకు పారిపోయారు. వారిని కొరియో- సరం అంటారు.

| ఉజ్బెకీయులు

<ref>[http://www.inform.kz/eng/article/2741711 Kazakh language to be converted to Latin alphabet – MCS RK]. Inform.kz (30 January 2015). Retrieved on 2015-09-28.</ref> కజకస్తాన్‌లో వాడుకలో ఉన్న ఇతర అల్పసంఖ్యాకుల భాషలు ఉజ్బెకి, ఉక్రైన్, ఉయగూర్, కిర్జి మరియు తాతర్ మొదలైనవి.

2009 గణాంకాలు అనుసరించి కజకస్తాన్‌లో 70% ముస్లిములు, 26% క్రైస్తవులు, 0.1% బౌద్ధులు, 0.2% ఇతరులు, నాస్థికులు 3% మరియు మతం వెల్లడించని వారు .0.5% ఉన్నారు. <ref name="2009 Census"/> కజకస్తాన్ ఒక లౌకికరాజ్యం. దేశంలో సంఖ్యాపరంగా ఇస్లాం ప్రధమస్థానంలో ఉంది తరువాత స్థానంలో ఆర్థడాక్స్ క్రైస్తవ మతం ఉంది. సోవియట్ పాలనలో కొన్ని దశాబ్ధాల మత అణిచివేత తరువాత లభించిన మతస్వాతంత్రం ప్రజలు బహిరంగంగా తమ మతం మరియు సంప్రదాయం ప్రకటించడం మొదలైంది. మతావలంబన మరియు సంపూర్ణ మతస్వాతంత్రం ప్రజల మత సంబంధిత కార్యక్రమాచరణకు దారితీసింది. చేగవంతంగా పలు మసీదులు , చర్చీలు మరియు ఇతర మత నిర్మాణాలు నిర్మించబడ్డాయి. 1990లో 670 మతసంస్థలు స్థాపించబడ్డాయి. ప్రస్తుతం దేశంలో మొత్తం 4,170 మతసంస్థలు స్థాపించబడ్డాయి.<ref name="kazakhrel"/> ముస్లిమేతర ప్రజలు.<ref>[http://www.pewforum.org/2012/08/09/the-worlds-muslims-unity-and-diversity-1-religious-affiliation/#identity Pew Forum on Religious & Public life, Chapter 1: Religious Affiliation]. Retrieved 29 October 2013 9 August 2012.</ref>ంస్లిములలో అత్యధికులు సున్నీ ముస్లిములు, తరువాత హనాఫీ స్కూల్ ఉంది.

వీరిలో ప్రజలలో 60% ఉన్న సంప్రదాయ కజకీలు, సంప్రదాయ ఉజ్బెకీలు, ఉయిఘూర్ మరియు తాతర్లు ఉన్నారు. <ref name="usstate">[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2008/108501.htm Kazakhstan – International Religious Freedom Report 2008] U.S. Department of State. Retrieved 7 September 2009.</ref> సున్నీ షాఫీ 1%(ప్రధానంగా చెచెన్లు) కంటే తక్కువగా ఉన్నారు. అదనంగా అహమ్మదీయ ముస్లిములు కూడా ఉన్నారు. <ref>{{cite web | url=http://www.forum18.org/archive.php?article_id=1577 | title=KAZAKHSTAN: Ahmadi Muslim mosque closed, Protestants fined 100 times minimum monthly wage | publisher=Forum 18 | accessdate=6 June 2014}}</ref> దేశంలో మొత్తం 2,300 మసీదులు ఉన్నాయి.<ref name="kazakhrel">[http://www.religions-congress.org/content/view/151/35/lang,english/ Religious Situation Review in Kazakhstan] Congress of World Religions. Retrieved 7 September 2009.</ref>

వీరంతా సుప్రీం ముఫ్తీ నాయకత్వంలోని " స్పిరిచ్యుయల్ అసోసియేషన్ ఆఫ్ ముస్లింస్ ఆఫ్ కజకిస్తాన్ " కు చెందినవారు. <ref>[http://www.religions-congress.org/content/view/121/35/lang,english/ Islam in Kazakhstan]. Retrieved 7 September 2009.</ref> అనఫ్లియేటెడ్ మసీదులు మూతపడ్డాయి.

