లంబాడి: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
చిన్న మార్పు ట్యాగులు: చరవాణి సవరింపు చరవాణి ద్వారా వెబ్ సవరింపు |
చి జనాభా వివరాలు ట్యాగు: 2017 source edit |
||
పంక్తి 2:
[[దస్త్రం:Hati ram ji mut main building in Tirupati.JPG|thumb|right|తిరుపతిలో హాతిరాం భావాజి మఠం వారి భవనము]]
[[దస్త్రం:A picture at Tirumala near temple.jpeg|thumb|కుడి|హాతీరాం భావాజీ శ్రీ వారితొ పాచికలాడుతున్న దృశ్య., తిరుమలలోని చిత్రం]]
భారత దేశ చరిత్ర సంస్కృతి ఒక వైపు,, గిరిజనుల చరిత్ర, సంస్కృతి సంప్రదాయాలు ఒక వైపు.... ప్రదానంగా లంబాడీ తెగ గిరిజనుల జీవనవిధానం, ఆచార వ్యవహారాలు, కట్టుబాట్లు వారి పూర్వీకుల జీవన అనుభవాలతో ముడిపడిన అంశం.... లంబాడీ పూర్వికులు ఒక మహోన్నత ఆలోచన తో లంబాడీల సంస్కృతి కాపాడడం కోసం తండాలను తమ నివాసాలుగా చేసుకున్నారు... లంబాడీలది ప్రాచీన సంస్కృతి,, అడవులలో పశువుల పోషణ వీరి జీవన ఆధారం... తండా ప్రజలు ఒక ప్రత్యేక గౌరవాన్ని, నాయకత్వం, పంచాయతీ వ్యవస్థ, ప్రత్యేక సంస్కృతి సంప్రదాయాలు, పండుగలను కలిగి ఉన్నారు ,,.. లంబాడి తెగ పవిత్రమైన ఆచారాలను కలిగి ఉంటారు... లంబాడీలు సంతలో కానీ బంధువులు ఇంటికి వచ్చినప్పుడు ఏడుస్తారు. దీనికి ఒక చరిత్ర ఉంది, లంబాడీలు తెలంగాణ ప్రాంతం నుండి గోదావరి నది దాటి ఛత్తీస్గర్డ్, మహారాష్ట్ర, ఇతర ప్రాంతాలకు పశువులను తీసుకొని వెళ్లే వారు, మళ్ళీ తిరిగి వచ్చేటప్పుడు వెళ్ళినవారు అందరు తిరిగి వచ్చేవారు కాదు కొంతమంది చనిపోయే వారు వారిని తలుచుకొని వారు ఏడుస్తారు... ఈ దృశ్యం కంట కన్నీళ్లు పెట్టిస్తుంది.... లంబాడి తెగ ప్రజల నుండి బయట సమాజం చాలా నేర్చుకోవాలి... పూర్వం తండాలో లంబాడీ లు నైతికవిలువలు, మానవీయ విలువలు పాటించి వారి సంస్కృతి ని పరిరక్షించుకున్నారు... కానీ ఈ గిరిజన ప్రజల గురించి ఏ మత గ్రంధాలు, ఏ చరిత్ర కారులు, ఏ పుస్తకాలలో రాయలేదు...... ఏ చరిత్ర చూసిన ఏమున్నది గర్వకారణం....