సాహిత్యం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

ట్యాగు: 2017 source edit
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
ట్యాగు: 2017 source edit
పంక్తి 4:
 
==సాహిత్య నిర్వచనాలు==
వ్యక్తులు కొన్నిసార్లు "సాహిత్యం" మరియు కొన్ని ప్రముఖ రచనలను వేరు చేస్తారు. "సాహిత్య కల్పన" మరియు "సాహిత్య శ్రేష్టత" పదాలను వ్యక్తిగత రచనలను వేరు చేయడానికి ఉపయోగిస్తారు. [[విమర్శకులు]] వర్గీకరణ "సాహిత్యం" నుండి రచనలను మినహాయించవచ్చు, ఉదాహరణకు, చెడు వ్యాకరణం లేదా వాక్యనిర్మాణం ఆధారంగా, అసహజ లేదా అసాధారణ కథ లేదా అసంబద్ధ పాత్రల చిత్రీకరణ మొదలైనవి. కొన్నిసార్లు, ఒక రచనను దానిలో ప్రధాన అంశం లేదా నేపథ్యం ఆధారంగా మినహాయించవచ్చు:. [[శృంగారం]], నేర సృజనాత్మక రచన (మర్మమైన), శాస్త్రీయ సృజనాత్మక రచన, భయానక లేదా కల్పనాశక్తి వంటి సాహిత్య సృజనాత్మక రచనలు అన్నింటిని ఒకానొక సమయంలో సాహిత్య సర్వదేవతాలయం నుండి మినహాయించారు మరియు ప్రాధాన్యత ఆధారంగా, వాడుకలోకి రావచ్చు లేదా రాకపోవచ్చు.
 
=== చరిత్ర ===
[[File:Old book bindings.jpg|thumb|240px|పాత పుస్తకాల బైండింగ్‌లు మెర్టన్ కళాశాల, ఆక్స్‌ఫర్డ్ గ్రంథాలయం.]]
''[[గిల్గమేష్|గిల్గామెష్]] ఇతిహాసం'' అనేది ప్రారంభ సాహిత్య రచనల్లో ఒకటి. ఈ బాబిలోనియన్ ఇతిహాస పద్యం సుమెరియాన్ కథల నుండి ఉద్భవించింది. సుమెరియన్ కథలు పురాతనమైనప్పటికీ (ఇవి 2100 B.C.కి చెందినవి), ఇవి 1900 BCలో రచించబడి ఉండవచ్చు. ఈ [[ఇతిహాసం]] వీరత్వం, స్నేహం, విషాదాల నేపథ్యాలు మరియు అనంత జీవితం కోసం అన్వేషణతో నిండి ఉంటుంది.
 
వేర్వేరు చారిత్రక కాలాల్లో సాహిత్యం యొక్క పలు విలక్షణతలు ఉద్ఘాటించబడ్డాయి. ప్రారంభ రచనల్లో ఎక్కువగా బహిరంగ లేదా రహస్య ధార్మికత లేదా సందేశాత్మకత ఉండేవి. నీతి లేదా ఆజ్ఞాపన సాహిత్యం ఇటువంటి వనరుల నుండి ఉద్భవించింది. [[ప్రేమ]] యొక్క అసాధారణ స్వభావం మధ్య యుగం నుండి అభివృద్ధి చెందింది, అయితే ఏజ్ ఆఫ్ రీజన్ కారణంగా జాతీయతా ఇతిహాసాలు మరియు తాత్విక చిన్న గ్రంథాలు వెలుగు చూశాయి. కాల్పనికవాదం ప్రముఖ జానపద సాహిత్యం మరియు భావావేశ సాహిత్యాలను ఉద్ఘాటించింది, కాని 19వ శతాబ్దం పాశ్చాత్య ప్రాంతాల్లో ఏదీ వాస్తవం తెలుసుకునేందుకు వాస్తవికతావాదం మరియు సహజవాదాల దశకు మార్గాన్ని విడిచిపెట్టింది. 20వ శతాబ్దంలో పాత్ర వర్ణన మరియు అభివృద్ధి కోసం ప్రతీకావాదం మరియు [[మానసిక శాస్త్రము|మనస్తత్వ]] అంశాలకు ప్రాధాన్యత వచ్చింది.
 