<ref>{{cite web | url=http://www.forum18.org/archive.php?article_id=1498 | title=KAZAKHSTAN: "Mosques cannot be independent" | publisher=Forum 18 | accessdate=6 June 2014}}</ref> ఈద్- అల్- అధా జాతీయ శలవుదినంగా ప్రకటించబడింది. <ref name="kazakhrel"/> రష్యన్ ఆర్థడాక్స్‌లో రష్యన్లు, ఉక్రెయిన్లు మరియు బెలరసియన్లు ఉన్నారు. <ref name="USCOIRFk2009">{{cite web |url=http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2009/127366.htm |title=Kazakhstan |work=[[United States Commission on International Religious Freedom]] |publisher=[[United States Department of State]] |date=26 October 2009 |accessdate=3 June 2010}}</ref>

ఇతర క్రైస్తవులకు రోమన్ కాథలిక్ చర్చీలు మరియు ప్రొటెస్టెంటు చర్చీలు ఉన్నాయి. <ref name="usstate"/> మొత్తంగా 258 ఆర్థడాక్స్ చర్చీలు, 93 కాథలిక్ చర్చీలు మరియు 500 ఉన్నాయి. రష్యన్ ఆర్థడాక్స్ చర్చి కజకస్తాన్ జాతీయశలవు దినంగా ప్రకటించబడింది.<ref name="kazakhrel"/> అదనంగా జ్యూడిజం, బహై ఫెయిత్, హిందూ ఇజం మరియు బుద్ధిజం ఆచరణలో ఉంది. <ref name="usstate"/> 2009 గణాంకాలు అనుసరించి దేశంలో స్లావిక్ మరియు జర్మానిక్ సంప్రదాయ క్రైస్తవులు ఉన్నారని తెలుస్తుంది. <ref>{{cite web |url=http://www.stat.kz/p_perepis/Documents/%D0%9D%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.rar |title=Нац состав.rar |accessdate=24 July 2011}}</ref>

<ref name="collegeatlas">{{cite web | url=http://www.collegeatlas.org/kazakhstan-colleges-universities.html | title=Kazakhstan Colleges and Universities | publisher=CollegeAtlas | accessdate=3 June 2014}}</ref> విద్యావిధానంలో ప్రాధమిక విద్య (1-4), బేసిక్ జనరల్ ఎజ్యుకేషన్ (5-9) మరియు సీనియర్ లెవల్ ఎజ్యుకేషన్ (10-11 నుండి 12) అనే మూడు స్థాయిలలో ఉంటుంది. ఒకేషనల్ ఎజ్యుకేషన్ 3 నుండి 4 సంవత్సరాల కాలం ఉంటుంది. <ref name="UNEVOC">{{cite web | url=http://www.unevoc.unesco.org/go.php?q=World+TVET+Database&ct=KAZ | title=Vocational Education in Kazakhstan | date=August 2012 | accessdate=3 June 2014 | author=UNESCO-UNEVOC}}</ref> ప్రాధమిక విద్యకంటే ముందు ఒక సంవత్సరం ప్రీ స్కూల్ ఎజ్యుకేషన్ ఉంటుంది. ఈ లెవల్స్ ఒకే స్కూల్‌లో కాని లేక వేరువేరు పాఠశాలలో కాని కొనసాగించవచ్చు. సమీపకాలంలో పలు సెంకండరీ స్కూల్స్, స్పెషలైజ్డ్ స్కూల్స్, మాగ్నెట్ స్కూల్స్, జిమ్నాసియం స్కూల్స్, లిసియం స్కూల్స్ మరియు భాషాపరమైన మరియు సాంకేతిక పాఠశాలలు స్థాపించబడ్డాయి. స్పెషల్ ప్రొఫెషనల్ లేక సాంకేతిక పాఠశాలలు లేక కాలేజీలు మరియు వోకల్ స్కూల్స్‌లో ప్రొఫెషనల్ ఎజ్యుకేషన్ అందించబడుతుంది.

