చిదంబరం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
Luckas-bot (చర్చ | రచనలు) చి యంత్రము కలుపుతున్నది: zh:吉登伯勒姆 |
చి యంత్రము కలుపుతున్నది: it:Chidambaram; cosmetic changes |
||
పంక్తి 25:
'''చిదంబరం''' [[తమిళనాడు]] లోని [[కడలూరు]] జిల్లాకు చెందిన [[మునిసిపాలిటీ]] మరియు తాలూకా కేంద్రం. ఇది తీరానికి 11 కి.మీ మరియు [[చెన్నై]] కి రైలు ద్వారా 240 కి.మీ దక్షిణంగా ఉంది.
== పట్టణం ఉనికి ==
పరమ [[శివుడు]] శివతాండవం చేస్తూ [[నటరాజు]] గా వెలసిన చిదంబరం దేవాలయం 40 ఎకరాల సముదాయంలో ఉన్నది. [[శైవులకు]] దేవాలయం లేదా [[తమిళం]] లో కోయిల్ అంటే చిదంబరం ఉన్న ఈ నటరాజ దేవాలయం. చిదంబరం -- చిత్ - స్పృహ, అంబరం - ఆకాశం - అంటే శివుడు తాండవమాడే స్థలం అని అర్థం.
== ఆలయ కథా విశేషం ==
చిదందరం ఇతిహాసం ప్రకారం [[శివుడు|పరమశివుడు]] ఒకనాడు తిల్లాయ్ వనవిహారానికి వెళ్ళాడు.ఈ వనంలో ఉన్న ఋషులు తమ మంత్రాలతో దేవతలను ఆవాహనం చేయగల్గినవారు. శివుడు ఆ ఋషులు పఠిస్తున్న మంత్రాలతో లొంగి పీతాంబరధారి అయి [[ఉసిరి]] కాయలు తింటున్నాడు. శివుని భార్య పార్వతి కూడా శివుని వెంబడించింది.ఋషులు, ఋషి పత్నులు ఆ పీతాంబర వాసిని అనేక రకాలుగా స్తోత్రాలు చేశారు.
తమ భార్యలూ, ఇతర స్త్రీజనం మోహితులై ఉండటం చూసిన మునులు కోపోద్రిక్తులై తమ మంత్ర ప్రభావంతో ఎన్నో పాములను ఆవాహన చేశారు. భిక్షువు రూపంలో ఉన్న భగవంతుడు ఆ పాములను ఎత్తి జడలు కట్టిన జుత్తు చుట్టూ, మెడలో మరి నడుము చుట్టూ ఆభరణాల్లా వేసుకున్నాడు. ఆవేశం పట్టలేని ఋషులు ఒక భయంకరమైన పులిని ఆవాహన చేశారు. భగవంతుడు దాని చర్మం వలిచి నడుముకి బట్టగా కట్టుకున్నాడు. పూర్తిగా విసుగెత్తిన ఋషులు వారి ఆధ్యాత్మిక శక్తిని మొత్తం ఉపయోగించి 'ముయలకన్' అనే శక్తిమంతమైన మరియు అహంభావియైన రాక్షసిని ఆవాహన చేశారు. చిరు మందహాసం చిందిస్తూ భగవంతుడు ఆ రక్కసి వీపుపై కాలు మోపి దాన్ని నిశ్చలనం చేసి దివ్యమైన ఆనంద తాండవం చేసి తన అసలు రూపాన్ని చూపాడు. ఋషులు భగవంతుడిని గుర్తెరిగి, తమ మంత్ర తంత్రాలు పని చేయవని తెలుసుకొని ఆయనకు దాసోహమన్నారు.
[[
జగద్రక్షకుడైన [[విష్ణు]] అవతారానికి పరుపుగా భాసించే ఆదిశేషుడు ఆనంద తాండవం గురించి విని దాన్ని చూసి ఆనందించాలని కుతూహల పడ్డాడు. భగవంతుడు ఆయన్ని ఆశీర్వదించి, కాలగమనంలో నాట్యము చూపెదనని చెప్పి సాధువైన పతంజలి వేషములో వెళ్ళమని చెప్పి తిల్లాయ్ అడవికి పంపెను. పతంజలి వ్యాఘ్రపాదర్ / పులికాల్ముని (వ్యాఘ్ర / పులి, పాదర్ - పాదములు కలవాడు - ఈయన తేనెటీగలు రాకమునుపే పూవులు కోయటానికి చెట్లెక్కేందుకు వీలుగా పులి కాళ్ళు, చూపు కోరి సంపాదించుకున్నాడు) తో కలిసి తిల్లాయ్ అడవిలోనికి వెళ్ళి భగవంతుణ్ణి శివలింగ రూపంలో పూజించారు. ఆ దేవుణ్ణి ఈ నాటికీ 'తిరుమూలతనేశ్వర్' (తిరు - శ్రీ, మూలతనం - మూలమైన, ఈశ్వరర్ - ఈశ్వరుడు)గా పూజిస్తున్నారు.
