వికీపీడియా

లిబియా: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
పంక్తి 357:
లిబియా ప్రపంచంలోని పురాతన యూదు సమూహాల్లో ఒకటిగా ఉంది. క్రీ.పూ. 300 నాటికే లిబియాలో యూదు ప్రజలు ఉన్నారు.
<ref>{{cite web|url=http://geoimages.berkeley.edu/libyajew/LibyanJews/thejews.html |title=History of the Jewish Community in Libya |publisher=University of California at Berkeley |accessdate=5 February 2013 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130425114822/http://geoimages.berkeley.edu/libyajew/LibyanJews/thejews.html |archivedate=25 April 2013 |df= }}</ref> 1942 లో దక్షిణ ట్రిపోలీలో ఇటాలియన్ ఫాసిస్టు అధికారులు ఏర్పరిన నిర్బంధిత కార్మిక శిబిరాలలో యూదులు గైడో (3,000 యూదులు), ఘర్యను, జెరన్, తిగ్రిన్న తెగలకు చెందిన యూదులు ఉన్నారు. గియోడోలో 500 మంది యూదులు బలహీనత, ఆకలి, వ్యాధులతో మరణించారు. 1942 లో నిర్బంధ శిబిరాలలో లేని యూదులు తమ ఆర్ధిక కార్యకలాపాలు తీవ్రంగా పరిమితం చేయబడ్డాయి. 18 నుండి 45 సంత్సరాల యూదులు బలవంతంగా నిర్బంధ కార్మికులుగా మార్చబడ్డారు. 1942 ఆగస్టులో ట్రిపొలిటానియాకు చెందిన యూదులు సిది అజాజ్లోని నిర్బంధ శిబిరంలో ఖైదు చేయబడ్డారు. 1945 నవంబరు తరువాత మూడు సంవత్సరాలలో 140 కంటే ఎక్కువ యూదులు హత్య చేయబడ్డారు. అనేక వరుస హత్యలు జరిగాయి.<ref name="harris">{{cite book|last=Harris|first=David A.|title=In the Trenches: Selected Speeches and Writings of an American Jewish Activist, 1979–1999|url=https://books.google.com/?id=hivqZxB70poC&pg=PA149|date=2000|publisher=KTAV Publishing House, Inc.|isbn=978-0-88125-693-2|pages=149–150}}</ref> 1948 నాటికి 38,000 మంది యూదులు దేశంలోనే ఉన్నారు. 1951 లో లిబియా స్వాతంత్ర్యం తరువాత ఎక్కువమంది యూదు సమాజం వలస వచ్చింది.
==సంస్కృతి==
==Culture==
{{Main|Culture of Libya}}
{{Further|Music of Libya|Libyan literature}}
[[File:Sabratha - Museum mit Funden aus der Römerzeit, Mosaik 05.jpg|thumb|Ancient Roman mosaic in [[Sabratha]]]]
Manyఅనేక Arabicఅరబికు speakingమాట్లాడే Libyansలిబియన్లు considerతమను themselvesతాము asవిస్తారమైన partఅరబు ofసమాజంలో aభాగంగా wider Arab communityభావిస్తారు. This20 wasవ strengthenedశతాబ్దం byమధ్యకాలంలో the spread of Panపాను-Arabismఅరబిజం inవ్యాప్తి theద్వారా mid-20thఇది century,బలోపేతం and their reach to power in Libya where theyఅయింది. institutedఅరేబియన్లు Arabicలిబియాలో asఅధికారంలోకి theరావడంతో onlyవారు officialఏకైక languageఅధికారిక ofభాషగా theఅరబికకును stateస్థాపించారు. Underవారి theirనియంతృత్వంలో dictatorshipబోధన, theదేశీయ teaching and even use of indigenous [[Berber languages|Tamazight]]టొమాజిటు languageభాషను wasఉపయోగించడం strictlyకూడా forbiddenనిషేధించబడింది.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-16289543|title=After Gaddafi, Libya's Amazigh demand recognition|date=2011-12-23|publisher=|access-date=|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161220232407/http://www.bbc.com/news/world-africa-16289543|archivedate=20 December 2016|df=dmy-all|work=BBC News|last1=Lane|first1=Edwin}}</ref> Inఇంతకుముందు additionవిద్యాసంబంధ toసంస్థలలో banningబోధించిన foreignవిదేశీ languagesభాషలను previouslyనిషేధించడంతో taughtలిబియన్ల inమొత్తం academicతరాల institutions,ప్రజల leavingఆంగ్ల entireభాష generationsఅవగాహన of Libyans with limitations in their comprehension of the English languageపరిమితమైంది. Bothఅరబికు the spoken Arabic dialects and Tamazightమాండలికాలు, stillతమాజిక్టు retainరెండింటిలో wordsఇప్పటికీ fromఇటలీ Italian,పదాలు thatవాడుకలో wereఉన్నాయి. acquiredఇవి beforeలిబియా andఇటాలియా duringకాలంలో theఅంతకంటే ''[[Italianముందుగా Libya|Libiaలిబియాలో Italiana]]''ప్రవేశించాయి. period.
 