గిరిజనులు ఈ నాగరిక సమాజంలో పూర్వం నుండి మోసపోతూనె ఉన్నారు.... ,గిరిజనులలో మూఢనమ్మకాలు ఎక్కువ లంబాడిలు శారీకంగా భారీ మనుసులు.. దృడమైన శరీరం కలిగి ఎత్తుగా ఉంటారు, వారిని చుసిన బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం "long bodies" అని పేరు పెటింది. దీని నుండి లంబాడి అనే పేరు వచ్చింది. వీరు అత్యంత ప్రమాదకర గిరిజనులు అని భావించిన బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం "criminal tribe act " అమలులోకి తెచ్చింది,, ఈ చట్టం ఉద్దేశం లంబాడి లు బ్రిటిష్ సైనికులను చంపారు కావున లంబాడి లు నేరస్థ గిరిజనులు.. కావున వారిని బందించామని బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం ఆదేశించింది.అప్పుడు బ్రిటిష్ వారు లంబాడీ ల అడవిలోని గిరిజనుల తండాలపై పడడంతో,, లంబాడీలు అడవులలో పారిపోయారు.భారతదేశం మొదలుకొని ప్రపంచవ్యాప్తంగా గిరిజనులు అమాయకులు.. వారి పై ఎవరు దాడి చేసిన మా ప్రజలను, మా సమాజాన్ని నాశనం చేస్తారేమోనని పోరాడుతారు ఈ సిద్ధాతం లంబాడి తెగ కూడా పాటించింది. ఆలా బ్రిటిష్ వారి నుండీ పారిపోయిన గిరిజనులు అడవులలో సంచార జీవనం కొనసాగించి.. సంచార తెగగా లంబాడి లు పిలవపడుతున్నారు.. ఒక లంబాడీలు మాత్రమే కాదు, ఏ తెగ వారు ఐనా సరే ఆహారం,, జీవన మనుగడ కోసం సంచరిస్తూనే ఉంటారు.. ప్రస్తుతం తెలంగాణ లో తండాలు, గుడాలు, నిర్మించుకొని స్థిర నివాసం ఉంటూ వ్యవసాయం చేస్తున్నారు..లంబాడి గిరిజనులు అడవినే నమ్ముకొని తమ పశువులు మేపడానికి ,, తమ వ్యవసాయం చేయడానికి ...జీవనం కోసం అడవి ఉత్పతుల మీద ఆధారపడి జీవించారు... బయట సమాజం గురించి తెలియక.. ఇతర ప్రజలతో కలవక లంబాడీలు గిరిజనులు ఎన్నో కష్టాలు పడ్డారు.. లంబాడీల సంస్కృతీ సంప్రదాయాలు కట్టుబాట్లు ఎంతో గొప్పనైనవి ప్రత్యేకమైనవి.. "లంబాడీ" సుగాలీలు గిరిజనులలో 28 వ తెగ . వీరినే [[లంబాడ]], [[బంజారాలు]] అని కూడా అంటారు. [[హైదరాబాదు]]లోని [[బంజారా హిల్స్]] వీరి పూర్వీకులదేనని ఒక వాదన. వీరి నివాస ప్రాంతాలను [[తండా]]లు అంటారు. పూర్వం వరిచేలలో కుప్ప నూర్పిళ్ళప్పుడు ధాన్యం కల్లాలు తొక్కించటానికి ఆవుల్ని తోలుకొచ్చేవాళ్ళు. లంబాడీ భాషకు లిపి లేదు. [[సవర భాష]] దీనికి కొంచెం దగ్గరగా ఉంటుందంటారు. ప్రస్తుత గిరిజన తెగలలో వీరు ప్రతేక తెగగా కనిపిస్తారు.