=== కవిత్వం===
కవిత్వం ప్రధానంగా పద్య రూపాన్ని కలిగిఉంటుంది. [[పద్యం]] అనేది కవిత్వంలో రాసిన ఒక సంరచన (అయితే కవిత్వాన్ని ఇతిహాసం మరియు నాటకీయ కల్పనా రచనలకు కూడా సమానంగా ఉపయోగిస్తారు). పద్యాలు ఎక్కువగా మనశ్చిత్రం, అమూల్యమైన పదాల ఎంపిక మరియు రూపకాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది; ఇవి ఊనికల నమూనాల (మెట్రిక్ అడుగు) గల లేదా వేర్వేరు పొడవు ఉండే పదాంశాల నమూనాల రూపంలో ఉండవచ్చు (ప్రామాణిక ఛందశ్శాస్త్రంలో ఉన్నట్లు) ; మరియు అవి ప్రాసను కలిగి ఉండవచ్చు లేదా ఉండకపోవచ్చు. ఒక వ్యక్తి వెంటనే [[కవి|కవిత్వాన్ని]] సరిగ్గా చెప్పలేరు. అయితే సాధారణంగా సాహిత్యం వలె కవిత్వంలో ఉపయోగించే పదాల ''లాంఛనప్రాయ'' లక్షణాలను{{dash}} పదాల రాతపూర్వక లేదా వాచక రూపాల లక్షణాలను ఎక్కువగా ఉపయోగిస్తారు, ఇది అర్థవంతంగా ఉంటుంది. మాపకం పదాంశాలు మరియు వాచక ప్రాసలపై ఆధారపడి ఉంటుంది; ప్రాస మరియు అనుప్రాసలు పదాల శబ్దంపై ఆధారపడి ఉంటాయి.
 
కవిత్వం ఇతర సాహిత్య రూపాలను కూడా కలిగి ఉంది. ప్రారంభ ఉదాహరణల్లో సుమేరియన్ ''ఎపిక్ ఆఫ్ గిల్గామెష్'' (2700 B.C. కాలానికి చెందినది), [[బైబిల్|బైబిల్‌]]లో భాగాలు, ఉనికిలో ఉన్న [[హోమర్]] రచనలు (''ఇలియడ్'' మరియు ''ఒడీస్సీ'' ) మరియు [[ఇతిహాసములు|భారతీయ ఇతిహాసాలు]] ''[[రామాయణము|రామాయాణం]]'' మరియు ''[[మహా భారతము|మహాభారతం]]'' ఉన్నాయి. మౌఖిక సంప్రదాయాలపై ప్రధానంగా ఆధారపడిన సంస్కృతుల్లో కవిత్వం యొక్క లాంఛనప్రాయ లక్షణాలు తరచూ ఒక ధారణానుకూలమైన కార్యాచరణను కలిగి ఉంటాయి మరియు ముఖ్యమైన వాచకాలు: చట్టబద్దమైన, వంశావళి లేదా నీతి ఉదాహరణకు, ముందుగా పద్య రూపంలో కనిపిస్తుంది.
 