<ref name="collegeatlas"/> కజకస్తాన్‌లో విశ్వవిద్యాలయాలు, అకాడమీలు మరియు ఇంస్టిట్యూషన్లు, కాలేజ్ లేక యూనివర్శిటీ స్కూల్ ఆఫ్ మ్యూజిక్, హైయ్యర్ స్కూల్స్, హైయ్యర్ కాలేజీలు ఉన్నాయి. బేసిక్ హైయ్యర్ ఎజ్యుకేషన్ స్థాయిలో ఎంచుకున్న ఫీల్డులో ఫండమెంటల్స్ బోధించబడుతుంది. తరువాత డిగ్రీ చదువుకు అర్హత లభిస్తుంది. స్పెషలైజ్ హయ్యర్ ఎజ్యుకేషన్ విద్యార్ధులకు స్పెషలిస్ ట్ డిప్లొమా లభిస్తుంది. సైంటిఫిక్ హయ్యర్ ఎజ్యుకేషన్ తరువాత మాస్టర్ డిగ్రీ కొనసాగించడానికి అర్హత లభిస్తుంది. పోస్ట్ గ్రాజ్యుయేషన్ తరువాత " కందిదత్ నౌక్" కు(కేండిడియేట్ ఆఫ్ సైంస్) మరియు డాక్టర్ ఆఫ్ సైంస్ అభ్యసించడానికి అర్హత లభిస్తుంది. ఎజ్యుకేషన్ చట్టాలను సరిదిద్దడం వలన హయ్య్ ర్ ఎజ్యుకేషన్ ప్రైవేట్ సెక్టర్ అభివృద్ధి చెంది పలు ప్రైవేట్ విద్యాసంస్థలకు అనుమతి లభించింది.

నుండి ఋణాలు లభించాయి. <ref>[http://www.bnews.kz/en/news/post/150704/ More than 2.5 thousand students get loans in Kazakhstan – News Feed – Bnews.kz: breaking news]. Bnews.kz. Retrieved 20 August 2013.</ref>

కజకస్తాన్‌లోని శిక్షణా మరియు నైపుణ్యం అభివృద్ధిచేసే కార్యక్రమాలకు అంతర్జాతీయ సంస్థలు సహకరిస్తున్నాయి. ఉదాహరణగా 2015 మార్చ్ 30న " ది వరల్డ్ బ్యాంక్ గ్రూప్ " అధికారులు కజకస్తాన్ లోని స్కిల్స్ మరియు జాబ్ ప్రాజెక్టులకు 100 మిలియన్ అమెరికన్ డాలర్లు ఋణంగా అందజేసారు. <ref name=WB11>{{cite web|title=World Bank Supports Better Skills for Quality Jobs in Kazakhstan|url=http://finchannel.com/index.php/society/jobs/item/42191-world-bank-supports-better-skills-for-quality-jobs-in-kazakhstan|website=finchannel.com}}</ref> ఈ ప్రాజెక్టు ద్వారా నిరుద్యోగులకు శిక్షణ, స్వయం ఉపాధి మరియు ప్రస్తుత ఉద్యోగులకు అవసరమైన శిక్షణ లభిస్తుంది.

కజకస్తాన్ మానవహక్కుల సమేక్షణ బలహీనంగా ఉందని స్వతంత్ర పర్యవేక్షకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. హ్యూమన్ రైట్స్ వాచ్ " కజకస్తాన్ సమావేశ స్వతంత్రం, వాక్కు స్వతంత్రం మరియు మత స్వతంత్రాలను తీవ్రంగా నిర్భంధిస్తుందని అభిప్రాయపడుతుంది. <ref name="World Report 2015: Kazakhstan"/> 2014లో అధికారులు వార్తాపత్రికలను మూసివేయడం, ఖైదుచేయడం, జరిమానా విధించడం చేసారు. అభిప్రాయాలు చెప్పడానికి అడ్డుకట్టవేయడం, మతకార్యక్రమాలను అడ్డుకోవడం నిర్భంధాలలో భాగంగా ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ విమర్శకులు, ప్రతిపక్ష నాయకుడు వ్లాదిమిర్ కొజ్లోవ్ నిర్భంధంలో ఉంచబడ్డారు. బహిరంగంగా హింసాత్మక చర్యలు చోటు చేసుకున్నాయి.

