బయ్యారం చెరువు
బయ్యారం చెరువు మహబూబాబాద్ జిల్లాలో జిల్లా కేంద్రం నుండి 12 కి.మీ. దూరంలో బయ్యారం గ్రామం వద్ద ఉంది. ఈ చెరువును కాకతీయ చక్రవర్తి గణపతి దేవుని సోదరి మైలమాంబ నిర్మించింది. [1] తన తల్లి బయ్యమాంబ పేరిట దీనికి బయ్యారం చెరువు అని పేరు వచ్చింది. దీనికి బయ్యారం పెద్దచెరువు అని కూడా అంటారు. ఈ చెరువు ద్వారా 7200 ఎకరాలకు సాగు నీరు అందుతుంది.[2].దీన్ని 1969లో పునర్నిర్మించి దీని ఆయకట్టును 5400 ఎకరాల నుండి 7200 ఎకరాలకు పెంచారు.
| బయ్యారం చెరువు | |
|---|---|
| దేశం | భారత దేశం |
| ప్రదేశం | బయ్యారం, మహబూబాబాద్ జిల్లా, తెలంగాణ |
| ఆవశ్యకత | సాగునీరు |
| ప్రారంభ తేదీ | 13 వ శతాబ్దం |
| యజమాని | తెలంగాణ ప్రభుత్వం |
| జలాశయం | |
| సృష్టించేది | బయ్యారం చెరువు |
| మొత్తం సామర్థ్యం | 0.397 టిఎంసి |
| పరీవాహక ప్రాంతం | 567 చ.కి.మీ |
చెరువు నుండి మొత్తం పది కాలువల ద్వారా 7,200 ఎకరాలకు సాగునీరు అందుతుంది. వీటిలో ప్రధానమైన కాలువలు - పెద్ద కాలువ 10.05 కి.మీ. ప్రవహించి 3,800 ఎకరాలకు సాగునీరు అందిస్తుంది. గుండూరు కాలువ 5.7 కి.మీ. ప్రవహించి 1,330 ఎకరాలకు, తునికి కాలువ 3.45 కి.మీ. ప్రవహించి 710 ఎకరాలకూ సాగునీరు అందిస్తాయి.[2] పందిపంపుల వాగు ఈ చెరువుకు ప్రధానమైన నీటి వనరు. చెరువుకూత్తర దక్షిణాల్లో ఉన్న కొండల నుండి కూడా వర్షపు నీరు వచ్చి చెరువులో కలుస్తుంది.[3]
ఈ చెరువు వద్ద లభించిన 13 వ శతాబ్దం నాటి సంస్కృత శిలాశాసనం కాకతీయుల వంశ చరిత్రను వివరిస్తోంది. పర్యాటక శాఖ, పురావస్తు శాఖలు ఈ శాసనాన్ని పునరుద్ధరించి చెరువు పక్కనే ప్రతిష్ఠించారు. ఈ శాసనం పీఠంపైనున్న గ్రానైటు రాతిపై శాసన అనువాదాన్ని చెక్కించారు.[4]
మూలాలు మార్చు
- ↑ బయ్యారం చెరువు. "తెలంగాణ ప్రాజెక్టులు ప్రత్యేకతలు". నమస్తే తెలంగాణ. Retrieved 13 September 2017.
- ↑ 2.0 2.1 "బయ్యారం ట్యాంక్" (PDF). తెలంగాణ పభుత్వ సాగునీటి పారుదల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2020-06-09. Retrieved 2020-06-09.
- ↑ Babu, Velugu (2019-02-25). "చరిత్రకు సాక్ష్యంగా నిల్చిన బయ్యారం చెరువు". Telangana తాజా వార్తలు | Latest Telugu Breaking News (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2020-06-09. Retrieved 2020-06-09.
- ↑ Sridhar, P. (2012-05-20). "13th century stone inscription restored". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Archived from the original on 2020-06-09. Retrieved 2020-06-09.