హ్రజ్డాన్ నది: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

ఈ నదిని ఉరార్టియన్ భాషలో ఇల్దరుని, <ref name="encyclopedia.am">{{cite web|url=http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=1&hId=468|title=Հրազդան [Hrazdan]|website=encyclopedia.am|publisher=Armenian Encyclopedia|language=hy|quote=Հրազդանը (ուրարտերեն՝ Իլդարունի) կամ Զանգուն...}}</ref><ref name="Hewsen 92">{{cite book|title=The Geography of Ananias of Širak: Ašxarhacʻoycʻ, the Long and the Short Recensions|first1=Robert H.|date=1992|publisher=Reichert|isbn=9783882264852|page=192|quote=...the Turkish Zanga; (Urart: Ildaruni; Arm.: Hrazdan)...|authorlink1=Robert H. Hewsen|last1=Hewsen}}</ref>  టర్కిక్ లో<ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/ayrarat|title=Ayrarat|date=15 December 1987|website=[[Encyclopædia Iranica]]|last1=Hewsen|first1=R. H.|authorlink1=Robert H. Hewsen|quote=...the upper course of the Hrazdan river (Turkish Zanga) which flows from Lake Sevan to the Araxes.}}</ref>''' జంగు'''<ref>{{cite book|title=Armenia after the coming of Islam|first1=Antranig|date=1999|page=450|quote=He also increased the water capacity of the Hrazdan (Zangu) River, which flows from Lake Sevan to the Araratian plain...|authorlink1=Antranig Chalabian|last1=Chalabian}}</ref> (అర్మేనియన్:Զանգու), '''జంగా''', <ref>{{cite book|title=Reports and Papers on the Work for the Refugees|first1=Fridtjof|date=1922|publisher=[[League of Nations]]|page=19|quote=...surrounding Erivan, on both sides of the Zanga River, by the waters of that river...|authorlink1=Fridtjof Nansen|last1=Nansen}}</ref> '''జంగి''', <ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/RediscoveringArmenia|title=Aediscovering Armenia: An Archaeological/touristic Gazetteer And Map Set For The Historical Monuments Of Armenia|last=Kiesling|first=Brady|year=1999|location=Yerevan|quote=The flow of the Hrazdan (formerly Zangi) river from Lake Sevan past Yerevan to the Arax River...|authorlink=Brady Kiesling|p=32}}</ref> లేదా '''జెంగె'''  అని పిలిచేవారు.<ref>{{cite book|title=A Dictionary of Geography, ancient and modern, etc|first1=Josiah|date=1834|publisher=Thomas Tegg & Son|location=London|page=210|quote=ERIVAN. A city of Armenia, situated on the river Zengy...|authorlink1=Josiah Conder (editor and author)|last1=Conder}}</ref><ref>{{cite book|title=A Residence of Eight Years in Persia, Among the Nestorian Christians: With Notices of the Muhammedans|first1=Justin|date=1843|publisher=Allen, Morrill & Wardwell|page=129|quote=There is an imposing citadel, on a hill of moderate elevation about a quarter of a mile south of the town, bordering also on the river Zengy...|last1=Perkins}}</ref>

సెవన్ సరస్సు, అందులో కలిసే నదులు కలిసి దేశం మధ్యభాగంలో మరియు అక్కడి నుండి ఆవిర్భవించే హ్రజ్దాన్ నదిని కలిపి "సెవన్-హ్రజ్డన్ నిర్వహణ ప్రాంతం" అంటారు. ఇది ఆర్మేనియాలో ఉన్న కురా యొక్క  14 ఉప-పరివాహ ప్రాంతాల్లోని ఐదు ఉప-పరివాహ ప్రాంతాలు. ఇవి మరలా అర్కాస్ నదీ పరివాహ ప్రాంతంలో ఉన్నవిఉన్నాయి. నది సరస్సు 1,900 మి (6,200 అడుగుల) ఎత్తు నుండి ఉద్భవించింది. సరస్సు నుండి దక్షిణ దిశ గుండా వెళుతున్న నది యెరెవాన్ లోకి ప్రవేశించినప్పుడు ఒక లోతైన గార్జ్ ద్వారా వస్తుంది. తరువాత నగరానికి దక్షిణ దిశలో అరాస్ నదిలోకి కలుస్తుంది.{{Sfn|Holding|2014|p=109}} ఈ నది ప్రవాహ దారి గెఘాంలోని మూడు అగ్నిపర్వతాలుఅగ్నిపర్వతాల నుండి వెలువడిన లావా ప్రవాహాలు (ఇప్పటికి బసాల్ట్ రూపంలో ఉన్నది) నుండి ఉత్పత్తి చెందింది. భూభాగం యొక్క క్రోనాలజీ బసాల్ట్ యొక్క అత్యంత ఎగువ పొరల వయసు 200,000 సంవత్సరములు అని సూచిస్తుంది.<ref>{{Cite web|url=http://www.winchester.ac.uk/academicdepartments/archaeology/Research/Pages/HrazdanGorgePalaeolithicProjectGeoarchaeology.aspx.|title=Hrazdan Gorge Palaeolithic Project: the Geoarchaeology|accessdate=18 November 2015|publisher=University of Winchester}}{{dead link|date=November 2017|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref>