పంక్తి 52:
[[పరమశివుడు]] నృత్యం చేసినట్లుగా చెప్పబడే ఐదు స్థలాల్లో చిదంబరం కూడా ఒకటి. ఈ స్థలాలు అన్నింటిలోనూ వేదిక/సభై లు కనిపించడం విశేషం. చిదంబరం కాక మిగిలిన ప్రాంతాలు [[తిరువాలంగడు]] లోని [[రత్తినసబై]] (రత్తినం - రత్నం), [[కౌర్తాళ్ళం]] లోని [[చిత్రసబై]] (చిత్ర - చిత్రకళకు ప్రతీక), [[మదురై]] లోని [[మీనాక్షి]] దేవాలయంలోని [[రజతసబై]] (రజత - వెండి) మరియు [[తిరునెల్వేలి]] లోని [[నెల్లైఅప్పర్]] దేవాలయంలోని [[తామిరసబై]] (తామిరం - రాగి).
== దేవాలయపు భక్తులు ==
ఈ దేవాలయపు భక్తుల్లో మొదటివారుగా పరిగణింపబడుతున్నవారు ఆలయ నిర్వహణ చూసే తిల్లై వాళ్ అంధనార్ (తిల్లైలో ఉండే పూజారులు అని అర్థం) అని పిలవబడే పూజారులు.
నలుగురు భక్త కవులు ఈ దేవాలయాన్ని ఈ స్వామిని అజరామరం చేశారు. వాళ్ళెవరంటే [[తిరుజ్ఞాన సంబంథర్]] , [[తిరునావుక్కరసర్]] , [[సుందరమూర్తి నయనార్]] మరియు [[మాణిక్కవసాగర్]] . మొదటి ముగ్గురి రచనలు దేవరములుగా ఖ్యాతి పొందాయి. [[తిరుజ్ఞాన సంబంథర్]] చిదంబరం స్వామి పైన రెండు దేవరములు, [[తిరునావుక్కరసర్]] [[నటరాజ]] స్వామి పైన ఎనిమిది దేవరములు మరియు [[సుందరమూర్తి నయనార్]] [[నటరాజ]] స్వామి పైన ఒక్క దేవరము రచించి స్వరపరిచారు. [[మాణిక్కవసాగర్]] రెండు రచనలు చేశారు. మొదటిది చిదంబరంలో ఎక్కువగా పాడబడే [[తిరువాసకం]] (పవిత్ర వచనాలు) మరియు రెండవది పూర్తిగా చిదంబరంలోనే పాడబడే తిరుచిత్రాంబలక్కోవైయార్ (లేదా తిరుకోవైయార్). [[మాణిక్కవసాగర్]] చిదంబరంలోనే ఆధ్యాత్మిక ఆనందం, ముక్తి పొందారని చెప్పబడుతుంది.
== భౌగోళికం ==
చిదంబరం భౌగోళికంగా {{coor d|11.4|N|79.7|E|}}<ref>[http://www.fallingrain.com/world/IN/25/Chidambaram.html Falling Rain Genomics, Inc - Chidambaram]</ref> లో ఉంది. ఇది రమారమి 3 [[మీటర్]] లు (9 [[అడుగు (పొడవు కొలమానం)|అడుగులు]]) ఎత్తులో ఉంది.
== జనాభా వివరాలు ==
2001 వ సంవత్సరపు భారత దేశం [[జనాభా లెక్కల]] {{GR|India}} ప్రకారం, చిదంబరం జనాభా 58,968.
== దేవాలయ శిల్ప కళ మరియు దేవాలయ విశేషాలు ==
ఈ దేవాలయానికి 9 ద్వారాలు ఉన్నాయి. ఈ తొమ్మిదిలో 4 పెద్ద గాలి గోపురాలు( తూర్పు, పశ్చిమ , ఉత్తర, దక్షిణ దిక్కులలో). ఈ నాలుగు గాలి గోపురాలు చాల పురాతనమైనవి. తూర్పు గాలి గోపురము మీద 108 ముద్రలతో [[భరత నాట్యం]] చేస్తున్న శిల్పాలు చెక్కబడ్డాయి.
ఆలయ సముదాయం 40 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో ఉన్నది. ఈ ఆలయ సముదాయములోనే ఒక పెద్ద తటాకము (శివ గంగ) మరియు చిన్న ఇళ్ళు ఉన్నాయి. ఇవి కాక ఐదు సభలు లేదా వేదికలు ఉన్నాయి.