2014 జూన్ 3న ఒ.ఎస్.సి.ఇ. సెక్రటరీ జనరల్ " లాంబర్టో జన్నియర్" కజక్ డిప్లొమేట్‌గా నియమించబడ్డాడు, మదినా జర్బుస్సినోవాను ఒ.ఎస్.సి.ఇ. స్పెషల్ రిప్రెజెంటేటివ్‌గా నియమించబడ్డాడు. <ref name=Madina>{{cite news|title=Kazakhstan diplomat appointed OSCE Special Representative|url=http://m.tengrinews.kz/en/politics_sub/Kazakhstan-diplomat-appointed-OSCE-Special-Representative-254019/|publisher=Tengrinews}}</ref> 2012 నవంబర్‌న ఐఖ్యరాజ్యసమితి జనరల్ అసెంబ్లీకి చెందిన 183 సభ్యులు హ్యూమన్ రైట్స్ కౌంసిల్‌ తరఫున సేవలందించడానికి కజకస్తాన్‌ను ఎన్నుకున్నారు.

<ref name=UNHRC1>{{cite web |title=General Assembly Elects 18 Member States to Serve Three-Year Terms on Human Rights Council |url=http://www.un.org/News/Press/docs/2012/ga11310.doc.htm |publisher=The United Nations}}</ref> 2009లో కజకస్తాన్ " నేషనల్ హ్యూమన్ రైట్స్ యాక్షన్ ప్లాన్ "ను ప్రచురించింది. <ref name=KZHRAP>{{cite web |title=National Kazakhstan Human Rights Action Plan |url=http://mfa.gov.kz/en/#!/information_about_kazakhstan/national_human_rights_action_plan_of_the_republic_of_kazakhstan_2009-2012/ |publisher=Ministry of Foreign Affairs}}</ref>" యు.ఎస్.డిపార్ట్మెంటు ఆఫ్ స్టేట్ బ్యూరో ఫర్ డెమొక్రసీ " , హ్యూమన్ రైట్స్ అండ్ లేబర్, ది అమెరికన్ బార్ అసోసియేషన్ రూల్ ఆఫ్ లా ఇంషియేటివ్ మద్దతుతో కజకస్తాన్‌లో స్వేచ్ఛగా అభిప్రాయం వెలిబుచ్చడానికి మరియు పత్రికా స్వతంత్ర సంరక్షణ కొరకు ఆల్మటీలో మీడియా సపోర్ట్ సెంటర్ ప్రారంభించారు.

<ref name=aba>{{cite web |title=Access to Justice and Human Rights |url=http://www.americanbar.org/advocacy/rule_of_law/where_we_work/europe_eurasia/kazakhstan/programs_past.html |publisher=American Bar Association}}</ref><ref name=HROmb>{{cite web |title=History of Kazakhstan Human Rights Ombudsman |url=http://www.ombudsman.kz/en/about/history.php |publisher=Commissioner for Human Rights in Kazakhstan}}</ref> వరల్డ్ ప్రెస్ ఫ్రీడం ఇండెక్స్‌లో 180 ప్రపంచ దేశాలలో కజకస్తాన్ 161వ స్థానంలో ఉంది. <ref>{{cite web|title=World Press Freedom Index 2014|url=http://rsf.org/index2014/en-index2014.php|website=Reporters Without Borders|accessdate=31 August 2014}}</ref> <ref name="nytimes.com">{{cite news|author=Wines, Michael|url=http://www.nytimes.com/2002/07/13/world/the-saturday-profile-bruised-but-still-jabbing-kazakh-heavyweights.html?pagewanted=all&src=pm |title=Wines 2012 |work=The New York Times|date=13 July 2002}}</ref>

<ref name="nytimes.com"/> <ref>{{cite web|title=Kazakhstan: Newspaper Closing a Blow to Free Speech|url=http://www.hrw.org/news/2014/04/22/kazakhstan-newspaper-closing-blow-free-speech|website=Human Rights Watch|accessdate=31 August 2014}}</ref> యురేపియన్ యూనియన్ మరియు యునైటెడ్ నేషంస్ చిల్డ్రన్ ఫండ్ కలిసి కజక్ ప్రభుత్వం చైల్డ్ ప్రొటెక్షన్ సిస్టం అభివృద్ధి మరియు అంతర్జాతీయ ప్రమాణాలకు సమానంగా చట్టం రూపొందించే ఒప్పందం మీద సంతకం చేసాయి.