నది కాలువలు మొత్తం పరీవాహక ప్రాంతం 2566 చ.కి. అవపాతం 1572 మిలియన్ క్యూబిక్ మీటర్ల నుండి వార్షిక వర్షపాతం 257 మి.మి (10.1 అంగులాలు) గరిష్టంగాగరిష్ఠంగా. మేలో 43 మి.మి (1.7 అంగులాలు) ఉండవచ్చు, మరియు కనిష్టంగాకనిష్ఠంగా ఆగస్టులో 8 మి.మి (0.31 అంగులాలు) . సగటు ఉష్ణోగ్రత జనవరిలో {{Convert|-3|C}} జూలైలో {{Convert|26|C}} ఉంటుంది. జనవరిలో అత్యల్ప రాత్రి ఉష్ణోగ్రత {{Convert|-15|C}}  మరియు జూలైలో అత్యధిక పగటి ఉష్ణోగ్రత {{Convert|44|C}} నమోదయ్యాయి .{{Sfn|Holding|2014|p=109}} మొత్తం నదీ ప్రవాహం 733 మిలియన్ క్యూబిక్ మీటర్లు. నియంత్రించిన ప్రవాహాన్ని, అరరట్ లోయలో వ్యవసాయానికి వాడుతారు.<gallery mode="packed" heights="200px">

అయితే చేప జాతులో. సెవన్ ట్రాట్ (''Salmo ischchan'') లేదా "ప్రిన్స్ చేప," సిగా, క్రుషియన్, కార్ప్, క్రేఫిష్, బొజాక్ (''Salmo ischchan danilewskii'') ఉన్నవిఉన్నాయి. ఇవి కాకుండా శీతాకాల బాక్తక్ (''Salmo ischchan ischchan'') మరియు వేసవికాల బాక్తక్ (''Salmo ischchan aestivalis'') కూడా ఉన్నవిఉన్నాయి. ఈ నదిలో అనేక జాతుల క్రేఫిష్, కరాస్ ఉన్నట్లు నివేదింపబడినదినివేదింపబడింది.<ref>{{వెబ్ మూలము|url=http://fishing-center.com/fishing-in-armenia|title=Fishing in Armenia|publisher=Fishing Centre|accessdate=18 November 2015}}</ref>

సరస్సు జలాలను వ్యవసాయం కోసం 19వ శతాబ్దం నుండి ఉపయోగిస్తున్నారు. 20 వ శతాబ్దంలో జల-శక్తి అభివృద్ధిలో భాగంగా ఎన్నో విధ్యుత్తువిద్యుత్తు కేంద్రాలు వెలిశాయి.  ఈ సరస్సు మరియు నదీ జలాలను 100,000 హెక్టార్లలో వ్యవసాయానికి వాడుతారు, అందులో 80,000 హెక్టారులను కొత్తగా వ్య్వసాయానికి తయారుచేశారు. ఈ నదిపై ఎన్నో జల-విధ్యత్తు కేంద్రాలు ఉన్నవి. 70 కి.మి నదీ పొడవున 560 మె.వా. కరెంటు సెవన్-హ్రజ్డాన్ జల-విధ్యత్తు అభివృద్ధి క్రింద ఉత్పత్తవుతుంది.. <ref name="Gharabegian">{{వెబ్ మూలము|url=http://asbarez.com/123306/sevan-hrazdan-cascade-hydropower-system/|title=Sevan–Hrazdan Cascade Hydropower System|last=Gharabegian|first=Areg|date=21 May 2014|publisher=[[Asbarez]] News|accessdate=18 November 2015}}</ref>