లిబియన్లు గతంలో సంచలనాత్మక నోమాడికు బెడౌయిను, అమాజిఘు గిరిజనుల అరబికు భాషా సంప్రదాయ వారసత్వం కలిగి ఉన్నారు. చాలా మంది లిబియన్లు గిరిజనులు, ఒట్టోమను పూర్వీకుల వారసత్వం కలిగిన ప్రత్యేకమైన కుటుంబం పేరుతో తమను తాము అనుబంధం చేసుకుంటున్నారు.{{Citation needed|date=October 2011}}.
Libyans have a heritage in the traditions of the previously nomadic [[Bedouin]] Arabic speakers and sedentary [[Berbers|Amazigh]] tribes. Most Libyans associate themselves with a particular family name originating from tribal or conquest based, typically from Ottoman forefathers, heritage.{{Citation needed|date=October 2011}}.
 
2013 లో అధ్యయనాలు లిబియా ప్రజల మధ్య ఇచ్చిపుచ్చుకోవడం అనే అలవాటు ప్రపంచంలో మొదటి 20 స్థానాలకు చేరుకుందని తెలియజేస్తున్నాయి. "ఇవ్వడం స్వభావం" (అరబీ: الاحسان Ihsan, Tamazight: ⴰⵏⴰⴽⴽⴰⴼ Anakkaf), ప్రతిబింబిస్తుంది.
Reflecting the "nature of giving" ({{lang-ar|الاحسان}} ''{{transl|ar|Ihsan}}'', [[Berber languages|Tamazight]]: ⴰⵏⴰⴽⴽⴰⴼ Anakkaf ), amongst the Libyan people as well as the sense of hospitality, recently the state of Libya made it to the top 20 on the world giving index in 2013.<ref>{{cite web|url=http://www.cafamerica.org/wgi-2013/ |title=CAF America- a global grantmaking organization |accessdate=7 July 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140715111213/http://www.cafamerica.org/wgi-2013/ |archivedate=15 July 2014 }}</ref> According to CAF, in a typical month, almost three quarters (72%) of all Libyans helped somebody they did not know&nbsp;– the third highest level across all 135 countries surveyed.
<ref>{{cite web|url=http://www.cafamerica.org/wgi-2013/ |title=CAF America- a global grantmaking organization |accessdate=7 July 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140715111213/http://www.cafamerica.org/wgi-2013/ |archivedate=15 July 2014 }}</ref> సి.ఎ.ఎఫ్ ఆధారంగా ఒక సాధారణ నెలలో లిబియన్లలో దాదాపు మూడు వంతుల (72%) ప్రజలు వారికి పూర్తిగా తెలియని వారికి అత్యధిక స్థాయిలో సహాయం అదించారు. - మొత్తం 135 దేశాల సర్వేలో లిబియా 3 వ స్థానంలో ఉంది.
 