కొన్ని కవిత్వాలు నిర్దిష్ట రూపాలను ఉపయోగిస్తాయి. ఉదాహరణల్లో ముక్తకం, హాస్యకవిత మరియు పదము ఉన్నాయి. [[జపాన్]] భాషలో రాసిన ఒక సాంప్రదాయక ముక్తకం ప్రకృతికి సంబంధించింది, దీనిలో పదిహేడు ఓంజీ (వర్ణాలు) మూడు పంక్తుల్లో ఐదు, ఏడు మరియు ఐదు వలె ఉన్నాయి మరియు ఒక కాలాన్ని సూచించే ఒక నిర్దిష్ట పదం ఒక కిగో కూడా ఉంది. ఒక హాస్యకవిత ఐదు పంక్తులను కలిగి ఉంటుంది, ఇది AABBA యొక్క ఒక ప్రాస పద్ధతిని మరియు 3,3,2,2,3 పంక్తి పొడవులతో బలంగా పలికే వర్ణాలు కలిగి ఉంటుంది. ఇది సాంప్రదాయకంగా ప్రకృతికి తక్కువ భక్తి ధోరణిని కలిగి ఉంది. ఒక సాధారణ కవిత్వ నిర్మాణానికి అనుగుణంగా లేని కవిత్వాన్ని "స్వేచ్ఛా పద్యం" అని పిలుస్తారు.
 
భాష మరియు ఆచారాలు కొన్ని కవిత్వ నియమాలను నిర్దేశిస్తాయి. [[పర్షియన్ భాష|పెర్షియన్]] కవిత్వం ఎల్లప్పుడూ ప్రాసతో ఉంటుంది. [[గ్రీక్ భాష|గ్రీకు]] కవిత్వం అరుదుగా ప్రాసలను కలిగి ఉంటుంది. ఇటాలియన్ లేదా ఫ్రెచ్ [[కవి|కవిత్వం]] తరచూ కలిగి ఉంటుంది, ఆంగ్లం మరియు [[జర్మన్ భాష|జర్మన్]] [[కవి|కవిత్వం]] కలిగి ఉండవచ్చు, లేకపోవచ్చు. అయితే ఆంగ్లం కవిత్వం యొక్క అత్యధిక పదసమాహార శైలి, ముక్తపద్యం (దీనిని [[విలియం షేక్‌స్పియర్|షేక్‌స్పియర్]] మరియు మిల్టాన్ రచనల్లో గమనించవచ్చు) ఇవి ప్రాస లేని లఘువులను కలిగి ఉంటాయి. కొన్ని భాషల్లో పొడవైన పంక్తులను ఇష్టపడతారు. కొన్ని భాషల్లో చిన్న పంక్తులను ఇష్టపడతారు. ఈ సంప్రదాయాల్లో కొన్ని నిర్దిష్ట భాష యొక్క పదావళి మరియు వ్యాకరణాలను ఇతరుల వాటిలో కాకుండా నిర్దిష్ట నిర్మాణాల్లో అమర్చడం ఫలితంగా జనించాయి; ఉదాహరణకు, కొన్ని భాషల్లో ఇతర భాషలు కంటే మరింత ప్రాసతో కూడిన పదాలు ఉంటాయి లేదా సాధారణంగా పెద్ద పదాలు ఉంటాయి. ఇతర వ్యవస్థీకృత సంప్రదాయాలు చారిత్రక ప్రమాదాలు ఫలితంగా జనించాయి, అంటే ఒక భాషలోని పలువురు వాచకులు ఒక నిర్దిష్ట నైపుణ్యం గల లేదా ప్రముఖ కవి కూర్చిన ఒక పద్య రూపంతో ఉత్తమ కవిత్వానికి అనుబంధించబడి ఉంటారు.
 
రంగ స్థలం కోసం రచనలు (కింద చూడండి) సాంప్రదాయకంగా పద్య రూపాన్ని కలిగి ఉంటాయి. ప్రస్తుతం ఇది నాటకశాల మరియు సంగీత నాటకాల వెలుపల చాలా అరుదుగా కనిపిస్తుంది, అయితే పలువురు నాటక భాష అంతర్గతంగా కవిత్వాన్ని కలిగి ఉంటుందని వాదిస్తారు.
"https://te.wikipedia.org/wiki/సాహిత్యం" నుండి వెలికితీశారు