పంక్తి 73:
మూడు విధాలైన శక్తులు - ఇచ్ఛై లేదా కోరిక అవతారమైన భార్య వల్లి, క్రియకు ప్రతిరూపమైన భార్య దేవయాని, అజ్ఞానాన్ని నాశనం చేసేందుకు స్వామి వాడే జ్ఞానానికి ప్రతిరూపమైన బల్లెం - వీటిని కలిగిన మురుగా లేక పాండియనాయకం ఆలయం కూడా ఉన్నాయి.
ఆలయ ప్రాంగణంలో గోవిందరాజ పెరుమాళ్, ఆయన దేవేరి పుండరీగవల్లి తాయర్ దేవాలయం కూడా ఉంది.
ఆలయ ప్రాంగణంలో ఇంకా చాలా చిన్న ఆలయాలు ఉన్నాయి.
ఆలయపు రూపకల్పనలోనూ, స్థాపత్యంలోనూ (స్థాపత్యం - ఆర్కిటెక్చర్) వేదాంతార్థాలు కోకొల్లలు.
పంచాచ్ఛరపది అంటే : పంచ - ఐదు, అ-చ్ఛర - నాశము లేని శబ్దాలు
== చిదంబర రహస్యం ==
చిదంబరంలో శివుడు నిరాకారుడిగా కొలువబడుతున్నాడు.
దైనందిన పూజా కార్యక్రమంలో భాగంగా తానే దైవత్వంతో ఉట్టి పడుతున్న ప్రధాన పూజారి (శివోహంభవ - శివ - భగవంతుడు, అహం - నేను/మేము, భవ - మన స్థితి) తెరను తొలగిస్తాడు.
అందువల్ల చిదంబర రహస్యం ఏమిటంటే తనను తాను పరిపూర్ణంగా అర్పించుకున్నప్పుడు భక్తుడు భగవంతుడిని తన (భక్త్తుడి) అజ్ఞానాన్ని తొలగించనిచ్చి ఆయనను దర్శించుకుని ఆయన ఉనికిని, ముక్తిని అనుభవించగలడు
== ఆలయ నిర్వహణ మరియు దైనందిన పూజలు ==
ఆలయ నిర్వహణ బాధ్యతలను ఆనువంశికంగా వైదిక బ్రాహ్మణుల్లో ఒక శాఖ ఐన చిదంబరం దీక్షితార్లు చూసుకుంటున్నారు.
దీక్షితార్లను [[శివుడు|
అలా తిల్లై మూవాయిరమర్ అని పిలవబడే 3000 మంది దీక్షితార్లు (2999 మరియు భగవంతుడు) వచ్చారని ప్రతీతి.
సాధారణంగా వంతుల వారీ ప్రధాన పూజారి పదవి, ఆలయ ఆదాయంలో వంతు ప్రతీ వివాహితుడైన దీక్షితారుకూ లభిస్తుంది.
అవాళ్టి ప్రధాన పూజారి తనను తాను శుద్ధి చేసుకునే మంత్రాదికాలు పూర్తి చేసి శివోహంభవ రూపు దాల్చడంతో దినచర్య ప్రారంభమౌతుంది.
పూజ రోజుకు 6 సార్లు జరుగుతుంది.
రెండవ సారి పూజకు ముందు మామూలుగా స్ఫటిక లింగానికి చేసే సేవలతో పాటు ఒక రత్న [[నటరాజు]] విగ్రహం (రత్న సభాపతి) కూడా సేవలందుకుంటుంది.
అర్ధజాము పూజ అని పిలువబడే చివరి పూజను చిదంబరంలో ప్రత్యేకమైన ఉత్సాహంతో చేస్తారు.
== ప్రభుత్వ అధీనంలోకి ==
చిదంబరం ఆలయాన్ని ప్రైవేటు ఆలయంగా ప్రకటించాలన్న స్థానిక దీక్షితుల అభ్యర్థనను మద్రాస్ హైకోర్టు తిరస్కరించింది. దీంతో ఆ ఆలయ నిర్వహణా బాధ్యతలు జిల్లా యంత్రాంగం అధీనంలోకి వచ్చాయి. సుమారు 1500 ఏళ్ల సుదీర్ఘ చరిత్ర కలిగిన చిదంబరం ఆలయంలో న్యాయస్థానం నిర్ణయం కారణంగా ఓ శకం ముగిసినట్త్లెంది. ఈ ఆలయం కొన్ని వందల సంవత్సరాలుగా స్థానిక దీక్షితుల అధీనంలో ఉంది. వీరి పూర్వీకులు స్వయంగా కైలాసం నుంచి వచ్చి ఈ ఆలయ వ్యవహారాలను చక్కదిద్దేవారని ఈ సాంప్రదాయ బ్రాహ్మణ వంశం గట్టిగా నమ్మేది. సుదీర్ఘ న్యాయపోరాటం అనంతరం గతవారం మద్రాస్ హైకోర్టు ఆదేశాలతో ఈ ఆలయం ప్రభుత్వం పరమైంది.(ఈనాడు 9.2.2009)
== పండుగలు ==
మానవుల ఒక్క సంవత్సరం దేవుళ్ళకు ఒక్క రోజని ప్రతీతి.