లంబాడీలు ఈప్పటికి కూడా తండాలలో తమ ఆచార వ్యవహారాలను పాటిస్తూనే ఉన్నారు... లంబాడీ పూర్వికులు గిరిజన ప్రజలు ఉండడానికి తండాలను నెలకొల్పి లంబాడి సంస్కృతిని కాపాడేలా చేసారు.... ఈ తండాలు జనావాసానికి దూరంగా నిర్మించుకున్నారు.. అంటే బయట ఎంత పెద్దవారు ఐనా ఎంత గొప్పవారు ఐనా, తండాలో వచ్చి ఎలాంటి కొత్త పద్ధతులు, సిద్ధాంతాలు, లంబాడీలపై రుద్దడానికి వీలులేదు, కావున తండా బయటి మనసులను రాణించే వారు కాదు. తండా నాయక్ (తండా పెద్ద )ఏం చెప్తే అదే లంబాడీ గిరిజన ప్రజలకు వేదం. ఒక వ్యక్తి లేదా ప్రజలు జనావాసానికి దూరంగా ఉంటున్నారు, అంటే వారిలో ఎదో ప్రత్యేకం ఉంది అని అర్ధం. లంబాడీలలో పుట్టినప్పటి నుండీ చనిపోయేవరకు సంస్కృతీ, సంప్రదాయాలు, కట్టుబాట్లు, ఆచార వ్యవహారాలు
==లంబాడీల దేవతలు==
Line 118 ⟶ 117:
సన్‌ సుతిలిసువోలేన్‌ వర్‌ ఆయేస్‌ అంటూ పాటలను పాడుతారు. ఆడపిల్లలకైతే సూధి దారం తీసుకొనివెళ్లు, మగపిల్లాడికైతే జనుం, సుత్తి, డబ్బనం తీసుకొని వచ్చేయి. అని ఈ పాట అర్థం (జనపనారతో చేసిన సన్నటి తాడును సుతిలి అని, గోనో సంచిని కుట్టే సూధిని డబ్బనం అని అంటారు) ఈ పాటలో లంబాడీల జీవిత విధానం ప్రతిబింబిస్తుంది. లంబాడీ స్త్రీలు కనువిందును కలిగించే కళాత్మకమైన దుస్తులను కుట్టడంలో నేర్పరులు. కాంచలి (రవిక) గాగ్రా (పరికిణి) కుట్టడం నేర్చుకున్న తరువాతనే ఆడపిల్లలకు పెళ్ళి చేస్తారు. ఆకంచలి అంటే అద్దాలతో కుట్టిన రవిక, గాగ్రా అంటే పరికిణి, అందుకేఆడల్లిలకు ఉపకరించే కుట్టు పరికరాలను కానుకలుగా సమర్పించడం.పుట్టిన బిడ్డలకు మొదటిసారి తలవెంట్రుకలను తీయడాన్ని లంబాడీ భాషలో లట్టాకాడేర్‌ అని అంటారు. లంబాడీల్లో ఒక్కరికే కాకుండా జంటగా పుట్టు వెండ్రుకలు తీయడం ఆచారం, ఒక్కరికే తీయవలసి వచ్చినపుడు పక్కన ఓక్రాను పెడతారు. ఓక్రా అంటే చిన్న గోనె సంచిలో మెత్తని గడ్డి నింపి కుట్టిన దిండు లంబాడీలు సామాన్యంగా తుల్జాభవాని దేవత ఎదుట వెంట్రుకలను తీస్తుంటారు. ఒకవేళ బాలాజీ భగవానునికి గానీ, వేముల వాడ రాజన్నదేవునికి గానీ మొక్కుకున్నట్ల యితే రెండు పిలకలుంచుతారు. లంబాడీల్లో ఋతుమతి అయిన అమ్మాయిలకు ప్రత్యేక ఉత్సావాలు చేయరు. అయితే ఈ రోజుల్లో కొంతమంది లంబాడీలు తెలుగువారి సంస్కృతి ప్రభావంతో ఉత్సవాన్ని జరుపుకుంటున్నారు.
ఈ ప్రపంచంలో బంజారాలు ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద సమాజం (12 కోట్లకు పైగా జనాభా) .ఎంహెచ్ తక్కువ 1 కోట్లకు పైగా జనాభా. కర్ణాటక లో 5 మిలియన్ జనాభా. తెలంగాణ లో 3-4 మిలియన్లు. రాజస్థాన్ లో 3.5 మిలియన్ జనాభా.
==యివికూడా చూడండి==
* [[సుగాలీ నృత్యం]]
Line 128 ⟶ 126:
==మూలాలు==
{{మూలాలజాబితా}}
==ఆధారాలు==
*http://bhumika.org/archives/475
| |||