Thereగడాఫీ areపాలనలో fewసాంస్కృతిక theaters or art galleries due to the decades of cultural repressionఅణచివేత, underనియంతృత్వ theపాలనలో Qaddafiమౌలిక regimeసదుపాయాల andఅభివృద్ధి lackలేకపోవడం ofవలన infrastructureకొన్ని developmentమాత్రమే underథియేటర్లు theలేదా regimeఆర్ట్ ofగ్యాలరీలు dictatorshipఉన్నాయి.<ref>{{cite web|title=Libya looking at economic diversification|url=http://www.gasandoil.com/goc/news/nta94862.htm|publisher=Alexander's Gas & Oil Connections|archiveurl=https://web.archive.org/web/20001209232200/http://www.gasandoil.com/goc/news/nta94862.htm|archivedate=9 December 2000|date=17 September 1999}}</ref> అనేక Forసంవత్సరాలుగా manyపబ్లిక్ yearsథియేటర్లు thereలేవు. haveవిదేశీ beenసినిమాలను noచూపించే publicచాలా theaters,కొద్ది andసినిమా onlyథియేటర్లు veryమాత్రమే few cinemas showing foreign filmsఉన్నాయి. Theజానపద traditionసంస్కృతి ofసాంప్రదాయం [[folkఇప్పటికీ culture]]జీవించి isఉంది. still alive and wellలిబియా, withవిదేశాలలో troupesతరచూ performingఉత్సవాలలో music and dance at frequent festivalsసంగీతం, bothనృత్య in Libyaప్రదర్శనలను andబృందాలుగా abroadనిర్వహిస్తారు.<ref>{{cite web|url=http://www.bangkokcompanies.com/Dance/libya_dance_schools.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070515193437/http://www.bangkokcompanies.com/Dance/libya_dance_schools.htm|archivedate=15 May 2007 |title=Libyan Dance Schools in Libya, Dancewear Suppliers, Dancing Organizations, Libyan National Commission for UNESCO, M. A. Oraieth |publisher=Bangkokcompanies.com |accessdate=8 July 2012}}</ref>
 
A large number of [[Television in Libya|Libyan television]] stations are devoted to political review, Islamic topics and cultural phenomena. A number of TV stations air various styles of traditional Libyan music.{{Clarify|pre-text=?|date=August 2012}} [[Tuareg music]] and dance are popular in [[Ghadames]] and the south. Libyan television broadcasts air programs mostly in Arabic though usually have time slots for English and French programs.{{Clarify|pre-text=?|date=August 2012}} A 1996 analysis by the [[Committee to Protect Journalists]] found Libya's media was the most tightly controlled in the Arab world during the country's dictatorship.<ref name="mediacont">{{cite web |url=http://www.cpj.org/censored/ |title=North Korea Tops CPJ list of '10 Most Censored Countries |publisher=[[Committee to Protect Journalists]] |year=1996 |accessdate=5 February 2013 |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080708231639/http://www.cpj.org/censored |archivedate=8 July 2008 |df=dmy-all }}</ref> {{As of|2012}} hundreds of TV stations have begun to air due to the collapse of censorship from the old regime and the initiation of "free media".
Line 373 ⟶ 372:
[[File:C- Libya.jpg|thumb|Traditional dancing in [[Bayda, Libya|Bayda]] in 1976]]
Many Libyans frequent the country's beach and they also visit Libya's archaeological sites—especially [[Leptis Magna]], which is widely considered to be one of the best preserved Roman archaeological sites in the world.<ref>{{cite news |last=Donkin |first=Mike |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/from_our_own_correspondent/4708179.stm |title=Libya's tourist treasures |publisher=BBC News |date=23 July 2005 |accessdate=5 February 2013 |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130410014022/http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/from_our_own_correspondent/4708179.stm |archivedate=10 April 2013 |df=dmy-all }}</ref> The most common form of public transport between cities is the bus, though many people travel by automobile.<ref name="libyafacts2">{{cite web |url=http://looklex.com/libya/z_gettingthere.htm |title=Libya – Getting there |publisher=Looklex.com |accessdate=5 February 2013 |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130205072604/http://looklex.com/libya/z_gettingthere.htm |archivedate=5 February 2013 |df=dmy-all }}</ref> There are no railway services in Libya, but these are planned for construction in the near future (see [[rail transport in Libya]]).<ref name="libyafacts2" />
 
 
 
 
Libya's capital, [[Tripoli]], has many museums and archives. These include the Government Library, the Ethnographic Museum, the Archaeological Museum, the National Archives, the Epigraphy Museum and the Islamic Museum. The [[Red Castle Museum]] located in the capital near the coast and right in the city center, built in consultation with [[UNESCO]], may be the country's most famous.<ref>{{cite web |url=http://unesdoc.unesco.org/images/0008/000857/085703eo.pdf#85688 |title=Museum Architecture: beyond the <> and ... beyond |author=Bouchenaki, Mounir |publisher=UNESCO |accessdate=5 February 2013 |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130502230451/http://unesdoc.unesco.org/images/0008/000857/085703eo.pdf#85688 |archivedate=2 May 2013 |df=dmy-all }}</ref>
"https://te.wikipedia.org/wiki/లిబియా" నుండి వెలికితీశారు