అవి - మొదటి పూజను సూచించే మార్ఘాళి తిరువాధిరై (డిసెంబరు - జనవరి), రెండవ పూజకు సూచనగా మాసి (ఫిబ్రవరి-మార్చి) నెలలో పౌర్ణిమ తర్వాత వచ్చే 14 వ రోజు (చతుర్దశి), మూడవ పూజ లేదా ఉచ్చి కాలం సూచించే చిత్తిరై తిరువోణం (ఏప్రిల్ - మే), సాయంత్రాన్ని లేదా నాల్గవ పూజను సూచించే ఆణి ఉత్తరం (జూన్
వీటిలో మార్ఘాళి తిరువాధిరై (డిసెంబరు - జనవరి), ఆణి తిరుమంజనం (జూన్
ఉమాపతి శివం యొక్క 'కుంచితాంగ్రిస్తవం' లో మాసి పండుగనాడు కూడా స్వామి ఊరేగింపు ఉన్నట్టు ఉటంకించినా వర్తమానంలో అది జరగటం లేదు.
== చారిత్రిక ఉటంకాలు ==
చిదంబరం ఆలయపు అసలు మూలాలు తెలియవు.
కొట్రావన్ కుడి లోని 'పట్టాయం' లేదా రాగిరేకులతో చేసిన శాసనం ఈ విషయాన్ని తేటతెల్లం చేస్తుంది.
బంగారు పలకలతో తాపడం చేయబడిన చిత్సబై పైకప్పు చోళ రాజు పరంథక I చేయించినట్లు చెప్పబడుతోంది.
ఆలయానికి పుదుకొట్టై మహారాజా, శ్రీ సేతుపతి (పచ్చరాయి ఆభరణం నేటికీ స్వామిని అలంకరిస్తోంది), పరి రాజు, టిప్పు సుల్తాను వంటి అనేకమంది రాజులు, పాలకులు, దాతలు బంగారునూ, ఆభరణాలను ఇచ్చారు.
దీక్షితార్లు ఆలయంపై టిప్పు సుల్తాను దాడి చేసి దోచుకుంటాడని భయపడినట్లు కొన్ని ప్రస్తావనలు ఉన్నాయి (ఇవి దీక్షితార్లలో ఒక తరం నుంచి మరొక తరానికి మౌఖికంగా వచ్చినవి).
== విద్యా సంస్థలు ==
* [[అన్నామలై విశ్వవిద్యాలయం]] పుట్టినిల్లు ''' చిదంబరం'''.
== మూలాలు ==
* వేదాంతార్థాలు, స్థాపత్య వివరాలు చిదంబరం మరియు [[నటరాజ]] స్వామి గురించిన పేరెన్నికగన్న రచనల సమాహారమైన 'నటరాజస్తవమంజరి'లో వివరించిన శ్రీ ఉమాపతి శివం యొక్క 'కుంచితాంగ్రిస్తవం' నుండి తీసుకోబడ్డాయి.
* చరిత్ర మరియు చిదంబరంలో లయ నృత్యకారుడైన పరమశివుడి వివరాలు అధీన మహావిద్వాన్ శ్రీ ఎస్ ధండపాణి దేశికర్ రచించిన 'Adalvallan - Encyclopaedia of Adalvallan in Puranas, - Yantras, Poojas- Silpa and Natya Sastras' నుండి తీసుకోబడ్డాయి.
* ఒక అందరికీ అందుబాటులో ఉన్న మూలం [http://85.1911encyclopedia.org/C/CH/CHIDAMBARAM.htm] నుండి సంగ్రహించి, తగిన మార్పులు చేయడమైనది
* http://www.tamilnadutourism.org/chidam.htm
* http://www.templenet.com/Tamilnadu/s122.html లో చూచినది
పంక్తి 137:
<references/>
== బయటి లింకులు ==
* [http://www.indiasite.com/tamilnadu/chidambaram/ Chidambaram the Devine Land]
* [http://www.tourism-of-india.com/chidambaram.html Chidambaram]
పంక్తి 152:
[[de:Chidambaram]]
[[fr:Chidambaram]]
[[it:Chidambaram]]
[[new:चिदाम्बरम]]
[[pl:Ćidambaram]]
|