రష్యా కాలనైజేషన్‌కు ముందు కజకీలు నోమాడిక్ ఆర్ధికవనరులు కలిగిన ఉన్నతమైన అభివృద్ధిచెందిన సంస్కృతి కలిగి ఉన్నారు. 8వ శతాబ్ధంలోశతాబ్దంలో అరబ్బుల ప్రవేశంతో ఈ ప్రాంతంలో ఇస్లాం ప్రవేశించింది. ఇస్లాం దక్షిణప్రాంతంలో ఉన్న టర్కీస్తాన్ వద్ద మొదలై క్రమంగా ఉత్తరప్రాంతాలకు విస్తరించింది. <ref>Atabaki, Touraj. ''Central Asia and the Caucasus: transnationalism and diaspora'', pg. 24</ref> సమనిద్ ప్రజలు మిషనరీ కార్యక్రమాలకు వ్యతిరేకంగా ఇస్లాం వేళ్ళూనడానికి సహకరించారు. అదనంగా 14వ శతాబ్ధంలోశతాబ్దంలో స్వర్ణ శోధకులు (గోల్డేన్ హొర్డే) గిరిజనుల మద్య ఇస్లాం వ్యాపించడానికి కారణం అయ్యారు.<ref>Ibn Athir, volume 8, pg. 396</ref>

పశువుల పెంపకం కజకీల జీవనాధారంగా ఉన్నందున వారి నోమాడిక్ అభ్యాసం మరియు అలవాట్లు పశువుల పెంపకం సంబంధితమై ఉండేది. కజకీలు గుర్రపుస్వారీ మీద అత్యంత వ్యామోహం కలిగి ఉండేవారు. {{citation needed|date=February 2015}} కజకస్తాన్ అబయ్ క్యునాన్ బయులి, ముక్తర్ ఔజేవ్, గబిత్ ముసిరెపొవ్, కన్యష్ సత్పయేవ్, ముక్తర్ షకనోవ్, సకేన్ సయఫుల్లిన్ మరియు జంబయేవ్ మొదలైన సాహిత్యకారులు, సైంస్ మరియు తత్వవేత్తలకు నిలయం.

కజకస్తాన్‌లో పర్యాటక పరిశ్రమ వేగవంతంగా అభివృద్ధి చెందుతూ ఉంది. ఇది అంతర్జాతీయ టూరిజంతో అనుసంధానించబడింది. 2010 లో కజకస్తాన్ టూరిజం సంస్థలతో అనుసంధానం అయింది. టి.ఆర్.ఐ. మద్య ఆసియా, దక్షిణాసియా మరియు తూర్పు యూరప్‌లో పనిచేస్తూ ఉంది. [[ఆర్మేనియా]], [[బంగ్లాదేశ్]], [[ ఇండియా]], [[జార్జియా]], కజకస్తాన్, [[పాకిస్తాన్]], [[నేపాల్]],[[తజకిస్తాన్]], [[రష్యా]], [[శ్రీలంక]], [[టర్కీ]] మరియు [[ఉక్రెయిన్]] కూడా ఇందులో భాగస్వామ్యం వహిస్తున్నాయి. కజకస్తాన్ దక్షిణాసియా, మద్య ఆసియా మరియు తూర్పు యూరప్ దేశాలతో అనుసంధానించబడింది.

కజకస్తాన్ ప్రపంచ క్రీడా రంగంలో బాండీ, బాక్సింగ్, చెస్, కిక్బాక్సింగ్, స్కీయింగ్, జిమ్నాస్టిక్స్, వాటర్ పోలో, సైక్లింగ్, మార్షల్ ఆర్ట్స్, భారీ అథ్లెటిక్స్, గుర్రపు స్వారీ, ట్రైయాతలాన్, ట్రాక్ హర్డిల్స్: కజాఖ్స్తాన్ క్రింది రంగాలలో , సంబో, గ్రీకో-రోమన్ రెస్లింగ్ మరియు బిలియర్డ్స్ మొదలైన బలీయమైన క్రీడలను శక్తివంతంగా అభివృద్ధి చేసింది. కజకస్తాన్‌లో ప్రంపంచ పసిద్ధి చెందిన అథ్లెటైన బెక్జత్ సత్తర్‌ఖనోవ్, వస్సిలీ జిరోవ్, , అలెగ్జాండర్ వినొకౌరోవ్, బులత్ జుమదిలోవ్, ముఖ్తర్ ఖాన్ దిల్దబెకోవ్, ఓల్గా షిషిగిన, ఆండ్రీ కషెచ్కిన్, అలియా యుస్సఒవా, డ్మిట్రీయ్ కర్పొవ్ డర్మెన్, సద్వకసోవ్, యల్దోస్, అస్ఖత్ జిత్ఖెయేవ్ , మాగ్జిం రకొవ్, అయిదర్ కబిమొల్లయేవ్, యర్మఖాన్ ఇబ్రైమోవ్ వ్లాదిమిర్ స్మిర్నోవ్ ఇల్యా ఇలిన్, డెనిస్ టెన్ మొదలైన క్రీడాకారులు ఉన్నారు.

* ఫిగర్ స్కేటింగ్: డెనిస్ టెన్ 2014 వింటర్ ఒలింపిక్స్ కాంశ్యపతకన్ని సాధించాడు. 2013 వరక్డ్ ఫిగర్ స్కేటింగ్ చాంపియన్‌షిప్ రజిత మరియు కాంశ్యపతకం మరియు 2015 వరల్డ్ ఫిగర్ స్కేటింగ్ చాంపియన్‌షిప్ సాధించాడు. <ref>{{cite web|title=Men|url=http://www.isuresults.com/bios/isufs00008858.htm|website=ISU Results|publisher=ISU|accessdate=12 October 2015}}</ref>

బ్యాండీ కజకస్తాన్ నేషనల్ బ్యాండీ టీం ప్రంపంచంలో ఉత్తమమైన టీంలలో ఒకటి. 2015లో కజకస్తాన్ బ్యాండీ టీం " బ్యాండీ వరల్డ్ చాంపియన్ షిప్ " కాంశ్యపతం గెలుచుకుంది. బ్యాండీ వరల్డ్ చాంపియన్ షిప్ (2011) కజకస్తాన్ టీం స్వీడన్ టీం మీద విజయం సాధించింది. బ్యాండీ వరల్డ్ చాంపియన్ షిప్ (2011) కు కజకస్తాన్ ఆతిథ్యం ఇచ్చింది. 2011 ఆసియన్ వింటర్ గేంస్‌లో కజకస్తాన్ టీం బంగారు పతకం సాధించింది. <ref>[http://www.fisu.net/en/2017-Almaty-Winter-Universiade-Dates-confirmed-3133.html?mbID=5692 2017 Almaty Winter Universiade: Dates confirmed]. Fisu.net (10 February 2014). Retrieved on 2015-09-28.</ref> దేశంలోని 17 పాలనా విభాగాలలో 10 విభాగాలలో బ్యాండీ అభివృద్ధి చేయబడుతుంది. .<ref>[http://bandyvm2015.ru/en/news/?newsid=365 Press conference for the Head Coaches of teams Finland and Kazakhstan]. Bandyvm2015.ru (4 April 2015). Retrieved on 28 September 2015.</ref>

కజకస్తాన్ మూడు సంప్రదాయ మరియు సహజసిద్ధ యునెస్కో ప్రపంచవారసత్వసంపదలను కలిగి ఉంది: మౌసోలియం ఆఫ్ ఖొజ అహ్మద్ యసవి, పెట్రోగ్లిప్స్ వితిన్ ది ఆర్కియోలాజికల్ లాండ్‌స్కేప్ ఆఫ్ టాంగలి మరియు కొర్గల్జిన్ & నౌరిజుంస్కై రిజర్వ్స్. <ref name=UNESCOkz>{{cite web|title=Kazakhstan|url=http://whc.unesco.org/en/statesparties/KZ/|publisher=UNESCO}}</ref>